80. rocznica I transportu Polek do KL Auschwitz

27 kwietnia 1942 roku, w istniejącym od miesiąca oddziale kobiecym, mieszczącym się w wydzielonej części obozu męskiego Auschwitz I (Stammlager), zarejestrowano pierwszy transport liczący 127 polskich więźniarek. Przywieziono, je w odstępie kilku godzin, z więzienia Helców – kobiecego oddziału więzienia Montelupich w Krakowie – i więzienia w Tarnowie. Kobiety oznaczono kolejnymi numerami od 6784 do 6910.
 80. rocznica I transportu Polek do KL Auschwitz
/ fot. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau - archiwum

Od pierwszych dni okupacji hitlerowskiej na ziemiach polskich rozwinął się silny ruch oporu. Pragnienie przywrócenia Polsce utraconej w ciągu września 1939 roku wolności, odzyskanej z trudem przed dwudziestu laty po stu dwudziestu trzech latach rozbiorów, było motorem pobudzającym do działania niemal całe społeczeństwo. W ramach rodzącego się ruchu oporu zaczęły powstawać liczne organizacje konspiracyjne, w których nie zabrakło również kobiet polskich. Ich masowy udział w konpiracji wynikał z patriotycznego wychowania w domu i w szkole, stanowił wyraz przekonania, że walka z okupantem jest moralnym obowiązkiem wszystkich Polaków.

Tak ogromne zaangażowanie kobiet polskich w konspiracji podczas drugiej wojny światowej było dla hitlerowców dużym zaskoczeniem. Z taką postawą kobiet nie spotkali się na terenie innych okupowanych państw. Świadczy o tym stwierdzenie występujące w jednym z dokumentów proweniencji hitlerowskiej, wykorzystanym jako materiał dowodowy w trakcie procesu norymberskiego, w którym Polkę scharakteryzowano takimi słowami: „Die Polin ist eine Gefahr. Im Spionieren und Konspiration, in ihrem nationalen Fanatismus kennt man się als den erfahrensten, gefahrlichsten Frauen typ Europas”. („Polka jest niebezpieczeństwem. W zakresie szpiegostwa, konspiracji i jej narodowego fanatyzmu jest znana jako najbardziej doświadczony, najniebezpieczniejszy typ kobiety europejskiej”).

Do organizacji konspiracyjnych należały przedstawicielki różnych grup społecznych, różnych środowisk i zawodów, z miast i wsi. Były wśród nich kobiety z ustaloną pozycją życiową, posiadające rodziny, dzieci, a także młode dziewczyny – studentki, uczennice, harcerki. Stanowiły podstawę wielu struktur organizacyjnych i pełniły przeróżne funkcje. Działały jako szyfrantki, radiotelegrafistki, redaktorki i kolporterki prasy podziemnej, łączniczki i kurierki. Organizowały siatki przerzutowe za granicę, przenosiły rozkazy, meldunki, broń, pieniądze, organizowały łączność i kontakty, pilotowały i ubezpieczały dowódców. Były inicjatorkami tajnego nauczania.

Nie można zapomnieć również o kobietach niezwiązanych z żadną organizacją, ale chętnie udzielających pomocy osobom zagrożonym aresztowaniem, ukrywających uciekinierów z gett, więzień i obozów koncentracyjnych, starających się o żywność dla ludzi przebywających w różnych miejscach odosobnienia.

Kobiety polskie okazały się dla wroga przeciwnikiem bardzo dojrzałym, inteligentnym, odznaczającym się wielką odwagą, ofiarnością, determinacją, a także wielkim poczuciem godności osobistej i narodowej. Zadziwiająca była ich odporność psychiczna w obliczu śmierci własnej i swoich najbliższych. Postawa kobiet z chwilą aresztowania, pełna dumy z tego, że są Polkami i pełna pogardy dla oprawców, wywoływała u przesłuchujących je gestapowców niebywałą agresję. Postępowali wobec nich tak samo bezwzględnie i zajadle, jak wobec aresztowanych mężczyzn, nie zważając ani na ich wiek, ani też na stan, w jakim się znajdowały. Nie zostały im oszczędzone najbardziej wyrafinowane tortury ani żaden z rodzajów śmierci stosowanych przez nazistów wobec ludności polskiej na terenie okupowanego kraju.

Za swą postawę i działalność wiele z nich zapłaciło cenę najwyższą. Nie odstraszało to jednak innych kobiet od zajmowania miejsc po zabitych czy aresztowanych koleżankach. Nowych konspiratorek wciąż przybywało, ale też wciąż rosła liczba aresztowanych kobiet.

27 kwietnia 1942 roku, w istniejącym od miesiąca oddziale kobiecym, mieszczącym się w wydzielonej części obozu męskiego Auschwitz I (Stammlager), zarejestrowano pierwszy transport liczący 127 więźniarek Polek. Przywieziono je, w odstępie kilku godzin, z więzienia Helców – kobiecego oddziału więzienia Montelupich w Krakowie – i więzienia w Tarnowie. Kobiety oznaczono kolejnymi numerami od 6784 do 6910.

W transporcie z Krakowa, który przybył do obozu przed południem, znajdowało się 69 więźniarek. Kilka dni wcześniej umieszczono je w celi zbiorczej, z której 27 kwietnia rano wyprowadzono je na dziedziniec więzienny i załadowano do samochodu ciężarowego (tzw. Więźniarki), który po kilku godzinach wjechał na teren obozu macierzystego, przez bramę w pobliżu willi komendanta obozu Rudolfa Hössa.

Po paru godzinach od przyjazdu transportu więźniarek z Montelupich przybył do KL Auschwitz transport liczący 58 więźniarek z więzienia w Tarnowie. Kobiety opuściły wagony na dworcu kolejowym w Oświęcimiu i piechotą, pod eskortą esesmanów, dotarły do obozu macierzystego. Również w tym transporcie przybyły kobiety aresztowane głównie za działalność w ruchu oporu.

Niestety nie zdołano ustalić wszystkich imion i nazwisk kobiet, które znalazły się w I transporcie Polek do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz.

Wspomnijmy:

– numer obozowy 6784;
– numer obozowy 6785;

