Zapomniane BHP - dlaczego to młodzi ludzie są najczęściej ofiarami bagatelizowania tych zasad?

Bezpieczeństwo pracowników zawsze powinno być priorytetem w pracy. W końcu nie ma nic cenniejszego niż nasze zdrowie i życie. Niestety, zasady BHP często są bagatelizowane zarówno przez pracodawców, jak i pracowników. Najgorzej, gdy ofiarami takiej postawy są osoby młodociane, które często nawet nie znają podstawowych reguł bezpieczeństwa i higieny pracy – i to nie ze swojej winy.
BHP Zapomniane BHP - dlaczego to młodzi ludzie są najczęściej ofiarami bagatelizowania tych zasad?
BHP / needpix

Dorośli nie trzymają się wymaganych procedur najczęściej ze względu na lenistwo czy ignorancję. Niby wiedzą, że powinni mieć kask na głowie, rękawice ochronne, nie dotykać czegoś przy włączonej maszynie itd., ale ignorują te zalecenia, bo wydłużyłoby im to wykonywanie konkretnych czynności lub bywają niewygodne. Można powiedzieć, że narażanie swojego zdrowia jest ich świadomym wyborem, co nie oznacza, że nie warto ich dodatkowo uświadamiać, edukować, a nawet wymuszać na nich pewnych zachowań pod pretekstem kar dyscyplinarnych.

Tak na ignorowanie zasad BHP powinny reagować poważne firmy i tak też przeważnie jest. Niestety, nie wszystkie firmy czy pracodawcy są poważni. Dla wielu pomijanie przepisów prawa pracy to redukcja kosztów i „marnowanego” czasu. Stawianie oszczędności ponad zdrowie pracownika jest najczęściej wtedy, gdy pracodawca czuje, że może sobie na to pozwolić. A taka pewność siebie wzrasta, kiedy ma on do czynienia z osobą młodocianą. Młodzież bywa beztroska i tak też często jest odbierana przez starsze pokolenie, co bywa wykorzystywane w świecie zawodowym. Praca bez umowy, bez przeszkolenia BHP, bez odpowiednich narzędzi to wciąż poważny problem wśród młodych, szczególnie w kontekście pracy sezonowej. Ci z kolei niewiele słyszeli – lub w ogóle nie słyszeli – o prawach pracownika, które nie bez kozery przynależą do zbioru praw człowieka. Nie mówi się o nich dostatecznie dużo w szkołach, niewiele w mediach, a jeśli już to wtedy, gdy dojdzie do jakiegoś wypadku, a nawet tragedii. Wtedy dopiero otwieramy oczy i zadajemy sobie pytanie, jak mogło do tego dojść.

Skutki braku zabezpieczeń

Każdego lata słyszymy lub czytamy okropne historie wypadków z udziałem młodych, wykorzystywanych osób. Przytoczmy kilka z nich.

Jest lipiec 2023 r. 17-letnia Gabriela pracuje przy podajniku taśmowym, a jej praca polega na wybieraniu „śmieci” ze stłuczki szklanej transportowanej podajnikiem. Pewnego dnia, już pod koniec pracy, pomiędzy pasy taśmy a podajnik wpadła butelka, którą Gabriela chciała wyjąć. Włożyła prawą rękę w strefę niebezpieczną i została chwycona przez podajnik, który ją wciągnął. Syn właściciela firmy, słysząc krzyk nastolatki, szybko wyłączył maszynę, ale ta zdążyła poważnie zranić dziewczynę. Pomóc poszkodowanej musiała straż pożarna, bo nawet po wyłączeniu maszyny ta nie mogła wyswobodzić ręki. Obrażenia sięgały kości, nie wspominając o poszarpanych mięśniach.

Jak się okazało, maszyna nie posiadała odpowiednich osłon i wyłącznika awaryjnego. Po interwencji Państwowej Inspekcji Pracy zdecydowano o wyłączeniu podajnika taśmowego z eksploatacji. Co ciekawe, Gabriela była zatrudniona na umowie-zleceniu, ale ta została okazana dopiero następnego dnia (była podpisana przez matkę poszkodowanej).

Czytaj także: Polacy uwielbiają wakacje all inclusive w Turcji, ale czy jest to bezpieczne?

Śmierć nastolatka

Osoby małoletnie nierzadko bywają najęte do pracy na budowach i przy remontach, czyli w środowisku bardzo niebezpiecznym, gdzie o wypadek nie jest trudno. Bez zachowania odpowiednich zasad bezpieczeństwa i ostrożności łatwo może dojść do tragedii i tak niestety również się stało w lipcu 2023 r. 17-latek wykonywał „usługi w zakresie porządkowania miejsca pracy po wyburzeniach oraz prace pomocnicze przy wykonywaniu prac żelbetowych” na podstawie umowy o dzieło. 25 lipca na chłopaka zawaliła się wyburzana przez niego ściana i przygniotła go ze skutkiem śmiertelnym. Jan zginął na miejscu. Inspektor pracy jako przyczynę wypadku wskazał wykonywanie zadania wyburzania ściany ręcznie zamiast przy użyciu maszyn oraz stosowanie niebezpiecznych metod pracy bez nadzoru nad osobą małoletnią. Firma nie potrafiła wykazać dokumentu potwierdzającego zapoznanie pracownika z Instrukcją Bezpiecznego Wykonywania Robót.

Wykorzystany imigrant

Imigranci z Ukrainy są częstym przykładem wyzysku na polskim rynku pracy. Jednym z nich jest 18-letni Stiepan, który wykonywał prace porządkowe na terenie pewnego zakładu pracy. Miał pielęgnować trawniki, odśnieżać i dbać o nawierzchnie parkingów oraz przestrzeni wspólnych.

W dniu wypadku Ukrainiec oporządzał linię do rozkroju płyt wiórowych w miejscu odbioru i rozdrabniania odpadów poprodukcyjnych. Stiepan najprawdopodobniej chciał udrożnić przepływ odpadów, które zablokowały się przy wlocie do rębaka. Wszedł na nie i wtedy nastąpiło udrożnienie wlotu, a jego nogi znalazły się na taśmie transportowej będącej w ruchu. Chłopak upadł nogami w kierunku rębaka, który odciął mu obie stopy.

W wyniku kontroli wykazano szereg nieprawidłowości dotyczących maszyny. Pracodawca prawdopodobnie sam zamontował rębak, który nie posiadał instrukcji oraz deklaracji zgodności. Producent linii nie przewidział w tym miejscu rębaka oraz przenośnika taśmowego. Maszyna nie posiadała oryginalnego układu sterowania. Sam Stiepan wcześniej nie przeszedł badań lekarskich ani szkolenia BHP, w tym instruktażu stanowiskowego. Inspektor Pracy wstrzymał eksploatację linii produkcyjnej w tym zakładzie pracy. Szkoda, że tyle nieprawidłowości zostaje wychwyconych dopiero po tak makabrycznych wydarzeniach.

Ofiarami bywają też osoby postronne

W zeszłym roku doszło do głośnego zdarzenia na plaży w Świnoujściu. 14-letni sprzedawca frytek zostawił niezabezpieczoną frytkownicę z rozgrzewającym się olejem na otwartej przestrzeni, a ta na skutek silnego porywu wiatru chlusnęła niemal połową gorącego oleju na siedzącego obok niej 13-letniego chłopca – kolegę sprzedawcy, który sprzedaż frytek prowadził bez żadnej umowy, ale na zlecenie pewnej przedsiębiorczyni.

Po wypadku właścicielka frytkownicy zakończyła swoją działalność gospodarczą oraz wypowiedziała umowę zawartą z Gminą Miasto Świnoujście. Inspektor Pracy OIP Szczecin przeprowadził czynności wyjaśniające w sprawie naruszeń przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy na rzecz osoby powierzającej pracę nastolatkowi oraz w sprawie legalności zatrudnienia osoby małoletniej. Sprawa zakończyła się mandatem w wysokości 2000 zł dla przedsiębiorczyni, co jest kwotą maksymalną w tym przypadku.

Czytaj także: Zaniedbania są ogromne: dlaczego młodzi ludzie nie znają swoich praw pracowniczych?

Zapobiegać zamiast leczyć

Co łączy te wszystkie historie? Umowy śmieciowe lub wątpliwa legalność zatrudnienia, brak odpowiednich szkoleń dla pracowników oraz niedochowanie należytych procedur BHP ze strony pracodawcy jak też wadliwy, niebezpieczny sprzęt. Czy da się tego uniknąć? Kontrolować prewencyjnie non-stop wszystkie zakłady i przedsiębiorców w Polsce, by ci dochowywali należytej staranności w pilnowaniu zasad bezpieczeństwa pracy? Oczywiście tego nie da się w ten sposób zorganizować. Państwowa Inspekcja Pracy musiałaby być wtedy najliczniejszą i najbogatszą instytucją w Polsce, by mieć taką siłę i sprawczość.

Prawdziwym działaniem prewencyjnym byłaby odpowiednia edukacja i to już na poziomie szkół podstawowych, by od wczesnego wieku uczyć młode osoby świadomości praw i obowiązków, a także należytej kultury i bezpieczeństwa pracy. Wtedy niezależnie od czego, czy zostaną pracownikami, czy pracodawcami dzięki odpowiedniemu systemowi wartości pracowniczych, będą przykładać większą wagę do bezpieczeństwa – swojego i innych. Edukacja to jedyny sposób, by skutecznie zbudować bezpieczniejszy świat pracy dla nas i przyszłych pokoleń.

Nowy numer

Tekst ukazał się w nowym numerze „Tygodnika Solidarność” dostępnym już od środy w kioskach. 

Chcesz otrzymywać „Tygodnik Solidarność” prosto do swojego domu lub zakładu pracy? Zamów prenumeratę <TUTAJ>

 

 


 

POLECANE
 Bank Pekao S.A wydał komunikat z ostatniej chwili
Bank Pekao S.A wydał komunikat

Bank Pekao S.A. podpisał umowę kredytu konsorcjalnego o wartości 123 mln euro z Grupą Kapitałową Polskie Promy. Grupa jest odpowiedzialna za dostarczenie jednostek pasażersko-towarowych dla krajowych armatorów.

Niemcy podzieleni ws. przyjmowania rosyjskich dezerterów tylko u nas
Niemcy podzieleni ws. przyjmowania rosyjskich dezerterów

W 2022 roku obywatele rosyjscy złożyli łącznie 3 862 wnioski o azyl, z czego 2 851 to wnioski składane po raz pierwszy, a 1 011 to wnioski uzupełniające. Wzrost ten wynika z rozpoczęcia rosyjskiej inwazji przeciwko Ukrainie w lutym 2022 r., która zmotywowała wielu Rosjan do ucieczki, zwłaszcza osób odmawiających służby wojskowej ze względu na sumienie i dysydentów.

Przypadek cholery w Polsce. Nowe informacje z ostatniej chwili
Przypadek cholery w Polsce. Nowe informacje

Dwa niezależne laboratoria potwierdziły przypadek cholery u starszej kobiety w Stargardzie. Służby sanitarne szukają źródła choroby - ani pacjentka, ani nikt z jej bliskich nie wyjeżdżali za granicę. Na kwarantannie domowej jest 26 osób, pod nadzorem epidemiologicznym - w sumie 85.

Magdalena Gawin: Mieszkańcy mówili, że Muzeum Obławy Augustowskiej nie powstanie, działy się rzeczy niewiarygodne tylko u nas
Magdalena Gawin: Mieszkańcy mówili, że Muzeum Obławy Augustowskiej nie powstanie, działy się rzeczy niewiarygodne

Jak działalność Instytutu Pileckiego wpisuje się w nową politykę historyczną prowadzoną przez rząd? W jaki sposób polityka pamięci Niemiec wpływa na postrzeganie historii przez Polskie władze? Wreszcie, jakie były kulisy niedawnego otwarcia Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – między innymi o tym mówi Magdalena Gawin, b. dyrektor Instytutu Pileckiego w rozmowie z portalem tysol.pl.

Skąd wzięło się zakażenie cholerą w Polsce? Pilny komunikat Głównego Inspektoratu Sanitarnego z ostatniej chwili
Skąd wzięło się zakażenie cholerą w Polsce? Pilny komunikat Głównego Inspektoratu Sanitarnego

Obecnie nie znamy źródła zakażenia szczepami przecinkowca cholery u pacjentki. Prowadzone jest dochodzenie epidemiologiczne w celu ustalenia przyczyny zakażenia i pochodzenia patogenu – przekazała w niedzielę powiatowa inspektor sanitarna w Stargardzie dr inż. Irena Agata Łucka.

Alarm dla Rosji. Zbliża się tsunami z bardzo wysokimi i niebezpiecznymi falami z ostatniej chwili
Alarm dla Rosji. Zbliża się tsunami z "bardzo wysokimi i niebezpiecznymi falami"

Dwa silne trzęsienia ziemi na wschód od wybrzeży Kamczatki zanotowały sejsmografy w niedzielę. W efekcie wydano ostrzeżenie przed tsunami - dla Rosji i Hawajów. 

Komunikat Straży Granicznej. Tych cudzoziemców nie wpuszczono z ostatniej chwili
Komunikat Straży Granicznej. Tych cudzoziemców nie wpuszczono

Ponad 11, 2 tys. osób skontrolowała minionej doby straż graniczna na przejściach granicznych z Niemcami. Siedmiu osobom odmówiono prawa wjazdu do Polski – przekazał w niedzielę ppłk SG Andrzej Juźwiak z biura prasowego Komendy Głównej SG.

Przypadek cholery w Zachodniopomorskiem. Na kwarantannie jest już 20 osób z ostatniej chwili
Przypadek cholery w Zachodniopomorskiem. Na kwarantannie jest już 20 osób

Główny inspektor sanitarny dr Paweł Grzesiowski poinformował w niedzielę, że w Stargardzie (Zachodniopomorskie) u starszej pacjentki wykryto cholerę. Zaznaczył, że kobieta nie opuszczała kraju. Obecnie na kwarantannie przebywa ponad 20 osób, które miały kontakt z chorą.

Moskwa zwiesza loty. Ukraińskie drony atakują czwartą noc z rzędu Wiadomości
Moskwa zwiesza loty. Ukraińskie drony atakują czwartą noc z rzędu

Kolejny dzień lotów ukraińskich lotów na Moskwę. "Armia ukraińska najwyraźniej zintensyfikowała własne działania mające na celu atakowanie stolicy Rosji" - pisze  The Kyiv Independent.  Cztery moskiewskie lotniska wstrzymały loty. 

Pilny komunikat IMGW. Niepokojące informacje m.in. dla mieszkańców i turystów na Mazurach z ostatniej chwili
Pilny komunikat IMGW. Niepokojące informacje m.in. dla mieszkańców i turystów na Mazurach

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia I stopnia przed burzami dla czterech województw i przed upałami dla 2 województw. Dla obszarów występowania burz wydano również alerty hydrologiczne przed gwałtownymi wzrostami stanów wody.

REKLAMA

Zapomniane BHP - dlaczego to młodzi ludzie są najczęściej ofiarami bagatelizowania tych zasad?

Bezpieczeństwo pracowników zawsze powinno być priorytetem w pracy. W końcu nie ma nic cenniejszego niż nasze zdrowie i życie. Niestety, zasady BHP często są bagatelizowane zarówno przez pracodawców, jak i pracowników. Najgorzej, gdy ofiarami takiej postawy są osoby młodociane, które często nawet nie znają podstawowych reguł bezpieczeństwa i higieny pracy – i to nie ze swojej winy.
BHP Zapomniane BHP - dlaczego to młodzi ludzie są najczęściej ofiarami bagatelizowania tych zasad?
BHP / needpix

Dorośli nie trzymają się wymaganych procedur najczęściej ze względu na lenistwo czy ignorancję. Niby wiedzą, że powinni mieć kask na głowie, rękawice ochronne, nie dotykać czegoś przy włączonej maszynie itd., ale ignorują te zalecenia, bo wydłużyłoby im to wykonywanie konkretnych czynności lub bywają niewygodne. Można powiedzieć, że narażanie swojego zdrowia jest ich świadomym wyborem, co nie oznacza, że nie warto ich dodatkowo uświadamiać, edukować, a nawet wymuszać na nich pewnych zachowań pod pretekstem kar dyscyplinarnych.

Tak na ignorowanie zasad BHP powinny reagować poważne firmy i tak też przeważnie jest. Niestety, nie wszystkie firmy czy pracodawcy są poważni. Dla wielu pomijanie przepisów prawa pracy to redukcja kosztów i „marnowanego” czasu. Stawianie oszczędności ponad zdrowie pracownika jest najczęściej wtedy, gdy pracodawca czuje, że może sobie na to pozwolić. A taka pewność siebie wzrasta, kiedy ma on do czynienia z osobą młodocianą. Młodzież bywa beztroska i tak też często jest odbierana przez starsze pokolenie, co bywa wykorzystywane w świecie zawodowym. Praca bez umowy, bez przeszkolenia BHP, bez odpowiednich narzędzi to wciąż poważny problem wśród młodych, szczególnie w kontekście pracy sezonowej. Ci z kolei niewiele słyszeli – lub w ogóle nie słyszeli – o prawach pracownika, które nie bez kozery przynależą do zbioru praw człowieka. Nie mówi się o nich dostatecznie dużo w szkołach, niewiele w mediach, a jeśli już to wtedy, gdy dojdzie do jakiegoś wypadku, a nawet tragedii. Wtedy dopiero otwieramy oczy i zadajemy sobie pytanie, jak mogło do tego dojść.

Skutki braku zabezpieczeń

Każdego lata słyszymy lub czytamy okropne historie wypadków z udziałem młodych, wykorzystywanych osób. Przytoczmy kilka z nich.

Jest lipiec 2023 r. 17-letnia Gabriela pracuje przy podajniku taśmowym, a jej praca polega na wybieraniu „śmieci” ze stłuczki szklanej transportowanej podajnikiem. Pewnego dnia, już pod koniec pracy, pomiędzy pasy taśmy a podajnik wpadła butelka, którą Gabriela chciała wyjąć. Włożyła prawą rękę w strefę niebezpieczną i została chwycona przez podajnik, który ją wciągnął. Syn właściciela firmy, słysząc krzyk nastolatki, szybko wyłączył maszynę, ale ta zdążyła poważnie zranić dziewczynę. Pomóc poszkodowanej musiała straż pożarna, bo nawet po wyłączeniu maszyny ta nie mogła wyswobodzić ręki. Obrażenia sięgały kości, nie wspominając o poszarpanych mięśniach.

Jak się okazało, maszyna nie posiadała odpowiednich osłon i wyłącznika awaryjnego. Po interwencji Państwowej Inspekcji Pracy zdecydowano o wyłączeniu podajnika taśmowego z eksploatacji. Co ciekawe, Gabriela była zatrudniona na umowie-zleceniu, ale ta została okazana dopiero następnego dnia (była podpisana przez matkę poszkodowanej).

Czytaj także: Polacy uwielbiają wakacje all inclusive w Turcji, ale czy jest to bezpieczne?

Śmierć nastolatka

Osoby małoletnie nierzadko bywają najęte do pracy na budowach i przy remontach, czyli w środowisku bardzo niebezpiecznym, gdzie o wypadek nie jest trudno. Bez zachowania odpowiednich zasad bezpieczeństwa i ostrożności łatwo może dojść do tragedii i tak niestety również się stało w lipcu 2023 r. 17-latek wykonywał „usługi w zakresie porządkowania miejsca pracy po wyburzeniach oraz prace pomocnicze przy wykonywaniu prac żelbetowych” na podstawie umowy o dzieło. 25 lipca na chłopaka zawaliła się wyburzana przez niego ściana i przygniotła go ze skutkiem śmiertelnym. Jan zginął na miejscu. Inspektor pracy jako przyczynę wypadku wskazał wykonywanie zadania wyburzania ściany ręcznie zamiast przy użyciu maszyn oraz stosowanie niebezpiecznych metod pracy bez nadzoru nad osobą małoletnią. Firma nie potrafiła wykazać dokumentu potwierdzającego zapoznanie pracownika z Instrukcją Bezpiecznego Wykonywania Robót.

Wykorzystany imigrant

Imigranci z Ukrainy są częstym przykładem wyzysku na polskim rynku pracy. Jednym z nich jest 18-letni Stiepan, który wykonywał prace porządkowe na terenie pewnego zakładu pracy. Miał pielęgnować trawniki, odśnieżać i dbać o nawierzchnie parkingów oraz przestrzeni wspólnych.

W dniu wypadku Ukrainiec oporządzał linię do rozkroju płyt wiórowych w miejscu odbioru i rozdrabniania odpadów poprodukcyjnych. Stiepan najprawdopodobniej chciał udrożnić przepływ odpadów, które zablokowały się przy wlocie do rębaka. Wszedł na nie i wtedy nastąpiło udrożnienie wlotu, a jego nogi znalazły się na taśmie transportowej będącej w ruchu. Chłopak upadł nogami w kierunku rębaka, który odciął mu obie stopy.

W wyniku kontroli wykazano szereg nieprawidłowości dotyczących maszyny. Pracodawca prawdopodobnie sam zamontował rębak, który nie posiadał instrukcji oraz deklaracji zgodności. Producent linii nie przewidział w tym miejscu rębaka oraz przenośnika taśmowego. Maszyna nie posiadała oryginalnego układu sterowania. Sam Stiepan wcześniej nie przeszedł badań lekarskich ani szkolenia BHP, w tym instruktażu stanowiskowego. Inspektor Pracy wstrzymał eksploatację linii produkcyjnej w tym zakładzie pracy. Szkoda, że tyle nieprawidłowości zostaje wychwyconych dopiero po tak makabrycznych wydarzeniach.

Ofiarami bywają też osoby postronne

W zeszłym roku doszło do głośnego zdarzenia na plaży w Świnoujściu. 14-letni sprzedawca frytek zostawił niezabezpieczoną frytkownicę z rozgrzewającym się olejem na otwartej przestrzeni, a ta na skutek silnego porywu wiatru chlusnęła niemal połową gorącego oleju na siedzącego obok niej 13-letniego chłopca – kolegę sprzedawcy, który sprzedaż frytek prowadził bez żadnej umowy, ale na zlecenie pewnej przedsiębiorczyni.

Po wypadku właścicielka frytkownicy zakończyła swoją działalność gospodarczą oraz wypowiedziała umowę zawartą z Gminą Miasto Świnoujście. Inspektor Pracy OIP Szczecin przeprowadził czynności wyjaśniające w sprawie naruszeń przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy na rzecz osoby powierzającej pracę nastolatkowi oraz w sprawie legalności zatrudnienia osoby małoletniej. Sprawa zakończyła się mandatem w wysokości 2000 zł dla przedsiębiorczyni, co jest kwotą maksymalną w tym przypadku.

Czytaj także: Zaniedbania są ogromne: dlaczego młodzi ludzie nie znają swoich praw pracowniczych?

Zapobiegać zamiast leczyć

Co łączy te wszystkie historie? Umowy śmieciowe lub wątpliwa legalność zatrudnienia, brak odpowiednich szkoleń dla pracowników oraz niedochowanie należytych procedur BHP ze strony pracodawcy jak też wadliwy, niebezpieczny sprzęt. Czy da się tego uniknąć? Kontrolować prewencyjnie non-stop wszystkie zakłady i przedsiębiorców w Polsce, by ci dochowywali należytej staranności w pilnowaniu zasad bezpieczeństwa pracy? Oczywiście tego nie da się w ten sposób zorganizować. Państwowa Inspekcja Pracy musiałaby być wtedy najliczniejszą i najbogatszą instytucją w Polsce, by mieć taką siłę i sprawczość.

Prawdziwym działaniem prewencyjnym byłaby odpowiednia edukacja i to już na poziomie szkół podstawowych, by od wczesnego wieku uczyć młode osoby świadomości praw i obowiązków, a także należytej kultury i bezpieczeństwa pracy. Wtedy niezależnie od czego, czy zostaną pracownikami, czy pracodawcami dzięki odpowiedniemu systemowi wartości pracowniczych, będą przykładać większą wagę do bezpieczeństwa – swojego i innych. Edukacja to jedyny sposób, by skutecznie zbudować bezpieczniejszy świat pracy dla nas i przyszłych pokoleń.

Nowy numer

Tekst ukazał się w nowym numerze „Tygodnika Solidarność” dostępnym już od środy w kioskach. 

Chcesz otrzymywać „Tygodnik Solidarność” prosto do swojego domu lub zakładu pracy? Zamów prenumeratę <TUTAJ>

 

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe