W Izraelu odkryto mozaiki z najstarszymi wizerunkami kobiet biblijnych

Izraelskie i amerykańskie media informują o kolejnych odkryciach w starożytnej synagodze w miejscowości Hukkok koło Tyberiady w Galilei. Zespół badawczy, kierowany przez prof. Jodi Magness z Uniwersytetu w Północnej Karolinie w USA, odkrył tam mozaiki przedstawiające dwie kobiety uwiecznione w 4. rozdziale Księgi Sędziów: Deborę i Jael.
Jael zabija Siserę, James Jacques Joseph Tissot (ok. 1896-1902 r.), The Jewish Museum, New York W Izraelu odkryto mozaiki z najstarszymi wizerunkami kobiet biblijnych
Jael zabija Siserę, James Jacques Joseph Tissot (ok. 1896-1902 r.), The Jewish Museum, New York / wikipedia/public_domain

Prof. Magness i inni znawcy archeologii i historii wczesnego Izraela zgodnie przyznają, że powstała w IV-V wieku po Chrystusie mozaika jest najstarszym wyobrażeniem obu tych niewiast. Z kolei prof. Candida Moss zauważyła 13 lipca na popularnej stronie „The Daily Beast”, iż „te nowo odkryte wizerunki mogą też zmienić naszą wiedzę i rozumienie przeszłości oraz roli, jaką odegrały w swoim czasie Debora i Jael”.

Odsłonięta mozaika składa się z 3 fragmentów, które jakby opowiadają biblijną historię. Najwyższy poziom przedstawia Deborę, która pod drzewem palmowym spogląda na Baraka. Przywódca Izraelitów kryje się za tarczą, co – według znawców tematu – nie jest dla niego „zbyt pochlebnym wyobrażeniem (unconfortable scene)”. Scena ta, jak tłumaczy dalej dwoje cytowanych w „The Daily Beast” naukowców: Karen Britt i Ra`anan Boustan, „pięknie uchwyciła chwilę pełnego napięcia spotkania (Sdz 4, 5)”. W uszkodzonym centrum mozaiki można dostrzec siedzącego Siserę, przywódcę Kanaanejczyków. W dolnej zaś części wizerunku ukazana została jego śmierć z ręki Jael, która wbija mu palik w głowę (Sdz 4, 17-22).

Komentując te sceny Britt i Boustan wskazują na ich związek z odkrytymi wcześniej w tej samej synagodze (także przez zespół Jodi Magness) innymi mozaikami z tzw. cyklu Samsona (w odniesieniu do Sdz 13-16). Ich zdaniem jest to przykład „symetrii kontrapunktowej, która tworzy bogaty i złożony program artystyczny”.

Z kolei zabójstwo Sisery jest ukazane w sposób „niedwuznacznie okrutny (explicitly violent), co jest widoczne także na mozaikach odkrytych gdzie indziej. Wyraża to długą historię groźby unicestwienia Izraelitów ze strony obcych wojsk i ich walk wspomaganych pośrednio lub wprost przez Boga”. Prawda ta znalazła też swój wyraz w „Pieśni Debory i Baraka” (Sdz 5).

Odkrycie mozaiki z Hukkoku może też rzucić nowe światło na postać i rolę Jael – zabójczyni Sisery. Według dr Rhianonn Graybill, profesor studiów nad religią w Rhodes College w Memphis w stanie Tennessee, „łatwo jest portretować Jaelę jako «femme fatale» albo prostytutkę, uwikłaną w zamach (przeciwko Siserze). Ale ta historia może być o wiele bardziej skomplikowana. Sisera jest generałem, który przybywa z wojny, zabiwszy już wielu ludzi. Jael – przeciwnie – znajduje się w bardzo delikatnej sytuacji. Jest ona czyjąś «żoną», ale nie wiadomo, co się dzieje z jej mężem. Sadzę, że Sisera jest po prostu gwałcicielem. Po pierwsze dlatego, że gwałty towarzyszą wojnie i po drugie, gdyż sama jego matka sygnalizuje ten problem. Wskazuje też na to sam język, jakiego używa Sisera w odniesieniu do kobiet, które traktuje jako obiekt przemocy seksualnej. Jael przebija jego skroń palikiem od namiotu. Warto tu jednak zauważyć, że choć cała ta historia przypomina film w stylu horroru, jest ona zarazem przeciwieństwem typowych historii o przemocy seksualnej, które spotykamy w Biblii”.

Żyjąca ok. 1200 przed Chrystusem Debora z plemienia Naftalego, żona Lappidota, była prorokinią Izraelitów i zarazem jedyną kobietą-sędzią Izraela. Zachęcała ona dowódcę wojsk izraelskich Baraka do walki z Siserą, stojącym na czele armii kanaanejskiej. Barak odpowiedział na to Boże wezwanie, ale pod warunkiem, że Debora będzie mu towarzyszyć w bitwie. Ta przystała na jego warunek, wypowiadając przy tym proroctwo, że Sisera zginie nie z ręki Baraka, ale kobiety (Sdz 4. 9). Po zwycięskiej bitwie Debora i Barak wspólnie stworzyli hymn wielbiący Boga, utrwalony w 5. rozdziale Księgi Sędziów.

o. jj (KAI Tokio) / Nowy Jork


 

POLECANE
Tylko dwie partie notują wzrost poparcia. Zobacz najnowszy sondaż z ostatniej chwili
Tylko dwie partie notują wzrost poparcia. Zobacz najnowszy sondaż

Zarówno KO, jak i PiS tracą poparcie - wynika z najnowszego sondażu United Surveys dla Wirtualnej Polski, opublikowanego w czwartek. Spadki wskazują, że jest jakieś zniechęcenie do obydwu formacji - zauważył w komentarzu dla WP politolog prof. Maciej Drzonek.

Rzadki widok w Sejmie: Jednogłośnie uchwalono ustawę. Wszyscy głosujący posłowie za z ostatniej chwili
Rzadki widok w Sejmie: Jednogłośnie uchwalono ustawę. Wszyscy głosujący posłowie za

Sejm jednogłośnie uchwalił w środę ustawę o zapewnieniu finansowania działań zmierzających do zwiększenia zdolności produkcji amunicji. Wcześniej posłowie odrzucili poprawkę PiS, według której środki na inwestycje w produkcję amunicji miałyby nie pochodzić z budżetu MON.

Samuel Pereira: Nowe szaty Donalda Tuska tylko u nas
Samuel Pereira: Nowe szaty Donalda Tuska

Angela Merkel w swoim najnowszym wywiadzie wspomina o swoich kontaktach z Władimirem Putinem, przyznając, że od dawna doskonale znała jego intencje. Nie ukrywa, że wiedziała, iż to wróg Europy, ale mimo tej wiedzy postawiła na – a jakże - dialog i pragmatyzm.

Czarna środa rosyjskiej gospodarki z ostatniej chwili
Czarna środa rosyjskiej gospodarki

Rosyjski system finansowy zmaga się z poważnym kryzysem, który doprowadził do drastycznego osłabienia rubla. Jak podają branżowe media, dolar w Rosji jest najdroższy od marca 2022 roku, a jego notowania w ostatnich dniach gwałtownie rosną. Główną bezpośrednią przyczyną obecnych problemów jest nałożenie przez USA sankcji na rosyjski Gazprombank.

Newsweek: Szymon Hołownia studiował na Collegium Humanum. Nie chodził na zajęcia, a oceny wpisywał rektor z ostatniej chwili
"Newsweek": "Szymon Hołownia studiował na Collegium Humanum. Nie chodził na zajęcia, a oceny wpisywał rektor"

W środę dziennikarz Piotr Krysiak, a następnie tygodnik "Newsweek" poinformowali, że na słynnej ostatnio uczelni Collegium Humanum "studiował" wicemarszałek Sejmu i "niezależny" kandydat na prezydenta Szymon Hołownia. 

Specjalny wysłannik USA ds. wojny na Ukrainie. Jest decyzja Trumpa z ostatniej chwili
Specjalny wysłannik USA ds. wojny na Ukrainie. Jest decyzja Trumpa

Prezydent elekt USA Donald Trump wybrał emerytowanego generała Keitha Kellogga, by służył jako specjalny wysłannik ds. Rosji i Ukrainy. Kellogg był autorem artykułu nazwanego przez media "planem pokojowym", który zakładał zawieszenie broni i zmuszenie obu stron do negocjacji.

Aktywista LGBT przeprasza posła PiS z ostatniej chwili
Aktywista LGBT przeprasza posła PiS

"Koniec batalii sądowej" – informuje w mediach społecznościowych polityk Suwerennej Polski i poseł Prawa i Sprawiedliwości Jan Kanthak, udostępniając wpis z przeprosinami, który opublikował aktywista LGBT Michał Kowalówka.

Niemcy mają przejąć polski port z ostatniej chwili
Niemcy mają przejąć polski port

W polskich portach może wkrótce dojść do spektakularnych roszad na poziomie właścicielskim. Grupa Rhenus jest bliska przejęcia kontroli nad spółką Bulk Cargo. Oferta konsorcjum Viterry i CM została natomiast uznana za najlepszą przez port w Gdyni. Obie transakcje mogę wywołać polityczną burzę – ocenił w środowym wydaniu "Puls Biznesu".

Anonimowy Sędzia: Adam robi biceps tylko u nas
Anonimowy Sędzia: Adam robi biceps

Minister Kujawiak czuł, że wystawili go na odstrzał. Z Adamem nie dało się nic ustalić, znikał gdzieś na całe dni, rozmarzony zerkał przez okno.

Szok w Niemczech. Kanclerz i jego zielony zastępca przeciwni unijnym karom za przekroczenie limitów emisji CO2 z ostatniej chwili
Szok w Niemczech. Kanclerz i jego "zielony" zastępca przeciwni unijnym karom za przekroczenie limitów emisji CO2

Na skutek decyzji UE od stycznia przyszłego roku producenci samochodowi mają obowiązek znacznego obcięcia emisji dwutlenku węgla, emitowanego przez sumę sprzedanych przez nich samochodów. Nieprzestrzeganie rygorystycznych norm ma być karane finansowo. Dość zaskakująco sprzeciw wobec tego rozwiązania wyrazili kanclerz Niemiec Olaf Scholz, a także nominowany z ugrupowania Zielonych wicepremier i minister gospodarki Robert Habeck. 

REKLAMA

W Izraelu odkryto mozaiki z najstarszymi wizerunkami kobiet biblijnych

Izraelskie i amerykańskie media informują o kolejnych odkryciach w starożytnej synagodze w miejscowości Hukkok koło Tyberiady w Galilei. Zespół badawczy, kierowany przez prof. Jodi Magness z Uniwersytetu w Północnej Karolinie w USA, odkrył tam mozaiki przedstawiające dwie kobiety uwiecznione w 4. rozdziale Księgi Sędziów: Deborę i Jael.
Jael zabija Siserę, James Jacques Joseph Tissot (ok. 1896-1902 r.), The Jewish Museum, New York W Izraelu odkryto mozaiki z najstarszymi wizerunkami kobiet biblijnych
Jael zabija Siserę, James Jacques Joseph Tissot (ok. 1896-1902 r.), The Jewish Museum, New York / wikipedia/public_domain

Prof. Magness i inni znawcy archeologii i historii wczesnego Izraela zgodnie przyznają, że powstała w IV-V wieku po Chrystusie mozaika jest najstarszym wyobrażeniem obu tych niewiast. Z kolei prof. Candida Moss zauważyła 13 lipca na popularnej stronie „The Daily Beast”, iż „te nowo odkryte wizerunki mogą też zmienić naszą wiedzę i rozumienie przeszłości oraz roli, jaką odegrały w swoim czasie Debora i Jael”.

Odsłonięta mozaika składa się z 3 fragmentów, które jakby opowiadają biblijną historię. Najwyższy poziom przedstawia Deborę, która pod drzewem palmowym spogląda na Baraka. Przywódca Izraelitów kryje się za tarczą, co – według znawców tematu – nie jest dla niego „zbyt pochlebnym wyobrażeniem (unconfortable scene)”. Scena ta, jak tłumaczy dalej dwoje cytowanych w „The Daily Beast” naukowców: Karen Britt i Ra`anan Boustan, „pięknie uchwyciła chwilę pełnego napięcia spotkania (Sdz 4, 5)”. W uszkodzonym centrum mozaiki można dostrzec siedzącego Siserę, przywódcę Kanaanejczyków. W dolnej zaś części wizerunku ukazana została jego śmierć z ręki Jael, która wbija mu palik w głowę (Sdz 4, 17-22).

Komentując te sceny Britt i Boustan wskazują na ich związek z odkrytymi wcześniej w tej samej synagodze (także przez zespół Jodi Magness) innymi mozaikami z tzw. cyklu Samsona (w odniesieniu do Sdz 13-16). Ich zdaniem jest to przykład „symetrii kontrapunktowej, która tworzy bogaty i złożony program artystyczny”.

Z kolei zabójstwo Sisery jest ukazane w sposób „niedwuznacznie okrutny (explicitly violent), co jest widoczne także na mozaikach odkrytych gdzie indziej. Wyraża to długą historię groźby unicestwienia Izraelitów ze strony obcych wojsk i ich walk wspomaganych pośrednio lub wprost przez Boga”. Prawda ta znalazła też swój wyraz w „Pieśni Debory i Baraka” (Sdz 5).

Odkrycie mozaiki z Hukkoku może też rzucić nowe światło na postać i rolę Jael – zabójczyni Sisery. Według dr Rhianonn Graybill, profesor studiów nad religią w Rhodes College w Memphis w stanie Tennessee, „łatwo jest portretować Jaelę jako «femme fatale» albo prostytutkę, uwikłaną w zamach (przeciwko Siserze). Ale ta historia może być o wiele bardziej skomplikowana. Sisera jest generałem, który przybywa z wojny, zabiwszy już wielu ludzi. Jael – przeciwnie – znajduje się w bardzo delikatnej sytuacji. Jest ona czyjąś «żoną», ale nie wiadomo, co się dzieje z jej mężem. Sadzę, że Sisera jest po prostu gwałcicielem. Po pierwsze dlatego, że gwałty towarzyszą wojnie i po drugie, gdyż sama jego matka sygnalizuje ten problem. Wskazuje też na to sam język, jakiego używa Sisera w odniesieniu do kobiet, które traktuje jako obiekt przemocy seksualnej. Jael przebija jego skroń palikiem od namiotu. Warto tu jednak zauważyć, że choć cała ta historia przypomina film w stylu horroru, jest ona zarazem przeciwieństwem typowych historii o przemocy seksualnej, które spotykamy w Biblii”.

Żyjąca ok. 1200 przed Chrystusem Debora z plemienia Naftalego, żona Lappidota, była prorokinią Izraelitów i zarazem jedyną kobietą-sędzią Izraela. Zachęcała ona dowódcę wojsk izraelskich Baraka do walki z Siserą, stojącym na czele armii kanaanejskiej. Barak odpowiedział na to Boże wezwanie, ale pod warunkiem, że Debora będzie mu towarzyszyć w bitwie. Ta przystała na jego warunek, wypowiadając przy tym proroctwo, że Sisera zginie nie z ręki Baraka, ale kobiety (Sdz 4. 9). Po zwycięskiej bitwie Debora i Barak wspólnie stworzyli hymn wielbiący Boga, utrwalony w 5. rozdziale Księgi Sędziów.

o. jj (KAI Tokio) / Nowy Jork



 

Polecane
Emerytury
Stażowe