– Anielę Mirgę, urodzoną w 1923 roku w Nowym Targu. Stała się numerem obozowym 6786. Zginęła 21 września 1942 roku w KL Auschwitz;
– numer obozowy 6787;
– Aurelię Angielską, urodzoną 9 października 1902 roku. Łączniczkę krakowskiego Związku Odwetu. Stała się numerem obozowym 6788. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– numer obozowy 6789;
– Marię Wolską, urodzoną 4 maja 1915 roku. Stała się numerem obozowym 6790. Przeżyła niemiecki obóz koncentracyjny Auschwitz;
– numer obozowy 6791;
– Józefę Kaletę, urodzoną 18 grudnia 1914 roku w Krakowie. Była urzędniczką. Stała się numerem obozowym 6792. W 1943 roku została zatrudniona w komandzie Pflanzenzucht, przy hodowli kauczukodajnej rośliny koksagiz w Rajsku. Zbiegła podczas ewakuacji obozu;
– Stefanię Ocetkiewicz, urodzoną 29 lipca 1894 roku. Aresztowana wraz z mężem płk. Marianem Ocetkiewiczem. W więzieniu dwukrotnie skazywana na pobyt w ciemnicy. Bezlitośnie katowana przez swych oprawców. Stała się numerem obozowym 6793. Przeżyła piekło KL Auschwitz;
– Irenę Dubas, urodzoną 19 października 1914 roku w Nowym Sączu. Pracowała w wywiadzie. Stała się numerem obozowym 6794. Przeżyła piekło niemieckiego obozu koncentracyjnego;
– Ewę Niedzielską, urodzoną 28 grudnia 1920 roku w Rawie Mazowieckiej. Pracowała w wywiadzie. Stała się numerem obozowym 6795. Zginęła 28 czerwca 1943 roku w KL Auschwitz;
– Marię Kuzdrzał-Kickę. Stała się numerem obozowym 6796. Zginęła 5 maja 1943 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz;
– Stanisławę Burghardt, urodzoną 4 listopada 1904 roku w Drohobyczu. Była urzędniczką. Pracowała w wywiadzie. Stała się numerem obozowym 6797. Zginęła 19 września 1942 roku w KL Auschwitz;
– Helenę Przetocką, urodzoną 22 grudnia 1889 roku w Krakowie. Była krawcową. Stała się numerem obozowym 6798. Zatrudniona w kuchni obozowej. Zbiegła 21 stycznia 1945 roku przed wyzwoleniem obozu;
– Helenę Gojnatzką. Stała się numerem obozowym 6799. Jej losy nie są znane;
– Eleonorę Zając. Stała się numerem obozowym 6800. Zginęła 16 listopada 1942 roku w KL Auschwitz;
– Stanisławę Drzewiecką, urodzoną 26 listopada 1918 roku. Abiturientka gimnazjum. Łączniczka, która przekazywaną przez kurierów walutę i broń dostarczała do Krakowa. Stała się numerem obozowym 6801. Zginęła 25 października 1942 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz;
– Zofię Drzewiecką, urodzoną 11 listopada 1894 roku w Krakowie. Właścicielka willi „Telimena” w Zakopanem, w której znajdował się punkt kontaktowy dla kurierów komórki „Zagroda” Oddziału Łączności KG ZWZ/AK. Matka Stanisławy Drzewieckiej. Stała się numerem obozowym 6802. Zginęła 21 października 1942 roku w KL Auschwitz;
– Marię Kucharską, urodzoną 20 grudnia 1890 roku w Krzyszkowicach. Stała się numerem 6803. Zginęła 10 kwietnia 1943 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz;
– Janinę Tollik, urodzoną 4 września 1910 roku w Janowie. Była artystką malarzem. Jako członek konspiracji organizowała pomoc dla żołnierzy polskich – inwalidów i jeńców wojennych. Działała także w komórce informacyjno-wywiadowczej. Została aresztowana 9 maja 1941 roku wraz z mężem i osadzona w więzieniu Montelupich. Stała się numerem obozowym 6804. Pracowała w różnych komandach porządkowych na terenie Birkenau. W 1944 roku została przeniesiona do KL Flossenbürg. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Antonię Piątkowską, urodzoną 24 grudnia 1900 roku w Warszawie. Łączniczka krakowskiego Związku Odwetu. Stała się numerem obozowym 6805. Dokumentowała zbrodnie popełniane przez Niemców na terenie obozu. Została ewakuowana do KL Ravensbrück i wyzwolona. W 1945 roku powróciła do kraju i zamieszkała w Krakowie;
– Hildegardę Wicher, urodzoną 15 marca 1907 roku w Katowicach. Stała się numerem obozowym 6806. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło obozów;
– Barbarę Prus, urodzoną 8 maja 1898 roku w Żywcu. Stała się numerem obozowym 6807. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło obozów;
– Włodzimierę Sawicką, urodzoną w 1911 roku. Aresztowana za ukrywanie majora WP. Stała się numerem obozowym 6808. Została zastrzelona podczas ewakuacji niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz;
– numer obozowy 6809;
– Stefanię Hercok, urodzoną 5 maja 1906 roku. Stała się numerem obozowym 6810. Ewakuowana do KL Ravensbrück;
– Helenę Dziudziek, urodzoną 16 kwietnia 1904 roku w Żywcu. Była stenotypistką. Członek Związku Odwetu „Żelbet” Obwodu ZWZ Kraków. Podczas okupacji zatrudniona w banku dokonywała wymiany obcych walut przywożonych do kraju przez kurierów dla KG ZWZ. Stała się numerem obozowym 6811. Zginęła 29 listopada 1942 roku w KL Auschwitz;
– Marię Steczowicz, urodzoną 25 sierpnia 1914 lub 1912 roku. Była nauczycielką. Stała się numerem obozowym 6812. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Helenę Browicz, urodzoną 11 stycznia 1893 roku. Stała się numerem 6813. Została ewakuowana do KL Ravensbrück;
– Monikę Galicę, urodzoną 15 kwietnia 1905 roku w miejscowości Nowe – powiat Węgrowiec. Z zawodu ogrodnik. Żona mjr. Franciszka Galicy. Członek ZWZ – łączniczka między Dowództwem Korpusu a inspektoratami w Nowym Sączu i Krośnie. Organizatorka punktów przerzutowych dla osób cywilnych i wojskowych na Zachód. Została aresztowana 13 czerwca 1941 roku w Krakowie i osadzona w więzieniu na Montelupich. Stała się numerem obozowym 6814. Przeniesiona w 1944 roku do KL Natzweiler. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Marię Dereń, urodzoną 2 lipca 1919 roku w Krakowie. Była studentką. Stała się numerem obozowym 6815. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Flossenbürg. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Annę Grodyńską, urodzoną 8 października1891 roku w miejscowości Lakta. Jej mieszkanie w Krakowie było miejscem konspiracyjnych zebrań. Przechowywano w nim tajne dokumenty, prasę, pieniądze oraz broń. Było również punktem etapowym w przerzutach kurierów i uciekinierów na teren Węgier. Stała się numerem obozowym 6816. Zginęła 30 sierpnia 1942 roku w KL Auschwitz;
