Po uchyleniu wyroku na "Krwawego Tulipana". Ekspert: Państwo drwi z pokrzywdzonych z pomocą sędziów

Popełniono zbrodnię, sprawca musi ponieść karę. Kara powinna być wymierzona możliwie szybko, wtedy pełni nie tylko funkcję represyjną, ale również prewencyjną. Kara ma odstraszać potencjalnych sprawców, którzy muszę wiedzieć, że kara ich nie ominie.
Sędzia. Ilustracja poglądowa Po uchyleniu wyroku na
Sędzia. Ilustracja poglądowa / Screen YT Magazyn Śledczy Anity Gargas

Decyzją szczecińskiego sądu apelacyjnego państwo drwi z pokrzywdzonych, za pomocą swoich funkcjonariuszy- sędziów, którzy chyba zapomnieli rotę ślubowania. Sędzia ma orzekać na podstawie przepisów prawa kierując się zasadami uczciwości i godności. Przepis art.107 prawa o ustroju sądów powszechnych stanowi, że kwestionowanie statusu sędziów jest deliktem dyscyplinarnym. Ponadto Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z dnia 28 stycznia 2020 r. sygn. akt Kpt 1/20 (M.P.2020.103), uznał za niedopuszczalne stosowanie art. 439 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 30) w rozumieniu przyjętym w uchwale składu połączonych Izb Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. (BSA I-4110-1/2020. Oznacza, to że fakt powołania sędziego po 2018 r. nie może stanowić bezwzględnej przyczyny odwoławczej. Warto w tym miejscu przytoczyć cytat z wyroku Trybunału Konstytucyjnego P 10/19: „W świetle powyższego, nietrudno wyobrazić sobie skutki przyjęcia konstytucyjności zakwestionowanych w niniejszym pytaniu norm prawnych dla porządku i obrotu prawnego. Efektem mógłby być paraliż, a nawet całkowita dekompozycja, wymiaru sprawiedliwości.”

Priorytetem karnego postępowania odwoławczego jest wydanie orzeczenia merytorycznego. Ustawodawca wprowadził tą zmianę właśnie po to, aby nie dochodziło do pochopnego uchylenia wyroku, jak to miało miejsce przed nowelizacją procedury karnej. W orzecznictwie Sądu Najwyższego  jest utrwalone, że aktualnie obowiązujące przepisy procedury karnej (art. 437 § 1 i 2 k.p.k.) ustanawiają regułę, zgodnie z którą sąd odwoławczy po rozpoznaniu sprawy wydaje orzeczenie merytoryczne (utrzymujące w mocy zaskarżone orzeczenie lub zmieniające zaskarżone orzeczenie), a nie kasatoryjne. Możliwość wydania przez sąd odwoławczy wyroku uchylającego stanowi wyjątek, uzasadniony bądź procesowymi ograniczeniami swobody orzekania sądu odwoławczego, bądź zaistnieniem takich rażących uchybień w procedowaniu sądu pierwszej instancji, które dyskwalifikują postępowanie przed sądem a quo jako podstawę rozstrzygnięcia kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonego. (Postanowienie Sądu Najwyższego  z dnia 13 grudnia 2024  r. lex nr 3790336).

 

Uchylenie wyroku na "Krwawego Tulipana"

Przypomnijmy, sąd odwoławczy uchylił wyrok w sprawie seryjnego mordercy w części skazującej na dożywocie, z uwagi na zakwestionowanie statusu jednego z sędziów rozpoznających sprawę. Sąd nakazał ponowne rozpoznanie sprawy stwierdzając, że sędzia sprawozdawca straciła (po kilkunastu latach orzekania)  przymiot niezawisłości realizując ustawowe prawo wyborcze tj. popierając konkretnego sędziego, który ubiegał o członkostwo w Krajowej Radzie Sądownictwa. Absurd- nie tylko, takie stanowisko naruszyło prawo obywatela -sędziego, który na mocy ustawy czyli w zgodzie z przepisami prawa realizuje swoje uprawnienie. Na tę okoliczność jako zagrożenie  dla systemu demokratycznego państwa prawnego zwrócił uwagę w wypowiedzi publicznej specjalista z zakresu praw człowieka dr Michał Skwarzyński.

Istotne znaczenie ma również fakt,  że w sprawie tzw. „Krwawego Tulipana” szczeciński sąd apelacyjny okazał się być niekonsekwentny.

Z informacji publicznie dostępnych wynika, że wyrok został utrzymany w części uniewinniającej. To jak to się ma do treści art.439 §1 kpk, zgodnie z którym niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia sąd odwoławczy na posiedzeniu uchyla zaskarżone orzeczeni. Przepis ma brzmienie kategoryczne i nie pozostawia uznania dla sądu w zakresie tej konkretnej przesłanki.

Skoro zatem sąd odwoławczy stwierdził, że sąd był nienależycie obsadzony to na mocy wskazanego przepisu powinien orzeczenie uchylić w całości. Kolokwialnie nie można w jednej sprawie być trochę sądem, a trochę nim nie być. Nie da się racjonalnie  wyjaśnić decyzji sądu.

 

Może jest jakaś nadzieja, że zbrodniarza wkrótce spotka kara?

Moim zdaniem „światełko w tunelu niesprawiedliwości” pojawia się gdy analizujemy instytucję  przewidzianą w art. 539 a kpk tj. skargi  na wyrok uchylający sądu odwoławczego. Ten środek prawny  został wprowadzony do kodeksu postępowania karnego w wyniku nowelizacji z 2016 r. W uzasadnieniu projektu ustawy nowelizacyjnej wskazano na potrzebę stworzenia instytucjonalnego mechanizmu zabezpieczającego reformatoryjność orzekania (por. uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, VIII kadencja, druk sejm. nr 207). Skarga ma zatem nie tylko służyć eliminowaniu bezzasadnych uchyleń wyroków sądów pierwszej instancji, lecz także wywołać „efekt mrożenia”, polegający na skłonieniu sędziów sądów odwoławczych do większej powściągliwości w wydawaniu wyroków kasatoryjnych. Przedmiotem kontroli w tym postępowaniu jest tylko stwierdzenie, czy uchylając wyrok sądu pierwszej instancji z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania, sąd odwoławczy kierował się podstawami wydania wyroku kasatoryjnego wskazanymi w art. 539a § 3 k.p.k. oraz czy takie rozstrzygnięcie było w konkretnej sprawie konieczne ( Dariusz Świecki komentarz do kpk opubl. lex)

Termin na wniesienie skargi wynosi 7 dni od doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem, uprawnione są strony (w tym oskarżyciel posiłkowy), a właściwym do jego rozpoznania jest Sąd Najwyższy.

Jako obywatele mamy prawo oczekiwać od Prokuratury, której zadaniem jest stanie na straży  praworządności, że skorzysta z wspominanego środka prawnego. Trzeba bowiem pamiętać, że sprawiedliwość która przychodzi zbyt późno jest niesprawiedliwością!

[Autorka - Kamila Borszowska-Moszowska, zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wykładowca KSSiP i Akademii Nauk Stosowanych im. Angelusa Silesiusa]


 

POLECANE
Szwedzka polityka multikulti: Migrant uniknął deportacji, gdyż gwałt na dziewczynie nie trwał wystarczająco długo z ostatniej chwili
Szwedzka polityka multikulti: Migrant uniknął deportacji, gdyż gwałt na dziewczynie "nie trwał wystarczająco długo"

Po przybyciu do Szwecji jako osoba ubiegająca się o azyl – a był wówczas nieletni - imigrant z Erytrei Yazied Mohamed we wrześniu ubiegłego roku zgwałcił Meyę Åberg. Ofiara miała zaledwie 16 lat i wracała z pracy do domu. Według Sądu Apelacyjnego dla Upper Norrland atak ten nie był “niezwykle poważny” i dlatego nie uzasadnia deportacji ze względu na jego “czas trwania”. O skandalu poinformował portal European Conservative.

Wyłączenia prądu. Ważny komunikat dla mieszkańców woj. pomorskiego z ostatniej chwili
Wyłączenia prądu. Ważny komunikat dla mieszkańców woj. pomorskiego

Mieszkańcy województwa pomorskiego muszą przygotować się na planowane przerwy w dostawie prądu. Energa Operator przekazała najnowszy harmonogram planowanych wyłączeń prądu w województwie pomorskim. Przerwy w dostawie energii zaplanowano m.in. w Gdańsku, Gdyni, Kartuzach, Kościerzynie, Sierakowicach, Wejherowie i Żukowie.

Robert Bąkiewicz odpowiada na atak: Kosy na sztorc! Wiadomości
Robert Bąkiewicz odpowiada na atak: Kosy na sztorc!

Robert Bąkiewicz zareagował na atak ze strony m.in. premiera Donalda Tuska i jego ministrów Radosława Sikorskiego oraz Marcina Kierwińskiego. „Cała lewacka szczujnia ruszyła z bezpardonowym atakiem” — napisał na platformie X lider Ruchu Obrony Granic.

Prezydent Karol Nawrocki ostro o sędziach: „Stan sędziowski nie rozliczył się ze swoją przeszłością” pilne
Prezydent Karol Nawrocki ostro o sędziach: „Stan sędziowski nie rozliczył się ze swoją przeszłością”

Prezydent RP Karol Nawrocki w mocnym liście do uczestników konferencji w Sądzie Najwyższym przypomniał, że środowisko sędziowskie nigdy nie rozliczyło się z udziału w komunistycznym bezprawiu. Wskazał też, że brak takiego rozliczenia ma dziś konsekwencje dla funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości.

Prezydent zawetuje ustawę o hodowli zwierząt futerkowych? Tego domaga się branża z ostatniej chwili
Prezydent zawetuje ustawę o hodowli zwierząt futerkowych? Tego domaga się branża

Jak poinformował portal Farmer.pl, Grzegorz Leszczyński, szef Podlaskiej Izby Rolniczej, zwrócił się do prezydenta Karola Nawrockiego z prośbą o wyznaczenie terminu osobistego spotkania, podczas którego omówiono by konsekwencje przyjętych przez Sejm przepisów dotyczących całkowitego zakazu hodowli zwierząt na futra w Polsce".

Dane żołnierzy i jednostek wojskowych znaleziono w śmieciach pilne
Dane żołnierzy i jednostek wojskowych znaleziono w śmieciach

Na prywatnej działce w Suwałkach odnaleziono wojskowe dokumenty zawierające dane żołnierzy z jednostek na flance wschodniej. Jak ustalił portal Niezalezna.pl, za bezpieczeństwo tych informacji odpowiada w MON oficer, która wcześniej nadzorowała postępowania wobec prof. Sławomira Cenckiewicza i gen. Jarosława Gromadzińskiego.

Berlin będzie zachwycony. Premier Grecji domaga się pogłębienia wspólnotowej polityki obronnej z ostatniej chwili
Berlin będzie zachwycony. Premier Grecji domaga się pogłębienia wspólnotowej polityki obronnej

Premier Grecji Kyriakos Mitsotakis, w rozmowie z Politico podkreślił w czwartek przed szczytem przywódców UE, że blok musi odegrać większą rolę w znalezieniu dziesiątek miliardów euro, które kraje będą mogły przeznaczyć na pokrycie zwiększonych wydatków wojskowych. Problem w tym, że pod płaszczykiem wspólnotowej obrony KE dąży do stworzenia zrębów superpaństwa pod egidą Niemiec.

Pilny komunikat dla mieszkańców Lublina z ostatniej chwili
Pilny komunikat dla mieszkańców Lublina

Mieszkańcy Lublina muszą przygotować się na wyższe podatki od nieruchomości. Decyzję w tej sprawie podjęli miejscy radni podczas czwartkowej sesji. Nowe stawki wejdą w życie od 1 stycznia 2026 roku i obejmą zarówno właścicieli mieszkań i domów, jak i przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą.

Kosiniak-Kamysz: PSL będzie startowało w wyborach samodzielnie z ostatniej chwili
Kosiniak-Kamysz: PSL będzie startowało w wyborach samodzielnie

– PSL będzie startowało w wyborach samodzielnie, bo jest samodzielną partią polityczną – powiedział w czwartek szef PSL Władysław Kosiniak-Kamysz odnosząc się do sondażu pracowni OGB.

PE nie odpuszcza ws. polityki klimatycznej. Eurodeputowani przyjęli kolejną rezolucję z ostatniej chwili
PE nie odpuszcza ws. polityki klimatycznej. Eurodeputowani przyjęli kolejną rezolucję

Parlament Europejski przyjął priorytety Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu w Belém w Brazylii, wzywając COP30 do ponownego zobowiązania się do ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5°C. Tym samym eurodeputowani nadal forsują nierealistyczne i kosztowne cele klimatyczne, które mają potencjał zniszczyć europejskie gospodarki.

REKLAMA

Po uchyleniu wyroku na "Krwawego Tulipana". Ekspert: Państwo drwi z pokrzywdzonych z pomocą sędziów

Popełniono zbrodnię, sprawca musi ponieść karę. Kara powinna być wymierzona możliwie szybko, wtedy pełni nie tylko funkcję represyjną, ale również prewencyjną. Kara ma odstraszać potencjalnych sprawców, którzy muszę wiedzieć, że kara ich nie ominie.
Sędzia. Ilustracja poglądowa Po uchyleniu wyroku na
Sędzia. Ilustracja poglądowa / Screen YT Magazyn Śledczy Anity Gargas

Decyzją szczecińskiego sądu apelacyjnego państwo drwi z pokrzywdzonych, za pomocą swoich funkcjonariuszy- sędziów, którzy chyba zapomnieli rotę ślubowania. Sędzia ma orzekać na podstawie przepisów prawa kierując się zasadami uczciwości i godności. Przepis art.107 prawa o ustroju sądów powszechnych stanowi, że kwestionowanie statusu sędziów jest deliktem dyscyplinarnym. Ponadto Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z dnia 28 stycznia 2020 r. sygn. akt Kpt 1/20 (M.P.2020.103), uznał za niedopuszczalne stosowanie art. 439 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 30) w rozumieniu przyjętym w uchwale składu połączonych Izb Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. (BSA I-4110-1/2020. Oznacza, to że fakt powołania sędziego po 2018 r. nie może stanowić bezwzględnej przyczyny odwoławczej. Warto w tym miejscu przytoczyć cytat z wyroku Trybunału Konstytucyjnego P 10/19: „W świetle powyższego, nietrudno wyobrazić sobie skutki przyjęcia konstytucyjności zakwestionowanych w niniejszym pytaniu norm prawnych dla porządku i obrotu prawnego. Efektem mógłby być paraliż, a nawet całkowita dekompozycja, wymiaru sprawiedliwości.”

Priorytetem karnego postępowania odwoławczego jest wydanie orzeczenia merytorycznego. Ustawodawca wprowadził tą zmianę właśnie po to, aby nie dochodziło do pochopnego uchylenia wyroku, jak to miało miejsce przed nowelizacją procedury karnej. W orzecznictwie Sądu Najwyższego  jest utrwalone, że aktualnie obowiązujące przepisy procedury karnej (art. 437 § 1 i 2 k.p.k.) ustanawiają regułę, zgodnie z którą sąd odwoławczy po rozpoznaniu sprawy wydaje orzeczenie merytoryczne (utrzymujące w mocy zaskarżone orzeczenie lub zmieniające zaskarżone orzeczenie), a nie kasatoryjne. Możliwość wydania przez sąd odwoławczy wyroku uchylającego stanowi wyjątek, uzasadniony bądź procesowymi ograniczeniami swobody orzekania sądu odwoławczego, bądź zaistnieniem takich rażących uchybień w procedowaniu sądu pierwszej instancji, które dyskwalifikują postępowanie przed sądem a quo jako podstawę rozstrzygnięcia kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonego. (Postanowienie Sądu Najwyższego  z dnia 13 grudnia 2024  r. lex nr 3790336).

 

Uchylenie wyroku na "Krwawego Tulipana"

Przypomnijmy, sąd odwoławczy uchylił wyrok w sprawie seryjnego mordercy w części skazującej na dożywocie, z uwagi na zakwestionowanie statusu jednego z sędziów rozpoznających sprawę. Sąd nakazał ponowne rozpoznanie sprawy stwierdzając, że sędzia sprawozdawca straciła (po kilkunastu latach orzekania)  przymiot niezawisłości realizując ustawowe prawo wyborcze tj. popierając konkretnego sędziego, który ubiegał o członkostwo w Krajowej Radzie Sądownictwa. Absurd- nie tylko, takie stanowisko naruszyło prawo obywatela -sędziego, który na mocy ustawy czyli w zgodzie z przepisami prawa realizuje swoje uprawnienie. Na tę okoliczność jako zagrożenie  dla systemu demokratycznego państwa prawnego zwrócił uwagę w wypowiedzi publicznej specjalista z zakresu praw człowieka dr Michał Skwarzyński.

Istotne znaczenie ma również fakt,  że w sprawie tzw. „Krwawego Tulipana” szczeciński sąd apelacyjny okazał się być niekonsekwentny.

Z informacji publicznie dostępnych wynika, że wyrok został utrzymany w części uniewinniającej. To jak to się ma do treści art.439 §1 kpk, zgodnie z którym niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia sąd odwoławczy na posiedzeniu uchyla zaskarżone orzeczeni. Przepis ma brzmienie kategoryczne i nie pozostawia uznania dla sądu w zakresie tej konkretnej przesłanki.

Skoro zatem sąd odwoławczy stwierdził, że sąd był nienależycie obsadzony to na mocy wskazanego przepisu powinien orzeczenie uchylić w całości. Kolokwialnie nie można w jednej sprawie być trochę sądem, a trochę nim nie być. Nie da się racjonalnie  wyjaśnić decyzji sądu.

 

Może jest jakaś nadzieja, że zbrodniarza wkrótce spotka kara?

Moim zdaniem „światełko w tunelu niesprawiedliwości” pojawia się gdy analizujemy instytucję  przewidzianą w art. 539 a kpk tj. skargi  na wyrok uchylający sądu odwoławczego. Ten środek prawny  został wprowadzony do kodeksu postępowania karnego w wyniku nowelizacji z 2016 r. W uzasadnieniu projektu ustawy nowelizacyjnej wskazano na potrzebę stworzenia instytucjonalnego mechanizmu zabezpieczającego reformatoryjność orzekania (por. uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, VIII kadencja, druk sejm. nr 207). Skarga ma zatem nie tylko służyć eliminowaniu bezzasadnych uchyleń wyroków sądów pierwszej instancji, lecz także wywołać „efekt mrożenia”, polegający na skłonieniu sędziów sądów odwoławczych do większej powściągliwości w wydawaniu wyroków kasatoryjnych. Przedmiotem kontroli w tym postępowaniu jest tylko stwierdzenie, czy uchylając wyrok sądu pierwszej instancji z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania, sąd odwoławczy kierował się podstawami wydania wyroku kasatoryjnego wskazanymi w art. 539a § 3 k.p.k. oraz czy takie rozstrzygnięcie było w konkretnej sprawie konieczne ( Dariusz Świecki komentarz do kpk opubl. lex)

Termin na wniesienie skargi wynosi 7 dni od doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem, uprawnione są strony (w tym oskarżyciel posiłkowy), a właściwym do jego rozpoznania jest Sąd Najwyższy.

Jako obywatele mamy prawo oczekiwać od Prokuratury, której zadaniem jest stanie na straży  praworządności, że skorzysta z wspominanego środka prawnego. Trzeba bowiem pamiętać, że sprawiedliwość która przychodzi zbyt późno jest niesprawiedliwością!

[Autorka - Kamila Borszowska-Moszowska, zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wykładowca KSSiP i Akademii Nauk Stosowanych im. Angelusa Silesiusa]



 

Polecane
Emerytury
Stażowe