Czy rodzic ma prawo kontrolować co dziecko publikuje w sieci?
Sprawując władzę rodzicielską, masz prawo podejmować działania mające na celu ochronę dobra dziecka. Władza rodzicielska została uregulowana w art. 95 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym obejmuje ona obowiązek i prawo rodziców do wychowywania dziecka oraz zarządzania jego majątkiem. Władza rodzicielska powinna być wykonywana w sposób, który uwzględnia dobro dziecka i jego rozwój.
Odpowiedzialność za wychowanie dziecka i jego bezpieczeństwo
W przypadku dzieci w wieku 15 lat sytuacja prawna staje się bardziej złożona. Z jednej strony jako rodzic jesteś odpowiedzialny za wychowanie dziecka i jego bezpieczeństwo, z drugiej jednak – młodzież w tym wieku ma prawo do rozwijania swojej autonomii i podejmowania decyzji w określonych granicach. Kodeks cywilny w art. 15 przewiduje, że osoby, które ukończyły 13 lat, mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych.
W praktyce oznacza to, że dziecko może samodzielnie podejmować pewne decyzje, w tym zgadzać się na przetwarzanie swoich danych osobowych i zakładać konta na portalach społecznościowych, jeśli regulamin serwisu to umożliwia. Jednak prawo do prywatności dziecka, choć uznawane, nie jest absolutne. Jako rodzic masz obowiązek reagować, gdy aktywność dziecka w internecie może zagrażać jego bezpieczeństwu lub naruszać jego dobro. Na przykład, jeśli syn publikuje zdjęcia, które mogą go kompromitować, narażać na niebezpieczeństwo (np. kontakt z nieodpowiednimi osobami) lub łamać prawo, masz prawo do interwencji.
Prawo do ochrony prywatności dziecka
Władza rodzicielska daje Ci prawo do podejmowania działań w celu ochrony dziecka. Pierwszym krokiem powinna być rozmowa, która pozwoli wyjaśnić potencjalne zagrożenia wynikające z publikowanych treści. Ważne jest, aby działać w sposób wspierający, a nie kontrolujący, ponieważ nadmierne ograniczenia mogą prowadzić do buntu i unikania rozmów na ważne tematy. Jeśli zdjęcia lub inne treści budzą Twój niepokój, masz prawo poprosić dziecko o ich usunięcie, szczególnie jeśli uważasz, że mogą naruszać jego prywatność lub stawiać go w złym świetle. Kiedy jednak dziecko odmawia usunięcia treści, możesz skontaktować się z administracją serwisu, powołując się na naruszenie zasad bezpieczeństwa lub regulaminu platformy.
Warto również pamiętać, że prawo dziecka do prywatności, zapisane w Konwencji o prawach dziecka (art. 16), obejmuje również jego aktywność w internecie. Rodzic nie powinien nadmiernie ingerować w życie dziecka, np. przeglądając jego prywatne wiadomości bez uzasadnionej potrzeby. Każda interwencja powinna być proporcjonalna do zaistniałego zagrożenia i podejmowana z uwzględnieniem prawa dziecka do rozwijania swojej autonomii.
-
"Jak ją zobaczyłam, wyłączyłam TVN". Burza w sieci po emisji popularnego programu TVN
-
Należy się spodziewać ataku. Niepokojące doniesienia z granicy
Rodzic ma prawo do rozsądnej kontroli dziecka
Rodzic ma jednak prawo do stosowania rozsądnych środków kontrolnych, takich jak ustalanie zasad korzystania z internetu (np. godziny dostępu, treści, które mogą być publikowane), czy monitorowanie aktywności dziecka w sposób otwarty, np. za pomocą programów do kontroli rodzicielskiej, o ile dziecko jest o tym poinformowane. Jest to też edukowanie dziecka na temat zagrożeń związanych z publikowaniem informacji w sieci, takich jak możliwość wykorzystania zdjęć przez osoby trzecie czy ryzyko cyberprzemocy.
Jeśli aktywność dziecka w sieci prowadzi do kontaktu z osobami, które mogą naruszać jego bezpieczeństwo, konieczne może być zgłoszenie sprawy na policję. W sytuacjach trudnych emocjonalnie dla dziecka warto skonsultować się z pedagogiem, psychologiem lub specjalistą ds. bezpieczeństwa w sieci.