– Teresę Wicińską, urodzoną 24 stycznia 1912 roku w Krakowie. Była nauczycielką. Pracowała w wywiadzie. Stała się numerem obozowym 6817. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Flossenbürg. Przeżyła niemieckie piekło na ziemi;
– Zofię Żyborską, urodzoną w 1893 roku w Krakowie. Związana z PPS-WRN i ZWZ. Stała się numerem obozowym 6818. Zginęła 23 sierpnia 1943 roku w KL Auschwitz;
– Franciszkę Bornstein, urodzoną 12 listopada 1920 roku. Była pielęgniarką. Stała się numerem obozowym 6819. Jej dalsze losy nie są znane;
– Krystynę Cyankiewicz, urodzoną 27 maja 1917 roku w Krakowie. Była studentką. Stała się numerem obozowym 6820. Zbiegła podczas ewakuacji obozu;
– Wandę Mysłakowską, urodzoną 17 grudnia 1905 roku w Krakowie. Była księgową. Stała się numerem obozowym 6821. Została ewakuowana do KL  Ravensbrück. Przeżyła niemieckie piekło na ziemi
– numer obozowy 6822;
– numer obozowy 6823;
– numer obozowy 6824;
– numer obozowy 6825;
– numer obozowy 6826;
– Julię Habrykę, urodzoną 16 czerwca 1896 roku w Mysłowicach. Była żoną powstańca śląskiego, członka POW oraz działacza Centralnego Związku Górników, PPS i PPS-WRN, do której również należała. Stała się numerem obozowym 6827. Zginęła 24 listopada 1942 roku w KL Auschwitz;
– Ludwinę Makuch, urodzoną 8 listopada 1914 roku w Szaflarach. Była łączniczką Konfederacji Tatrzańskiej. Więźniarka katowni Palace w Zakopanem. Stała się numerem obozowym 6828. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Marię Żelińską ps. Kaczusia, urodzoną 4 kwietnia 1921 roku w Ropczycach. Była osobistą sekretarką mjr. Józefa Prusa, łącznika między Krakowem a Warszawą. Ceniona przez zwierzchników za odwagę i niezawodność w pracy. Stała się numerem obozowym 6829. Została wyzwolona w KL Auschwitz;
– Janinę Południak, urodzoną 9 maja 1914 roku w Krakowie. Była krawcową. Pracowała w wywiadzie. Stała się numerem obozowym 6830. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła niemieckie piekło na ziemi
– numer obozowy 6831;
– Józefę Janas, urodzoną 19 marca 1925 roku we Francji. Stała się numerem obozowym 6832. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Irenę Janas, która stała się numerem obozowym 6833. Jej dalsze losy nie są znane;
– Anielę Dziubę, urodzoną 6 sierpnia 1916 roku w Lipniku koło Sandomierza. Była fryzjerką. Stała się numerem obozowym 6834. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Annę Leśniak, urodzoną 22 sierpnia 1922 roku w Szycach. Stała się numerem obozowym 6835. Przeżyła niemieckie piekło na ziemi;
– Genowefę Janas, urodzoną 2 stycznia 1920 roku. Stała się numerem obozowym 6836. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Ravensbrück;
– Annę Kosek, która stała się numerem obozowym 6837. Zginęła 3 kwietnia 1943 roku w KL Auschwitz;
– Rozalię Banido, która stała się numerem obozowym 6838. Zginęła 15 kwietnia 1943 roku w KL Auschwitz;
– Urszulę Merkin, urodzoną 11 listopada 1915 roku w Wilnie. Stała się numerem obozowym 6839. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Gitlę Beitsch, która stała się numerem obozowym 6840. Jej dalsze losy nie są znane;
– Marię Schenker, urodzoną 20 marca 1913 roku w Krakowie. Była urzędniczką. Stała się numerem obozowym 6842. Zginęła 19 sierpnia 1942 roku w KL Auschwitz;
– Lusię Krzykacz, która stała się numerem obozowym 6843. Jej dalsze losy nie są znane;
– numer obozowy 6844;
– numer obozowy 6845;
– numer obozowy 6846;
– Zofię Olkuszewską, urodzoną 13 lutego 1916 roku w Brazylii. Była urzędniczką. Stała się numerem obozowym 6847. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Flossenbürg. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– numer obozowy 6848;
– Julię Czerepan, urodzoną 5 czerwca 1914 roku, która stała się numerem obozowym 6849. Została ewakuowana do KL Ravensbrück;
– Janinę Piaśny, urodzoną w 1914 roku, która stała się numerem obozowym 6850. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Ravensbrück. Przeżyła niemieckie piekło na ziemi;
– Franciszkę Kwiatkowską, urodzoną w 1925 roku w Cieszynie. Stała się numerem obozowym 6851. Zginęła 21 września 1942 roku w KL Auschwitz;
– Teofilę Terańską, która stała się numerem obozowym 6852. Zginęła 3 maja 1943 roku w KL Auschwitz;
– numer obozowy 6853;
– Irenę Mazurek, urodzoną 25 listopada 1916 roku w Krakowie. Była studentką Wydziału Prawa UJ. Członek Związku Odbudowy Rzeczpospolitej o ps. Czarna Irka. Była kolporterką prasy konspiracyjnej. Została aresztowana w kwietniu 1941 roku w Krakowie. Stała się numerem obozowym 6854. Zginęła 18 marca 1943 roku w KL Auschwitz;
– Halinę Marciszewską, urodzoną 5 listopada 1920 roku w Rawiczu. Była licealistką. Należała do organizacji „Odwet”, działającej na terenie Tarnobrzegu. Podczas aresztowania znaleziono w jej mieszkaniu skład papieru oraz broń. W raporcie końcowym podsumowującym wyniki śledztwa Gestapo napisano: „Można ją scharakteryzować jako wybitnie fanatyczną Polkę”. Stała się numerem obozowym 6855. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Marię Stawarz, urodzoną 23 maja 1894 roku w Latowiczach. Stała się numerem obozowym 6856. Zginęła 19 października 1942 roku w KL Auschwitz;
– Halinę Skonieczną, urodzoną 18 marca 1917 roku we Lwowie. Stała się numerem obozowym 6857. Została przeniesiona w 1944 roku z KL Auschwitz. Przeżyła niemieckie piekło obozów;
– Stefanię Cwynar, urodzoną 12 września 1907 roku w Koszlakach. Należała do ZWZ. Początkowo więziona w katowni Podhala Palace w Zakopanem. Stała się numerem obozowym 6858. Zginęła 12 czerwca 1943 roku w KL Auschwitz;
– Marię Kulach, która stała się numerem obozowym 6859. Zginęła 19 lutego 1943 roku w KL Auschwitz;
– Elżbietę Bryg, która stała się numerem obozowym 6860. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Janinę Marzec, urodzoną 8 marca 1918 roku w Brzesku. Była studentką III roku Wydziału Lekarskiego tajnego UJ. W konspiracji łączniczka o ps. Żanett. Stała się numerem obozowym 6861. Zginęła 2 listopada 1942 roku w KL Auschwitz;

– Zofię Dylę, urodzoną 2 lipca 1920 roku w Okocimiu. Stała się numerem obozowym 6862. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Jadwigę Dylę, urodzoną 25 września 1923 roku w Okocimiu. Była studentką. Stała się numerem obozowym 6863. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– numer obozowy 6864;
– Stefanię Starostkę, urodzoną 1 maja 1907 roku w Tarnowie. Była stenotypistką. Stała się numerem obozowym 6865. Została ewakuowana do KL Bergen-Belsen – wyzwolona;
– Anne Stefańską, urodzoną 4 stycznia 1920 roku w Jaśle. Stała się numerem obozowym 6866. Zbiegła podczas ewakuacji obozu. Przeżyła piekło niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz;
–  Anielę Popek, urodzoną 20 lipca 1890 roku w Krakowie. Matka Tadeusza Popka, współzałożyciela Konfederacji Tatrzańskiej, do której należała. Stała się numerem obozowym 6867. Zginęła 27 października 1942 roku w KL Auschwitz;

– numer obozowy 6868;

– numer obozowy 6869;
– numer obozowy 6870;
– numer obozowy 6871;
– numer obozowy 6872;
– Zofię Czaykowską, urodzoną 4 sierpnia 1905 roku. Była nauczycielką. Stała się numerem obozowym 6873. Została przeniesiona do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– numer obozowy 6874;
– Bronisławę Tabaszewską; urodzoną 3 marca 1905 roku w Przydonicy. Była kucharką. Stała się numerem obozowym 6875. Zginęła 14 września 1942 roku w KL Auschwitz;
– numer obozowy 6876;
– Stefanię Baruch, która stała się numerem obozowym 6877. Została przeniesiona do Bergen-Belsen – przeżyła;
– Irenę Głowacką, urodzoną 20 września 1917 roku, która stała się numerem obozowym 6878. Jej dalsze losy nie są znane;
– Aurelię Piękosz, urodzoną 20 września 1914 roku w Wadowicach. Była nauczycielką w gimnazjum im. T. Hołówki w Stołpcach. W październiku 1939 roku wstąpiła do SZP. Kurierka na trasie Tarnów–Kraków–Warszawa. Stała się numerem obozowym 6879. Zginęła podczas ewakuacji KL Auschwitz;
– Janinę Klich, urodzoną 1 lipca 1919 roku. Była urzędniczką. Należała do ZWZ. Stała się numerem obozowym 6880. Została ewakuowana do KL Ravensbrück i wyzwolona;
– Karolinę Wilińską, urodzoną 29 listopada 1905 roku w Krakowie. Była urzędniczką. Aresztowana za niszczenie napływających donosów na Polaków. Stała się numerem obozowym 6881. Została pisarką na bloku nr 5. Ewakuowana do KL Ravensbrück i wyzwolona;
– Jadwigę Kollak, urodzoną 31 lipca 1918 roku w miejscowości Płostirów. Była muzykiem. Stała się numerem obozowym 6882. Została ewakuowana z KL Auschwitz – przeżyła;
– Zofię Augustyn, urodzoną 12 października 1921 roku w Rabie Wyżnej. Była urzędniczką. Łączniczka Konfederacji Tatrzańskiej. Więźniarka słynnej katowni Palace na Podhalu. Stała się numerem obozowym 6883. Zbiegła podczas ewakuacji obozu. Była świadkiem w procesie przeciw zbrodniarzom z Palace, który toczył się w 1965 roku we Freiburgu;
– Wandę Błachowską, urodzoną 1 sierpnia 1920 roku w Brzozowie. Była urzędniczką. Sklep, w którym pracowała, był punktem kontaktowym i miejscem magazynowania gazetek  Konfederacji Tatrzańskiej. Stała się numerem obozowym 6884. Zbiegła podczas ewakuacji obozu – przeżyła;
– numer obozowy 6885;
– Stefanię Łącką, urodzoną 6 stycznia 1914 roku w Woli Żelichowskiej. Była urzędniczką. Absolwentką Seminarium Nauczycielskiego im. bł. Kingi w Tarnowie. Zaangażowana w pracę konspiracyjną. Wraz z redaktorem naczelnym ks. Józefem Paciorkiem drukowała gazetki i ulotki. Stała się numerem obozowym 6886. Zbiegła z obozu 23 stycznia 1945 roku przed jego wyzwoleniem;
– Marię Fleck, urodzoną 18 stycznia 1902 roku w Tarnowie. Stała się numerem obozowym 6887. Zginęła 2 listopada 1942 roku w KL Auschwitz;
– Stefanię Gehler, która stała się numerem obozowym 6888. Zginęła 24 grudnia 1942 roku w KL Auschwitz;
– Marię Balsewicz, urodzoną 25 maja 1914 roku w Libawie. Była urzędniczką. Stała się numerem obozowym 6889. Została przeniesiona do KL Ravensbrück – przeżyła;
– numer obozowy 6890;
– Anielę Szawan, która stała się numerem obozowym 6891. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Natzweiler;
– Helenę Panek, urodzoną 14 października 1922 roku w Dąbrowie Tarnowskiej. Była gimnazjalistką. Stała się numerem obozowym 6892. Ewakuowana do KL Ravensbrück – przeżyła;
– Wandę Białobrzeską, urodzoną 1 lutego 1910 roku w Tarnowie. Była urzędniczką. Stała się numerem obozowym 6893. Zginęła 26 lipca 1943 roku w KL Auschwitz;
– Irenę Bereziuk, urodzoną 15 października 1922 roku w miejscowości Gosprzydowa. Stała się numerem obozowym 6894. Została przeniesiona do KL Ravensbrück i wyzwolona;
– Helenę Romiszewską, urodzoną 28 kwietnia 1915 roku w Kijowie. Była urzędniczką. Stała się numerem obozowym 6895. Zginęła 25 września 1942 roku w KL Auschwitz;
– numer obozowy 6896;
– Irenę Stanek, która stała się numerem obozowym 6897. Zginęła 12 listopada 1942 roku w KL Auschwitz;
– Halinę Jasicką, urodzoną 4 sierpnia 1922 roku w Tarnowie. Była laborantką. Stała się numerem obozowym 6898. Ewakuowana do Bergen-Belsen – przeżyła;
– Teklę Tomaszewską, urodzoną 1 kwietnia 1904 roku w Ogrodzonej Mazewie. Stała się numerem obozowym 6899. Zginęła 2 listopada 1942 roku w KL Auschwitz;
– Marię Mrowcę, urodzoną 1 kwietnia 1914 roku w Kościelisku. Więźniarka słynnej katowni Podhala Palace. Stała się numerem obozowym 6900. Została ewakuowana do Bergen-Belsen;
– Helenę Świder, urodzoną 29 grudnia 1914 roku w Białym Dunajcu. Stała się numerem obozowym 6901. Jej dalsze losy nie są znane;
– Władysławę Kędzierską, urodzoną 8 grudnia 1911 roku. Stała się numerem obozowym 6902. Została wyzwolona w Dreźnie;
– numer obozowy 6903;
– numer obozowy 6904;
– numer obozowy 6905;
– numer obozowy 6906;
– numer obozowy 6907;
– Julię Pisulak, która stała się numerem obozowym 6908. Zginęła 27 czerwca 1944 roku w KL Auschwitz;
– numer obozowy 6909;
– numer obozowy 6910.

Cześć i chwała Bohaterkom! Cześć Ich pamięci!

„Jeśli zapomnę o Nich – ty Boże na niebie zapomnij o mnie!”

CDN.

Wszystkie zdjęcia opublikowane w tekście pochodzą z archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.


 

POLECANE
Niemcy usiłują odesłać nielegalnych imigrantów do Grecji. Grecja odmawia ich przyjęcia pilne
Niemcy usiłują odesłać nielegalnych imigrantów do Grecji. Grecja odmawia ich przyjęcia

Tysiące uchodźców, którym przyznano już ochronę międzynarodową w Grecji, przyjechało w 2025 r. do Niemiec, gdzie ponownie składało wnioski o azyl - informuje grupa medialna Funke, powołując się na dane Federalnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Deportacje do Grecji napotykają na zdecydowany opór ze strony Aten.

Główny Inspektorat Sanitarny wydał pilny komunikat dla mieszkańców i turystów w woj. pomorskim i zachodniopomorskim z ostatniej chwili
Główny Inspektorat Sanitarny wydał pilny komunikat dla mieszkańców i turystów w woj. pomorskim i zachodniopomorskim

Zakwit sinic sprawił, że w niedzielę zamkniętych jest 11 kąpielisk w północnej Polsce. Takie dane opublikował Główny Inspektorat Sanitarny. Średnia temperatura wody w Bałtyku wynosi ok. 20 st. C.

Chcesz pozwać władzę przed sądem administracyjnym? Teraz będzie Cię to kosztowało o wiele więcej tylko u nas
Chcesz pozwać władzę przed sądem administracyjnym? Teraz będzie Cię to kosztowało o wiele więcej

Ledwo człowiek na chwilę wakacyjnie odwróci wzrok, zajmie się czymś pożytecznym, a już nasi urzędnicy, w swej niezmordowanej trosce o nasze dobro, wymyślą coś nowego.

Wbiegł na murawę podczas meczu. Aktywista Ostatniego Pokolenia chciał się przypiąć do bramki z ostatniej chwili
Wbiegł na murawę podczas meczu. Aktywista Ostatniego Pokolenia chciał się przypiąć do bramki

Podczas drugiej połowy spotkania Lechii Gdańsk z Lechem Poznań, zakończonego wynikiem 3:4, doszło do niecodziennego incydentu. W 66. minucie meczu na murawę wbiegł aktywista związany z ruchem "Ostatnie Pokolenie". Mężczyzna próbował przypiąć się do słupka jednej z bramek.

Niemcy opublikowali dane o przestępczości w szkołach. Zwrócili uwagę na cudzoziemców i ataki nożem Wiadomości
Niemcy opublikowali dane o przestępczości w szkołach. Zwrócili uwagę na cudzoziemców i ataki nożem

W 2024 roku aż 40 proc. osób podejrzanych o przemoc w niemieckich szkołach nie miało obywatelstwa Niemiec. Co istotne, osoby pochodzenia zagranicznego, które posiadają niemieckie paszporty – w tym również z podwójnym obywatelstwem – zostały zaklasyfikowane wyłącznie jako Niemcy. Informacje te zostały ujawnione w odpowiedzi na interpelację posła Alternatywy dla Niemiec (AfD), Martina Hessa.

