Proszę czekać...
Po takim ciosie Ukraina, na której ziemiach wciąż trwa wojna, może poczuć się osamotniona. Wołodymyr Zełeński już miesiąc pełni funkcję prezydenta Ukrainy. Gdy przeanalizujemy jego wyborcze zwycięstwo, dla wielu wciąż zaskakujące, warto wrócić do „upiorów”, które wisiały nad urnami, gdy wrzucano do nich głosy. Wbrew pozorom w grę wchodziły nie tylko problemy ekonomiczne polskiego sąsiada czy brak akceptacji dla oligarchicznego systemu – to frustracja brakiem zmian w sytuacji na wschodzie kraju sprawiła, że Zełeński stał się politycznym „dżokerem”. Teraz wprowadza swoich ludzi do państwowej administracji i zarządza krajem, ale – jak wspominałem – o Donbas nadal toczy się krwawa wojna
Nie ma tygodnia, by ktoś nie zginął albo nie został ranny na froncie. Na domy cywilów cały czas spadają artyleryjskie pociski wystrzeliwane przez „separów”. Nie przez przypadek to właśnie na wschodniej Ukrainie, rzecz jasna, nie licząc obwodów zajętych przez prorosyjskich separatystów, Zełeński uzyskał najlepszy wynik (87,7 proc. głosów). To z jego kandydaturą wiąże się nadzieje na zmianę sytuacji, być może nawet zakończenie wojny, która trwa już piąty rok i pochłonęła 35 tysięcy rannych i zabitych, a w wyniku rebelii „separów” 1,5 mln osób opuściło swoje domy. O ile świat zapomniał już o konflikcie o Donbas, o tyle cała wschodnia Ukraina żyje w jej cieniu
Wynikiem tego jest zaciekłość, z jaką separatyści atakują na tym odcinku frontu. Awdijiwka jest jak lustrzane odbicie po drugiej stronie frontu – jest tym dla ukraińskiej armii, czym Donieck okupowany przez separatystów. To miasto istotne także z punktu widzenia ludności cywilnej Donbasu. Lokalny kombinat kokso-chemiczny, a także strefa przemysłowa („zona”) dawały zatrudnienie wielu osobom. Przed wojną miasto zamieszkiwało ok. 40 tysięcy osób, dzisiaj mimo powracających ostrzałów artyleryjskich ze strony prorosyjskich separatystów do Awdijiwki wróciła połowa dawnej społeczności. Awdijiwka jest linią frontu
Jeden z bloków w tym mieście można uznać za typową „ofiarę” wojny na Wschodzie. Wysoki żelbetonowy mieszkalny wieżowiec niczym tarcza strzelnica przyjmował na siebie kolejne artyleryjskie pociski wystrzeliwane ze strony separatystów. Odznacza się niczym bliznami kolejnymi wypalonymi na czarno śladami po pociskach – zbierając od 2014 roku po dziś dzień kolejne uderzenia. Chociaż ciężko w to uwierzyć, to w tym bloku, tam, gdzie jeszcze uchowały się mieszkania czy resztki ścian, nadal mieszkają ludzie. Na ścianie budynku jeden z artystów grafficiarzy namalował twarz nauczycielki języka ukraińskiego. Twarz starszej kobiety ma być jasnym sygnałem dla obserwatora artyleryjskiego po drugiej stronie frontu, że kieruje ogień tam, gdzie mieszkają zwykli ludzie
Jedna z mieszkanek wie, że niewiele brakowało, a zginęłaby wraz z córkami. „W pokój obok uderzył pocisk artyleryjski. Uratowało nas to, że w drugim pokoju uczyłam córkę gry na fortepianie. Nasz sąsiad w ostatniej chwili wyszedł zaparzyć sobie herbatę – gdyby został w swoim pokoju, także by zginął. Z całego pionu niewiele zostało – tylko wypalone gruzy” – mówi jedna z mieszkanek. Chociaż w tym mieście funkcjonuje już szkoła, to i tak dzieci lepiej orientują się w rozpoznawaniu gwizdu nadlatujących pocisków niż w tabliczce mnożenia
Przez 242 dni oddziały ochotników („dobrowolców”) i żołnierzy ukraińskiej armii bronili swoich pozycji na Nowym Terminalu. Dzięki nadludzkiej wytrzymałości otrzymali przydomek „Cyborgi” („Kiborgi”)
Takie proporcje mogą być mylące. Kijów ma świadomość, że nawet przewaga liczbowa niewiele może tutaj wskórać, bo jak w przypadku bitwy o Iłowajsk (2014) na pomoc „separom” przez pobliską granicę Rosja jest gotowa przerzucać kolejne siły. Dlatego żołnierze utknęli w transzejach strzelniczych, a wojna przeciągnęła się w marazm okopowy rodem z I wojny światowej. Koszmar, o którym nie da się zapomnieć, nie da się go zignorować, a zarazem trzeba żyć w jego sąsiedztwie
