Roman Gałęzewski [stoczniowa "S"]: Stocznia Gdańska musi być wybudowana na zupełnie nowych zasadach

– Mój komunikat dla Agencji Rozwoju Przemysłu jest jasny: jeśli macie zamiar zakład tylko odbudowywać, a nie zbudować na nowo, przy wprowadzeniu tam nowoczesnych technologii, to tego nie róbcie. Bo lepiej żeby to padło pod ręką Ukraińców niż waszą – mówił Roman Gałęzewski, przewodniczący stoczniowej Solidarności o repolonizacji Stoczni Gdańskiej. Rozmawiał Robert Wąsik.
 Roman Gałęzewski [stoczniowa "S"]: Stocznia Gdańska musi być wybudowana na zupełnie nowych zasadach
/ Roman Gałęzewski, fot. Paweł Glanert
Czytaj więcej na ten temat: Stocznia Gdańska. Co słychać w kolebce Solidarności?

Rozmowy pomiędzy Agencją Rozwoju Przemysłu i ukraińskim inwestorem w sprawie przejęcia Stoczni Gdańsk trwają już rok. Zakończą się sukcesem? Długo to jeszcze potrwa?

Dzisiaj mówienie o jakichkolwiek terminach, czy nawet jakichkolwiek działaniach moim zdaniem jest gdybaniem. Czy to pójdzie w dobrym kierunku, czy w żadnym, jest zależne od tak wielu czynników, że w tej chwili dla nas jest to tylko pewien etap. Jak wchodzimy w okres transformacji, nie jest to rzecz normalna. Nigdy nie jest tak, że możemy powiedzieć, że jest to właściwy moment, właściwy kierunek i tak dalej. Tego typu rozmowy są naprawdę bardzo trudne. Ponadto Ukraińcy śledzą. Śledzą gazety, doniesienia. ARP ma tego świadomość, dlatego proszę zauważyć jak ostrożnie się wypowiada. Trzeba być bardzo rozsądnym. Ja mam nadzieję, że Ukraińcy zrozumieli, że biznesowo nie poradzili sobie przez tyle lat. W ostatnim czasie są lepsze warunki, bo poprawiły się ceny, natomiast im dużo trudniej byłoby doprowadzić do rentowności obiektu, niż Agencji Rozwoju Przemysłu. Każda transakcja na końcu musi być biznesowa. Oni mają świadomość, że za rok-dwa właściciele pokażą, że to nie była jakaś fanaberia, tylko interes ekonomiczny. 

Co dalej będzie z gdańską stocznią?
Mój komunikat dla ARP jest jasny: jeśli macie zamiar zakład tylko odbudowywać, a nie zbudować na nowo, na zdrowych zasadach ekonomicznych i przy użyciu nowoczesnych technologii, to tego nie róbcie. Bo lepiej żeby to padło pod ręką Ukraińców niż waszą. Gdybyśmy odbudowali w takich samych strukturach, w takich samych warunkach inwestycyjnych jakie panują tam dzisiaj, to przedsiębiorstwo upadnie. 

Czyli Stocznia była źle zarządzana?
Ja nie chcę nikogo straszyć, ale bez zmian podejścia – zarówno w Szczecinie jak i Naucie – te zakłady nigdy nie wyjdą z kryzysu. Nie będzie przesłanek ekonomicznych do uzasadnienia ich bytu. Musi być zmiana podejścia, dlatego stoczni nie można odbudowywać w takim kształcie, jakim były. Świat poszedł do przodu i trzeba budować całą strukturę, całą infrastrukturę na takich warunkach, by była konkurencyjna wobec zachodu. Nasze najnowsze urządzenia, które mają zaledwie sześć lat, dzisiaj są już przestarzałe w stosunku do urządzeń w tych najnowocześniejszych stoczniach. I to w takim zakresie, że wydajność ich jest trzy razy mniejsza. Proszę zwrócić uwagę, ile robotnik musiałby pracować, żeby zwiększyć wydajność o 300%! Trzeba podjąć takie działania, by nasza rentowność była zbliżona do rentowności tamtych zakładów. 

#REKLAMA_POZIOMA#
#NOWA_STRONA#

Co zatem należy zrobić?
Inaczej się tego nie zrobi, jak różnymi innowacyjnymi rozwiązaniami. Zarówno jeśli chodzi o zarządzanie, jak i przede wszystkim warunki techniczne. Żeby zakład był rentowny, żeby był chlubą, żeby przynosił zyski, muszą być poczynione odpowiednie krok inwestycyjne i strukturalne. I w tej chwili wszystkie strony zdają sobie z tego sprawę. Ukraińców nie stać na to, aby poczynić takie działania. Niech pan zwróci uwagę – to jest firma prywatna. Ktoś powie: „może Ukraińcy nie potrafią zarządzać”. A niech pan zobaczy na Skanską – zwalnia kilkaset osób, bo rezygnuje z budowy dróg. A wcześniej nie inwestuje, popełnia pewne błędy. To bardzo delikatna sprawa. I dlatego dziś stanowczo podkreślamy: odbudowanie zakładu w kształcie w którym był dzisiaj nie ma sensu, gdyż spowodowałoby to za kilka lat trudności ekonomiczne. Ten zakład musi być wybudowany na zupełnie nowych zasadach. 

Oczywiście Agencja Rozwoju zdaje sobie z tego sprawę?
Uważam, że ARP ma pomysł na to jak odbudować stocznię. W przedstawianych planach posługuje się konkretnymi wskaźnikami, konkretnymi parametrami. Pozwala to mieć nadzieję, że sięgną po takie środki, że zakład będzie zdrowy ekonomicznie.

#REKLAMA_POZIOMA#
#NOWA_STRONA#

A czy upaństwowienie jest dobrym wyjściem? Niektórzy wskazują prywatyzację jako lepsze rozwiązanie.
Zawsze podkreślam, że nie sprawa właściciela jest ważna, tylko w jaki sposób zarządca reaguje na zmieniające się warunki światowe. Bo równie dobrym właścicielem jest właściciel prywatny, jak i państwowy. I równie złym. Owszem, słyszy się, że właściciel państwowy ma skłonności do delegowania nieodpowiednich zarządów. I to jest prawda – bywają takie dziedziny, zakłady, gdzie zarządy nie są merytoryczne, a wręcz szkodzące własnej firmie. Ale to się zdarza również w prywatnych firmach. Ale to jedyna taka przesłanka. Proszę porównać: niemieckie koleje, są państwowe. Polskie koleje przez długi czas nie były państwowe i co, czy były lepsze? Sięgając dalej. Kto kupił Telekomunikację Polską? Francuska, państwowa firma. Czy w takim razie państwowa zagraniczna firma była lepsza od państwowej polskiej? To nie ma nic wspólnego.

Wiele zależy jednak od rządu.
Musimy mieć nadzieję, że nie powtórzy się władza, której nie zależy na własności państwowej. Poprzedniej władzy nie zależało, liczyli na własność prywatną, bo nie mieli pomysłu co do zarządzania. A wszystko zależy od zarządu i odpowiedniego spojrzenia właściciela. Jeśli rząd uważa własność państwową jako coś „niczyjego”, to mamy skutki jakie mieliśmy. A jeśli uważa to za własne, no to wtedy moim zdaniem taka własność jest nawet lepsza o prywatnej. W Polsce do tej pory mieliśmy przykłady negatywne jeśli chodzi o własność państwową, ale mamy nadzieję, że to się zmieni. 

#REKLAMA_POZIOMA#
#NOWA_STRONA#

Stocznia była w prywatnych rękach dwa razy i nie skończyło się to dobrze prawda?
Raz w Gdyni, ale wtedy nie tylko prywatna Gdynia, ale również prywatna Gdańska zbankrutowała. Drugi raz byliśmy prywatni u Ukraińców i też zbankrutowaliśmy. No bo tak trzeba powiedzieć. Połowę majątku oddaliśmy i to nie dlatego, bo jesteśmy wspaniałomyślni, ale byliśmy w złej sytuacji finansowej. Jeśli ministrowie będą odpowiednio reagowali na zmieniające się warunki, będą kompetentne rady nadzorcze, które nie będą siedzieć tylko po to, żeby rozmawiać na temat wyników, ale będą rozmawiały także na temat perspektyw rozwojowych, a mam nadzieję, że chociaż to minimum powinno się od tych rad wymagać, to już będą spełnione przesłanki, że ta własność państwowa będzie bardzo dobrze pilnowana. 

Czyli możemy być optymistami?
Niech pan zwróci uwagę na moje słowa. Uważam, że gdybyśmy mieli odbudować zakład w takim kształcie jakim był, to lepiej żeby to upadło. Bo nie chciałbym wstydzić się za to, że jest to kolejna kreska. Wszyscy, którzy nas przejmowali – i Gdynia, i Ukraińcy, deklarowali, że nie będą odbudowywać starych struktur, że pójdzie to w kierunku nowej technologii. Ale tego nie dopełniono. Mam jednak nadzieję, że te działania które są teraz, będą miały pozytywny efekt. Jeżeli jednak tego nie dopełnią, na pewno żadnego pozytywnego skutku nie będzie. Było już tak źle, że mam nadzieję że ktoś to zrozumiał, że te plany, które pozwalają na odbudowę zakładu, bo są planami biznesowymi, do końca zostaną zrealizowane. Stocznia ma szansę na przetrwanie tylko i wyłącznie przy wprowadzeniu nowoczesnych technologii. W każdym innym przypadku ta marża będzie zbyt mała, by w momencie kryzysowym utrzymać zakład.

#REKLAMA_POZIOMA#

 

POLECANE
Kłótnia radnej PO z taksówkarzem-imigrantem. Jest oświadczenie Sylwii Cisoń ws. jej wulgaryzmów z ostatniej chwili
Kłótnia radnej PO z taksówkarzem-imigrantem. Jest oświadczenie Sylwii Cisoń ws. jej wulgaryzmów

Sylwia Cisoń, radna PO z Gdańska, wydała oświadczenie po publikacji nagrania z jej sprzeczki z kierowcą taksówki. Początkowo wiadomo był jedynie o zajściu, podczas którego kierowca-imigrant jednej z aplikacji przewozowych zaatakował ją gazem pieprzowym po tym, gdy kobieta zwróciła mu uwagę, że pomylił trasę i wysadził pasażerów w niewłaściwym miejscu. Potem ukazało się nagranie, w którym słychać, w jaki sposób radna wyrażała się podczas rozmowy z kierowcą. 

Niemcy zastanawiają się nad podejrzaną falą zgonów kandydatów AfD. Statystycznie prawie niemożliwe z ostatniej chwili
Niemcy zastanawiają się nad podejrzaną falą zgonów kandydatów AfD. "Statystycznie prawie niemożliwe"

Media prawicowe i społecznościowe piszą o „podejrzanej fali zgonów kandydatów”. W ostatnich tygodniach zmarło siedmiu reprezentujących prawicową AfD. Jedni twierdzą, że to "statystycznie prawie niemożliwe", dw.com pisze z kolei o spiskowych teoriach.

Charlie Kirk (1993-2025), morderstwo wschodzącej gwiazdy… z ostatniej chwili
Charlie Kirk (1993-2025), morderstwo wschodzącej gwiazdy…

Mówią o nim, że był apostołem Jezusa Chrystusa. Chciał prowadzić dialog z ludźmi o przeciwnym światopoglądzie dla urzeczywistnienia wartości jakie wyznawał i dla dobra przyszłości pogrążonej w wewnętrznym konflikcie Ameryki, która przestaje wierzyć w “american dream”, który przeradza się w “scream”

Jest nowy komunikat Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych z ostatniej chwili
Jest nowy komunikat Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych

Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych poinformowało w niedzielę, że podjęte w sobotę działania wojska nie potwierdziły naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej. Wszystkie decyzje miały na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa obywatelom - podkreślono w komunikacie.

Nowy sondaż. Czego boją się Niemcy po wtargnięciu rosyjskich dronów w polską przestrzeń? z ostatniej chwili
Nowy sondaż. Czego boją się Niemcy po wtargnięciu rosyjskich dronów w polską przestrzeń?

Po wtargnięciu rosyjskich dronów w polską przestrzeń powietrzną, większość Niemców obawia się ataku Rosji na państwo NATO, takie jak Polska lub Litwa, w najbliższej przyszłości – wynika z sondażu przeprowadzonego przez instytut badania opinii publicznej INSA na zlecenie „Bild am Sonntag”. Według sondażu takiego ataku obawia się 62 proc. ankietowanych. 28 proc. nie podziela tych obaw.

Wspaniały sukces polskiego boksu. Mamy złoto i srebro, ale na tym nie koniec Wiadomości
Wspaniały sukces polskiego boksu. Mamy złoto i srebro, ale na tym nie koniec

Agata Kaczmarska w kategorii +80 kg zdobyła złoty, a Julia Szeremeta w 57 kg srebrny medal bokserskich mistrzostw świata w Liverpoolu. W niedzielę o tytuł powalczy Aneta Rygielska (60 kg).

To między innymi on doprowadził do lewitacji magnetycznej pierwszego żywego organizmu w historii [VIDEO] gorące
To między innymi on doprowadził do lewitacji magnetycznej pierwszego żywego organizmu w historii [VIDEO]

By to zrealizować, całe miasto musiało mieć ograniczony dostęp do energii. Dlatego eksperyment przeprowadzono w nocy. Dziś gościem naszego pierwszego w historii kanału „wywiadu rzeki” jest Laureat Nagrody Ig Nobla, Medalu Lorentza, Medal Diraca i Nagrody Wolfa w dziedzinie fizyki, sir Michael Berry.

Bartosz Zmarzlik ponownie mistrzem świata w żużlu z ostatniej chwili
Bartosz Zmarzlik ponownie mistrzem świata w żużlu

Bartosz Zmarzlik po raz kolejny zapisał się w historii polskiego sportu, zdobywając tytuł mistrza świata na żużlu. Polak potwierdził swoją dominację w sezonie, triumfując w klasyfikacji generalnej i zdobywając najwyższe trofeum w światowym speedwayu.

Świat zapomniał o sowieckich zbrodniach. A najszybciej zapomnieli Rosjanie tylko u nas
Świat zapomniał o sowieckich zbrodniach. A najszybciej zapomnieli Rosjanie

O zbrodniach i bestialstwach sowieckich, które miały miejsce na Polakach od 17 września 1939 roku, zapomniał nie tylko świat, ale również współczesne pokolenia Polaków. Tylko nieliczne osoby przypominają o tych wydarzeniach, traktując je jako przestrogę przed zagrożeniem, które wciąż istnieje i pozostaje aktualne. Nikt również nie porusza kwestii odszkodowań od Rosji.

Radna Platformy zaatakowana w Gdańsku przez taksówkarza-imigranta Wiadomości
Radna Platformy zaatakowana w Gdańsku przez taksówkarza-imigranta

Sylwia Cisoń, radna Gdańska, przeżyła dramatyczną sytuację w Gdańsku. Kierowca jednej z aplikacji przewozowych zaatakował ją gazem pieprzowym po tym, jak zwróciła mu uwagę, że pomylił trasę i wysadził pasażerów w niewłaściwym miejscu. Dodatkowo kierowca nie znał języka polskiego, co wskazuje, że był cudzoziemcem, imigrantem.

REKLAMA

Roman Gałęzewski [stoczniowa "S"]: Stocznia Gdańska musi być wybudowana na zupełnie nowych zasadach

– Mój komunikat dla Agencji Rozwoju Przemysłu jest jasny: jeśli macie zamiar zakład tylko odbudowywać, a nie zbudować na nowo, przy wprowadzeniu tam nowoczesnych technologii, to tego nie róbcie. Bo lepiej żeby to padło pod ręką Ukraińców niż waszą – mówił Roman Gałęzewski, przewodniczący stoczniowej Solidarności o repolonizacji Stoczni Gdańskiej. Rozmawiał Robert Wąsik.
 Roman Gałęzewski [stoczniowa "S"]: Stocznia Gdańska musi być wybudowana na zupełnie nowych zasadach
/ Roman Gałęzewski, fot. Paweł Glanert
Czytaj więcej na ten temat: Stocznia Gdańska. Co słychać w kolebce Solidarności?

Rozmowy pomiędzy Agencją Rozwoju Przemysłu i ukraińskim inwestorem w sprawie przejęcia Stoczni Gdańsk trwają już rok. Zakończą się sukcesem? Długo to jeszcze potrwa?

