[Felieton "TS"] Tadeusz Płużański: Ofiary Chersonia

Chersoń na Ukrainie jest dziś niszczony przez sołdatów Putina. 8 kwietnia 1941 r. w więzieniu NKWD w sowieckim wówczas mieście zmarł na serce Mariusz Zaruski, generał WP, pionier polskiego żeglarstwa, taternik. W wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. odznaczony Orderem Virtuti Militari oraz kilkakrotnie Krzyżem Walecznych, adiutant Józefa Piłsudskiego i prezydenta Stanisława Wojciechowskiego. Prawdopodobnie spoczywa bezimiennie na miejscowym cmentarzu.
 [Felieton
/ Fundacja Łączka

W tragicznym wrześniu 1939 r. mógł uratować siebie, załogę i statek „Zawisza Czarny”, ale nie chciał opuszczać ojczyzny. Ukrył się na fałszywych dokumentach we Lwowie, ale wydał go inny polski oficer. Sowieci oskarżyli Zaruskiego, że „posługiwał się fałszywymi dokumentami, pragnąc ukryć swą poprzednią działalność”. Ostatecznie, jako „element społecznie niebezpieczny” został skazany na pięć lat zsyłki do Kraju Krasnojarskiego. Ze względu na wiek i chorobę serca ostatnim ziemskim przystankiem generała okazał się szpital więzienny w Chersoniu.

W Chersoniu Sowieci zamordowali wielu innych Polaków. Ilu dokładnie – do dziś nie ustalono. Wiadomo, że 22 marca 1940 r. Beria rozkazem numer 00350 polecił „rozładować” więzienia NKWD na zachodniej Ukrainie i Białorusi. Oznaczało to przewiezienie 3 tys. więźniów przetrzymywanych w sześciu więzieniach na tzw. Zachodniej Ukrainie (lwowskiego, rówieńskiego, wołyńskiego, tarnopolskiego, drohobyckiego i stanisławowskiego) do więzień w Kijowie, Charkowie i Chersoniu, a kolejnych 3 tys. osób z czterech więzień na tzw. Zachodniej Białorusi (w Brześciu, Wilejce, Pińsku i Baranowiczach) do więzienia w Mińsku.
Wśród wymordowanych na Ukrainie dominowali funkcjonariusze Policji Państwowej, Służby Więziennej i oficerowie Wojska Polskiego, sędziowie i prokuratorzy. Historyk Sławomir Kalbarczyk wymienia: sędzia Sądu Okręgowego we Lwowie Ludwik Dworzak (jednocześnie profesor prawa lwowskiego Uniwersytetu), wiceprokurator przy Sądzie Okręgowym w Równem Stanisław Milczanowski, naczelnik więzienia w Ostrogu nad Horyniem Stanisław Majcherczak, ziemianin Ryszard Jaxa-Małachowski oraz wiceprezydenci Lwowa – dr. Jana Weryński i Ludwik Chajes. Przeważają osoby narodowości polskiej, ale są też Ukraińcy i Żydzi. Znajdujemy również kobiety: „polskiego szpiega” Marię Burzańską, „agentkę polskiego wywiadu” Walentynę Czepielenko, działaczkę ukraińską, senatora RP I kadencji z listy Bloku Mniejszości Narodowych Helenę Lewczanowską, młodszą asystentkę w Zakładzie Pedagogicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie Aleksandrę Valentę.
W Chersoniu do dziś nie przeprowadzono prac ekshumacyjnych – na miejscu potajemnego grzebania ofiar NKWD powstało osiedle mieszkaniowe. A w tamtejszym gimnazjum nauczycielem był Edmund Rufin Dzierżyński, wywodzący się ze starego szlacheckiego polsko-litewskiego rodu herbu Samson ojciec krwawego Feliksa. Ten ostatni zdrajca też mordował polską elitę.

 


 

POLECANE
Kidawa-Błońska udzieliła rady Trzaskowskiemu polityka
Kidawa-Błońska udzieliła rady Trzaskowskiemu

– Na pewno najważniejsze jest kondycja fizyczna, musi odpoczywać i patrzeć optymistycznie w przyszłość, ale dbać o siebie – mówiła w środę na antenie Polsat News marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska zapytana o rady dla Rafała Trzaskowskiego.

Nie żyje szef Klubów Gazety Polskiej Ryszard Kapuściński z ostatniej chwili
Nie żyje szef Klubów Gazety Polskiej Ryszard Kapuściński

Informację o śmierci Ryszarda Kapuścińskiego przekazał profil Klubów Gazety Polskiej na platformie "X".

Samuel Pereira: Czy powinniśmy się bać? Owszem tylko u nas
Samuel Pereira: Czy powinniśmy się bać? Owszem

Wyobraźmy sobie świat, w którym wszystko zależy od kaprysu władzy. Uśmiechniętej oczywiście i kochanej przez coraz mniejszą, ale coraz bardziej oddaną grupę wyznawców.

Tragiczne wieści z TVP. Nie żyje ceniony dziennikarz Wiadomości
Tragiczne wieści z TVP. Nie żyje ceniony dziennikarz

Nie żyje Józef Matusz, znany rzeszowski dziennikarz i były dyrektor TVP Rzeszów. Zmarł w wieku 63 lat po długiej chorobie.

Jest przełom. Izrael porozumiał się z Hamasem pilne
Jest przełom. Izrael porozumiał się z Hamasem

Rząd Izraela i palestyńska organizacja terrorystyczna Hamas osiągnęły w Katarze porozumienie w sprawie zawieszenia broni po 15 miesiącach wojny w Strefie Gazy – poinformowali w środę mediatorzy, cytowani przez agencję Associated Press.

Prof. Zbigniew Krysiak: euro bankrutuje gorące
Prof. Zbigniew Krysiak: euro bankrutuje

"Wprowadzenie euro będzie gwoździem do trumny polskiej gospodarki" - mówi w wywiadzie dla Magazynu Optyka Schumana prof. Zbigniew Krysiak, ekonomista, przewodniczący Rady Programowej Instytutu Myśli Schumana.

Wałęsa błaga Polaków: Wspierajcie Tuska i Bodnara, to są dary Boże Wiadomości
Wałęsa błaga Polaków: "Wspierajcie Tuska i Bodnara, to są dary Boże"

Były prezydent Lech Wałęsa kolejny raz szokuje w sieci. – Proszę was, wspierajcie premiera Tuska, wspierajcie ministra sprawiedliwości Bodnara, to są dary Boże, jakie dostaliśmy na dzisiejsze czasy. Uwierzcie mi! – błaga w osobliwym apelu opublikowanym w mediach społecznościowych.

Trzaskowski skopiował pomysł na spot? Internauci bezlitośni gorące
Trzaskowski skopiował pomysł na spot? Internauci bezlitośni

"Czy Wam tak po ludzku po prostu nie jest wstyd, by robić taką bezczelną kompromitację w pierwszy dzień kampanii wyborczej?" – pyta jeden z użytkowników platformy X i porównuje nagranie opublikowane przez Rafała Trzaskowskiego z materiałem wideo, które w ubiegłym roku udostępnił były premier Wielkiej Brytanii.

Aż tak się wystraszyli moich kotów? Niespodziewane słowa prezesa PiS gorące
"Aż tak się wystraszyli moich kotów?" Niespodziewane słowa prezesa PiS

"Chcą zamykać X? Aż tak się wystraszyli moich kotów i dobrych zasięgów?" – pyta na platformie X prezes PiS Jarosław Kaczyński.

Nieoficjalnie: Jest porozumienie między Izraelem a Hamasem Wiadomości
Nieoficjalnie: Jest porozumienie między Izraelem a Hamasem

Rząd Izraela i palestyńska organizacja terrorystyczna Hamas osiągnęły w Katarze porozumienie w sprawie zawieszenia broni po 15 miesiącach wojny w Strefie Gazy – poinformowali w środę mediatorzy, cytowani przez agencję Associated Press.

REKLAMA

[Felieton "TS"] Tadeusz Płużański: Ofiary Chersonia

Chersoń na Ukrainie jest dziś niszczony przez sołdatów Putina. 8 kwietnia 1941 r. w więzieniu NKWD w sowieckim wówczas mieście zmarł na serce Mariusz Zaruski, generał WP, pionier polskiego żeglarstwa, taternik. W wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. odznaczony Orderem Virtuti Militari oraz kilkakrotnie Krzyżem Walecznych, adiutant Józefa Piłsudskiego i prezydenta Stanisława Wojciechowskiego. Prawdopodobnie spoczywa bezimiennie na miejscowym cmentarzu.
 [Felieton
/ Fundacja Łączka

W tragicznym wrześniu 1939 r. mógł uratować siebie, załogę i statek „Zawisza Czarny”, ale nie chciał opuszczać ojczyzny. Ukrył się na fałszywych dokumentach we Lwowie, ale wydał go inny polski oficer. Sowieci oskarżyli Zaruskiego, że „posługiwał się fałszywymi dokumentami, pragnąc ukryć swą poprzednią działalność”. Ostatecznie, jako „element społecznie niebezpieczny” został skazany na pięć lat zsyłki do Kraju Krasnojarskiego. Ze względu na wiek i chorobę serca ostatnim ziemskim przystankiem generała okazał się szpital więzienny w Chersoniu.

W Chersoniu Sowieci zamordowali wielu innych Polaków. Ilu dokładnie – do dziś nie ustalono. Wiadomo, że 22 marca 1940 r. Beria rozkazem numer 00350 polecił „rozładować” więzienia NKWD na zachodniej Ukrainie i Białorusi. Oznaczało to przewiezienie 3 tys. więźniów przetrzymywanych w sześciu więzieniach na tzw. Zachodniej Ukrainie (lwowskiego, rówieńskiego, wołyńskiego, tarnopolskiego, drohobyckiego i stanisławowskiego) do więzień w Kijowie, Charkowie i Chersoniu, a kolejnych 3 tys. osób z czterech więzień na tzw. Zachodniej Białorusi (w Brześciu, Wilejce, Pińsku i Baranowiczach) do więzienia w Mińsku.
Wśród wymordowanych na Ukrainie dominowali funkcjonariusze Policji Państwowej, Służby Więziennej i oficerowie Wojska Polskiego, sędziowie i prokuratorzy. Historyk Sławomir Kalbarczyk wymienia: sędzia Sądu Okręgowego we Lwowie Ludwik Dworzak (jednocześnie profesor prawa lwowskiego Uniwersytetu), wiceprokurator przy Sądzie Okręgowym w Równem Stanisław Milczanowski, naczelnik więzienia w Ostrogu nad Horyniem Stanisław Majcherczak, ziemianin Ryszard Jaxa-Małachowski oraz wiceprezydenci Lwowa – dr. Jana Weryński i Ludwik Chajes. Przeważają osoby narodowości polskiej, ale są też Ukraińcy i Żydzi. Znajdujemy również kobiety: „polskiego szpiega” Marię Burzańską, „agentkę polskiego wywiadu” Walentynę Czepielenko, działaczkę ukraińską, senatora RP I kadencji z listy Bloku Mniejszości Narodowych Helenę Lewczanowską, młodszą asystentkę w Zakładzie Pedagogicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie Aleksandrę Valentę.
W Chersoniu do dziś nie przeprowadzono prac ekshumacyjnych – na miejscu potajemnego grzebania ofiar NKWD powstało osiedle mieszkaniowe. A w tamtejszym gimnazjum nauczycielem był Edmund Rufin Dzierżyński, wywodzący się ze starego szlacheckiego polsko-litewskiego rodu herbu Samson ojciec krwawego Feliksa. Ten ostatni zdrajca też mordował polską elitę.

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe