Zaduszki. Zaduma

W wielu kulturach światy żywych i umarłych połączone są swoistym mostem, którego filarami są głęboko zakorzenione w kulturze obrzędy i rytuały.
znicz Zaduszki. Zaduma
znicz / morguefile.com

Dzień Wszystkich Świętych wywodzi się z kultu, jakim otaczano zmarłych męczenników, w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Przez siedem wieków święto obchodzone było 1 maja. Dopiero papież Grzegorz III w 731 roku przeniósł uroczystość na 1 listopada, a niemal sto lat później Grzegorz VI ogłosił, że w dniu tym należy wspominać wszystkich świętych kościoła powszechnego. Po przez ustanowienie dnia Wszystkich Świętych kościół chciał zachęcić wiernych do brania za wzór postępowania życie świętych. 

Jest to uroczystość radosna, bo podkreśla możliwość zbawienia i fakt, że poprzez świętych można zanosić do Boga prośby i intencje. Dlatego w kościołach biją dzwony, grają organy a księża celebrują msze w białych szatach.

Zaduszki
W odróżnieniu od Dnia Wszystkich Święch, obchodzone 2 listopada Zaduszki tradycyjnie wypełnia nastrój zadumy. Wierni modlą się za dusze osób, które przebywają w czyśćcu, a księża odprawiają liturgię w czarnych szatach i wymieniają nazwiska zmarłych podczas tzw. wypominków.

Tradycja czczenia zmarłych, czy też ich wspominania sięga w Europie czasów przedchrześcijańskich. Dawni Słowianie składali ofiarę zmarłym w postaci pokarmów.  Ofiara nigdy nie zawierała mięsa, bo uważano, że jest ono zbyt silnie powiązane z żywym człowiekiem. W 998 roku św. Odylon, przeor opactwa w Cluny zaadoptował pogańską tradycję do wymogów religii chrześcijańskiej. Pod wpływem  nauczania kościoła zastąpiono składanie ofiar jałmużną i dzieleniem się chlebem. Wkrótce pojawili się tzw. proszalni dziadowie, którzy wędrując z miejsca na miejsce w zamian za otrzymywane datki i pożywienie modlili się za ofiarodawców i zmarłych z ich rodzin.


Dziady
W epoce romantyzmu nastała moda na odkrywanie prastarych i ludowych obrzędów. Adam Mickiewicz w dramacie „ Dziady” opisał występujący w Polsce Wschodniej i na Litwie rytuał upamiętniający osoby zmarłe. Obrzędy Dziadów organizowano w pełnej tajemnicy w noc zaduszną. Ludzie zbierali się w ciemnościach i przygotowywali suty posiłek dla zgłodniałych duchów a kiedy wszystko było gotowe, guślarz rozpoczynał uroczystość wywołując kolejno duchy według ich stopnia przewinienia. Zebrani słuchali wyznań duchów i naradzali się w jaki sposób można pomóc zbłąkanej duszy. Sposób osądzania czynów zmarłych działał na wyobraźnię zgromadzonych i mówiąc językiem współczesnym miał charakter prewencyjny.

Ludowa tradycja znała również zwyczaj palenie ognia. W noc zaduszkową ogniska rozniecano na cmentarzach, rozstajach dróg i obejściach, aby płomienie wskazywały drogę błąkającym się duszom. Ogniska wzniecano również na grobach samobójców, których chowano za murami cmentarzy, potępionych, bez chrześcijańskiego pogrzebu. Chrust gromadzono obok grobu przez wiele miesięcy a każdy przechodzący powinien dorzucić swą gałązkę do stosu. Sądzono, że palący się  ogień oczyszcza zmarłego a żywych chroni przed złymi mocami.

Dia de los Muertos
Dzień Wszystkich Świętych obchodzą katolicy we wszystkich częściach świata. W każdym kraju uroczystości towarzyszą odmienne zwyczaje. 

