Od obcego do bliskiego, czyli puste miejsce przy wigilijnym stole

Tradycja pozostawiania pustego miejsca przy wigilijnym stole, dobrze znana w polskiej kulturze, ma bogatą historię i głębokie znaczenie. Jak wyjaśnia prof. Henryk Duda, językoznawca z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, pierwotnie miejsce to symbolizowało gotowość do przyjęcia nieznajomego, przybysza lub tułacza – osoby potrzebującej wsparcia i gościnności.
Stół wigilijny Od obcego do bliskiego, czyli puste miejsce przy wigilijnym stole
Stół wigilijny / Mirek Krajewski / Family News Service

Od obcego do oczekiwanego gościa

W średniowieczu wyraz „gość” oznaczał kogoś obcego lub wędrowca. Z czasem słowo to ewoluowało, nabierając pozytywnych konotacji i stając się określeniem osoby oczekiwanej i bliskiej. Przykład tego zjawiska znajdujemy w XVI-wiecznym przekładzie Biblii autorstwa księdza Jakuba Wujka, gdzie Chrystus mówi: „Byłem gościem, a przyjęliście mnie” (Mt 25, 35). Współczesne tłumaczenia mówią o przybyszu, co lepiej oddaje sens oryginalnego greckiego słowa „ksénos”, oznaczającego cudzoziemca lub obcego.

„Gość” w polszczyźnie ma odległe, indoeuropejskie korzenie i odpowiedniki w wielu językach, takich jak angielskie „guest” czy niemieckie „Gast”. Co ciekawe, łacińskie „hostis” pierwotnie oznaczało obcego, a z czasem zaczęło oznaczać wroga. Jak zauważa prof. Duda, ta różnica wynika z odmiennego podejścia do obcych w kulturach starożytnych. Słowianie traktowali ich jako osoby godne przyjęcia, co znajduje odzwierciedlenie w przysłowiu: „Gość w dom, Bóg w dom”.

Czytaj także: Narodził się nam Zbawiciel! Serdeczne życzenia błogosławionych Świąt

Ewolucja znaczenia i jego współczesny sens

Historia słowa „gość” jest przykładem enantiosemii – zjawiska, w którym jeden wyraz nabiera przeciwstawnych znaczeń. Tak jak „czerstwy” może oznaczać zarówno „nieświeży”, jak i „zdrowy i krzepki”, tak „gość” pierwotnie był obcym, a dziś jest kimś oczekiwanym.

Tradycja pustego miejsca przy wigilijnym stole przypomina o dawnym znaczeniu tego słowa. To gest otwartości i gotowości na przyjęcie kogoś w potrzebie. W kontekście współczesnych wyzwań, takich jak migracja czy wzrost ksenofobii, ten symbol nabiera szczególnego znaczenia. Jak podkreśla prof. Duda, pusty talerz przy stole to przypomnienie, by przezwyciężać uprzedzenia i okazywać solidarność z tymi, którzy szukają schronienia i wsparcia.

Czytaj także: Życzenia Przewodniczącego KEP: By nadzieja i pokój stały się udziałem wątpiących i odczuwających lęk

Uniwersalny wymiar polskiej tradycji

Dla Polonii za granicą puste miejsce może mieć szczególny wymiar. To nie tylko gest nawiązania do polskiej tradycji, ale także wyraz gotowości do budowania mostów międzykulturowych. Przypomina, że idea gościnności, głęboko zakorzeniona w polskiej kulturze, może stać się uniwersalnym przesłaniem otwartości i współczucia dla każdego człowieka.

Family News Service


 

POLECANE
Komunikat dla mieszkańców Warszawy z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Warszawy

W piątek na ulice trzech dzielnic wyjadą rowerzyści, a w sobotę dwie dzielnice opanują rolkarze. Kierowcy i pasażerowie komunikacji miejskiej muszą się liczyć z utrudnieniami.

Były minister sprawiedliwości punktuje projekt resortu Bodnara. Dłużej, drożej, niepewnie z ostatniej chwili
Były minister sprawiedliwości punktuje projekt resortu Bodnara. "Dłużej, drożej, niepewnie"

B. minister sprawiedliwości Marcin Warchoł (PiS) ocenił, że projekt ustawy w sprawie statusu sędziów z lat 2018-2025 zawiera rozwiązania, które uderzą w obywateli. Według niego, wejście ustawy w życie będzie skutkowało wydłużeniem procesów, nierównym traktowaniem stron oraz obciążeniem budżetu państwa

Komunikat dla Gniezna. Zakaz noszenia broni z ostatniej chwili
Komunikat dla Gniezna. Zakaz noszenia broni

W piątek na terenie Gniezna obowiązuje zakaz noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym – taką decyzję podjęło MSWiA w związku z obchodami 1000. rocznicy koronacji pierwszych królów Polski.

PiS liderem sondażu. Notowania KO lecą na łeb na szyję    z ostatniej chwili
PiS liderem sondażu. Notowania KO lecą na łeb na szyję   

Zmiana lidera w najnowszym sondażu partyjnym United Surveys dla wp.pl. Gdyby wybory odbyły się dziś, zwyciężyłoby Prawo i Sprawiedliwość. PiS powoli pnie się w górę, podczas gdy notowania Koalicji Obywatelskiej pikują.  

Transseksualista, który udusił małe dziecko, pozywa Trumpa za transfobię tylko u nas
Transseksualista, który udusił małe dziecko, pozywa Trumpa za "transfobię"

Autumn Cordellioné, transseksualista z USA, zamordował 11-miesięczne dziecko. Odsiadujący swój wyrok zwyrodnialec domaga się jednak obecnie odszkodowania od Trumpa! Mężczyzna ma być dyskryminowany i napadany w więzieniu, za co obwinia prezydenta Ameryki.

Nakaz aresztowania Netanjahu. Trybunał w Hadze zmienia decyzję pilne
Nakaz aresztowania Netanjahu. Trybunał w Hadze zmienia decyzję

Izba Apelacyjna Międzynarodowego Trybunału Karnego unieważniła nakazy aresztowania premiera Izraela Benjamina Netanjahu – podaje "Jerusalem Post".

Polski gigant odzieżowy szykuje inwazję Wiadomości
Polski gigant odzieżowy szykuje inwazję

LPP pokazało nową strategię, w której centrum znalazł się Sinsay, która jest najmłodszą marką LPP. Pojawiła się na rynku w 2013 r., a teraz ma się stać w kolejnych trzech latach lokomotywą całej odzieżowej grupy, do której należą także takie brandy, jak Reserved, House, Cropp, Mohito.

Nagi aktywista LGBT, aktywiści klimatyczni i imamka. Wielkopiątkowa procesja w Niemczech Wiadomości
Nagi aktywista LGBT, aktywiści klimatyczni i "imamka". Wielkopiątkowa procesja w Niemczech

Nagi, zakuty w kajdany aktywista uczestniczył w wielkopiątkowej procesji w centrum Berlina. Akcja miała zwrócić uwagę na "problemy osób queer w Ghanie" – pisze ''Berliner Zeitung''.

Uczeń zaatakował kolegów nożem. Tragedia w Nantes Wiadomości
Uczeń zaatakował kolegów nożem. Tragedia w Nantes

W wyniku ataku nożownika, do którego doszło w czwartek w Nantes na zachodzie Francji, zginął licealista, a co najmniej trzy osoby zostały ranne. Zabójcą jest uczeń szkoły. 15-latek przed atakiem rozesłał swój "manifest".

Będą dotacje na ratowanie niszczejących gdańskich zabytków Wiadomości
Będą dotacje na ratowanie niszczejących gdańskich zabytków

Miejski konserwator zabytków w Gdańsku Janusz Tarnacki poinformował podczas czwartkowej sesji rady miasta, że pieniądze dostanie 17 beneficjentów, a łączna pula dotacji wyniosła 3,9 mln zł.

REKLAMA

Od obcego do bliskiego, czyli puste miejsce przy wigilijnym stole

Tradycja pozostawiania pustego miejsca przy wigilijnym stole, dobrze znana w polskiej kulturze, ma bogatą historię i głębokie znaczenie. Jak wyjaśnia prof. Henryk Duda, językoznawca z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, pierwotnie miejsce to symbolizowało gotowość do przyjęcia nieznajomego, przybysza lub tułacza – osoby potrzebującej wsparcia i gościnności.
Stół wigilijny Od obcego do bliskiego, czyli puste miejsce przy wigilijnym stole
Stół wigilijny / Mirek Krajewski / Family News Service

Od obcego do oczekiwanego gościa

W średniowieczu wyraz „gość” oznaczał kogoś obcego lub wędrowca. Z czasem słowo to ewoluowało, nabierając pozytywnych konotacji i stając się określeniem osoby oczekiwanej i bliskiej. Przykład tego zjawiska znajdujemy w XVI-wiecznym przekładzie Biblii autorstwa księdza Jakuba Wujka, gdzie Chrystus mówi: „Byłem gościem, a przyjęliście mnie” (Mt 25, 35). Współczesne tłumaczenia mówią o przybyszu, co lepiej oddaje sens oryginalnego greckiego słowa „ksénos”, oznaczającego cudzoziemca lub obcego.

„Gość” w polszczyźnie ma odległe, indoeuropejskie korzenie i odpowiedniki w wielu językach, takich jak angielskie „guest” czy niemieckie „Gast”. Co ciekawe, łacińskie „hostis” pierwotnie oznaczało obcego, a z czasem zaczęło oznaczać wroga. Jak zauważa prof. Duda, ta różnica wynika z odmiennego podejścia do obcych w kulturach starożytnych. Słowianie traktowali ich jako osoby godne przyjęcia, co znajduje odzwierciedlenie w przysłowiu: „Gość w dom, Bóg w dom”.

Czytaj także: Narodził się nam Zbawiciel! Serdeczne życzenia błogosławionych Świąt

Ewolucja znaczenia i jego współczesny sens

Historia słowa „gość” jest przykładem enantiosemii – zjawiska, w którym jeden wyraz nabiera przeciwstawnych znaczeń. Tak jak „czerstwy” może oznaczać zarówno „nieświeży”, jak i „zdrowy i krzepki”, tak „gość” pierwotnie był obcym, a dziś jest kimś oczekiwanym.

Tradycja pustego miejsca przy wigilijnym stole przypomina o dawnym znaczeniu tego słowa. To gest otwartości i gotowości na przyjęcie kogoś w potrzebie. W kontekście współczesnych wyzwań, takich jak migracja czy wzrost ksenofobii, ten symbol nabiera szczególnego znaczenia. Jak podkreśla prof. Duda, pusty talerz przy stole to przypomnienie, by przezwyciężać uprzedzenia i okazywać solidarność z tymi, którzy szukają schronienia i wsparcia.

Czytaj także: Życzenia Przewodniczącego KEP: By nadzieja i pokój stały się udziałem wątpiących i odczuwających lęk

Uniwersalny wymiar polskiej tradycji

Dla Polonii za granicą puste miejsce może mieć szczególny wymiar. To nie tylko gest nawiązania do polskiej tradycji, ale także wyraz gotowości do budowania mostów międzykulturowych. Przypomina, że idea gościnności, głęboko zakorzeniona w polskiej kulturze, może stać się uniwersalnym przesłaniem otwartości i współczucia dla każdego człowieka.

Family News Service



 

Polecane
Emerytury
Stażowe