Skandal. Znany vloger miał przeprowadzić wywiad ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim. Astronomia przegrała z polityką? gorące
Skandal. Znany vloger miał przeprowadzić wywiad ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim. Astronomia przegrała z polityką?

Znany vloger Karol Wójcicki prowadzący na YouTube popularnonaukowy kanał "Z głową w gwiazdach" miał przeprowadzić wywiad ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim, polskim kosmonautą, który wrócił niedawno ze swojej misji kosmicznej. Wywiad nie doszedł do skutku, a okoliczności sprawiają wrażenie dość skandalicznych.

W związku z niebezpieczną pogodą zwołano sztab kryzysowy. Ewakuowano obozy harcerskie pilne
W związku z niebezpieczną pogodą zwołano sztab kryzysowy. Ewakuowano obozy harcerskie

W związku ze zbliżającym się załamaniem pogody, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wysłało alerty do mieszkańców aż 12 województw. Min. Marcin Kierwiński zdecydował o zwołaniu sztabu kryzysowego w siedzibie Rządowego Centrum Bezpieczeństwa — poinformowało Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Spłonęła hala pod Warszawą. Trwa dogaszanie pilne
Spłonęła hala pod Warszawą. Trwa dogaszanie

W nocy z soboty na niedzielę doszło do pożaru w miejscowości Kałuszyn, położonej niedaleko Mińska Mazowieckiego na Mazowszu. Ogień pojawił się w budynku dawnej hali produkcyjnej. Akcja gaśnicza wymagała zaangażowania znacznych sił i środków – do walki z żywiołem skierowano aż 23 zastępy straży pożarnej.

Tragiczny finał poszukiwań Polaka w Słowenii Wiadomości
Tragiczny finał poszukiwań Polaka w Słowenii

W słoweńskich Alpach Julijskich, w rejonie góry Triglav, odnaleziono ciało 34-letniego obywatela Polski, który zaginął w piątek 25 lipca. Informację o tragicznym zdarzeniu podała słoweńska agencja prasowa STA.

Sondaż w USA. Prezydent Trump ma powody do radości z ostatniej chwili
Sondaż w USA. Prezydent Trump ma powody do radości

Partia Demokratyczna odnotowuje najniższy od 35 lat wskaźnik poparcia wyborców w USA; większość z nich uważa, że to Republikanie lepiej radzą sobie z większością zagadnień, które wpływają na wyborcze preferencje - wynika z sondażu dziennika „Wall Street Journal”.

REKLAMA

80. rocznica I transportu Polek do KL Auschwitz

27 kwietnia 1942 roku, w istniejącym od miesiąca oddziale kobiecym, mieszczącym się w wydzielonej części obozu męskiego Auschwitz I (Stammlager), zarejestrowano pierwszy transport liczący 127 polskich więźniarek. Przywieziono, je w odstępie kilku godzin, z więzienia Helców – kobiecego oddziału więzienia Montelupich w Krakowie – i więzienia w Tarnowie. Kobiety oznaczono kolejnymi numerami od 6784 do 6910.
 80. rocznica I transportu Polek do KL Auschwitz
/ fot. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau - archiwum

Od pierwszych dni okupacji hitlerowskiej na ziemiach polskich rozwinął się silny ruch oporu. Pragnienie przywrócenia Polsce utraconej w ciągu września 1939 roku wolności, odzyskanej z trudem przed dwudziestu laty po stu dwudziestu trzech latach rozbiorów, było motorem pobudzającym do działania niemal całe społeczeństwo. W ramach rodzącego się ruchu oporu zaczęły powstawać liczne organizacje konspiracyjne, w których nie zabrakło również kobiet polskich. Ich masowy udział w konpiracji wynikał z patriotycznego wychowania w domu i w szkole, stanowił wyraz przekonania, że walka z okupantem jest moralnym obowiązkiem wszystkich Polaków.

Tak ogromne zaangażowanie kobiet polskich w konspiracji podczas drugiej wojny światowej było dla hitlerowców dużym zaskoczeniem. Z taką postawą kobiet nie spotkali się na terenie innych okupowanych państw. Świadczy o tym stwierdzenie występujące w jednym z dokumentów proweniencji hitlerowskiej, wykorzystanym jako materiał dowodowy w trakcie procesu norymberskiego, w którym Polkę scharakteryzowano takimi słowami: „Die Polin ist eine Gefahr. Im Spionieren und Konspiration, in ihrem nationalen Fanatismus kennt man się als den erfahrensten, gefahrlichsten Frauen typ Europas”. („Polka jest niebezpieczeństwem. W zakresie szpiegostwa, konspiracji i jej narodowego fanatyzmu jest znana jako najbardziej doświadczony, najniebezpieczniejszy typ kobiety europejskiej”).

Do organizacji konspiracyjnych należały przedstawicielki różnych grup społecznych, różnych środowisk i zawodów, z miast i wsi. Były wśród nich kobiety z ustaloną pozycją życiową, posiadające rodziny, dzieci, a także młode dziewczyny – studentki, uczennice, harcerki. Stanowiły podstawę wielu struktur organizacyjnych i pełniły przeróżne funkcje. Działały jako szyfrantki, radiotelegrafistki, redaktorki i kolporterki prasy podziemnej, łączniczki i kurierki. Organizowały siatki przerzutowe za granicę, przenosiły rozkazy, meldunki, broń, pieniądze, organizowały łączność i kontakty, pilotowały i ubezpieczały dowódców. Były inicjatorkami tajnego nauczania.

Nie można zapomnieć również o kobietach niezwiązanych z żadną organizacją, ale chętnie udzielających pomocy osobom zagrożonym aresztowaniem, ukrywających uciekinierów z gett, więzień i obozów koncentracyjnych, starających się o żywność dla ludzi przebywających w różnych miejscach odosobnienia.

Kobiety polskie okazały się dla wroga przeciwnikiem bardzo dojrzałym, inteligentnym, odznaczającym się wielką odwagą, ofiarnością, determinacją, a także wielkim poczuciem godności osobistej i narodowej. Zadziwiająca była ich odporność psychiczna w obliczu śmierci własnej i swoich najbliższych. Postawa kobiet z chwilą aresztowania, pełna dumy z tego, że są Polkami i pełna pogardy dla oprawców, wywoływała u przesłuchujących je gestapowców niebywałą agresję. Postępowali wobec nich tak samo bezwzględnie i zajadle, jak wobec aresztowanych mężczyzn, nie zważając ani na ich wiek, ani też na stan, w jakim się znajdowały. Nie zostały im oszczędzone najbardziej wyrafinowane tortury ani żaden z rodzajów śmierci stosowanych przez nazistów wobec ludności polskiej na terenie okupowanego kraju.

Za swą postawę i działalność wiele z nich zapłaciło cenę najwyższą. Nie odstraszało to jednak innych kobiet od zajmowania miejsc po zabitych czy aresztowanych koleżankach. Nowych konspiratorek wciąż przybywało, ale też wciąż rosła liczba aresztowanych kobiet.

27 kwietnia 1942 roku, w istniejącym od miesiąca oddziale kobiecym, mieszczącym się w wydzielonej części obozu męskiego Auschwitz I (Stammlager), zarejestrowano pierwszy transport liczący 127 więźniarek Polek. Przywieziono je, w odstępie kilku godzin, z więzienia Helców – kobiecego oddziału więzienia Montelupich w Krakowie – i więzienia w Tarnowie. Kobiety oznaczono kolejnymi numerami od 6784 do 6910.