Dzisiaj mówienie o jakichkolwiek terminach, czy nawet jakichkolwiek działaniach moim zdaniem jest gdybaniem. Czy to pójdzie w dobrym kierunku, czy w żadnym, jest zależne od tak wielu czynników, że w tej chwili dla nas jest to tylko pewien etap. Jak wchodzimy w okres transformacji, nie jest to rzecz normalna. Nigdy nie jest tak, że możemy powiedzieć, że jest to właściwy moment, właściwy kierunek i tak dalej. Tego typu rozmowy są naprawdę bardzo trudne. Ponadto Ukraińcy śledzą. Śledzą gazety, doniesienia. ARP ma tego świadomość, dlatego proszę zauważyć jak ostrożnie się wypowiada. Trzeba być bardzo rozsądnym. Ja mam nadzieję, że Ukraińcy zrozumieli, że biznesowo nie poradzili sobie przez tyle lat. W ostatnim czasie są lepsze warunki, bo poprawiły się ceny, natomiast im dużo trudniej byłoby doprowadzić do rentowności obiektu, niż Agencji Rozwoju Przemysłu. Każda transakcja na końcu musi być biznesowa. Oni mają świadomość, że za rok-dwa właściciele pokażą, że to nie była jakaś fanaberia, tylko interes ekonomiczny. 

Co dalej będzie z gdańską stocznią?
Mój komunikat dla ARP jest jasny: jeśli macie zamiar zakład tylko odbudowywać, a nie zbudować na nowo, na zdrowych zasadach ekonomicznych i przy użyciu nowoczesnych technologii, to tego nie róbcie. Bo lepiej żeby to padło pod ręką Ukraińców niż waszą. Gdybyśmy odbudowali w takich samych strukturach, w takich samych warunkach inwestycyjnych jakie panują tam dzisiaj, to przedsiębiorstwo upadnie. 

Czyli Stocznia była źle zarządzana?
Ja nie chcę nikogo straszyć, ale bez zmian podejścia – zarówno w Szczecinie jak i Naucie – te zakłady nigdy nie wyjdą z kryzysu. Nie będzie przesłanek ekonomicznych do uzasadnienia ich bytu. Musi być zmiana podejścia, dlatego stoczni nie można odbudowywać w takim kształcie, jakim były. Świat poszedł do przodu i trzeba budować całą strukturę, całą infrastrukturę na takich warunkach, by była konkurencyjna wobec zachodu. Nasze najnowsze urządzenia, które mają zaledwie sześć lat, dzisiaj są już przestarzałe w stosunku do urządzeń w tych najnowocześniejszych stoczniach. I to w takim zakresie, że wydajność ich jest trzy razy mniejsza. Proszę zwrócić uwagę, ile robotnik musiałby pracować, żeby zwiększyć wydajność o 300%! Trzeba podjąć takie działania, by nasza rentowność była zbliżona do rentowności tamtych zakładów. 

#REKLAMA_POZIOMA#
#NOWA_STRONA#

Co zatem należy zrobić?
Inaczej się tego nie zrobi, jak różnymi innowacyjnymi rozwiązaniami. Zarówno jeśli chodzi o zarządzanie, jak i przede wszystkim warunki techniczne. Żeby zakład był rentowny, żeby był chlubą, żeby przynosił zyski, muszą być poczynione odpowiednie krok inwestycyjne i strukturalne. I w tej chwili wszystkie strony zdają sobie z tego sprawę. Ukraińców nie stać na to, aby poczynić takie działania. Niech pan zwróci uwagę – to jest firma prywatna. Ktoś powie: „może Ukraińcy nie potrafią zarządzać”. A niech pan zobaczy na Skanską – zwalnia kilkaset osób, bo rezygnuje z budowy dróg. A wcześniej nie inwestuje, popełnia pewne błędy. To bardzo delikatna sprawa. I dlatego dziś stanowczo podkreślamy: odbudowanie zakładu w kształcie w którym był dzisiaj nie ma sensu, gdyż spowodowałoby to za kilka lat trudności ekonomiczne. Ten zakład musi być wybudowany na zupełnie nowych zasadach. 

Oczywiście Agencja Rozwoju zdaje sobie z tego sprawę?
Uważam, że ARP ma pomysł na to jak odbudować stocznię. W przedstawianych planach posługuje się konkretnymi wskaźnikami, konkretnymi parametrami. Pozwala to mieć nadzieję, że sięgną po takie środki, że zakład będzie zdrowy ekonomicznie.

#REKLAMA_POZIOMA#
#NOWA_STRONA#

A czy upaństwowienie jest dobrym wyjściem? Niektórzy wskazują prywatyzację jako lepsze rozwiązanie.
Zawsze podkreślam, że nie sprawa właściciela jest ważna, tylko w jaki sposób zarządca reaguje na zmieniające się warunki światowe. Bo równie dobrym właścicielem jest właściciel prywatny, jak i państwowy. I równie złym. Owszem, słyszy się, że właściciel państwowy ma skłonności do delegowania nieodpowiednich zarządów. I to jest prawda – bywają takie dziedziny, zakłady, gdzie zarządy nie są merytoryczne, a wręcz szkodzące własnej firmie. Ale to się zdarza również w prywatnych firmach. Ale to jedyna taka przesłanka. Proszę porównać: niemieckie koleje, są państwowe. Polskie koleje przez długi czas nie były państwowe i co, czy były lepsze? Sięgając dalej. Kto kupił Telekomunikację Polską? Francuska, państwowa firma. Czy w takim razie państwowa zagraniczna firma była lepsza od państwowej polskiej? To nie ma nic wspólnego.

Wiele zależy jednak od rządu.
Musimy mieć nadzieję, że nie powtórzy się władza, której nie zależy na własności państwowej. Poprzedniej władzy nie zależało, liczyli na własność prywatną, bo nie mieli pomysłu co do zarządzania. A wszystko zależy od zarządu i odpowiedniego spojrzenia właściciela. Jeśli rząd uważa własność państwową jako coś „niczyjego”, to mamy skutki jakie mieliśmy. A jeśli uważa to za własne, no to wtedy moim zdaniem taka własność jest nawet lepsza o prywatnej. W Polsce do tej pory mieliśmy przykłady negatywne jeśli chodzi o własność państwową, ale mamy nadzieję, że to się zmieni. 

#REKLAMA_POZIOMA#
#NOWA_STRONA#

Stocznia była w prywatnych rękach dwa razy i nie skończyło się to dobrze prawda?
Raz w Gdyni, ale wtedy nie tylko prywatna Gdynia, ale również prywatna Gdańska zbankrutowała. Drugi raz byliśmy prywatni u Ukraińców i też zbankrutowaliśmy. No bo tak trzeba powiedzieć. Połowę majątku oddaliśmy i to nie dlatego, bo jesteśmy wspaniałomyślni, ale byliśmy w złej sytuacji finansowej. Jeśli ministrowie będą odpowiednio reagowali na zmieniające się warunki, będą kompetentne rady nadzorcze, które nie będą siedzieć tylko po to, żeby rozmawiać na temat wyników, ale będą rozmawiały także na temat perspektyw rozwojowych, a mam nadzieję, że chociaż to minimum powinno się od tych rad wymagać, to już będą spełnione przesłanki, że ta własność państwowa będzie bardzo dobrze pilnowana. 

Czyli możemy być optymistami?
Niech pan zwróci uwagę na moje słowa. Uważam, że gdybyśmy mieli odbudować zakład w takim kształcie jakim był, to lepiej żeby to upadło. Bo nie chciałbym wstydzić się za to, że jest to kolejna kreska. Wszyscy, którzy nas przejmowali – i Gdynia, i Ukraińcy, deklarowali, że nie będą odbudowywać starych struktur, że pójdzie to w kierunku nowej technologii. Ale tego nie dopełniono. Mam jednak nadzieję, że te działania które są teraz, będą miały pozytywny efekt. Jeżeli jednak tego nie dopełnią, na pewno żadnego pozytywnego skutku nie będzie. Było już tak źle, że mam nadzieję że ktoś to zrozumiał, że te plany, które pozwalają na odbudowę zakładu, bo są planami biznesowymi, do końca zostaną zrealizowane. Stocznia ma szansę na przetrwanie tylko i wyłącznie przy wprowadzeniu nowoczesnych technologii. W każdym innym przypadku ta marża będzie zbyt mała, by w momencie kryzysowym utrzymać zakład.

#REKLAMA_POZIOMA#


 

Polecane
Emerytury
Stażowe