[Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Kasznica, a kto to taki?

Stanisław Kasznica urodził się 25 lipca 1908 roku we Lwowie w rodzinie prawniczej. Jego życie zakończył 12 maja 1948 roku kat Mokotowa – ubek Piotr Śmietański, a szczątki odnalazł na „Łączce” Powązek Wojskowych w 2012 roku IPN. Kim był ten, którego udało się zidentyfikować? To postać wciąż mało znana.
Tadeusz Płużański [Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Kasznica, a kto to taki?
Tadeusz Płużański / Fundacja Łączka

W czasie studiów prawniczych na Uniwersytecie Poznańskim został członkiem i jednym z liderów Młodzieży Wszechpolskiej. Należał również do studenckiej organizacji samorządowej „Bratnia Pomoc”, Korporacji Akademickiej „Helionia” (której prezesem został w 1938 roku), a także do Poznańskiego Aeroklubu Akademickiego. Od 1934 roku należał do Obozu Narodowo-Radykalnego. Ponieważ partia została zdelegalizowana, należał do tajnej, wielostopniowej struktury kierowniczej o nazwie Organizacja Polska. Służbę wojskową odbył w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, w stopniu porucznika rezerwy służył w 7. Wielkopolskim Dywizjonie Artylerii Konnej (DAK) w Poznaniu. Do wybuchu wojny pracował w kancelarii adwokata Ignacego Weinfelda w Warszawie i jako radca prawny w Gnieźnie.

W wojnie obronnej 1939 roku dowodził plutonem baterii w 7. Dywizji Artylerii Konnej podporządkowanej Wielkopolskiej Brygadzie Kawalerii w składzie Armii „Poznań”. Walczył w bitwie nad Bzurą, pod Laskami i Sierakowem, bronił Warszawy. Za męstwo został odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy i awansowany na porucznika. Po klęsce wrześniowej skupił się na działalności niepodległościowej w Tajnej Organizacji Wojskowej. W 1942 roku uczestniczył w powołaniu nowej organizacji wojskowej – Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ). Ich zadaniem była walka zarówno z Niemcami, jak i Sowietami, zwalczanie wpływów komunistów, a także powstanie po wojnie Polski jako kraju narodowo-katolickiego.

Kasznica był jednym z tych, którzy nie uznali scalenia z Armią Krajową. W lipcu 1944 roku został szefem Oddziału I Komendy Głównej NSZ. Mimo iż był przeciwnikiem wybuchu powstania warszawskiego, walczył na Ochocie. Po upadku powstania prowadził działalność antykomunistyczną: wojskową, wywiadowczą, polityczną i wśród młodzieży. W sierpniu 1945 roku został p.o. komendantem głównym NSZ – po wyjeździe na Zachód komendanta głównego NSZ mjr. Zygmunta Broniewskiego ps. „Bogucki”. Na przełomie 1945 i 1946 roku wraz z częścią ocalałej kadry wstąpił do Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Był jednym z najbardziej poszukiwanych przez UB i NKWD Żołnierzy Wyklętych, a raportów na temat jego ścigania domagał się ludowy komisarz spraw wewnętrznych ZSRR Ławrientij Beria. Za ujęcie Kasznicy wyznaczono wysoką nagrodę. Ostatni komendant NSZ ostatecznie wpadł w ręce komunistów 15 lutego 1947 roku w Zakopanem, gdzie przebywał wraz z rodziną. Brutalne śledztwo w areszcie przy ul. Rakowieckiej w Warszawie trwało prawie rok. Podczas procesu komuniści przedstawili go jako przestępcę, szpiega i co było bodaj najbardziej perfidne: niemieckiego kolaboranta. 2 marca 1948 roku skazali go na czterokrotną karę śmierci…

 

 

 

 

 

 


 

POLECANE
Tragiczny wypadek na granicy z Niemcami. Nie żyje Polak z ostatniej chwili
Tragiczny wypadek na granicy z Niemcami. Nie żyje Polak

Na polsko-niemieckim przejściu granicznym w Jędrzychowicach doszło do śmiertelnego wypadku. Po niemieckiej stronie zderzyły się trzy auta. Zginął obywatel Polski kierujący toyotą. Dwie osoby zostały ranne – informuje RMF FM.

Belgia albo Węgry. Zbigniew Ziobro ma propozycję dla prokuratury z ostatniej chwili
Belgia albo Węgry. Zbigniew Ziobro ma propozycję dla prokuratury

Pełnomocnik Zbigniewa Ziobry mec. Bartosz Lewandowski potwierdził, że Ziobro zaproponował Prokuraturze Krajowej przesłuchanie go w Brukseli lub na Węgrzech oraz zadeklarował, że stawi się na nim, by usłyszeć zarzuty.

Będzie wniosek o referendum? Znamienne słowa prezydenta z ostatniej chwili
Będzie wniosek o referendum? Znamienne słowa prezydenta

– Nowa konstytucja będzie próbą usystematyzowania tego, co dzieje się w Polsce – podkreślił prezydent Karol Nawrocki, pytany w wywiadzie o prace nad nową ustawą zasadniczą. Dodał, że jeśli "proces destabilizacji państwa" nie zatrzyma się – wniesie o referendum.

Kto z PiS byłby najlepszym premierem? Jest sondaż z ostatniej chwili
Kto z PiS byłby najlepszym premierem? Jest sondaż

Kto miałby stanąć na czele przyszłego rządu, gdyby partia Jarosława Kaczyńskiego znów doszła do władzy? Pracownia United Surveys na zlecenie Wirtualnej Polski postanowiła zapytać o to Polaków.

Wielka afera korupcyjna w otoczeniu Zełenskiego. Przyjaciel prezydenta Ukrainy uciekł z kraju tylko u nas
Wielka afera korupcyjna w otoczeniu Zełenskiego. Przyjaciel prezydenta Ukrainy uciekł z kraju

Nad Dnieprem wybuchła wielka afera korupcyjna, w której podejrzanymi są ludzie bliscy prezydentowi. Zapewne chodzące na podporządkowane prezydentowi SBU i DBR („ukraińskie FBI”) dużo wcześniej dowiedziały się o operacji NABU i SAP, co może wskazywać na przyczyny niedawnej próby zniszczenia przez Zełenskiego niezależności kluczowych organów antykorupcyjnych Ukrainy.

Międzynarodowy Komitet Olimpijski rozważa zakaz startów mężczyzn w kobiecych dyscyplinach z ostatniej chwili
Międzynarodowy Komitet Olimpijski rozważa zakaz startów mężczyzn w kobiecych dyscyplinach

Międzynarodowy Komitet Olimpijski rozważa zmianę polityki wobec udziału osób transpłciowych w kobiecych dyscyplinach – informuje Według brytyjski Daily Mail.

Cztery prawnicze głosy na zespole do spraw przeciwdziałaniu bezprawiu tylko u nas
Cztery prawnicze głosy na zespole do spraw przeciwdziałaniu bezprawiu

Sąd Apelacyjny w Poznaniu uchylił wyrok pedofilowi, bo orzekał "neosędzia". Bulwersujący wyrok był powodem zwołania parlamentarnego zespołu ds. przeciwdziałania bezprawiu w Sejmie. W obradach wzięli udział Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych sędzia Piotr Schab, sędzia Kamila Borszowska-Moszowska, prokurator Andrzej Golec prezes Stowarzyszenia Prokuratorów Ad Vocem i dr Oskar Kida.

Marsz Niepodległości 2025 z lotu ptaka. Mamy nagranie z ostatniej chwili
Marsz Niepodległości 2025 z "lotu ptaka". Mamy nagranie

Mamy nagranie przedstawiające tysiące uczestników Marszu Niepodległości na rondzie Dmowskiego w Warszawie, tuż przed rozpoczęciem pochodu.

Polska będzie zwolniona z paktu migracyjnego? KE twierdzi, że to możliwe z ostatniej chwili
Polska będzie zwolniona z paktu migracyjnego? KE twierdzi, że to możliwe

Komisja Europejska poinformowała, że sześć państw UE, w tym Polska, może ubiegać się o zwolnienie z relokacji migrantów.