W transporcie z Krakowa, który przybył do obozu przed południem, znajdowało się 69 więźniarek. Kilka dni wcześniej umieszczono je w celi zbiorczej, z której 27 kwietnia rano wyprowadzono je na dziedziniec więzienny i załadowano do samochodu ciężarowego (tzw. Więźniarki), który po kilku godzinach wjechał na teren obozu macierzystego, przez bramę w pobliżu willi komendanta obozu Rudolfa Hössa.

Po paru godzinach od przyjazdu transportu więźniarek z Montelupich przybył do KL Auschwitz transport liczący 58 więźniarek z więzienia w Tarnowie. Kobiety opuściły wagony na dworcu kolejowym w Oświęcimiu i piechotą, pod eskortą esesmanów, dotarły do obozu macierzystego. Również w tym transporcie przybyły kobiety aresztowane głównie za działalność w ruchu oporu.

Niestety nie zdołano ustalić wszystkich imion i nazwisk kobiet, które znalazły się w I transporcie Polek do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz.

Wspomnijmy:

– numer obozowy 6784;
– numer obozowy 6785;

– Anielę Mirgę, urodzoną w 1923 roku w Nowym Targu. Stała się numerem obozowym 6786. Zginęła 21 września 1942 roku w KL Auschwitz;
– numer obozowy 6787;
– Aurelię Angielską, urodzoną 9 października 1902 roku. Łączniczkę krakowskiego Związku Odwetu. Stała się numerem obozowym 6788. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– numer obozowy 6789;
– Marię Wolską, urodzoną 4 maja 1915 roku. Stała się numerem obozowym 6790. Przeżyła niemiecki obóz koncentracyjny Auschwitz;
– numer obozowy 6791;
– Józefę Kaletę, urodzoną 18 grudnia 1914 roku w Krakowie. Była urzędniczką. Stała się numerem obozowym 6792. W 1943 roku została zatrudniona w komandzie Pflanzenzucht, przy hodowli kauczukodajnej rośliny koksagiz w Rajsku. Zbiegła podczas ewakuacji obozu;
– Stefanię Ocetkiewicz, urodzoną 29 lipca 1894 roku. Aresztowana wraz z mężem płk. Marianem Ocetkiewiczem. W więzieniu dwukrotnie skazywana na pobyt w ciemnicy. Bezlitośnie katowana przez swych oprawców. Stała się numerem obozowym 6793. Przeżyła piekło KL Auschwitz;
– Irenę Dubas, urodzoną 19 października 1914 roku w Nowym Sączu. Pracowała w wywiadzie. Stała się numerem obozowym 6794. Przeżyła piekło niemieckiego obozu koncentracyjnego;
– Ewę Niedzielską, urodzoną 28 grudnia 1920 roku w Rawie Mazowieckiej. Pracowała w wywiadzie. Stała się numerem obozowym 6795. Zginęła 28 czerwca 1943 roku w KL Auschwitz;
– Marię Kuzdrzał-Kickę. Stała się numerem obozowym 6796. Zginęła 5 maja 1943 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz;
– Stanisławę Burghardt, urodzoną 4 listopada 1904 roku w Drohobyczu. Była urzędniczką. Pracowała w wywiadzie. Stała się numerem obozowym 6797. Zginęła 19 września 1942 roku w KL Auschwitz;
– Helenę Przetocką, urodzoną 22 grudnia 1889 roku w Krakowie. Była krawcową. Stała się numerem obozowym 6798. Zatrudniona w kuchni obozowej. Zbiegła 21 stycznia 1945 roku przed wyzwoleniem obozu;
– Helenę Gojnatzką. Stała się numerem obozowym 6799. Jej losy nie są znane;
– Eleonorę Zając. Stała się numerem obozowym 6800. Zginęła 16 listopada 1942 roku w KL Auschwitz;
– Stanisławę Drzewiecką, urodzoną 26 listopada 1918 roku. Abiturientka gimnazjum. Łączniczka, która przekazywaną przez kurierów walutę i broń dostarczała do Krakowa. Stała się numerem obozowym 6801. Zginęła 25 października 1942 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz;
– Zofię Drzewiecką, urodzoną 11 listopada 1894 roku w Krakowie. Właścicielka willi „Telimena” w Zakopanem, w której znajdował się punkt kontaktowy dla kurierów komórki „Zagroda” Oddziału Łączności KG ZWZ/AK. Matka Stanisławy Drzewieckiej. Stała się numerem obozowym 6802. Zginęła 21 października 1942 roku w KL Auschwitz;
– Marię Kucharską, urodzoną 20 grudnia 1890 roku w Krzyszkowicach. Stała się numerem 6803. Zginęła 10 kwietnia 1943 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz;
– Janinę Tollik, urodzoną 4 września 1910 roku w Janowie. Była artystką malarzem. Jako członek konspiracji organizowała pomoc dla żołnierzy polskich – inwalidów i jeńców wojennych. Działała także w komórce informacyjno-wywiadowczej. Została aresztowana 9 maja 1941 roku wraz z mężem i osadzona w więzieniu Montelupich. Stała się numerem obozowym 6804. Pracowała w różnych komandach porządkowych na terenie Birkenau. W 1944 roku została przeniesiona do KL Flossenbürg. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Antonię Piątkowską, urodzoną 24 grudnia 1900 roku w Warszawie. Łączniczka krakowskiego Związku Odwetu. Stała się numerem obozowym 6805. Dokumentowała zbrodnie popełniane przez Niemców na terenie obozu. Została ewakuowana do KL Ravensbrück i wyzwolona. W 1945 roku powróciła do kraju i zamieszkała w Krakowie;
– Hildegardę Wicher, urodzoną 15 marca 1907 roku w Katowicach. Stała się numerem obozowym 6806. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło obozów;
– Barbarę Prus, urodzoną 8 maja 1898 roku w Żywcu. Stała się numerem obozowym 6807. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło obozów;
– Włodzimierę Sawicką, urodzoną w 1911 roku. Aresztowana za ukrywanie majora WP. Stała się numerem obozowym 6808. Została zastrzelona podczas ewakuacji niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz;
– numer obozowy 6809;
– Stefanię Hercok, urodzoną 5 maja 1906 roku. Stała się numerem obozowym 6810. Ewakuowana do KL Ravensbrück;
– Helenę Dziudziek, urodzoną 16 kwietnia 1904 roku w Żywcu. Była stenotypistką. Członek Związku Odwetu „Żelbet” Obwodu ZWZ Kraków. Podczas okupacji zatrudniona w banku dokonywała wymiany obcych walut przywożonych do kraju przez kurierów dla KG ZWZ. Stała się numerem obozowym 6811. Zginęła 29 listopada 1942 roku w KL Auschwitz;
– Marię Steczowicz, urodzoną 25 sierpnia 1914 lub 1912 roku. Była nauczycielką. Stała się numerem obozowym 6812. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Helenę Browicz, urodzoną 11 stycznia 1893 roku. Stała się numerem 6813. Została ewakuowana do KL Ravensbrück;
– Monikę Galicę, urodzoną 15 kwietnia 1905 roku w miejscowości Nowe – powiat Węgrowiec. Z zawodu ogrodnik. Żona mjr. Franciszka Galicy. Członek ZWZ – łączniczka między Dowództwem Korpusu a inspektoratami w Nowym Sączu i Krośnie. Organizatorka punktów przerzutowych dla osób cywilnych i wojskowych na Zachód. Została aresztowana 13 czerwca 1941 roku w Krakowie i osadzona w więzieniu na Montelupich. Stała się numerem obozowym 6814. Przeniesiona w 1944 roku do KL Natzweiler. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Marię Dereń, urodzoną 2 lipca 1919 roku w Krakowie. Była studentką. Stała się numerem obozowym 6815. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Flossenbürg. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Annę Grodyńską, urodzoną 8 października1891 roku w miejscowości Lakta. Jej mieszkanie w Krakowie było miejscem konspiracyjnych zebrań. Przechowywano w nim tajne dokumenty, prasę, pieniądze oraz broń. Było również punktem etapowym w przerzutach kurierów i uciekinierów na teren Węgier. Stała się numerem obozowym 6816. Zginęła 30 sierpnia 1942 roku w KL Auschwitz;
– Teresę Wicińską, urodzoną 24 stycznia 1912 roku w Krakowie. Była nauczycielką. Pracowała w wywiadzie. Stała się numerem obozowym 6817. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Flossenbürg. Przeżyła niemieckie piekło na ziemi;
– Zofię Żyborską, urodzoną w 1893 roku w Krakowie. Związana z PPS-WRN i ZWZ. Stała się numerem obozowym 6818. Zginęła 23 sierpnia 1943 roku w KL Auschwitz;
– Franciszkę Bornstein, urodzoną 12 listopada 1920 roku. Była pielęgniarką. Stała się numerem obozowym 6819. Jej dalsze losy nie są znane;
– Krystynę Cyankiewicz, urodzoną 27 maja 1917 roku w Krakowie. Była studentką. Stała się numerem obozowym 6820. Zbiegła podczas ewakuacji obozu;
– Wandę Mysłakowską, urodzoną 17 grudnia 1905 roku w Krakowie. Była księgową. Stała się numerem obozowym 6821. Została ewakuowana do KL  Ravensbrück. Przeżyła niemieckie piekło na ziemi
– numer obozowy 6822;
– numer obozowy 6823;
– numer obozowy 6824;
– numer obozowy 6825;
– numer obozowy 6826;
– Julię Habrykę, urodzoną 16 czerwca 1896 roku w Mysłowicach. Była żoną powstańca śląskiego, członka POW oraz działacza Centralnego Związku Górników, PPS i PPS-WRN, do której również należała. Stała się numerem obozowym 6827. Zginęła 24 listopada 1942 roku w KL Auschwitz;
– Ludwinę Makuch, urodzoną 8 listopada 1914 roku w Szaflarach. Była łączniczką Konfederacji Tatrzańskiej. Więźniarka katowni Palace w Zakopanem. Stała się numerem obozowym 6828. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Marię Żelińską ps. Kaczusia, urodzoną 4 kwietnia 1921 roku w Ropczycach. Była osobistą sekretarką mjr. Józefa Prusa, łącznika między Krakowem a Warszawą. Ceniona przez zwierzchników za odwagę i niezawodność w pracy. Stała się numerem obozowym 6829. Została wyzwolona w KL Auschwitz;
– Janinę Południak, urodzoną 9 maja 1914 roku w Krakowie. Była krawcową. Pracowała w wywiadzie. Stała się numerem obozowym 6830. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła niemieckie piekło na ziemi
– numer obozowy 6831;
– Józefę Janas, urodzoną 19 marca 1925 roku we Francji. Stała się numerem obozowym 6832. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Irenę Janas, która stała się numerem obozowym 6833. Jej dalsze losy nie są znane;
– Anielę Dziubę, urodzoną 6 sierpnia 1916 roku w Lipniku koło Sandomierza. Była fryzjerką. Stała się numerem obozowym 6834. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Annę Leśniak, urodzoną 22 sierpnia 1922 roku w Szycach. Stała się numerem obozowym 6835. Przeżyła niemieckie piekło na ziemi;
– Genowefę Janas, urodzoną 2 stycznia 1920 roku. Stała się numerem obozowym 6836. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Ravensbrück;
– Annę Kosek, która stała się numerem obozowym 6837. Zginęła 3 kwietnia 1943 roku w KL Auschwitz;
– Rozalię Banido, która stała się numerem obozowym 6838. Zginęła 15 kwietnia 1943 roku w KL Auschwitz;
– Urszulę Merkin, urodzoną 11 listopada 1915 roku w Wilnie. Stała się numerem obozowym 6839. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Gitlę Beitsch, która stała się numerem obozowym 6840. Jej dalsze losy nie są znane;
– Marię Schenker, urodzoną 20 marca 1913 roku w Krakowie. Była urzędniczką. Stała się numerem obozowym 6842. Zginęła 19 sierpnia 1942 roku w KL Auschwitz;
– Lusię Krzykacz, która stała się numerem obozowym 6843. Jej dalsze losy nie są znane;
– numer obozowy 6844;
– numer obozowy 6845;
– numer obozowy 6846;
– Zofię Olkuszewską, urodzoną 13 lutego 1916 roku w Brazylii. Była urzędniczką. Stała się numerem obozowym 6847. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Flossenbürg. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– numer obozowy 6848;
– Julię Czerepan, urodzoną 5 czerwca 1914 roku, która stała się numerem obozowym 6849. Została ewakuowana do KL Ravensbrück;
– Janinę Piaśny, urodzoną w 1914 roku, która stała się numerem obozowym 6850. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Ravensbrück. Przeżyła niemieckie piekło na ziemi;
– Franciszkę Kwiatkowską, urodzoną w 1925 roku w Cieszynie. Stała się numerem obozowym 6851. Zginęła 21 września 1942 roku w KL Auschwitz;
– Teofilę Terańską, która stała się numerem obozowym 6852. Zginęła 3 maja 1943 roku w KL Auschwitz;
– numer obozowy 6853;
– Irenę Mazurek, urodzoną 25 listopada 1916 roku w Krakowie. Była studentką Wydziału Prawa UJ. Członek Związku Odbudowy Rzeczpospolitej o ps. Czarna Irka. Była kolporterką prasy konspiracyjnej. Została aresztowana w kwietniu 1941 roku w Krakowie. Stała się numerem obozowym 6854. Zginęła 18 marca 1943 roku w KL Auschwitz;
– Halinę Marciszewską, urodzoną 5 listopada 1920 roku w Rawiczu. Była licealistką. Należała do organizacji „Odwet”, działającej na terenie Tarnobrzegu. Podczas aresztowania znaleziono w jej mieszkaniu skład papieru oraz broń. W raporcie końcowym podsumowującym wyniki śledztwa Gestapo napisano: „Można ją scharakteryzować jako wybitnie fanatyczną Polkę”. Stała się numerem obozowym 6855. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Marię Stawarz, urodzoną 23 maja 1894 roku w Latowiczach. Stała się numerem obozowym 6856. Zginęła 19 października 1942 roku w KL Auschwitz;
– Halinę Skonieczną, urodzoną 18 marca 1917 roku we Lwowie. Stała się numerem obozowym 6857. Została przeniesiona w 1944 roku z KL Auschwitz. Przeżyła niemieckie piekło obozów;
– Stefanię Cwynar, urodzoną 12 września 1907 roku w Koszlakach. Należała do ZWZ. Początkowo więziona w katowni Podhala Palace w Zakopanem. Stała się numerem obozowym 6858. Zginęła 12 czerwca 1943 roku w KL Auschwitz;
– Marię Kulach, która stała się numerem obozowym 6859. Zginęła 19 lutego 1943 roku w KL Auschwitz;
– Elżbietę Bryg, która stała się numerem obozowym 6860. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Janinę Marzec, urodzoną 8 marca 1918 roku w Brzesku. Była studentką III roku Wydziału Lekarskiego tajnego UJ. W konspiracji łączniczka o ps. Żanett. Stała się numerem obozowym 6861. Zginęła 2 listopada 1942 roku w KL Auschwitz;

– Zofię Dylę, urodzoną 2 lipca 1920 roku w Okocimiu. Stała się numerem obozowym 6862. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– Jadwigę Dylę, urodzoną 25 września 1923 roku w Okocimiu. Była studentką. Stała się numerem obozowym 6863. Została ewakuowana do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– numer obozowy 6864;
– Stefanię Starostkę, urodzoną 1 maja 1907 roku w Tarnowie. Była stenotypistką. Stała się numerem obozowym 6865. Została ewakuowana do KL Bergen-Belsen – wyzwolona;
– Anne Stefańską, urodzoną 4 stycznia 1920 roku w Jaśle. Stała się numerem obozowym 6866. Zbiegła podczas ewakuacji obozu. Przeżyła piekło niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz;
–  Anielę Popek, urodzoną 20 lipca 1890 roku w Krakowie. Matka Tadeusza Popka, współzałożyciela Konfederacji Tatrzańskiej, do której należała. Stała się numerem obozowym 6867. Zginęła 27 października 1942 roku w KL Auschwitz;

– numer obozowy 6868;

– numer obozowy 6869;
– numer obozowy 6870;
– numer obozowy 6871;
– numer obozowy 6872;
– Zofię Czaykowską, urodzoną 4 sierpnia 1905 roku. Była nauczycielką. Stała się numerem obozowym 6873. Została przeniesiona do KL Ravensbrück. Przeżyła piekło niemieckich obozów koncentracyjnych;
– numer obozowy 6874;
– Bronisławę Tabaszewską; urodzoną 3 marca 1905 roku w Przydonicy. Była kucharką. Stała się numerem obozowym 6875. Zginęła 14 września 1942 roku w KL Auschwitz;
– numer obozowy 6876;
– Stefanię Baruch, która stała się numerem obozowym 6877. Została przeniesiona do Bergen-Belsen – przeżyła;
– Irenę Głowacką, urodzoną 20 września 1917 roku, która stała się numerem obozowym 6878. Jej dalsze losy nie są znane;
– Aurelię Piękosz, urodzoną 20 września 1914 roku w Wadowicach. Była nauczycielką w gimnazjum im. T. Hołówki w Stołpcach. W październiku 1939 roku wstąpiła do SZP. Kurierka na trasie Tarnów–Kraków–Warszawa. Stała się numerem obozowym 6879. Zginęła podczas ewakuacji KL Auschwitz;
– Janinę Klich, urodzoną 1 lipca 1919 roku. Była urzędniczką. Należała do ZWZ. Stała się numerem obozowym 6880. Została ewakuowana do KL Ravensbrück i wyzwolona;
– Karolinę Wilińską, urodzoną 29 listopada 1905 roku w Krakowie. Była urzędniczką. Aresztowana za niszczenie napływających donosów na Polaków. Stała się numerem obozowym 6881. Została pisarką na bloku nr 5. Ewakuowana do KL Ravensbrück i wyzwolona;
– Jadwigę Kollak, urodzoną 31 lipca 1918 roku w miejscowości Płostirów. Była muzykiem. Stała się numerem obozowym 6882. Została ewakuowana z KL Auschwitz – przeżyła;
– Zofię Augustyn, urodzoną 12 października 1921 roku w Rabie Wyżnej. Była urzędniczką. Łączniczka Konfederacji Tatrzańskiej. Więźniarka słynnej katowni Palace na Podhalu. Stała się numerem obozowym 6883. Zbiegła podczas ewakuacji obozu. Była świadkiem w procesie przeciw zbrodniarzom z Palace, który toczył się w 1965 roku we Freiburgu;
– Wandę Błachowską, urodzoną 1 sierpnia 1920 roku w Brzozowie. Była urzędniczką. Sklep, w którym pracowała, był punktem kontaktowym i miejscem magazynowania gazetek  Konfederacji Tatrzańskiej. Stała się numerem obozowym 6884. Zbiegła podczas ewakuacji obozu – przeżyła;
– numer obozowy 6885;
– Stefanię Łącką, urodzoną 6 stycznia 1914 roku w Woli Żelichowskiej. Była urzędniczką. Absolwentką Seminarium Nauczycielskiego im. bł. Kingi w Tarnowie. Zaangażowana w pracę konspiracyjną. Wraz z redaktorem naczelnym ks. Józefem Paciorkiem drukowała gazetki i ulotki. Stała się numerem obozowym 6886. Zbiegła z obozu 23 stycznia 1945 roku przed jego wyzwoleniem;
– Marię Fleck, urodzoną 18 stycznia 1902 roku w Tarnowie. Stała się numerem obozowym 6887. Zginęła 2 listopada 1942 roku w KL Auschwitz;
– Stefanię Gehler, która stała się numerem obozowym 6888. Zginęła 24 grudnia 1942 roku w KL Auschwitz;
– Marię Balsewicz, urodzoną 25 maja 1914 roku w Libawie. Była urzędniczką. Stała się numerem obozowym 6889. Została przeniesiona do KL Ravensbrück – przeżyła;
– numer obozowy 6890;
– Anielę Szawan, która stała się numerem obozowym 6891. Została przeniesiona w 1944 roku do KL Natzweiler;
– Helenę Panek, urodzoną 14 października 1922 roku w Dąbrowie Tarnowskiej. Była gimnazjalistką. Stała się numerem obozowym 6892. Ewakuowana do KL Ravensbrück – przeżyła;
– Wandę Białobrzeską, urodzoną 1 lutego 1910 roku w Tarnowie. Była urzędniczką. Stała się numerem obozowym 6893. Zginęła 26 lipca 1943 roku w KL Auschwitz;
– Irenę Bereziuk, urodzoną 15 października 1922 roku w miejscowości Gosprzydowa. Stała się numerem obozowym 6894. Została przeniesiona do KL Ravensbrück i wyzwolona;
– Helenę Romiszewską, urodzoną 28 kwietnia 1915 roku w Kijowie. Była urzędniczką. Stała się numerem obozowym 6895. Zginęła 25 września 1942 roku w KL Auschwitz;
– numer obozowy 6896;
– Irenę Stanek, która stała się numerem obozowym 6897. Zginęła 12 listopada 1942 roku w KL Auschwitz;
– Halinę Jasicką, urodzoną 4 sierpnia 1922 roku w Tarnowie. Była laborantką. Stała się numerem obozowym 6898. Ewakuowana do Bergen-Belsen – przeżyła;
– Teklę Tomaszewską, urodzoną 1 kwietnia 1904 roku w Ogrodzonej Mazewie. Stała się numerem obozowym 6899. Zginęła 2 listopada 1942 roku w KL Auschwitz;
– Marię Mrowcę, urodzoną 1 kwietnia 1914 roku w Kościelisku. Więźniarka słynnej katowni Podhala Palace. Stała się numerem obozowym 6900. Została ewakuowana do Bergen-Belsen;
– Helenę Świder, urodzoną 29 grudnia 1914 roku w Białym Dunajcu. Stała się numerem obozowym 6901. Jej dalsze losy nie są znane;
– Władysławę Kędzierską, urodzoną 8 grudnia 1911 roku. Stała się numerem obozowym 6902. Została wyzwolona w Dreźnie;
– numer obozowy 6903;
– numer obozowy 6904;
– numer obozowy 6905;
– numer obozowy 6906;
– numer obozowy 6907;
– Julię Pisulak, która stała się numerem obozowym 6908. Zginęła 27 czerwca 1944 roku w KL Auschwitz;
– numer obozowy 6909;
– numer obozowy 6910.

Cześć i chwała Bohaterkom! Cześć Ich pamięci!

„Jeśli zapomnę o Nich – ty Boże na niebie zapomnij o mnie!”

CDN.

Wszystkie zdjęcia opublikowane w tekście pochodzą z archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe