Pełzająca likwidacja: w latach 2008-14 zlikwidowano w Polsce 1407 szkół
- Przy zachowaniu obecnej liczby godzin zajęć w poszczególnych klasach doprowadzi to do nadmiernej liczby nauczycieli w szkołach gminnych. Tego nadmiaru nie będą mogły przejąć w całości powiaty prowadzące szkoły ponadpodstawowe – wtórował Grzegorz Kubalski ze Związku Powiatów Polskich. Problem polega na tym, że szkoły likwidowano bez żadnych dodatkowych ustaw. Według danych MEN w Polsce w latach 2012-14 zlikwidowano w Polsce 551 szkół. Najwięcej szkół zlikwidowano w województwie Lubelskim: 85. W Wielkopolsce i na Podkarpaciu zlikwidowano po 51 szkół, a w Kujawsko - Pomorskim 48. W województwie Łódzkim i Mazowieckim zlikwidowano po 46 szkół a w Ślaskim 38. Wcześniej od 2008 r. do 2012 r. gminy ogółem zlikwidowały 856 podstawówek i 88 gimnazjów.
Zgodnie z Ustawą z dnia 25 lipca 1998r o zmianie ustawy o systemie oświaty organem prowadzącym i odpowiedzialnym za finansowanie szkół, zatrudnianie nauczycieli oraz stan budynków są samorządy terytorialne. To samorządy w uzgodnieniu z kuratorem decydowały o zamykaniu szkół lub przekazywaniu placówek w ręce prywatne. Jak wykazała kontrola NIK z 2013 roku przy podejmowaniu decyzji kierowały się głównie dążeniem do zmniejszenia wydatków na oświatę oraz niską liczbą uczniów w szkołach.
Według raportu NIK likwidacja szkół skutkowała częściową utratą miejsc pracy. W kontrolowanych gminach zatrudnienie w innych szkołach gminnych lub nowo powstałych szkołach znalazło 68,5% nauczycieli szkół zlikwidowanych. Nauczyciele przechodzący do nowo powstałych szkół otrzymywali wynagrodzenie średnio o 40% niższe od przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli szkół gminnych przy jednocześnie zwiększonym o 28% wymiarze godzin dydaktycznych.
Likwidacja szkół nie mal zawsze powodowała protesty rodziców, mieszkańców osiedli, na których były ulokowane, uczniów nauczycieli i polityków. W lutym 2016 roku uczniowie i nauczyciel Zespołu Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących w Węgierskiej Górce demonstrowali przeciwko likwidacji placówki. - Likwidacja szkoły kształcącej w profilach zawodowych jest zaprzeczeniem realizacji celów polityki oświatowej państwa zmierzającej do odbudowy szkolnictwa zawodowego – napisano w liście otartym podpisanym przez dyrekcję szkoły, radę pedagogiczną oraz rodziców i uczniów. W 2013 pod hasłem: „Tylko matoły likwidują szkoły” protestowali w Krakowie przeciwko likwidacji 9 szkół uczniowie, nauczyciele i rodzice. Podobny protest i pod tym samym hasłem miał miejsce rok wcześniej w Warszawie.
Andrzej Berezowski
artykuł ukazał się w Tygodniku Solidarność