Incydent w Warszawie. Na lewicowej manifestacji z ostatniej chwili
Incydent w Warszawie. Na lewicowej manifestacji

Jeden z uczestników zgromadzenia zorganizowanego przez środowiska lewicowe rzucił racę na schody konsulatu Stanów Zjednoczonych.

REKLAMA

[Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Kasznica, a kto to taki?

Stanisław Kasznica urodził się 25 lipca 1908 roku we Lwowie w rodzinie prawniczej. Jego życie zakończył 12 maja 1948 roku kat Mokotowa – ubek Piotr Śmietański, a szczątki odnalazł na „Łączce” Powązek Wojskowych w 2012 roku IPN. Kim był ten, którego udało się zidentyfikować? To postać wciąż mało znana.
Tadeusz Płużański [Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Kasznica, a kto to taki?
Tadeusz Płużański / Fundacja Łączka

W czasie studiów prawniczych na Uniwersytecie Poznańskim został członkiem i jednym z liderów Młodzieży Wszechpolskiej. Należał również do studenckiej organizacji samorządowej „Bratnia Pomoc”, Korporacji Akademickiej „Helionia” (której prezesem został w 1938 roku), a także do Poznańskiego Aeroklubu Akademickiego. Od 1934 roku należał do Obozu Narodowo-Radykalnego. Ponieważ partia została zdelegalizowana, należał do tajnej, wielostopniowej struktury kierowniczej o nazwie Organizacja Polska. Służbę wojskową odbył w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, w stopniu porucznika rezerwy służył w 7. Wielkopolskim Dywizjonie Artylerii Konnej (DAK) w Poznaniu. Do wybuchu wojny pracował w kancelarii adwokata Ignacego Weinfelda w Warszawie i jako radca prawny w Gnieźnie.

W wojnie obronnej 1939 roku dowodził plutonem baterii w 7. Dywizji Artylerii Konnej podporządkowanej Wielkopolskiej Brygadzie Kawalerii w składzie Armii „Poznań”. Walczył w bitwie nad Bzurą, pod Laskami i Sierakowem, bronił Warszawy. Za męstwo został odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy i awansowany na porucznika. Po klęsce wrześniowej skupił się na działalności niepodległościowej w Tajnej Organizacji Wojskowej. W 1942 roku uczestniczył w powołaniu nowej organizacji wojskowej – Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ). Ich zadaniem była walka zarówno z Niemcami, jak i Sowietami, zwalczanie wpływów komunistów, a także powstanie po wojnie Polski jako kraju narodowo-katolickiego.

Kasznica był jednym z tych, którzy nie uznali scalenia z Armią Krajową. W lipcu 1944 roku został szefem Oddziału I Komendy Głównej NSZ. Mimo iż był przeciwnikiem wybuchu powstania warszawskiego, walczył na Ochocie. Po upadku powstania prowadził działalność antykomunistyczną: wojskową, wywiadowczą, polityczną i wśród młodzieży. W sierpniu 1945 roku został p.o. komendantem głównym NSZ – po wyjeździe na Zachód komendanta głównego NSZ mjr. Zygmunta Broniewskiego ps. „Bogucki”. Na przełomie 1945 i 1946 roku wraz z częścią ocalałej kadry wstąpił do Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Był jednym z najbardziej poszukiwanych przez UB i NKWD Żołnierzy Wyklętych, a raportów na temat jego ścigania domagał się ludowy komisarz spraw wewnętrznych ZSRR Ławrientij Beria. Za ujęcie Kasznicy wyznaczono wysoką nagrodę. Ostatni komendant NSZ ostatecznie wpadł w ręce komunistów 15 lutego 1947 roku w Zakopanem, gdzie przebywał wraz z rodziną. Brutalne śledztwo w areszcie przy ul. Rakowieckiej w Warszawie trwało prawie rok. Podczas procesu komuniści przedstawili go jako przestępcę, szpiega i co było bodaj najbardziej perfidne: niemieckiego kolaboranta. 2 marca 1948 roku skazali go na czterokrotną karę śmierci…

 

 

 

 

 

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe