W tekście opublikowanym w poniedziałek prezydent przypomniał, że Konstytucja z 3 maja 1791 roku - pierwsza w Europie i druga w świecie nowoczesna ustawa zasadnicza to "epokowe dzieło prawodawcze", które miało wymiar historycznego przełomu.

Jej dziedzictwo, "zawarta w niej myśl ustrojowa oraz wolnościowe, demokratyczne przesłanie to ogromnie ważna część dorobku europejskiego. Dlatego przypadająca w tym roku 230. rocznica ustanowienia tej konstytucji powinna być inspirującym świętem dla całej współczesnej Europy" - podkreślił Andrzej Duda.

Jak zaznaczył, "wielkie akty ustrojowe często bywają efektem przesilenia politycznego czy kulturowego, owocem wnikliwego namysłu nad jasnymi i ciemnymi stronami dotychczasowego biegu dziejów".

Jednak sztuka w tym - dodał - "aby mądrze naprawiać, a nie totalnie burzyć, kierując się myśleniem utopijnym, oderwanym od realiów historii".

"Nowego porządku nie da się arbitralnie zadekretować na papierze; musi być on wyprowadzony z autentycznych ludzkich doświadczeń, tęsknot i dążeń" - ocenił polski prezydent.

Wyraził przekonanie, że przykładem "udanego połączenia wizjonerstwa i realizmu" jest konstytucja amerykańska. W jego ocenie Konstytucja 3 Maja była zaś "dobrze dobranym lekiem na kryzys, który dotknął ówczesną Rzeczpospolitą".

"Wrogowie wolności uznali, że nowoczesna, wolnościowa Konstytucja 3 maja jest dla nich zagrożeniem. Absolutystyczna imperialna Rosja, przy wsparciu Prus, wywołała wojnę o konstytucję i zrobiła wszystko, aby zniszczyć jej dorobek. Ale dzieło Konstytucji 3 maja przetrwało" - napisał prezydent RP.

Podkreślił, że dziedzictwo Konstytucji 3 maja jest nieodłączną częścią "najwspanialszego europejskiego dorobku".

"Nieprzypadkowo - wskazał - podczas obchodów 50. rocznicy Traktatów Rzymskich Konstytucja 3 maja została przywołana jako +jedno z pierwszych źródeł idei Unii Europejskiej+”.

Zdaniem Andrzeja Dudy także obecnie można wspólnie czerpać z ideowych założeń i dziedzictwa majowej konstytucji, "również - dodał - zastanawiając się nad dalszym kształtem integracji europejskiej oraz nad ewentualną przyszłą nowelizacją traktatów europejskich".

Za najważniejsze wspólne wyzwania uznał "deficyt demokracji, niedoskonałe artykułowanie obywatelskiego przedstawicielstwa w kierowaniu decyzjami Unii Europejskiej".

Ustawa z 1791 roku "kierowała się zasadami, które do dzisiaj niezmiennie traktujemy jako podwaliny europejskiej cywilizacji i europejskiego ładu: poszanowaniem godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności" - napisał prezydent Duda.

Z czytelnikami rzymskiej gazety podzielił się dumą i radością w dniu 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.

"To wielkie święto dla Polaków i Litwinów, dla wszystkich narodów Europy Środkowo-Wschodniej, które stworzyły dorobek dawnej Rzeczypospolitej; to także nasze wspólne, europejskie święto. Niech będzie inspiracją do budowania jeszcze lepszej, zintegrowanej Europy" - wezwał.

Tekst ukazał się w miesięczniku opinii „Wszystko co najważniejsze” oraz w tytułach prasowych na całym świecie w ramach projektu “Opowiadamy Polskę światu” we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej, Ministerstwem Spraw Zagranicznych, KGHM Polska Miedź SA i Polską Agencją Prasową. (PAP)