[Felieton "TS"] Waldemar Biniecki: Co kryją archiwa w Instytucie Hoovera?

Od kilku tygodni wraz z kolegą z Teksasu usiłujemy dociec, czy w Instytucie Hoovera w Kalifornii znajdują się dokumenty, które mogą mieć wpływ na polską historię najnowszą. Rozmawialiśmy nawet na ten temat z dr. Lechem Kowalskim, najwybitniejszym fachowcem od archiwaliów wojskowych
Wieża Hoovera na terenie kampusu Stanford University. [Felieton "TS"] Waldemar Biniecki: Co kryją archiwa w Instytucie Hoovera?
Wieża Hoovera na terenie kampusu Stanford University. / wikipedia
A tu nagle boom w „The Polish Review” – po angielsku, a potem w nowojorskim „Nowym Dzienniku” – po polsku ukazał się wywiad pani dr. Aleksandry Ziółkowskiej-Boehm z dr. Maciejem Siekierskim, kuratorem Zbiorów Europejskich w Archiwum Herberta Hoovera przy Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii. Musimy sobie zdać sprawę z faktu, że wiele cennych dokumentów dotyczących Polski i dorobku Polaków na obczyźnie znajduje się w amerykańskich archiwach. „Dział polski w Bibliotece i Archiwum Instytutu Hoovera stanowi około 5 procent (40 000 tytułów bibliotecznych i ok. 400 zbiorów archiwalnych) całych zbiorów i stale się powiększa” – mówi nam dr Siekierski. Znajdują się tam m.in. zbiory Ignacego i Heleny Paderewskich, ogromne zbiory dotyczące II wojny światowej, np. zbiory Biura Dokumentów II Korpusu. Rząd na Uchodźstwie przekazał cenne relacje Polaków o więzieniach i deportacjach sowieckich. Tam znajduje się słynne archiwum Jana Karskiego. Są również archiwa Radia Wolna Europa i jest to inny zbiór niż archiwa z Ossolineum. Kolejne to zbiory emigracyjne – premiera Stanisława Mikołajczyka i Stefana Korbońskiego z Waszyngtonu. Instytut Hoovera posiada ogromny zbiór solidarnościowej prasy niezależnej i druków zwartych. Ponadto archiwa historyka i publicysty emigracyjnego Andrzeja Pomiana, ambasadorów Romualda Spasowskiego i Zdzisława Rurarza. Kolejne są archiwa Bolesława Bieruta, Zygmunta Berlinga, Jakuba Bermana, Władysława Gomułki i innych. Instytut zakupił od Czesława Kiszczaka zdjęcia i filmy z Zawratu, Magdalenki i obrad Okrągłego Stołu, oraz znacznie później od wdowy po generale mundur. Czy tylko? Tutaj także znajduje się archiwum Leopolda Tyrmanda. Archiwa Mieczysława Rakowskiego i Jerzego Urbana. 

Na koniec wywiadu dr Siekierski mówi: „Posiadamy największe poza krajem zbiory źródeł do badania najnowszej historii Polski i jesteśmy zainteresowani, aby dokumentację tę udostępnić jak najszerszemu gronu badaczy. Zachęcamy, odpowiadamy na wszystkie listy oraz e-maile, oferujemy pomoc finansową”. W tym miejscu trzeba również wspomnieć o innych 3 głównych ośrodkach zawierających polskie archiwalia. W Nowym Jorku mieści się Instytut Piłsudskiego oraz archiwa w głównej kwatera Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP). Jest tam min. kartoteka osobowa ponad 20 tysięcy weteranów z I i II wojny światowej, wykaz ponad 38 tys. ochotników z Błękitnej Armii, ze Stanów, Kanady z lat 1917-1919, kolekcja fotografii i nagrań audiowizualnych, głównie relacji żołnierskich. Instytut w Orchard Lake w Michigan z wieloma cennymi archiwaliami i eksponatami oraz Polskie Muzeum w Chicago. To tylko te największe instytucje. Przypominam, że w każdym stanowym uniwersytecie, towarzystwie historycznym znajdują się liczne polonica, które trzeba uchronić od zapomnienia i zniszczenia.


 

POLECANE
TV Republika: Policja weszła do siedziby KRRiT z ostatniej chwili
TV Republika: Policja weszła do siedziby KRRiT

Policja weszła do siedziby Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji – informuje w niedzielę Telewizja Republika.

Społecznicy przywrócili krzyże na Kopcu Powstania Warszawskiego zdjęte przez władze stolicy z ostatniej chwili
Społecznicy przywrócili krzyże na Kopcu Powstania Warszawskiego zdjęte przez władze stolicy

W niedzielę na Kopcu Powstania Warszawskiego pojawiły się nowe krzyże powstańcze. Społecznicy spontanicznie przywrócili krzyże, które zostały w 2023 r. zdemontowane przez władze Warszawy.

Wody Polskie wydały komunikat z ostatniej chwili
Wody Polskie wydały komunikat

Nad Polskę napłynął niż genueński, który przynosi obfite opady deszczu i burze. W niedzielę wieczorem Wody Polskie wydały komunikat.

Unia Europejska ugięła się przed Waszyngtonem. Jest komunikat Trumpa z ostatniej chwili
Unia Europejska ugięła się przed Waszyngtonem. Jest komunikat Trumpa

Prezydent USA Donald Trump poinformował w niedzielę po spotkaniu z szefową KE Ursulą von der Leyen, że w ramach porozumienia handlowego między UE a USA ustanowiono stawkę celną w wysokości 15 proc.

Ulewy nad Polską. Burmistrz Głuchołaz wydał pilny komunikat z ostatniej chwili
Ulewy nad Polską. Burmistrz Głuchołaz wydał pilny komunikat

Nad Polskę napłynął niż genueński, który przynosi obfite opady deszczu i burze. Burmistrz Głuchołaz Paweł Szymkowicz wydał komunikat.

Gwałtowna ulewa sparaliżowała Kielce. Są nagrania z ostatniej chwili
Gwałtowna ulewa sparaliżowała Kielce. Są nagrania

W niedzielę około godz. 17 przez Kielce przeszła ogromna ulewa. Ulice błyskawicznie zamieniły się w rwące potoki – informuje serwis Kielce Nasze Miasto.

Ulewy nad Polską. IMGW wydał pilny komunikat z ostatniej chwili
Ulewy nad Polską. IMGW wydał pilny komunikat

IMiGW podnosi stopień alertów związanych z intensywnymi opadami deszczu i burzami. Ostrzeżenia III stopnia zostały wydane dla południowej części woj. łódzkiego i zachodniej części woj. małopolskiego oraz świętokrzyskiego. Do II stopnia wzrosły ostrzeżenia dla woj. warmińsko-mazurskiego i pomorskiego.

Ulewy nad Polską. Burmistrz Nysy uderza w Wody Polskie z ostatniej chwili
Ulewy nad Polską. Burmistrz Nysy uderza w Wody Polskie

– Niestety, większość przepustów, rowów jest w stanie nieruszonym od czasu powodzi, są zarośnięte, niedrożne i o tym cały czas informujemy Wody Polskie: mieszkańcy, sołtysi, strażacy, natomiast efekt jest dosyć mizerny – mówi w niedzielę burmistrz Nysy Kordian Kolbiarz.

Komunikat dla mieszkańców Wrocławia z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Wrocławia

Dokładnie 2 306 644 pasażerów obsłużył Port Lotniczy Wrocław w pierwszym półroczu 2025 roku – to o 15% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku – informuje lotnisko we Wrocławiu.

Hołownia mówił o zamachu stanu. Prezydent reaguje z ostatniej chwili
Hołownia mówił o zamachu stanu. Prezydent reaguje

Szefowa KPRP Małgorzata Paprocka poinformowała w niedzielę, że na polecenie prezydenta Andrzeja Dudy, rozmawiała w piątek z marszałkiem Sejmu Szymonem Hołownią na temat jego wypowiedzi o nakłanianiu do "zamachu stanu".

REKLAMA

[Felieton "TS"] Waldemar Biniecki: Co kryją archiwa w Instytucie Hoovera?

Od kilku tygodni wraz z kolegą z Teksasu usiłujemy dociec, czy w Instytucie Hoovera w Kalifornii znajdują się dokumenty, które mogą mieć wpływ na polską historię najnowszą. Rozmawialiśmy nawet na ten temat z dr. Lechem Kowalskim, najwybitniejszym fachowcem od archiwaliów wojskowych
Wieża Hoovera na terenie kampusu Stanford University. [Felieton "TS"] Waldemar Biniecki: Co kryją archiwa w Instytucie Hoovera?
Wieża Hoovera na terenie kampusu Stanford University. / wikipedia
A tu nagle boom w „The Polish Review” – po angielsku, a potem w nowojorskim „Nowym Dzienniku” – po polsku ukazał się wywiad pani dr. Aleksandry Ziółkowskiej-Boehm z dr. Maciejem Siekierskim, kuratorem Zbiorów Europejskich w Archiwum Herberta Hoovera przy Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii. Musimy sobie zdać sprawę z faktu, że wiele cennych dokumentów dotyczących Polski i dorobku Polaków na obczyźnie znajduje się w amerykańskich archiwach. „Dział polski w Bibliotece i Archiwum Instytutu Hoovera stanowi około 5 procent (40 000 tytułów bibliotecznych i ok. 400 zbiorów archiwalnych) całych zbiorów i stale się powiększa” – mówi nam dr Siekierski. Znajdują się tam m.in. zbiory Ignacego i Heleny Paderewskich, ogromne zbiory dotyczące II wojny światowej, np. zbiory Biura Dokumentów II Korpusu. Rząd na Uchodźstwie przekazał cenne relacje Polaków o więzieniach i deportacjach sowieckich. Tam znajduje się słynne archiwum Jana Karskiego. Są również archiwa Radia Wolna Europa i jest to inny zbiór niż archiwa z Ossolineum. Kolejne to zbiory emigracyjne – premiera Stanisława Mikołajczyka i Stefana Korbońskiego z Waszyngtonu. Instytut Hoovera posiada ogromny zbiór solidarnościowej prasy niezależnej i druków zwartych. Ponadto archiwa historyka i publicysty emigracyjnego Andrzeja Pomiana, ambasadorów Romualda Spasowskiego i Zdzisława Rurarza. Kolejne są archiwa Bolesława Bieruta, Zygmunta Berlinga, Jakuba Bermana, Władysława Gomułki i innych. Instytut zakupił od Czesława Kiszczaka zdjęcia i filmy z Zawratu, Magdalenki i obrad Okrągłego Stołu, oraz znacznie później od wdowy po generale mundur. Czy tylko? Tutaj także znajduje się archiwum Leopolda Tyrmanda. Archiwa Mieczysława Rakowskiego i Jerzego Urbana. 

Na koniec wywiadu dr Siekierski mówi: „Posiadamy największe poza krajem zbiory źródeł do badania najnowszej historii Polski i jesteśmy zainteresowani, aby dokumentację tę udostępnić jak najszerszemu gronu badaczy. Zachęcamy, odpowiadamy na wszystkie listy oraz e-maile, oferujemy pomoc finansową”. W tym miejscu trzeba również wspomnieć o innych 3 głównych ośrodkach zawierających polskie archiwalia. W Nowym Jorku mieści się Instytut Piłsudskiego oraz archiwa w głównej kwatera Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP). Jest tam min. kartoteka osobowa ponad 20 tysięcy weteranów z I i II wojny światowej, wykaz ponad 38 tys. ochotników z Błękitnej Armii, ze Stanów, Kanady z lat 1917-1919, kolekcja fotografii i nagrań audiowizualnych, głównie relacji żołnierskich. Instytut w Orchard Lake w Michigan z wieloma cennymi archiwaliami i eksponatami oraz Polskie Muzeum w Chicago. To tylko te największe instytucje. Przypominam, że w każdym stanowym uniwersytecie, towarzystwie historycznym znajdują się liczne polonica, które trzeba uchronić od zapomnienia i zniszczenia.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe