9 razy 10 maja, czyli obrazy z dziejów Polski

12.05.2022 16:48

Czasem formą demonstracji jest napisanie o czymś – ale czasem formą demonstracji jest wręcz przeciwnie: nie napisanie o czymś. Zatem nie będę pisał, jak czyniłem to wielokrotnie, o wojnie za naszą wschodnią granicą: o już regularnym ostrzeliwaniu Odessy, utracie przez Ukrainę ważnego węzła kolejowego Popasna czy przenoszeniu przez Rosjan na Ukrainę skutecznych dla nich metod walki z Syrii (zmasowany ostrzał ciężkiej artylerii, potem -nieraz po paru dniach dopiero- wchodzi piechota).

Wolę napisać – kłaniając się miłośnikom historii polskiej sztuki i architektury - że właśnie dziś mija 418 rocznica rozpoczęcia budowy pierwszego w Polsce kościoła barokowego. Rzecz działa się w Wilnie i był to kościół św. Kazimierza. Dla miłośników zdobywania przestworzy ważny będzie fakt, że dziś mamy akurat 233 rocznicę pierwszego w Polsce lotu balonowego. Miał on miejsce nad Warszawą, a uczynił to Francuz Jan - Piotr Blanchard.

Sam kiedyś grałem w szachy, w czasach młodości z nie najgorszym efektem, toteż pragnę podkreślić, że akurat dziś, mija 129 rocznica założenia pierwszego na ziemiach polskich klubu szachowego. Stało się to w Krakowie.

10 maja- to również ważny dzień w naszej narodowej walce z wrogami ze Wschodu i Zachodu. Gdy chodzi o tych ze Wschodu, to dziś mija 228 rocznica, gdy podczas Powstania Kościuszkowskiego sam jego Naczelnik, od którego nazwiska wzięła się nazwa owej insurekcji, powołał cywilną władzę powstania w postaci Rady Najwyższej Narodowej. W kolejnym powstaniu - Listopadowym - właśnie na 10 maja przypadły dwie bitwy: pod Lubartowem i pod Połągą. W kolejnym powstaniu - Styczniowym- na dalekich Kresach Rzeczypospolitej, bo w bitwie pod Piotrowszczyzną w pobliżu Mińska (!), 300 powstańców, dowodzonych przez Antoniego Trusowa przegrało, niestety, z Rosjanami.

Z kolei na froncie walki z Niemcami mamy dziś dwie rocznice. Pierwsza to 102 rocznica antyniemieckiego strajku powszechnego na Górnym Śląsku, który był reakcją na terror ze strony Niemców. Z kolei 79 lat temu polskie podziemie przeprowadziło zamach na jedną z restauracji „Nur für Deutsche” w Warszawie, w wyniku której zginęło 8 Niemców, a drugie tyle zostało rannych.

Przytłoczeni zewsząd informacjami o wojnie w Europie Wschodniej czasem zapominamy sięgnąć do naszej historii. A przecież jest ona skarbnicą wiedzy o mechanizmach politycznych, także międzynarodowych, które nie zmieniają się – mimo tego, że zmienia się czas i okoliczności. Ta wiedza daje większy dystans do rzeczywistości.

*tekst ukazał się w „Do Rzeczy” (10.05.2022)