[Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Kasznica, a kto to taki?

Stanisław Kasznica urodził się 25 lipca 1908 roku we Lwowie w rodzinie prawniczej. Jego życie zakończył 12 maja 1948 roku kat Mokotowa – ubek Piotr Śmietański, a szczątki odnalazł na „Łączce” Powązek Wojskowych w 2012 roku IPN. Kim był ten, którego udało się zidentyfikować? To postać wciąż mało znana.
Tadeusz Płużański [Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Kasznica, a kto to taki?
Tadeusz Płużański / Fundacja Łączka

W czasie studiów prawniczych na Uniwersytecie Poznańskim został członkiem i jednym z liderów Młodzieży Wszechpolskiej. Należał również do studenckiej organizacji samorządowej „Bratnia Pomoc”, Korporacji Akademickiej „Helionia” (której prezesem został w 1938 roku), a także do Poznańskiego Aeroklubu Akademickiego. Od 1934 roku należał do Obozu Narodowo-Radykalnego. Ponieważ partia została zdelegalizowana, należał do tajnej, wielostopniowej struktury kierowniczej o nazwie Organizacja Polska. Służbę wojskową odbył w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, w stopniu porucznika rezerwy służył w 7. Wielkopolskim Dywizjonie Artylerii Konnej (DAK) w Poznaniu. Do wybuchu wojny pracował w kancelarii adwokata Ignacego Weinfelda w Warszawie i jako radca prawny w Gnieźnie.

W wojnie obronnej 1939 roku dowodził plutonem baterii w 7. Dywizji Artylerii Konnej podporządkowanej Wielkopolskiej Brygadzie Kawalerii w składzie Armii „Poznań”. Walczył w bitwie nad Bzurą, pod Laskami i Sierakowem, bronił Warszawy. Za męstwo został odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy i awansowany na porucznika. Po klęsce wrześniowej skupił się na działalności niepodległościowej w Tajnej Organizacji Wojskowej. W 1942 roku uczestniczył w powołaniu nowej organizacji wojskowej – Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ). Ich zadaniem była walka zarówno z Niemcami, jak i Sowietami, zwalczanie wpływów komunistów, a także powstanie po wojnie Polski jako kraju narodowo-katolickiego.

Kasznica był jednym z tych, którzy nie uznali scalenia z Armią Krajową. W lipcu 1944 roku został szefem Oddziału I Komendy Głównej NSZ. Mimo iż był przeciwnikiem wybuchu powstania warszawskiego, walczył na Ochocie. Po upadku powstania prowadził działalność antykomunistyczną: wojskową, wywiadowczą, polityczną i wśród młodzieży. W sierpniu 1945 roku został p.o. komendantem głównym NSZ – po wyjeździe na Zachód komendanta głównego NSZ mjr. Zygmunta Broniewskiego ps. „Bogucki”. Na przełomie 1945 i 1946 roku wraz z częścią ocalałej kadry wstąpił do Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Był jednym z najbardziej poszukiwanych przez UB i NKWD Żołnierzy Wyklętych, a raportów na temat jego ścigania domagał się ludowy komisarz spraw wewnętrznych ZSRR Ławrientij Beria. Za ujęcie Kasznicy wyznaczono wysoką nagrodę. Ostatni komendant NSZ ostatecznie wpadł w ręce komunistów 15 lutego 1947 roku w Zakopanem, gdzie przebywał wraz z rodziną. Brutalne śledztwo w areszcie przy ul. Rakowieckiej w Warszawie trwało prawie rok. Podczas procesu komuniści przedstawili go jako przestępcę, szpiega i co było bodaj najbardziej perfidne: niemieckiego kolaboranta. 2 marca 1948 roku skazali go na czterokrotną karę śmierci…

 

 

 

 

 

 


 

POLECANE
Bloomberg: Trump ma stanąć na czele planu pokojowego dla Ukrainy z ostatniej chwili
Bloomberg: Trump ma stanąć na czele planu pokojowego dla Ukrainy

Ukraina i państwa europejskie przygotowują 12-punktowy projekt zakończenia wojny z Rosją na obecnych liniach frontu - powiadomiła we wtorek agencja Bloomberga. Plan zakłada m.in. nadzorowanie wdrażania rozejmu przez radę, na czele której stanąłby prezydent USA Donald Trump.

Nie żyje znany aktor, gwiazda M jak miłość z ostatniej chwili
Nie żyje znany aktor, gwiazda "M jak miłość"

Nie żyje Tomasz Kubiatowicz, znany aktor teatralny, filmowy i serialowy. Miał 69 lat. Smutną informację przekazał Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka w Łodzi, z którym artysta był związany od ponad dwóch dekad. Przyczyna śmierci nie została podana do publicznej wiadomości.

Pilny komunikat dla mieszkańców Kielc z ostatniej chwili
Pilny komunikat dla mieszkańców Kielc

Pod koniec tego tygodnia ruszą konsultacje społeczne dotyczące budowy kieleckiego odcinka drogi ekspresowej S74. Rozpoczęcie inwestycji, której koszt ma wynieść ponad 713 mln zł, planowane jest na koniec pierwszego kwartału przyszłego roku.

Spotkanie Trump-Putin odwołane. Biały Dom wydał komunikat z ostatniej chwili
Spotkanie Trump-Putin odwołane. Biały Dom wydał komunikat

Prezydent Donald Trump nie ma planów spotkania z Władimirem Putinem w najbliższej przyszłości - powiedział we wtorek wysoki rangą przedstawiciel Białego Domu, cytowany przez agencję Reutera. Oficjel poinformował też, że nie jest planowane spotkanie szefów dyplomacji USA i Rosji.

Komunikat dla woj. łódzkiego Wiadomości
Komunikat dla woj. łódzkiego

Od niedzieli 26 października pasażerowie Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej muszą przygotować się na zmiany. Z powodu modernizacji torów i prac na stacjach w woj. łódzkim oraz w Warszawie, część pociągów będzie kursować według nowych godzin, a na wybranych trasach pojawią się autobusy zastępcze.

ZUS wydał komunikat z ostatniej chwili
ZUS wydał komunikat

Od 1 stycznia 2026 roku wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy. Nowe przepisy rozszerzą katalog okresów wliczanych do stażu pracy dla celów nabywania prawa do świadczeń i uprawnień pracowniczych. Obejmą one m.in. umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy pracę zarobkową za granicą. Potwierdzeniem tych okresów będą zaświadczenia z ZUS, wydawane od nowego roku na podstawie wniosku składanego w PUE/eZUS.

Pod Polską odkryto gigantyczne złoża miedzi. Eksperci: „Druga Norwegia” z ostatniej chwili
Pod Polską odkryto gigantyczne złoża miedzi. Eksperci: „Druga Norwegia”

Polska może mieć pod ziemią jedno z największych złóż miedzi na świecie – nawet 165 milionów ton. Eksperci porównują to odkrycie do norweskiego złoża ropy Ekofisk, które uczyniło z Norwegii bardzo majętny kraj. Nowe raporty wskazują, że jeśli Polska wykorzysta ten potencjał, może powtórzyć sukces Oslo. Na ten moment na drodze stoi jednak jeden problem – zabójczo wysoki podatek.

Wraca sprawa sprzedaży TVN. Jest komunikat Warner Bros. Discovery z ostatniej chwili
Wraca sprawa sprzedaży TVN. Jest komunikat Warner Bros. Discovery

Świat mediów może czekać największa fuzja dekady. Koncern Warner Bros. Discovery – właściciel m.in. HBO, CNN i TVN – potwierdził, że analizuje oferty przejęcia całej spółki lub jej części. W tle mówi się o zainteresowaniu Paramount Skydance, koncernu powiązanego z rodziną Larry’ego Ellisona i środowiskiem Donalda Trumpa.

Nagroda TOTUS Medialny dla filmu „21.37” z ostatniej chwili
Nagroda TOTUS Medialny dla filmu „21.37”

Tegoroczna nagroda TOTUS Medialny im. Bpa Jana Chrapka została przyznana twórcom filmu „21.37” – poruszającego dokumentu w reżyserii Mariusza Pilisa, który powstał z okazji 20. rocznicy śmierci Jana Pawła II. Tytułowa godzina, 21:37, przypomina moment odejścia Papieża – chwilę, która zatrzymała serca Polaków i zjednoczyła ich w modlitwie oraz wspólnej refleksji nad wartościami duchowymi i narodowymi.

Szokujące wyjaśnienie Luwru. Dlaczego skradzione diamenty nie były ubezpieczone? gorące
Szokujące wyjaśnienie Luwru. Dlaczego skradzione diamenty nie były ubezpieczone?

Francję obiegła wiadomość o jednym z najbardziej śmiałych rabunków w historii. Z Luwru zniknęły bezcenne klejnoty, w tym tiara cesarzowej Eugenii, wysadzana diamentami. Jak ujawniają francuskie media – skradzione skarby nie były w ogóle ubezpieczone

REKLAMA

[Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Kasznica, a kto to taki?

Stanisław Kasznica urodził się 25 lipca 1908 roku we Lwowie w rodzinie prawniczej. Jego życie zakończył 12 maja 1948 roku kat Mokotowa – ubek Piotr Śmietański, a szczątki odnalazł na „Łączce” Powązek Wojskowych w 2012 roku IPN. Kim był ten, którego udało się zidentyfikować? To postać wciąż mało znana.
Tadeusz Płużański [Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Kasznica, a kto to taki?
Tadeusz Płużański / Fundacja Łączka

W czasie studiów prawniczych na Uniwersytecie Poznańskim został członkiem i jednym z liderów Młodzieży Wszechpolskiej. Należał również do studenckiej organizacji samorządowej „Bratnia Pomoc”, Korporacji Akademickiej „Helionia” (której prezesem został w 1938 roku), a także do Poznańskiego Aeroklubu Akademickiego. Od 1934 roku należał do Obozu Narodowo-Radykalnego. Ponieważ partia została zdelegalizowana, należał do tajnej, wielostopniowej struktury kierowniczej o nazwie Organizacja Polska. Służbę wojskową odbył w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, w stopniu porucznika rezerwy służył w 7. Wielkopolskim Dywizjonie Artylerii Konnej (DAK) w Poznaniu. Do wybuchu wojny pracował w kancelarii adwokata Ignacego Weinfelda w Warszawie i jako radca prawny w Gnieźnie.

W wojnie obronnej 1939 roku dowodził plutonem baterii w 7. Dywizji Artylerii Konnej podporządkowanej Wielkopolskiej Brygadzie Kawalerii w składzie Armii „Poznań”. Walczył w bitwie nad Bzurą, pod Laskami i Sierakowem, bronił Warszawy. Za męstwo został odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy i awansowany na porucznika. Po klęsce wrześniowej skupił się na działalności niepodległościowej w Tajnej Organizacji Wojskowej. W 1942 roku uczestniczył w powołaniu nowej organizacji wojskowej – Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ). Ich zadaniem była walka zarówno z Niemcami, jak i Sowietami, zwalczanie wpływów komunistów, a także powstanie po wojnie Polski jako kraju narodowo-katolickiego.

Kasznica był jednym z tych, którzy nie uznali scalenia z Armią Krajową. W lipcu 1944 roku został szefem Oddziału I Komendy Głównej NSZ. Mimo iż był przeciwnikiem wybuchu powstania warszawskiego, walczył na Ochocie. Po upadku powstania prowadził działalność antykomunistyczną: wojskową, wywiadowczą, polityczną i wśród młodzieży. W sierpniu 1945 roku został p.o. komendantem głównym NSZ – po wyjeździe na Zachód komendanta głównego NSZ mjr. Zygmunta Broniewskiego ps. „Bogucki”. Na przełomie 1945 i 1946 roku wraz z częścią ocalałej kadry wstąpił do Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Był jednym z najbardziej poszukiwanych przez UB i NKWD Żołnierzy Wyklętych, a raportów na temat jego ścigania domagał się ludowy komisarz spraw wewnętrznych ZSRR Ławrientij Beria. Za ujęcie Kasznicy wyznaczono wysoką nagrodę. Ostatni komendant NSZ ostatecznie wpadł w ręce komunistów 15 lutego 1947 roku w Zakopanem, gdzie przebywał wraz z rodziną. Brutalne śledztwo w areszcie przy ul. Rakowieckiej w Warszawie trwało prawie rok. Podczas procesu komuniści przedstawili go jako przestępcę, szpiega i co było bodaj najbardziej perfidne: niemieckiego kolaboranta. 2 marca 1948 roku skazali go na czterokrotną karę śmierci…

 

 

 

 

 

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe