Co musisz wiedzieć:

• 23 października 2025 r. Uniwersytet Warszawski będzie świętował 45-lecie NSZZ „Solidarność” pod hasłem "Tylko razem!".
• W programie: msza św., sesje naukowe, debata, wystawa i koncert Teatru Hybrydy „Pokolenie 1980”.
• Uroczystości przypomną, że to właśnie na UW w 1980 r. powstała jedna z pierwszych struktur „Solidarności” w środowisku akademickim.
• Organizatorzy podkreślają, że jubileusz ma łączyć pokolenia i środowiska – tak jak idea Solidarności przed 45 laty.

„Nie ma wolności bez Solidarności” – 45 lat później

Uroczystości rozpoczną się o 7.30 mszą św. w kościele ss. Wizytek, odprawioną w intencji byłych i obecnych członków Związku. Następnie, o godz. 9.00 w Auli Starego BUWu, odbędzie się sesja naukowa poświęcona badaniom nad fenomenem „Solidarności”. Wśród prelegentów znajdą się m.in. prof. Krzysztof Brzechczyn, dr Elżbieta Ciżewska-Martyńska, dr Krzysztof Mazur i dr Paweł Rojek. Dyskusja dotyczyć będzie dorobku naukowego oraz wyzwań, przed jakimi stoją badacze tego wyjątkowego ruchu.

Studenci o historii i duchu Solidarności

O 11.30 swoje wystąpienia zaprezentują studenci UW, którzy z perspektywy młodego pokolenia opowiedzą o tworzeniu i działalności „Solidarności” w latach 1980–1989. Wielu z nich uczestniczyło w projekcie badawczym poświęconym relacjom polsko-niemieckim w kontekście solidarnościowego ruchu społecznego.

Po południu, ok. 13.15, uczestnicy wyruszą na spacer „Śladami Solidarności”, odwiedzając m.in. dawną siedzibę Związku oraz specjalną wystawę jubileuszową przygotowaną wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej.

Debata o roli „Solidarności” – ruch społeczny czy organizacja polityczna?

Na godz. 15.00 zaplanowano debatę otwartą w Auli Baszkiewicza pod tytułem:

„NSZZ Solidarność – pracowniczy związek zawodowy, ruch społeczny czy organizacja polityczna o charakterze ogólnonarodowym?”

W dyskusji udział wezmą m.in. Piotr Łukasz Andrzejewski i Rafał Woś, przedstawiając różne spojrzenia na ewolucję i znaczenie Związku w życiu publicznym Polski.

Pokolenie 1980 – finał w rytmie wolności

Obchody zakończy część artystyczna – koncert Teatru Hybrydy UW pt. "Pokolenie 1980", pod kierunkiem dyr. Macieja Dzięciołowskiego. Wydarzenie odbędzie się o 18.00 w Auli Starego BUWu.

Związek, który odmienił historię

Historia „Solidarności” na Uniwersytecie Warszawskim sięga października 1980 roku, kiedy to w sali przy ul. Hożej spotkali się działacze z różnych wydziałów, by powołać uczelnianą Komisję Zakładową. Wtedy też wybrano pierwszego przewodniczącego – Macieja Gellera, a jednym z prowadzących obrady był Janusz Onyszkiewicz.

To właśnie Uniwersytet Warszawski – jako druga zarejestrowana organizacja Solidarności w Regionie Mazowsze – odegrał kluczową rolę w tworzeniu struktur wolnych związków zawodowych w środowisku akademickim.

Jak pokazują raporty Służby Bezpieczeństwa z 1981 r., władze PRL obawiały się „wrzenia demokratycznego” na UW, gdzie ponad 75% pracowników należało do „Solidarności”. Działalność związkowa i solidarnościowe akcje poparcia dla robotników z Gdańska przyczyniły się do przełamania monopolu władzy komunistycznej w środowisku naukowym.

„Tylko razem!” – duch jedności po 45 latach

Dzisiejsze obchody mają nie tylko przypominać o wydarzeniach z 1980 roku, ale także inspirować współczesnych do budowania wspólnoty ponad podziałami. Organizatorzy podkreślają, że jubileusz ma łączyć różne pokolenia i środowiska – pracowników, studentów, naukowców i działaczy społecznych.

Tak jak 45 lat temu, chcemy przypomnieć, że nie ma wolności bez Solidarności

– podkreślają członkowie Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” UW.