Pamięć o tajnych studiach w Krakowie

W 73. rocznicę pierwszej po II wojnie światowej inauguracji nowego roku akademickiego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Collegium Novum uczelni odsłonięto tablicę upamiętniającą tajne nauczanie w stolicy niemieckiego Generalnego Gubernatorstwa.
/ Adam Zyzman
W trakcie uroczystości, w której uczestniczyły trzy uczestniczki tajnego nauczania: 98-letnia Marta Lipińska (studiowała rolnictwo), 97-letnia Halina Królikiewicz-Kwiatkowska (studiowała polonistykę) oraz 95-letnia Alicja Bijałd-Kozdrój (studiowała medycynę),
odczytano list prezydenta Andrzeja Dudy, który podkreślił swoją radość i dumę, że społeczność uczeni, która sam ukończył, pielęgnuje pamięć o zasługach, jakie nasi poprzednicy położyli w walce o niepodległość Ojczyzny, walce, którą nasz naród prowadził
nie tylko zbrojnie, ale też myślą i słowem. – W śmiertelnych zmaganiach, toczonych z okupantem niemieckim, wolna nauka i studia, kontynuowane w warunkach konspiracji, miały znaczenie równie doniosłe, co działania bojowe pisał prezydent Duda. – Były czynną
obroną przeciw działaniom hitlerowskiej III Rzeszy, która chciała zmienić nas, Polaków, w naród niewolników, pozbawiony wykształconych elit”.

List Andrzeja Dudy podczas uroczystości w Collegium Novum UJ odczytał wojewoda małopolski Piotr Ćwik.

Tajne nauczanie na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie działało od wiosny 1942 r. Uruchomiono m.in. studia prawnicze, lekarskie, polonistyczne, filologiczne, matematyczne, chemiczne, rolnicze. Miejscem nauki były zazwyczaj prywatne mieszkania profesorów lub
rodziców studentów. Młodzież podzielona była na zespoły składające się z 5-10 osób. Kierownicy wszystkich kompletów podlegali głównemu komendantowi młodzieży – Józefowi Stefanowi Trojanowskiemu, studentowi prawa i prezesowi tajnej Bratniej Pomocy, studenckiej organizacji samopomocowej. Ze strony tajnych struktur Uniwersytetu studiami kierował prof. Mieczysław Małecki. W ciągu kilku lat w stolicy Generalnego Gubernatorstwa w tajnych studiach uczestniczyło ok. 1 tys. studentów.


Adam Zyzman

 

POLECANE
Tusk podczas sztabu kryzysowego o „niedobrych numerach” pogody. Rząd szykuje się na czarne scenariusze z ostatniej chwili
Tusk podczas sztabu kryzysowego o „niedobrych numerach” pogody. Rząd szykuje się na czarne scenariusze

Rząd zakłada najgorsze scenariusze, a służby zostały postawione w stan zwiększonej gotowości. Podczas sztabu kryzysowego Donald Tusk przyznał, że pogoda „wykręciła niedobre numery”, a sytuacja w części kraju nadal pozostaje poważna.

W Elblągu ogłoszono pogotowie powodziowe. Służby w gotowości z ostatniej chwili
W Elblągu ogłoszono pogotowie powodziowe. Służby w gotowości

Sytuacja hydrologiczna na północy Polski staje się coraz poważniejsza. Obowiązują ostrzeżenia III stopnia, wprowadzono pogotowie przeciwpowodziowe, a służby monitorują poziomy wód na kluczowych rzekach i zbiornikach.

Bloomberg: Majątek 500 najbogatszych ludzi świata wzrósł w 2025 roku o 2,2 bln dolarów z ostatniej chwili
Bloomberg: Majątek 500 najbogatszych ludzi świata wzrósł w 2025 roku o 2,2 bln dolarów

Majątek 500 najbogatszych ludzi świata zwiększył się w upływającym roku o rekordowe 2,2 biliona dolarów, osiągając kwotę 11,9 biliona dolarów dzięki wzrostom na rynkach akcji, metali, kryptowalut i innych aktywów – przekazała w środę agencja Bloomberga.

Blokada Trumpa wystawiona na próbę. Gigantyczny chiński supertankowiec zmierza do Wenezueli pilne
Blokada Trumpa wystawiona na próbę. Gigantyczny chiński supertankowiec zmierza do Wenezueli

Tankowiec Thousand Sunny, od lat obsługujący transport ropy z Wenezueli do Chin, kieruje się w stronę objętego amerykańską blokadą kraju. Jednostka nie zmieniła kursu mimo zapowiedzi „całkowitej i kompletnej” blokady ogłoszonej przez Waszyngton. Liczy 330 metrów długości i 60 wysokości.

Zwrot ws. nominacji. Prezydent podpisze awanse w kontrwywiadzie pilne
Zwrot ws. nominacji. Prezydent podpisze awanse w kontrwywiadzie

Po tygodniach napięć między Pałacem Prezydenckim a rządem zapadła decyzja o zakończeniu konfliktu wokół nominacji oficerskich. Prezydent ma podpisać awanse po zaplanowanym spotkaniu z szefami służb.

Tysiące odbiorców bez prądu. Energa wydała komunikat z ostatniej chwili
Tysiące odbiorców bez prądu. Energa wydała komunikat

Trudne warunki atmosferyczne doprowadziły do awarii sieci elektrycznej w województwie warmińsko-mazurskim, prądu pozbawionych zostało 5,5 tys. odbiorców – poinformowała w środę spółka Energa-Operator. Firma zaznaczyła, że jej służby pracują nad możliwie szybkim przywróceniem zasilania.

Prokuratura przedstawiła akt oskarżenia ministrowi rolnictwa rządu PiS z ostatniej chwili
Prokuratura przedstawiła akt oskarżenia ministrowi rolnictwa rządu PiS

Sprawa dotycząca decyzji KOWR z lat 2018–2019 trafiła do sądu. Jan Krzysztof Ardanowski konsekwentnie podkreśla, że działał w interesie publicznym i nie wyrządził żadnych szkód Skarbowi Państwa.

Paraliż na S7. Policja wyznaczyła objazd z ostatniej chwili
Paraliż na S7. Policja wyznaczyła objazd

Paraliż na S7 w powiecie mławskim. Policja wyznaczyła objazd dla aut do 3,5 t jadących od Olsztyna na Warszawę.

Śnieżyca sparaliżowała lotnisko w Modlinie. Nikt nie przekazywał żadnych informacji z ostatniej chwili
Śnieżyca sparaliżowała lotnisko w Modlinie. "Nikt nie przekazywał żadnych informacji"

Setki pasażerów czekały w terminalu bez informacji, a część rejsów została całkowicie odwołana. Gwałtowna śnieżyca doprowadziła do wielogodzinnego paraliżu jednego z kluczowych lotnisk w regionie.

Trzeci największy bank w Polsce znika. Co z kontami klientów? Wiadomości
Trzeci największy bank w Polsce znika. Co z kontami klientów?

Jedna z największych instytucji finansowych w Polsce przygotowuje się do rebrandingu. Zmiana ma nastąpić w 2026 roku, a klienci nie muszą obawiać się rewolucji w codziennym bankowaniu.

REKLAMA

Pamięć o tajnych studiach w Krakowie

W 73. rocznicę pierwszej po II wojnie światowej inauguracji nowego roku akademickiego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Collegium Novum uczelni odsłonięto tablicę upamiętniającą tajne nauczanie w stolicy niemieckiego Generalnego Gubernatorstwa.
/ Adam Zyzman
W trakcie uroczystości, w której uczestniczyły trzy uczestniczki tajnego nauczania: 98-letnia Marta Lipińska (studiowała rolnictwo), 97-letnia Halina Królikiewicz-Kwiatkowska (studiowała polonistykę) oraz 95-letnia Alicja Bijałd-Kozdrój (studiowała medycynę),
odczytano list prezydenta Andrzeja Dudy, który podkreślił swoją radość i dumę, że społeczność uczeni, która sam ukończył, pielęgnuje pamięć o zasługach, jakie nasi poprzednicy położyli w walce o niepodległość Ojczyzny, walce, którą nasz naród prowadził
nie tylko zbrojnie, ale też myślą i słowem. – W śmiertelnych zmaganiach, toczonych z okupantem niemieckim, wolna nauka i studia, kontynuowane w warunkach konspiracji, miały znaczenie równie doniosłe, co działania bojowe pisał prezydent Duda. – Były czynną
obroną przeciw działaniom hitlerowskiej III Rzeszy, która chciała zmienić nas, Polaków, w naród niewolników, pozbawiony wykształconych elit”.

List Andrzeja Dudy podczas uroczystości w Collegium Novum UJ odczytał wojewoda małopolski Piotr Ćwik.

Tajne nauczanie na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie działało od wiosny 1942 r. Uruchomiono m.in. studia prawnicze, lekarskie, polonistyczne, filologiczne, matematyczne, chemiczne, rolnicze. Miejscem nauki były zazwyczaj prywatne mieszkania profesorów lub
rodziców studentów. Młodzież podzielona była na zespoły składające się z 5-10 osób. Kierownicy wszystkich kompletów podlegali głównemu komendantowi młodzieży – Józefowi Stefanowi Trojanowskiemu, studentowi prawa i prezesowi tajnej Bratniej Pomocy, studenckiej organizacji samopomocowej. Ze strony tajnych struktur Uniwersytetu studiami kierował prof. Mieczysław Małecki. W ciągu kilku lat w stolicy Generalnego Gubernatorstwa w tajnych studiach uczestniczyło ok. 1 tys. studentów.


Adam Zyzman


 

Polecane