W Meksyku Dzień Zmarłych czyli Dia de los Muertos łączy rytuały prekolumbijskie i chrześcijańskie. W poszczególnych stanach obrzędy w ramach święta różnią się między sobą, wspólny jest natomiast nastrój radości, wynikający z możliwości obcowania ze zmarłymi. Meksykanie wierzą, że 1 listopada do swoich ziemskich domów wracają dusze zmarłych dzieci zwane angelitos, czyli aniołkami, a dzień później dusze osób dorosłych. Każdej powracającej duszy zapalają świeczkę a w domu przygotowują ołtarzyk przy którym ustawiają zdjęcia zmarłych oraz ich ulubione dania. Ołtarzyk dekoruje się wycinankami z bibuły, jasnopomarańczowymi kwiatami, a często czekoladowymi czaszkami. Przy ołtarzyku zapala się kadzidło. Najsłynniejsze obchody tego święta są w stanie Michoacan, gdzie odbywa się całonocne czuwanie na cmentarzu oraz procesja łodzi z zapalonymi świecami  po jeziorze Patzcuaro.

Pangangaluluwa
Podobny dualizm życia i śmierci panuje w pierwsze listopadowe dni na Filipinach. Obchodzone 1 listopada Święto Zmarłych przypomina wielki odpust. Filipińczycy odwiedzają cmentarze, przed którymi kwitnie handel, dekorują groby i zapalają świece. Następnie na cmentarzach, w gronie rodziny i znajomych spędzają cały dzień a często i noc,  jedząc wspólnie przyniesione potrawy. Na Filipinach od domu do domu wędrują też muzykanci, którzy swoim śpiewem i graniem przypominają o tych, którzy odeszli i w ich imieniu proszą o jałmużnę i modlitwę. Zwyczaj nazywa się pangangaluluwa.

Wigilia Wszystkich Świętych
Pamięć o tych, którzy odeszli jest cechą immanentną wielu kultur i religii. W krajach niekatolickich nie obchodzi się wprawdzie Dnia Wszystkich Świętych ale pamięta się o zmarłych. W niektórych krajach anglosaskich o tradycji protestanckiej takich jak Stany Zjednoczone, Nowa Zelandia, Australia czy Wielka Brytania 31 października obchodzi się  wywodzące się z celtyckiej tradycji Halloween. W kalendarzu Celtów 31 października był ostatnim dniem w roku. Był to też czas pożegnania duchów ludzi, którzy zmarli w ciągu ostatniego roku oraz czasem rozrachunku dobra ze złem. Symbolem Halloween jest wydrążona dynia z wyciętymi oczami, nosem i ustami oraz z zapaloną świeczką w środku. Słowo Halloween jest zlepkiem słów „ All Hollows Eve” i oznacza Wigilię Wszystkich Świętych.

O ile w Irlandii święto to miało charakter sacrum i przez wiele stuleci obowiązywał w tym dniu post, o tyle obecnie polega na hucznej zabawie. 

W protestanckiej Szwecji Zaduszki są świętem ruchomym i przypadają w pierwszą sobotę listopada.
W krajach prawosławnych nie obchodzi się dnia Wszystkich Świętych. W Bułgarii ,na przykład, zmarłych wspomina się w tzw Zaduszki Archanielskie. Święto to przypada w poprzedzającą 8 listopada sobotę.  Święto ma charakter nie tylko prywatny, gdyż tego dnia czci się pamięć żołnierzy poległych za ojczyznę. Na cmentarzach wojskowych i przy grobie Nieznanego żołnierza w Sofii składane są wieńce i kwiaty. Bułgarzy odwiedzając też groby swoich bliskich zapalają świece a czasami zgodnie z tradycją polewają je czerwonym winem.




 


 

POLECANE
Wipler o decyzji SN o ponownym przeliczeniu głosów: To bez znaczenia polityka
Wipler o decyzji SN o ponownym przeliczeniu głosów: "To bez znaczenia"

Polityk Konfederacji Przemysław Wipler w programie Graffiti na antenie Polsatu ostro skomentował decyzję Sądu Najwyższego o ponownym przeliczeniu głosów z II tury wyborów prezydenckich. Jego zdaniem inicjatywa jest czysto symboliczna i nie ma szans wpłynąć na wynik wyborów.

Mosad przeprowadził akcję sabotażową w Iranie. Zaatakował obronę powietrzną Wiadomości
Mosad przeprowadził akcję sabotażową w Iranie. Zaatakował obronę powietrzną

Równocześnie z atakiem rakietowym na Iran, wewnątrz kraju działał Mosad. Izraelskie służby wywiadowcze przeprowadziły akcję sabotażową przeciwko obiektom związanym z irańskim arsenałem pocisków strategicznych oraz obroną powietrzną - podał portal Axios.

Hołownia potępia, a młodzi mężczyźni popierają. Internauci pozytywnie o akcjach Brauna pilne
Hołownia potępia, a młodzi mężczyźni popierają. Internauci pozytywnie o akcjach Brauna

Jak wynika z raportu Res Futury, analizującego zachowania internautów, działania Grzegorza Brauna wywołują pozytywne emocje zwłaszcza wśród mężczyzn w wieku 25–45 lat.

Armia Izraela: Iran już kontratakuje, wystrzelił ponad sto dronów. Na odpalenie czekają rakiety balistyczne z ostatniej chwili
Armia Izraela: Iran już kontratakuje, wystrzelił ponad sto dronów. Na odpalenie czekają rakiety balistyczne

Izraelskie rakiety spadły na Teheran w dwóch nocnych falach nalotów. Drugie uderzenie nastąpiło ok. 2,5 godziny po pierwszym bombardowaniu. Ataki dotknęły stolicę Iranu, jak i ośrodek wzbogacania uranu w Natanz w środkowej części kraju. W ataku mógł zginąć cały Sztab Generalny irańskich sił zbrojnych. Irański przywódca duchowy i polityczny ajatollah Ali Chamenei zapowiedział już, że Izrael otrzyma surową karę za atak przeprowadzony na Iran. W kierunku Izraela poleciało już ponad 100 dronów.

Izrael zaatakował Iran z ostatniej chwili
Izrael zaatakował Iran

Jak donoszą izraelskie media Izrael dokonuje właśnie ataku na Iran. Siły zbrojne Izraela przygotowują się do ataku odwetowego. Jeszcze w czwartek Donald Trump opowiadał się za rozwiązaniem pokojowym.

Amerykańscy naukowcy: Wyborcy prawicy bardziej cenią sobie wolność słowa niż wyborcy lewicy tylko u nas
Amerykańscy naukowcy: Wyborcy prawicy bardziej cenią sobie wolność słowa niż wyborcy lewicy

Naukowcy z USA pokazują: wyborcy prawicy bardziej cenią sobie wolność słowa niż lewicowcy. Podobne trendy obserwujemy na całym świecie: obecna lewica bez cenzury nie mogłaby istnieć. W niektórych krajach za złamanie lewicowych tabu można trafić na wiele lat do więzienia!

Marek Sawicki głosował za wotum zaufania dla rządu Tuska. Teraz mówi o zmianie premiera polityka
Marek Sawicki głosował za wotum zaufania dla rządu Tuska. Teraz mówi o zmianie premiera

– Jeśli premier nie dobierze sobie dobrze kadry, to jestem przekonany, że następnym krokiem będzie zmiana premiera – powiedział Marek Sawicki, który głosował za wotum zaufania dla rządu Donalda Tuska.

Nieoficjalnie: Marcin Kierwiński ma zostać nowym szefem NIK Wiadomości
Nieoficjalnie: Marcin Kierwiński ma zostać nowym szefem NIK

Jak donosi nieoficjalnie Leszek Krakowski z Reporterów Online, minister-członek Rady Ministrów Marcin Kierwiński miałby zostać nowym szefem NIK.

Nowy trener przejmuje Legię pilne
Nowy trener przejmuje Legię

Legia Warszawa ogłosiła nowego szkoleniowca: Edward Iordanescu zastąpił Portugalczyka Goncalo Feio, z którym nie przedłużono wygasającego kontraktu.

