Pascha – święto wolności. W tym roku obchodzone razem z Wielkanocą

Wielkanoc w Kościele łacińskim przypada w tym samym czasie co żydowska Pascha – zbieżność ta zdarza się stosunkowo rzadko, ponieważ obie uroczystości są wyliczane według różnych kalendarzy. Pascha to odkrywanie, jak paschalna wieczerza staje się konkretnym doświadczeniem historii zbawienia poprzez zmysły wzroku, smaku i czucia – pisze s. Eliana Kuryło CB w komentarzu dla Centrum Heschela Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Talerz sederowy Pascha – święto wolności. W tym roku obchodzone razem z Wielkanocą
Talerz sederowy / wikimedia.commons CC-BY 4.0/Khane Rokhl Barazani - Own work

Wyjście na wolność

S. Kuryło przypomina, że Pascha to „święto upamiętniające niewolę Izraelitów w Egipcie i ich ostateczne wyjście na wolność”. Jest „to historia, która ukształtowała żydowską świadomość i wartości. Jest ona do dziś bardzo istotna dla wszystkich ludzi. Warto zauważyć, że Pascha jest najstarszym, nieprzerwanie obchodzonym świętem żydowskim”.

Seder

W kontekście Paschy bardzo ważny jest seder (z hebr. „porządek” lub „kolejność”). S. Eliana Kuryło wyjaśnia, że seder jest „bogatą duchowo kolacją”. "Celem uroczystej kolacji jest ponowne przeżycie Wyjścia z Egiptu, ożywienie wspólnej pamięci o fundamentalnej żydowskiej historii oraz medytacja o wybawieniu z niewoli egipskiej", podkreśla s. Eliana.  Podczas sederu spożywa się macę, czyli przaśny chleb, gorzkie zioła (maror), pietruszkę (karpas) zanurzoną w słonej wodzie i słodką pastę zwaną haroset”. Rytuały towarzyszące sederowi opisane są w Hagadzie – modlitewniku używanym tylko podczas Paschy. 

Symbolika

Każda ze spożywanych potraw nawiązuje do historii wyzwolenia. Jak zaznacza s. Kuryło, na talerzu sederowym znajdują się „trzy kawałki macy umieszczane jeden na drugim, a następnie przykrywane. Reprezentują one trzy grupy Żydów: Kapłanów, Lewitów i Izraelitów”. Na talerzu sederowym można znaleźć również zeroa, „która nie jest spożywana podczas sederu. Bardziej znana jest jako kość podudzia, wraz z kawałkiem pieczonego mięsa. Reprezentuje baranka, który był ofiarą paschalną w przeddzień wyjścia z Egiptu”. 

Żydzi podczas sederu spożywają Beitzah, czyli jajko ugotowane na twardo. Reprezentuje ono przedświąteczną ofiarę przynoszoną w czasach Świątyni. Maror i Hazeret to z kolei gorzkie zioła, symbolizujące gorycz niewolnictwa. "Najczęściej używa się świeżo startego chrzanu, sałaty lub endywii", dodaje s. Eliana. Haroset to pasta wykonana z mieszanki jabłek, gruszek, orzechów, daktyli i wina. "Jest symbolem zaprawy i cegieł wykonanych przez niewolników dla budowli faraona" wyjaśnia siostra. Żydzi spożywają też karpas - warzywo, zazwyczaj pietruszkę. „Symbolizuje ciężką pracę Żydów podczas niewoli w Egipcie”.

"Każdy element na talerzu ma swoje konkretne symboliczne znaczenie i pomaga opowiedzieć historię o odkupieniu z niewoli poprzez zmysły wzroku, smaku i czucia”, pisze s. Kuryło i podsumowuje: „Rabin Nachman często przypominał, że Wyjście z Egiptu ma miejsce w każdym człowieku, w każdej epoce, w każdym roku, a nawet każdego dnia. Doświadczanie posiłku sederowego czyni ten punkt bardzo realnym i pomaga pamiętać każdego dnia, ale szczególnie w czasie Paschy, że Bóg może nas wyprowadzić z każdego rodzaju niewoli ku wolności”.

Centrum Heschela KUL

 


 

POLECANE
Otwarte i tolerancyjne Niemcy to mit tylko u nas
Otwarte i tolerancyjne Niemcy to mit

Niemcy od dawna nie są już takim krajem, za jaki się podają. Nowe dane zza Odry pokazują bowiem, że w Niemczech jest coraz więcej przemocy wobec gejów, kobiet i Żydów. Gdyby takie statystyki wychodziły z Polski, Unia Europejska już dawno lamentowałaby nad bezpieczeństwem w naszym kraju. Jak jednak poradzą sobie z tymi problemami Niemcy?

Zasłynął skokiem ze stratosfery. Tragiczny wypadek austriackiego sportowca Wiadomości
Zasłynął skokiem ze stratosfery. Tragiczny wypadek austriackiego sportowca

Z Włoch napływają dramatyczne informacje. Podczas lotu motoparalotnią nad Porto Sant’Elpidio Felix Baumgartner, austriacki sportowiec, stracił kontrolę nad maszyną, prawdopodobnie w wyniku nagłego pogorszenia stanu zdrowia, i rozbił się w basenie należącym do hotelowego kompleksu.

Niemcy spadły z pozycji lidera. Imigranci szturmują inny kraj UE pilne
Niemcy spadły z pozycji lidera. Imigranci szturmują inny kraj UE

Przez ostatnie dziesięć lat Niemcy były głównym kierunkiem dla osób ubiegających się o azyl i przybywających do Europy spoza UE. Obecnie jednak sytuacja uległa zmianie i na czele tego zestawienia pojawił się nowy kraj.

Ogromna większość Polaków chce kupować polską żywność. Wyniki sondażu Wiadomości
Ogromna większość Polaków chce kupować polską żywność. Wyniki sondażu

Blisko 80 proc. Polaków deklaruje, że przy wyborze produktów spożywczych stara się sięgać po żywność krajową, a 67 proc. uważa ją za lepszą jakościowo od zagranicznej – wynika z najnowszego raportu CBOS. Tylko 17 proc. ankietowanych wskazuje, że cena jest dla nich kluczowym kryterium podczas zakupów.

Niemieckie czołgi mają ruszyć na podbój świata tylko u nas
Niemieckie czołgi mają ruszyć na podbój świata

Armin Papperger, prezes niemieckiego koncernu zbrojeniowego Rheinmetall AG, w rozmowie z gazetą die Welt mówił o dynamicznym rozwoju niemieckiej branży zbrojeniowej, nowych zamówieniach i planach ekspansji na rynek amerykański.

W Zakopanem pojawił się billboard po arabsku. To promocja dubajskiego biura podróży Wiadomości
W Zakopanem pojawił się billboard po arabsku. To promocja dubajskiego biura podróży

W Zakopanem pojawił się billboard reklamujący biuro podróży ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich, skierowany wyłącznie do arabskich turystów – bez polskiego tłumaczenia. Firma wzbudza kontrowersje, ponieważ w swojej ofercie ma wycieczki m.in. do Rosji.

Szef węgierskiego MSZ o odwołaniu polskiego ambasadora: Obecny rząd Polski jest za wojną, my za pokojem polityka
Szef węgierskiego MSZ o odwołaniu polskiego ambasadora: "Obecny rząd Polski jest za wojną, my za pokojem"

– Choć między naszymi krajami zdarzają się spory polityczne, Węgry wciąż mają istotny interes w utrzymywaniu dobrych relacji z Polską. Wydaje się jednak, że obecne władze w Warszawie tego nie podzielają – stwierdził w czwartek minister spraw zagranicznych Węgier Péter Szijjártó.

Rewolucja w Wlk. Brytanii. 16-latkowie pójdą do urn? Wiadomości
Rewolucja w Wlk. Brytanii. 16-latkowie pójdą do urn?

Wicepremier Wielkiej Brytanii Angela Rayner zapowiedziała, że rząd podejmuje kroki mające na celu zwiększenie uczestnictwa obywateli w życiu publicznym. „Chcemy, aby więcej osób mogło aktywnie włączać się w brytyjską demokrację” – podkreśliła. Jednym z kluczowych elementów nowego projektu jest obniżenie wieku wyborczego z 18 do 16 lat na terenie całego kraju.

Rzecznik Instytutu Pileckiego odwołany z ostatniej chwili
Rzecznik Instytutu Pileckiego odwołany

Dziś od rana w mediach pojawiały się nieoficjalne informacje, że rzecznik Instytutu Pileckiego, Jan Gebert, ma zostać odwołany ze stanowiska. Decyzja ta miała być m.in. reakcją na skandal, jaki wywołały wpisy na profilu Instytutu na platformie X, wybielające płk. Maksymiliana Schnepfa, biorącego czynny udział w Obławie Augustowskiej. Wieczorem na stronie Instytutu Pileckiego jako rzecznik figurowała już Luiza Jurgiel-Żyła.

Drożdże z genem niesporczaka wróciły z kosmosu. Polski eksperyment może pomóc podbić Marsa Wiadomości
Drożdże z genem niesporczaka wróciły z kosmosu. Polski eksperyment może pomóc podbić Marsa

Jak drożdże wzbogacone białkiem niesporczaka radzą sobie z mikrograwitacją i promieniowaniem jonizującym w przestrzeni kosmicznej - dzięki misji Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego sprawdzają to naukowcy ze Szczecina, Poznania i Katowic. Pojemnik z drożdżami wrócił z orbity i jest już w Polsce.

REKLAMA

Pascha – święto wolności. W tym roku obchodzone razem z Wielkanocą

Wielkanoc w Kościele łacińskim przypada w tym samym czasie co żydowska Pascha – zbieżność ta zdarza się stosunkowo rzadko, ponieważ obie uroczystości są wyliczane według różnych kalendarzy. Pascha to odkrywanie, jak paschalna wieczerza staje się konkretnym doświadczeniem historii zbawienia poprzez zmysły wzroku, smaku i czucia – pisze s. Eliana Kuryło CB w komentarzu dla Centrum Heschela Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Talerz sederowy Pascha – święto wolności. W tym roku obchodzone razem z Wielkanocą
Talerz sederowy / wikimedia.commons CC-BY 4.0/Khane Rokhl Barazani - Own work

Wyjście na wolność

S. Kuryło przypomina, że Pascha to „święto upamiętniające niewolę Izraelitów w Egipcie i ich ostateczne wyjście na wolność”. Jest „to historia, która ukształtowała żydowską świadomość i wartości. Jest ona do dziś bardzo istotna dla wszystkich ludzi. Warto zauważyć, że Pascha jest najstarszym, nieprzerwanie obchodzonym świętem żydowskim”.

Seder

W kontekście Paschy bardzo ważny jest seder (z hebr. „porządek” lub „kolejność”). S. Eliana Kuryło wyjaśnia, że seder jest „bogatą duchowo kolacją”. "Celem uroczystej kolacji jest ponowne przeżycie Wyjścia z Egiptu, ożywienie wspólnej pamięci o fundamentalnej żydowskiej historii oraz medytacja o wybawieniu z niewoli egipskiej", podkreśla s. Eliana.  Podczas sederu spożywa się macę, czyli przaśny chleb, gorzkie zioła (maror), pietruszkę (karpas) zanurzoną w słonej wodzie i słodką pastę zwaną haroset”. Rytuały towarzyszące sederowi opisane są w Hagadzie – modlitewniku używanym tylko podczas Paschy. 

Symbolika

Każda ze spożywanych potraw nawiązuje do historii wyzwolenia. Jak zaznacza s. Kuryło, na talerzu sederowym znajdują się „trzy kawałki macy umieszczane jeden na drugim, a następnie przykrywane. Reprezentują one trzy grupy Żydów: Kapłanów, Lewitów i Izraelitów”. Na talerzu sederowym można znaleźć również zeroa, „która nie jest spożywana podczas sederu. Bardziej znana jest jako kość podudzia, wraz z kawałkiem pieczonego mięsa. Reprezentuje baranka, który był ofiarą paschalną w przeddzień wyjścia z Egiptu”. 

Żydzi podczas sederu spożywają Beitzah, czyli jajko ugotowane na twardo. Reprezentuje ono przedświąteczną ofiarę przynoszoną w czasach Świątyni. Maror i Hazeret to z kolei gorzkie zioła, symbolizujące gorycz niewolnictwa. "Najczęściej używa się świeżo startego chrzanu, sałaty lub endywii", dodaje s. Eliana. Haroset to pasta wykonana z mieszanki jabłek, gruszek, orzechów, daktyli i wina. "Jest symbolem zaprawy i cegieł wykonanych przez niewolników dla budowli faraona" wyjaśnia siostra. Żydzi spożywają też karpas - warzywo, zazwyczaj pietruszkę. „Symbolizuje ciężką pracę Żydów podczas niewoli w Egipcie”.

"Każdy element na talerzu ma swoje konkretne symboliczne znaczenie i pomaga opowiedzieć historię o odkupieniu z niewoli poprzez zmysły wzroku, smaku i czucia”, pisze s. Kuryło i podsumowuje: „Rabin Nachman często przypominał, że Wyjście z Egiptu ma miejsce w każdym człowieku, w każdej epoce, w każdym roku, a nawet każdego dnia. Doświadczanie posiłku sederowego czyni ten punkt bardzo realnym i pomaga pamiętać każdego dnia, ale szczególnie w czasie Paschy, że Bóg może nas wyprowadzić z każdego rodzaju niewoli ku wolności”.

Centrum Heschela KUL

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe