[Tylko u nas] Piotr Mazur (NZS) o Konstytucji dla Nauki: Konieczne poszerzenie autonomii szkół wyższych

Z Piotrem Mazurem, rzecznikiem prasowym Niezależnego Zrzeszenia Studentów, o "Konstytucji dla Nauki" i nie tylko, rozmawia Marcin Koziestański.
 [Tylko u nas] Piotr Mazur (NZS) o Konstytucji dla Nauki: Konieczne poszerzenie autonomii szkół wyższych
/ nzs.org.pl
NZS uczestniczyło w pracach nad "Konstytucją dla Nauki", na czym polegała Wasza rola? Jak wyglądała praca, dlaczego tak długo trwała? Jakie poprawki zgłaszaliście, jakie rozwiązania wypracowaliście? 
 
NZS od początku angażował się w proces konsultacyjny dotyczący Ustawy 2.0. Jeszcze zanim ogłoszono trzy najlepsze propozycje zmian w szkolnictwie wyższym, wewnątrz organizacji, podczas Zjazdu Komisji Krajowej, debatowaliśmy nad najbardziej istotnymi problemami młodych, które Konstytucja dla Nauki mogła zmienić. 
 
Zaraz po ogłoszeniu propozycji UAM, SWPS i Instytutu Allerhanda, w trakcie marcowego Zjazdu Komisji Krajowej, informowaliśmy wszystkich członków NZS o wszystkich propozycjach i dyskutowaliśmy nad ich zaopiniowaniem. 
 
Z końcem lipca zeszłego roku wysłaliśmy do Ministerstwa kompletną opinię dotyczącą przedstawionych założeń o Ustawie 2.0. 
 
Braliśmy aktywny udział na wrześniowym Narodowym Kongresie Nauki, gdzie zaprezentowano pierwszy projekt ustawy. Podczas październikowego Zjazdu Komisji Krajowej NZS dyskutowaliśmy nad proponowanymi zmianami oraz prowadziliśmy konsultacje grupowe, których wnioski posłużyły nam do sformułowania opinii.
 
Na grudniowym Zjeździe Krajowym NZS zorganizowaliśmy spotkanie z Piotrem Mullerem, dyrektorem Biura Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Członkowie naszej organizacji mieli dzięki temu możliwość bezpośredniego zadawania pytań o Ustawę 2.0. Spotkanie to było kolejnym wyrazem dialogu, który podejmowały obie strony od początku procesu konsultacyjnego.
 
W całym tym mozolnym (lecz koniecznym) procesie konsultacyjnym, NZS konsekwentnie lobbował za zmianami w następujących dziedzinach: 
- innowacje, przedsiębiorczość i zatrudnienie,
- jakość kształcenia i obsługi studentów,
- mobilność studencka, 
- kultura studencka,
- mieszkalnictwo i kredyty studenckie,
- samorządność studencka,
- warunki socjalne.
Naszymi postulatami było między innymi utrzymanie pierwotnego czasu trwania studiów niestacjonarnych, utrzymanie obowiązujących opłat za studia na obecnym poziomie, usunięcie z projektu ustawy zapisu o pełnieniu przez Radę Uczelni nadzoru nad gospodarką szkół wyższych, zwiększenie godzin lektoratów oraz wprowadzenie minimalnego progu wyborczego w wyborach do samorządu studenckiego.
 
Jakie są główne założenia "konstytucji", co dzięki niej się zmieni? Kiedy wejdzie w życie? 
 