Polscy kibice mieli ściągnąć flagę LGBT w Helsinkach i dostać brawa od miejscowych. Jest nagranie Wiadomości
Polscy kibice mieli ściągnąć flagę LGBT w Helsinkach i dostać brawa od miejscowych. Jest nagranie

W sieci pojawiło się nagranie, które ma przedstawiać polskiego kibica, który miał ściągnąć flagę LGBT. Mężczyzna miał także otrzymać brawa od miejscowych.

REKLAMA

Zaduszki. Zaduma

W wielu kulturach światy żywych i umarłych połączone są swoistym mostem, którego filarami są głęboko zakorzenione w kulturze obrzędy i rytuały.
znicz Zaduszki. Zaduma
znicz / morguefile.com

Dzień Wszystkich Świętych wywodzi się z kultu, jakim otaczano zmarłych męczenników, w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Przez siedem wieków święto obchodzone było 1 maja. Dopiero papież Grzegorz III w 731 roku przeniósł uroczystość na 1 listopada, a niemal sto lat później Grzegorz VI ogłosił, że w dniu tym należy wspominać wszystkich świętych kościoła powszechnego. Po przez ustanowienie dnia Wszystkich Świętych kościół chciał zachęcić wiernych do brania za wzór postępowania życie świętych. 

Jest to uroczystość radosna, bo podkreśla możliwość zbawienia i fakt, że poprzez świętych można zanosić do Boga prośby i intencje. Dlatego w kościołach biją dzwony, grają organy a księża celebrują msze w białych szatach.

Zaduszki
W odróżnieniu od Dnia Wszystkich Święch, obchodzone 2 listopada Zaduszki tradycyjnie wypełnia nastrój zadumy. Wierni modlą się za dusze osób, które przebywają w czyśćcu, a księża odprawiają liturgię w czarnych szatach i wymieniają nazwiska zmarłych podczas tzw. wypominków.

Tradycja czczenia zmarłych, czy też ich wspominania sięga w Europie czasów przedchrześcijańskich. Dawni Słowianie składali ofiarę zmarłym w postaci pokarmów.  Ofiara nigdy nie zawierała mięsa, bo uważano, że jest ono zbyt silnie powiązane z żywym człowiekiem. W 998 roku św. Odylon, przeor opactwa w Cluny zaadoptował pogańską tradycję do wymogów religii chrześcijańskiej. Pod wpływem  nauczania kościoła zastąpiono składanie ofiar jałmużną i dzieleniem się chlebem. Wkrótce pojawili się tzw. proszalni dziadowie, którzy wędrując z miejsca na miejsce w zamian za otrzymywane datki i pożywienie modlili się za ofiarodawców i zmarłych z ich rodzin.


Dziady
W epoce romantyzmu nastała moda na odkrywanie prastarych i ludowych obrzędów. Adam Mickiewicz w dramacie „ Dziady” opisał występujący w Polsce Wschodniej i na Litwie rytuał upamiętniający osoby zmarłe. Obrzędy Dziadów organizowano w pełnej tajemnicy w noc zaduszną. Ludzie zbierali się w ciemnościach i przygotowywali suty posiłek dla zgłodniałych duchów a kiedy wszystko było gotowe, guślarz rozpoczynał uroczystość wywołując kolejno duchy według ich stopnia przewinienia. Zebrani słuchali wyznań duchów i naradzali się w jaki sposób można pomóc zbłąkanej duszy. Sposób osądzania czynów zmarłych działał na wyobraźnię zgromadzonych i mówiąc językiem współczesnym miał charakter prewencyjny.

Ludowa tradycja znała również zwyczaj palenie ognia. W noc zaduszkową ogniska rozniecano na cmentarzach, rozstajach dróg i obejściach, aby płomienie wskazywały drogę błąkającym się duszom. Ogniska wzniecano również na grobach samobójców, których chowano za murami cmentarzy, potępionych, bez chrześcijańskiego pogrzebu. Chrust gromadzono obok grobu przez wiele miesięcy a każdy przechodzący powinien dorzucić swą gałązkę do stosu. Sądzono, że palący się  ogień oczyszcza zmarłego a żywych chroni przed złymi mocami.

Dia de los Muertos
Dzień Wszystkich Świętych obchodzą katolicy we wszystkich częściach świata. W każdym kraju uroczystości towarzyszą odmienne zwyczaje. 

W Meksyku Dzień Zmarłych czyli Dia de los Muertos łączy rytuały prekolumbijskie i chrześcijańskie. W poszczególnych stanach obrzędy w ramach święta różnią się między sobą, wspólny jest natomiast nastrój radości, wynikający z możliwości obcowania ze zmarłymi. Meksykanie wierzą, że 1 listopada do swoich ziemskich domów wracają dusze zmarłych dzieci zwane angelitos, czyli aniołkami, a dzień później dusze osób dorosłych. Każdej powracającej duszy zapalają świeczkę a w domu przygotowują ołtarzyk przy którym ustawiają zdjęcia zmarłych oraz ich ulubione dania. Ołtarzyk dekoruje się wycinankami z bibuły, jasnopomarańczowymi kwiatami, a często czekoladowymi czaszkami. Przy ołtarzyku zapala się kadzidło. Najsłynniejsze obchody tego święta są w stanie Michoacan, gdzie odbywa się całonocne czuwanie na cmentarzu oraz procesja łodzi z zapalonymi świecami  po jeziorze Patzcuaro.

Pangangaluluwa
Podobny dualizm życia i śmierci panuje w pierwsze listopadowe dni na Filipinach. Obchodzone 1 listopada Święto Zmarłych przypomina wielki odpust. Filipińczycy odwiedzają cmentarze, przed którymi kwitnie handel, dekorują groby i zapalają świece. Następnie na cmentarzach, w gronie rodziny i znajomych spędzają cały dzień a często i noc,  jedząc wspólnie przyniesione potrawy. Na Filipinach od domu do domu wędrują też muzykanci, którzy swoim śpiewem i graniem przypominają o tych, którzy odeszli i w ich imieniu proszą o jałmużnę i modlitwę. Zwyczaj nazywa się pangangaluluwa.

Wigilia Wszystkich Świętych
Pamięć o tych, którzy odeszli jest cechą immanentną wielu kultur i religii. W krajach niekatolickich nie obchodzi się wprawdzie Dnia Wszystkich Świętych ale pamięta się o zmarłych. W niektórych krajach anglosaskich o tradycji protestanckiej takich jak Stany Zjednoczone, Nowa Zelandia, Australia czy Wielka Brytania 31 października obchodzi się  wywodzące się z celtyckiej tradycji Halloween. W kalendarzu Celtów 31 października był ostatnim dniem w roku. Był to też czas pożegnania duchów ludzi, którzy zmarli w ciągu ostatniego roku oraz czasem rozrachunku dobra ze złem. Symbolem Halloween jest wydrążona dynia z wyciętymi oczami, nosem i ustami oraz z zapaloną świeczką w środku. Słowo Halloween jest zlepkiem słów „ All Hollows Eve” i oznacza Wigilię Wszystkich Świętych.

O ile w Irlandii święto to miało charakter sacrum i przez wiele stuleci obowiązywał w tym dniu post, o tyle obecnie polega na hucznej zabawie. 

W protestanckiej Szwecji Zaduszki są świętem ruchomym i przypadają w pierwszą sobotę listopada.
W krajach prawosławnych nie obchodzi się dnia Wszystkich Świętych. W Bułgarii ,na przykład, zmarłych wspomina się w tzw Zaduszki Archanielskie. Święto to przypada w poprzedzającą 8 listopada sobotę.  Święto ma charakter nie tylko prywatny, gdyż tego dnia czci się pamięć żołnierzy poległych za ojczyznę. Na cmentarzach wojskowych i przy grobie Nieznanego żołnierza w Sofii składane są wieńce i kwiaty. Bułgarzy odwiedzając też groby swoich bliskich zapalają świece a czasami zgodnie z tradycją polewają je czerwonym winem.




 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe