Sensacyjne znalezisko w archikatedrze wileńskiej - odkryto insygnia grobowe władców Polski i Litwy

Sensacyjne odkrycie w kryptach archikatedry wileńskiej. Badacze znaleźli tam tajny schowek z insygniami przeznaczonymi do pochówków władców Polski i Litwy - króla Polski i wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka, pierwszej żony Zygmunta Augusta Elżbiety Habsburżanki i jego drugiej żony Barbary Radziwiłłówny.
Odkrycie w archikatedrze Sensacyjne znalezisko w archikatedrze wileńskiej - odkryto insygnia grobowe władców Polski i Litwy
Odkrycie w archikatedrze / Fot. Vilniaus arkivyskupija / Aistė Karpytė

O wyjątkowym odkryciu na specjalnie zwołanej konferencji prasowej poinformował metropolita wileński, arcybiskup Gintaras Gruszas. - Trzej Królowie przynieśli nam w darze trzy korony - powiedział hierarcha. Odkrycia dokonano 16 grudnia 2024 roku, gdy natrafiono na skrytkę z 1939 roku.

Co odnaleziono?

Chodzi o korony grobowe króla Aleksandra Jagiellończyka, Elżbiety Habsburżanki i Barbary Radziwiłłówny. W przypadku pierwszej żony monarchy odnaleziono również łańcuch, medalion, pierścień i tabliczkę natrumienną. Do Barbary Radziwiłłówny należało natomiast berło, jabłko królewskie, trzy pierścienie, łańcuch i dwie tabliczki natrumienne.

Odkryte regalia wykonano już po śmierci władców, cudem ocalono je przed II wojną światową, a zapomniane grobowce odkryto kilka lat wcześniej, po powodzi z 1931 roku.

- Po wybuchu wojny w obliczu groźby zamknięcia katedry wileńskiej, kapituła zadbała o zabezpieczenie jej wartościowych przedmiotów. Skarbiec katedralny zamurowano w niszy w jednej z klatek schodowych świątyni - wyjaśniał ekonom archidiecezji wileńskiej Mykolas Juozapaviczius. 

- Odnalezione insygnia pogrzebowe władców Litwy i Polski stanowią bezcenną wartość historyczną, są symbolami długotrwałej tradycji państwowości Litwy, znakami Wilna jako stolicy oraz wspaniałymi dziełami złotnictwa i jubilerstwa - zaznaczył abp Gintaras Gruszas.

W skrytce odkryto również 6 srebrnych plakietek zdobiących Kaplicę św. Kazimierza oraz wiele wotów: pierścionki, kolczyki, krzyżyki, a także kilka insygniów biskupich. Znaleziono także tabliczkę z trumny biskupa wileńskiego Benedykta Wojny.

- Podjęto wiele prób odnalezienia tych insygniów, dlatego szczerze cieszę się i dziękuję wszystkim, którzy z życzliwością przyczynili się do tych poszukiwań. Dzięki współpracy wielu instytucji te bezcenne wartości zostały wreszcie odnalezione. Teraz zostaną zbadane, odrestaurowane i w przyszłości udostępnione społeczeństwu – dodał metropolita wileński.

Chronologia poszukiwań insygniów

Zamurowaną skrytkę ze skarbcem katedry odnaleziono w 1985 roku. Sądzono, że miejsce insygniów władców znajduje się w podziemiach katedry.

Po odzyskaniu niepodległości przez Litwę kilkukrotnie podejmowano próby poszukiwań. Największą uwagę zawsze poświęcano poszukiwaniom miejsca pochówku Wielkiego Księcia Witolda, które do tej pory nie przyniosły rezultatów.

W 2009 roku uruchomiono projekt polskiego Ministerstwa Kultury, podczas którego współpracowano z litewskimi instytucjami zajmującymi się ochroną dziedzictwa. Uzyskano wówczas zgodę od ówczesnej administracji archidiecezji na badania nieinwazyjne przy użyciu georadaru, termowizji i detektora metalu. Podczas tych poszukiwań opierano się również na relacji świadka, który brał udział w ukrywaniu insygniów. Ekspertyza podziemi katedry nie przyniosła jednak wymiernych rezultatów.

W 2023 roku rozpoczęto negocjacje z Litewskim Instytutem Historii dotyczące szczegółowej cyfrowej inwentaryzacji podziemi z wykorzystaniem skanera 3D. Analiza uzyskanych danych miała umożliwić identyfikację zmian konstrukcyjnych i w ten sposób nieinwazyjnie wykryć potencjalne miejsca skrytek. Projekt ten jednak nie został zrealizowany z powodu braku finansowania.

Zainicjowano również projekt państwowy o podobnych celach – cyfryzację dziedzictwa kulturowego na platformie „eKultura”, realizowany przez Litewską Bibliotekę Narodową im. Martynasa Mažvydasa we współpracy z Departamentem Dziedzictwa Kulturowego przy Ministerstwie Kultury.

9 października 2024 roku w katedrze wileńskiej odbyło się spotkanie w sprawie poszukiwań skrytki z insygniami władców, w którym uczestniczyli przedstawiciele archidiecezji wileńskiej, Departamentu Dziedzictwa Kulturowego przy Ministerstwie Kultury oraz Muzeum Pałacu Władców. Ustalono, że Muzeum Dziedzictwa Kościelnego, z pomocą specjalistów z Muzeum Pałacu Władców, może przeprowadzić poszukiwania potencjalnych miejsc skrytki za pomocą kamery endoskopowej.

16 grudnia 2024 roku w podziemiach katedry wileńskiej przeprowadzono poszukiwania skrytki z 1939 roku za pomocą kamery endoskopowej przez istniejące wcześniej otwory i szczeliny. Badania opierały się na planach podziemi z okresu międzywojennego oraz współczesnych, a także na zapisanych relacjach świadka. Po kilku próbach skrytkę odnaleziono. Zdecydowano się tego samego dnia wyjąć, opisać, skatalogować i przenieść znajdujące się tam wartości do bezpiecznego miejsca. W niedalekiej przyszłości zostaną one zbadane, odrestaurowane i udostępnione społeczeństwu.

Karol Darmoros


 

POLECANE
Nowy sondaż. PiS ze znaczną przewagą z ostatniej chwili
Nowy sondaż. PiS ze znaczną przewagą

Z najnowszego sondażu IBRiS przeprowadzonego na zlecenie dziennika „Rzeczpospolita” wynika, że gdyby wybory odbyły się w najbliższą niedzielę, rząd koalicyjny KO, Trzeciej Drogi i Lewicy nie utrzymałby władzy. PiS natomiast mógłby stworzyć rząd z Konfederacją.

Raport prokuratury Bodnara ws. 200 afer PiS. Poseł zwrócił uwagę na ważny szczegół z ostatniej chwili
Raport prokuratury Bodnara ws. "200 afer PiS". Poseł zwrócił uwagę na ważny szczegół

Były wiceszef MS Michał Wójcik (PiS), komentując zaprezentowany we wtorek przez prokuratorów Bodnara raport ocenił, że nie wskazano ani jednego polityka, który by wpływał na jakiekolwiek postępowanie. Jego zdaniem przedstawione sprawy są "znane i medialne".

Nie żyje znana modelka. Wypadła z balkonu Wiadomości
Nie żyje znana modelka. Wypadła z balkonu

Media obiegła informacja o śmierci celebrytki i modelki - Courtney Mills.

Modły do drogowskazu, a symbolem zbawienia serduszko WOŚP. W sieci burza po happeningu Trzaskowskiego z ostatniej chwili
"Modły do drogowskazu, a symbolem zbawienia serduszko WOŚP". W sieci burza po "happeningu" Trzaskowskiego

"Przecież gdybym w ramach wyborczego trollingu odwalił taki numer, że poszedłbym ze zniczem pod jakiś słupek, bo nie chciałoby mi się jechać na cmentarz i bym się tam przy słupku zadumał, a obok jeszcze przygrywałby facet na trąbce, to by mnie zjedzono w komentarzach" – pisze na platformie X twórca Kanału Zero Krzysztof Stanowski, komentując sposób, w jaki prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski upamiętnił rocznicę śmierci Pawła Adamowicza.

Kultowy teleturniej Polsatu wraca na antenę. Widzów czekają zmiany Wiadomości
Kultowy teleturniej Polsatu wraca na antenę. Widzów czekają zmiany

Popularny teleturniej „Awantura o kasę” wraca na antenę Polsatu z premierowymi odcinkami. Po krótkiej przerwie program znów będzie gościł w weekendowe popołudnia. Wiadomo, że emisja rozpocznie się w sobotę, 1 marca, o godz. 17:30. Tym razem widzowie mogą liczyć na więcej odcinków niż jesienią, bo stacja zaplanowała ich aż 22.

Tusk skomentował fatalny wynik sondażowy Trzaskowskiego z ostatniej chwili
Tusk skomentował fatalny wynik sondażowy Trzaskowskiego

– Będzie 50 na 50, taka jest logika dzisiaj wyborów prezydenckich nie tylko w Polsce – mówił w Helsinkach na konferencji prasowej premier Donald Tusk, pytany o fatalny wynik kandydata KO na prezydenta Rafała Trzaskowskiego w sondażu dla RMF FM.

Mosbacher: Polska w relacjach z resztą UE powinna pokazać, że nie gra roli dziecka z ostatniej chwili
Mosbacher: Polska w relacjach z resztą UE powinna pokazać, że nie gra roli dziecka

USA dostrzegają kluczową rolę Polski w Europie i w NATO; chcą współpracować z Polską w tworzeniu architektury bezpieczeństwa - zapewniła we wtorek Georgette Mosbacher, była ambasador USA w Polsce w czasie pierwszej prezydentury Donalda Trumpa.

Koniec z telefonami w szkołach. Kolejny kraj zdecydował Wiadomości
Koniec z telefonami w szkołach. Kolejny kraj zdecydował

Władze Brazylii zakazały uczniom korzystania z telefonów komórkowych w szkołach, uzasadniając to troską o ich zdrowie i edukację. Podobne zakazy wprowadzono już w kilku innych krajach, choć część ekspertów kwestionuje skuteczność takich przepisów.

Niebywałe doniesienia z Tańca z gwiazdami. To ona zostanie nową uczestniczką show gorące
Niebywałe doniesienia z "Tańca z gwiazdami". To ona zostanie nową uczestniczką show

Wielkimi krokami zbliża się 16. edycja programu "Taniec z gwiazdami". Wszyscy sympatycy show czekają na ujawnienie, kto weźmie w nim udział. Okazuje się, że kolejną dobrze znaną osobą, która spróbuje swoich sił na parkiecie, będzie dziennikarka Magdalena Mołek.

Decyzja ws. umowy UE-Mercosur zapadła. Tusk i Trzaskowski mydlą oczy z ostatniej chwili
"Decyzja ws. umowy UE-Mercosur zapadła. Tusk i Trzaskowski mydlą oczy"

Poseł OdNowy Krzysztof Ciecióra w rozmowie z portalem DoRzeczy.pl zabrał głos ws. umowy UE–Mercosur. Podkreślił, że nie widzi, by polski rząd podejmował jakąkolwiek aktywność w celu zablokowania umowy, której wdrożenie przyniesie katastrofalne skutki dla polskiego rolnictwa.

REKLAMA

Sensacyjne znalezisko w archikatedrze wileńskiej - odkryto insygnia grobowe władców Polski i Litwy

Sensacyjne odkrycie w kryptach archikatedry wileńskiej. Badacze znaleźli tam tajny schowek z insygniami przeznaczonymi do pochówków władców Polski i Litwy - króla Polski i wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka, pierwszej żony Zygmunta Augusta Elżbiety Habsburżanki i jego drugiej żony Barbary Radziwiłłówny.
Odkrycie w archikatedrze Sensacyjne znalezisko w archikatedrze wileńskiej - odkryto insygnia grobowe władców Polski i Litwy
Odkrycie w archikatedrze / Fot. Vilniaus arkivyskupija / Aistė Karpytė

O wyjątkowym odkryciu na specjalnie zwołanej konferencji prasowej poinformował metropolita wileński, arcybiskup Gintaras Gruszas. - Trzej Królowie przynieśli nam w darze trzy korony - powiedział hierarcha. Odkrycia dokonano 16 grudnia 2024 roku, gdy natrafiono na skrytkę z 1939 roku.

Co odnaleziono?

Chodzi o korony grobowe króla Aleksandra Jagiellończyka, Elżbiety Habsburżanki i Barbary Radziwiłłówny. W przypadku pierwszej żony monarchy odnaleziono również łańcuch, medalion, pierścień i tabliczkę natrumienną. Do Barbary Radziwiłłówny należało natomiast berło, jabłko królewskie, trzy pierścienie, łańcuch i dwie tabliczki natrumienne.

Odkryte regalia wykonano już po śmierci władców, cudem ocalono je przed II wojną światową, a zapomniane grobowce odkryto kilka lat wcześniej, po powodzi z 1931 roku.

- Po wybuchu wojny w obliczu groźby zamknięcia katedry wileńskiej, kapituła zadbała o zabezpieczenie jej wartościowych przedmiotów. Skarbiec katedralny zamurowano w niszy w jednej z klatek schodowych świątyni - wyjaśniał ekonom archidiecezji wileńskiej Mykolas Juozapaviczius. 

- Odnalezione insygnia pogrzebowe władców Litwy i Polski stanowią bezcenną wartość historyczną, są symbolami długotrwałej tradycji państwowości Litwy, znakami Wilna jako stolicy oraz wspaniałymi dziełami złotnictwa i jubilerstwa - zaznaczył abp Gintaras Gruszas.

W skrytce odkryto również 6 srebrnych plakietek zdobiących Kaplicę św. Kazimierza oraz wiele wotów: pierścionki, kolczyki, krzyżyki, a także kilka insygniów biskupich. Znaleziono także tabliczkę z trumny biskupa wileńskiego Benedykta Wojny.

- Podjęto wiele prób odnalezienia tych insygniów, dlatego szczerze cieszę się i dziękuję wszystkim, którzy z życzliwością przyczynili się do tych poszukiwań. Dzięki współpracy wielu instytucji te bezcenne wartości zostały wreszcie odnalezione. Teraz zostaną zbadane, odrestaurowane i w przyszłości udostępnione społeczeństwu – dodał metropolita wileński.

Chronologia poszukiwań insygniów

Zamurowaną skrytkę ze skarbcem katedry odnaleziono w 1985 roku. Sądzono, że miejsce insygniów władców znajduje się w podziemiach katedry.

Po odzyskaniu niepodległości przez Litwę kilkukrotnie podejmowano próby poszukiwań. Największą uwagę zawsze poświęcano poszukiwaniom miejsca pochówku Wielkiego Księcia Witolda, które do tej pory nie przyniosły rezultatów.

W 2009 roku uruchomiono projekt polskiego Ministerstwa Kultury, podczas którego współpracowano z litewskimi instytucjami zajmującymi się ochroną dziedzictwa. Uzyskano wówczas zgodę od ówczesnej administracji archidiecezji na badania nieinwazyjne przy użyciu georadaru, termowizji i detektora metalu. Podczas tych poszukiwań opierano się również na relacji świadka, który brał udział w ukrywaniu insygniów. Ekspertyza podziemi katedry nie przyniosła jednak wymiernych rezultatów.

W 2023 roku rozpoczęto negocjacje z Litewskim Instytutem Historii dotyczące szczegółowej cyfrowej inwentaryzacji podziemi z wykorzystaniem skanera 3D. Analiza uzyskanych danych miała umożliwić identyfikację zmian konstrukcyjnych i w ten sposób nieinwazyjnie wykryć potencjalne miejsca skrytek. Projekt ten jednak nie został zrealizowany z powodu braku finansowania.

Zainicjowano również projekt państwowy o podobnych celach – cyfryzację dziedzictwa kulturowego na platformie „eKultura”, realizowany przez Litewską Bibliotekę Narodową im. Martynasa Mažvydasa we współpracy z Departamentem Dziedzictwa Kulturowego przy Ministerstwie Kultury.

9 października 2024 roku w katedrze wileńskiej odbyło się spotkanie w sprawie poszukiwań skrytki z insygniami władców, w którym uczestniczyli przedstawiciele archidiecezji wileńskiej, Departamentu Dziedzictwa Kulturowego przy Ministerstwie Kultury oraz Muzeum Pałacu Władców. Ustalono, że Muzeum Dziedzictwa Kościelnego, z pomocą specjalistów z Muzeum Pałacu Władców, może przeprowadzić poszukiwania potencjalnych miejsc skrytki za pomocą kamery endoskopowej.

16 grudnia 2024 roku w podziemiach katedry wileńskiej przeprowadzono poszukiwania skrytki z 1939 roku za pomocą kamery endoskopowej przez istniejące wcześniej otwory i szczeliny. Badania opierały się na planach podziemi z okresu międzywojennego oraz współczesnych, a także na zapisanych relacjach świadka. Po kilku próbach skrytkę odnaleziono. Zdecydowano się tego samego dnia wyjąć, opisać, skatalogować i przenieść znajdujące się tam wartości do bezpiecznego miejsca. W niedalekiej przyszłości zostaną one zbadane, odrestaurowane i udostępnione społeczeństwu.

Karol Darmoros



 

Polecane
Emerytury
Stażowe