Jeśli chcemy podnosić standard i gonić uczelnie na zachodzie, konieczne jest poszerzenie autonomii szkół wyższych, wzorem zachodnich uczelni. Naszym zdaniem jednym z jej głównym celów jest też zwiększenie współpracy między nauką, a gospodarką. Pokazuje to przede wszystkim dążenie ministerstwa do stworzenia organu zwanego Radą Uczelni, której ponad 50 procent składu stanowić będą osoby z otoczenia gospodarczego. Oprócz powyższej zmiany, Ustawa 2.0 zapowiada utworzenie szkół doktorskich i wycofanie doktoratów niestacjonarnych, wprowadzenie kar dla uczelni za nielegalne pobieranie lub podwyższanie opłat lub za zwłokę w wydaniu dyplomu czy ograniczenie ilości kierunków na studiach.
 
Ministerstwo planuje, że ustawa wejdzie w życie 1 października 2018 roku.
 
Co jeszcze mogłoby się zmienić, czego w niej zabrakło? 
 
Należy zwiększyć godziny dodatkowych lektoratów, możliwych do realizacji przez studentów w celu zwiększania przez nich umiejętności językowych. Szkoda, że nic się nie zmieniło w regulowaniu działalności samorządu, np. poprzez większy nacisk na frekwencję. Często dochodzi do sytuacji, w których frekwencja jest bardzo niska, a promowanie wyborów przez samorząd ogranicza się do kompletnego minimum. Dodatkowo, mimo licznych próśb, Ustawa 2.0 nie kładzie większego nacisku na kulturę studencką. W obliczu licznych zmian w dziedzinie techniczno-gospodarczej, może ucierpieć znaczenie twórczości artystycznej czy aktywności kulturalnej studentów.
 
W jaki sposób NZS obecnie pomaga jeszcze studentom? 
 
NZS reprezentuje studentów w sytuacjach łamania ich podstawowych praw, czy naruszania praworządności wyborów. Dla przykładu, dwa lata temu podczas wyborów do władz uczelnianych Politechniki Częstochowskiej zostało unieważnione głosowanie na elektorów kilku wydziałów, bez podania przyczyny. Co ciekawe, wybory zostały powtórzone tylko tam, gdzie przegrali kandydaci ze "starego układu". Zorganizowaliśmy wtedy protest i na ręce ówczesnej pani rektor złożyliśmy  swoje postulaty, dotyczące między innymi uznania dotychczas przeprowadzonych wyborów elektorów, czy rozpoczęcia postępowań dyscyplinarnych wobec niektórych studentów (np. tych posługujących się w trakcie głosowania fałszywą legitymacją). 
 
Dodatkowo, informujemy studentów o ich prawach, chociażby do posiadania legitymacji studenckiej do 31 października w roku ukończenia studiów. Często bywa tak, że administracja uczelniana bezprawnie pobiera od studentów legitymacje, uprawniające ich do posiadania 50 procentowej zniżki na komunikację miejską. Dzięki szybkiej kampanii pod koniec zeszłego roku akademickiego, studenci dowiedzieli się, że wcale tych legitymacji oddawać nie muszą.
 
Warto też dodać, że walczyliśmy o wprowadzenie żłobków na uczelnie, dzięki czemu uczelnie zwróciły uwagę na liczne braki infrastrukturalne dla matek-studentek.

Rozmawiał Marcin Koziestański

 

POLECANE
Skandaliczne zachowanie izraelskich kibiców podczas meczu Raków Częstochowa - Maccabi Hajfa. Burza w sieci gorące
Skandaliczne zachowanie izraelskich kibiców podczas meczu Raków Częstochowa - Maccabi Hajfa. Burza w sieci

Raków Częstochowa wygrał w węgierskim Debreczynie z Maccabi Hajfa 2:0 (1:0) w meczu rewanżowym 3. rundy eliminacji piłkarskiej Ligi Konferencji i awansował do kolejnej fazy rozgrywek. W pierwszym spotkaniu u siebie polski zespół przegrał 0:1. Uwagę polskich kibiców zwrócił skandaliczny transparent kibiców izraelskich.

Pierwszy taki przypadek. Groziło jej 25 lat za krytykę ideologii gender, uciekła do Europy wschodniej tylko u nas
Pierwszy taki przypadek. Groziło jej 25 lat za krytykę ideologii gender, uciekła do Europy wschodniej

25 lat więzienia za sprzeciw wobec ideologii gender – brzmi jak teoria spiskowa? Tak jednak wygląda rzeczywistość pewnej działaczki z Brazylii, która musiała uciekać z własnej ojczyzny. Powód? Feministka nazwała transseksualistę... mężczyzną. W Brazylii taka forma „transfobii” to surowo karany „rasizm społeczny”.

Redukcja sił NATO w Polsce? Trump: Nie było takiej propozycji polityka
Redukcja sił NATO w Polsce? Trump: Nie było takiej propozycji

Prezydent USA Donald Trump, zapytany w czwartek, czy zgodziłby się na zmniejszenie obecności sił NATO w Europie, w tym w Polsce, w celu skłonienia Władimira Putina do podpisania porozumienia pokojowego, odpowiedział, że nikt mu takiej propozycji nie przedstawił.

Klęska zielonej polityki Ursuli von der Leyen. Emisje w UE wystrzeliły pilne
Klęska zielonej polityki Ursuli von der Leyen. Emisje w UE wystrzeliły

Zielona polityka klimatyczna miała prowadzić do zmniejszenia emisji, tymczasem dane Eurostatu pokazują zupełnie inną rzeczywistość. Wzrost o 3,4 proc. w skali całej Unii, skok w 20 krajach i zaledwie siedem państw, którym udało się ograniczyć emisję – to bilans pierwszego kwartału 2025 r.

Ocieplenie między Watykanem a lefebrystami? Bractwo św. Piusa X wpisane na listę gorące
Ocieplenie między Watykanem a lefebrystami? Bractwo św. Piusa X wpisane na listę

Pojawia się nadzieje na ocieplenie stosunków pomiędzy Watykanem a Bractwem św. Piusa X. Za pontyfikatu papieża Leona XIV Bractwo Kapłańskie Świętego Piusa X zostało wpisane do oficjalnego watykańskiego kalendarza jubileuszowego, co pozwoliło mu na organizowanie wydarzeń w Rzymie w trakcie Roku Świętego.

Niemiec znieważył polskie flagi na granicy. Usłyszał zarzuty Wiadomości
Niemiec znieważył polskie flagi na granicy. Usłyszał zarzuty

58-letni obywatel Niemiec, Thomas S., zrywał biało-czerwone flagi na moście w Słubicach i wrzucał je do Odry. Prokuratura postawiła mu zarzut publicznego znieważenia flagi Polski. Mężczyzna przyznał się do winy, tłumacząc, że był pijany.

Afera KPO. Prokuratura Europejska wszczyna śledztwo z ostatniej chwili
Afera KPO. Prokuratura Europejska wszczyna śledztwo

Europejska Prokuratura (EPPO) wszczęła postępowanie dotyczące wydatkowania środków z polskiego KPO w branży HoReCa, obejmującej turystykę i gastronomię – przekazała w czwartek PAP rzeczniczka EPPO Tine Hollevoet.

Waldemar Żurek chce reaktywować starą KRS. Obecna rada ma być wygaszona uchwałą pilne
Waldemar Żurek chce reaktywować starą KRS. Obecna rada ma być "wygaszona" uchwałą

Jak donosi "Rzeczpospolita" Waldemar Żurek rozważa przywrócenie starej Krajowej Rady Sądownictwa, w składzie sprzed reform sądownictwa PiS. W planach jest "wygaszenie" obecnej rady uchwałą sejmu. Ma to być metoda na obejście prawdopodobnego weta prezydenta wobec zmian ustawowych.

Wydatki państwa idą w górę. MF podało informacje nt. deficytu pilne
Wydatki państwa idą w górę. MF podało informacje nt. deficytu

Jak podało w komunikacie Ministerstwo Finansów, wykonanie wydatków budżetu państwa w okresie styczeń-lipiec 2025 r. wyniosło 470,5 mld zł, tj. 51,1 proc. rocznego planu, jednocześnie było wyższe o ok. 31,3 mld zł (tj. o 7,1 proc.) w stosunku do tego samego okresu roku 2024 (439,3 mld zł, tj. 50,7 proc. planu).

Płonie hala koło Ciechocinka. Pożar zagraża całej okolicy pilne
Płonie hala koło Ciechocinka. Pożar zagraża całej okolicy

W Siarzewie w województwie kujawsko-pomorskim wybuchł pożar hali produkcyjno-magazynowej. Płomienie objęły cały obiekt i dwa budynki gospodarcze, a nad miejscowością unosi się gęsty, niebezpieczny dym. Mieszkańcy i turyści zostali wezwani do zachowania szczególnej ostrożności.

REKLAMA

[Tylko u nas] Piotr Mazur (NZS) o Konstytucji dla Nauki: Konieczne poszerzenie autonomii szkół wyższych

Z Piotrem Mazurem, rzecznikiem prasowym Niezależnego Zrzeszenia Studentów, o "Konstytucji dla Nauki" i nie tylko, rozmawia Marcin Koziestański.
 [Tylko u nas] Piotr Mazur (NZS) o Konstytucji dla Nauki: Konieczne poszerzenie autonomii szkół wyższych
/ nzs.org.pl
NZS uczestniczyło w pracach nad "Konstytucją dla Nauki", na czym polegała Wasza rola? Jak wyglądała praca, dlaczego tak długo trwała? Jakie poprawki zgłaszaliście, jakie rozwiązania wypracowaliście? 
 
NZS od początku angażował się w proces konsultacyjny dotyczący Ustawy 2.0. Jeszcze zanim ogłoszono trzy najlepsze propozycje zmian w szkolnictwie wyższym, wewnątrz organizacji, podczas Zjazdu Komisji Krajowej, debatowaliśmy nad najbardziej istotnymi problemami młodych, które Konstytucja dla Nauki mogła zmienić. 
 
Zaraz po ogłoszeniu propozycji UAM, SWPS i Instytutu Allerhanda, w trakcie marcowego Zjazdu Komisji Krajowej, informowaliśmy wszystkich członków NZS o wszystkich propozycjach i dyskutowaliśmy nad ich zaopiniowaniem. 
 
Z końcem lipca zeszłego roku wysłaliśmy do Ministerstwa kompletną opinię dotyczącą przedstawionych założeń o Ustawie 2.0. 
 
Braliśmy aktywny udział na wrześniowym Narodowym Kongresie Nauki, gdzie zaprezentowano pierwszy projekt ustawy. Podczas październikowego Zjazdu Komisji Krajowej NZS dyskutowaliśmy nad proponowanymi zmianami oraz prowadziliśmy konsultacje grupowe, których wnioski posłużyły nam do sformułowania opinii.
 
Na grudniowym Zjeździe Krajowym NZS zorganizowaliśmy spotkanie z Piotrem Mullerem, dyrektorem Biura Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Członkowie naszej organizacji mieli dzięki temu możliwość bezpośredniego zadawania pytań o Ustawę 2.0. Spotkanie to było kolejnym wyrazem dialogu, który podejmowały obie strony od początku procesu konsultacyjnego.
 
W całym tym mozolnym (lecz koniecznym) procesie konsultacyjnym, NZS konsekwentnie lobbował za zmianami w następujących dziedzinach: 
- innowacje, przedsiębiorczość i zatrudnienie,
- jakość kształcenia i obsługi studentów,
- mobilność studencka, 
- kultura studencka,
- mieszkalnictwo i kredyty studenckie,
- samorządność studencka,
- warunki socjalne.
Naszymi postulatami było między innymi utrzymanie pierwotnego czasu trwania studiów niestacjonarnych, utrzymanie obowiązujących opłat za studia na obecnym poziomie, usunięcie z projektu ustawy zapisu o pełnieniu przez Radę Uczelni nadzoru nad gospodarką szkół wyższych, zwiększenie godzin lektoratów oraz wprowadzenie minimalnego progu wyborczego w wyborach do samorządu studenckiego.
 
Jakie są główne założenia "konstytucji", co dzięki niej się zmieni? Kiedy wejdzie w życie? 
 
Jeśli chcemy podnosić standard i gonić uczelnie na zachodzie, konieczne jest poszerzenie autonomii szkół wyższych, wzorem zachodnich uczelni. Naszym zdaniem jednym z jej głównym celów jest też zwiększenie współpracy między nauką, a gospodarką. Pokazuje to przede wszystkim dążenie ministerstwa do stworzenia organu zwanego Radą Uczelni, której ponad 50 procent składu stanowić będą osoby z otoczenia gospodarczego. Oprócz powyższej zmiany, Ustawa 2.0 zapowiada utworzenie szkół doktorskich i wycofanie doktoratów niestacjonarnych, wprowadzenie kar dla uczelni za nielegalne pobieranie lub podwyższanie opłat lub za zwłokę w wydaniu dyplomu czy ograniczenie ilości kierunków na studiach.
 
Ministerstwo planuje, że ustawa wejdzie w życie 1 października 2018 roku.
 
Co jeszcze mogłoby się zmienić, czego w niej zabrakło? 
 
Należy zwiększyć godziny dodatkowych lektoratów, możliwych do realizacji przez studentów w celu zwiększania przez nich umiejętności językowych. Szkoda, że nic się nie zmieniło w regulowaniu działalności samorządu, np. poprzez większy nacisk na frekwencję. Często dochodzi do sytuacji, w których frekwencja jest bardzo niska, a promowanie wyborów przez samorząd ogranicza się do kompletnego minimum. Dodatkowo, mimo licznych próśb, Ustawa 2.0 nie kładzie większego nacisku na kulturę studencką. W obliczu licznych zmian w dziedzinie techniczno-gospodarczej, może ucierpieć znaczenie twórczości artystycznej czy aktywności kulturalnej studentów.
 
W jaki sposób NZS obecnie pomaga jeszcze studentom? 
 
NZS reprezentuje studentów w sytuacjach łamania ich podstawowych praw, czy naruszania praworządności wyborów. Dla przykładu, dwa lata temu podczas wyborów do władz uczelnianych Politechniki Częstochowskiej zostało unieważnione głosowanie na elektorów kilku wydziałów, bez podania przyczyny. Co ciekawe, wybory zostały powtórzone tylko tam, gdzie przegrali kandydaci ze "starego układu". Zorganizowaliśmy wtedy protest i na ręce ówczesnej pani rektor złożyliśmy  swoje postulaty, dotyczące między innymi uznania dotychczas przeprowadzonych wyborów elektorów, czy rozpoczęcia postępowań dyscyplinarnych wobec niektórych studentów (np. tych posługujących się w trakcie głosowania fałszywą legitymacją). 
 
Dodatkowo, informujemy studentów o ich prawach, chociażby do posiadania legitymacji studenckiej do 31 października w roku ukończenia studiów. Często bywa tak, że administracja uczelniana bezprawnie pobiera od studentów legitymacje, uprawniające ich do posiadania 50 procentowej zniżki na komunikację miejską. Dzięki szybkiej kampanii pod koniec zeszłego roku akademickiego, studenci dowiedzieli się, że wcale tych legitymacji oddawać nie muszą.
 
Warto też dodać, że walczyliśmy o wprowadzenie żłobków na uczelnie, dzięki czemu uczelnie zwróciły uwagę na liczne braki infrastrukturalne dla matek-studentek.

Rozmawiał Marcin Koziestański


 

Polecane
Emerytury
Stażowe