[Felieton „TS”] Marek Jan Chodakiewicz: Dalej o krucjatach

Dalej o krucjatach Uprzednio pisałem o dżihadzie oraz o rekonkwiście (czyli wielowiecznym cyklu krucjat na Półwyspie Iberyjskim), jedynym zwycięskim odbiciu ziemi chrześcijańskiej od muzułmanów aż do wojen bałkańskich w XIX w. (oprócz uwolnienia Podola z Kamieńcem Podolskim, odzyskanym przez Rzeczpospolitą po ich krótkiej utracie w XVII w.).
Marek Jan Chodakiewicz [Felieton „TS”] Marek Jan Chodakiewicz: Dalej o krucjatach
Marek Jan Chodakiewicz / Tygodnik Solidarność

Teraz wspomnę o krucjatach do Ziemi Świętej. 

Poprzedni tekst: [Tylko u nas] Prof. Marek Jan Chodakiewicz: W stronę światów islamu

Warto zapoznać się z książkami Henri Pirenne’a, Hilairego Belloca i Roberta de Mattei. Pirene to wielki mediewista, który uznał, że to nie chrześcijaństwo, a islam zniszczył cywilizację antyczną, w tym Rzymu, ze wszelkimi tego implikacjami. Tzw. teza Pirenne’a jest naturalnie zaprzeczeniem i wyzwaniem dla teorii Lorda Edwarda Gibbona o tym, że chrześcijaństwo zniszczyło Rzym.

Według tego wielkiego mediewisty belgijskiego islam zburzył świat klasyczny, co umożliwiło pojawienie się na horyzoncie potęgi frankijskiej i innych germańskich tworów postrzymskich. Zob. Henri Pirenne, „Mohammed and Charlemagne” [Mahomet i Karol Wielki] (New York: World Publishing Co., 1958). Zob. też Alfred F. Havighurst (red.), „The Pirenne Thesis: Analysis, Criticism, and Revision” [Teza Pirenne’a: Analiza, krytyka, rewizja] (Boston, MA: D.C. Heath and Company, 1958).
Belloc to katolicki konserwatywny klasyk koncentrujący się przede wszystkim na geopolityce pierwszej krucjaty i powodach jej porażki na dłuższą metę. Zob. Hilaire Belloc, „The Crusades: The World’s Debate” [Krucjaty: Debata światowa] (Rockford, IL: Tan Books and Publishers, Inc., 1992). Autor twierdzi, że „ostateczna klęska krucjaty leżała w tym, że chrześcijanie opanowali pierwszą drogę, czyli nadmorską; tylko częściowo utrzymywali drogę drugą, czyli rzeczną; i całkowicie nie udało im się opanować trzeciej drogi wzdłuż pustyni” (s. 83).

I dodaje: „Wysiłek krzyżowców spełzł na niczym w końcu, ale nie dlatego, że był feudalny; europejski system feudalny był bardziej solidny niż cokolwiek w świecie mahometańskim. Wysiłek krzyżowy padł, ponieważ dystans i klimat były zbyt wymagające, a wsparcie zbyt rzadkie i słabe” (s. 71).

Konserwatywny katolik de Mattei zastanawia się nad moralnymi implikacjami dżihadu i krucjat, gdzie to pierwsze zjawisko jest stałą normą, a drugie wyjątkiem, oraz odnosi je do czasów współczesnych. Zob. Roberto de Mattei, „Holy War, Just War: Islam and Christendom at War” [Święta wojna, sprawiedliwa wojna: islam i chrześcijaństwo] (Rockford, IL: Chronicles Press, 2007). Dla porównania zob. też John Kelsay i James T. Johnson (red.), „Just War and Jihad: Historical and Theoretical Perspectives on War and Peace in Western and Islamic Traditions” [Wojna sprawiedliwa i dżihad: perspektywy historyczne i teoretyczne o wojnie i pokoju w tradycjach zachodniej i islamskiej] (New York: Greenwood Press, 1991).

Bibliografia krucjat jest potężna.

Bodaj najpopularniejsza pozycja to opublikowana jeszcze w 1952 r. praca: Steven Runciman, „A History of Crusades” [Dzieje wypraw krzyżowych], 3 tomy (New York and London: Penguin Books, 1990), t. 1: „The First Crusade and the Foundation of the Kingdom of Jerusalem” [Pierwsza wyprawa krzyżowa i utworzenie Królestwa Jerozolimy]; t. 2: „The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East” [Królestwo Jerozolimy i wschód Franków]; t. 3: „The Kingdom of Acre and the Later Crusades” [Królestwo Acre i późniejsze krucjaty]. Jako antychrześcijański homoseksualista Runciman był pionierem zachodniego samobiczowania się. Dla niego krzyżowcy to czarne charaktery, a muzułmanie to niemal aniołki. 

Solidną pracą zbiorową o krucjatach jest natomiast publikacja Kennetha M. Settona (red.), „A History of the Crusades” [Historia krucjat], a szczególnie tom 1: „The First Hundred Years” [Pierwsze sto lat], pod redakcją Marshalla W. Baldwina (London, Madison, Millwaukee, WI: The University of Wisconsin Press, 1969). W sposób popularno-naukowy o III krucjacie wspiomina podwójna biografia pióra Jamesa Restona Jr., „Richard the Lionheart and Saladin in the Third Crusade” [Ryszard Lwie Serce i Saladyn w III krucjacie] (New York: Doubleday, 2001). Zob. też Jonathan Riley-Smith, „The Crusades: A Short History” [Krucjata: Krótka historia] (New Haven, CT: Yale University Press, 2005); oraz Christopher Tyerman, „God’s War: A New History of the Crusades” [Wojna Boga: Nowa historia krucjat] (Cambridge, MA: Belknap Press at Harvard University Press, 2006). 

Najbardziej aktualną i wyważoną monografię opartą na różnorakich źródłach napisał Thomas Asbridge, „The Crusades: The Authoritative History of The War for the Holy Land” [Krucjaty: Autorytatywna historia wojny o Ziemię Świętą] (New York: Ecco/HarperCollins Publishers, 2010). Autor nie tylko zgłębił archiwalia i inne źródła, ale wręcz przemaszerował przez region, aby poznać jego topografię i inne właściwości. Naturalnie w liberalny sposób potępia Rzym i ideę krucjat, a broni muzułmanów, mimo że stara się być wyważony w swoich ocenach. 

Wybitnie błyskotliwy głos popierający krucjaty i rozbijający ich czarną legendę to publikacja Rodneya Starka, „God’s Battalions: The Case for the Crusades” [Bataliony Pana Boga: Glos za krucjatami] (New York: HarperOne/HaperCollinsPublishers, 2009). Muzułmańską karykaturę krucjat napisał Amin Maalouf, „The Crusades Through Arab Eyes” [Krucjaty w oczach arabskich] (New York: Schocken Books, 1984), co jest głównie apologią Saladyna. Wtóruje mu politycznie poprawna Karen Armstrong, „Holy War: The Crusades and Their Impact on Today’s World” [Święta wojna: Krucjaty i ich wpływ na współczesny świat] (New York: Anchor Books, 2001). Bardziej wstrzemięźliwym ujęciem tematu jest publikacja Carole Hillenbrand, „The Crusades: Islamic Perspectives” [Krucjaty: Perspektywa islamska] (London Routledge, 2000). Szerzej o mahometańskiej historii w kontekście krucjat pisał P.M. Holt, „The Age of the Crusades: The Near East from the Eleventh Century to 1517” [Era krucjat: Bliski Wschód od XI w. do 1517 r.] (London: Longman, 1986). Warto zapoznać się też z pracą źródłową: Peter W. Edbury (red.), „The Conquest of Jerusalem and the Third Crusade: Sources in Translation” [Podbój Jerozolimy i trzecia krucjata: przetłumaczone źródła] (Aldershot, Hampshire, and Burlington, Vermont: Ashgate, 1998). Zob. również Susan B. Edgington and Helen J. Nicholson (red.), „Deeds Done Beyond the Sea: Essays on William of Tyre, Cyprus and the Military Orders Presented to Peter Edbury” (Farnham, Surrey, and Burlington, VT: Ashgate, 2014). Najlepsze współczesne źródło mahometańskie do krucjat to Usama Ibn Munquidh, „The Book of Contemplation: Islam and the Crusades” [Księga kontemplacji: Islam i krucjaty], tłum. Paul M. Cobb (New York: Penguin Books, 2008).

Cdn.
 


 

POLECANE
Sukces Trumpa na granicy z Meksykiem. Są dane dot. imigrantów z ostatniej chwili
Sukces Trumpa na granicy z Meksykiem. Są dane dot. imigrantów

Liczba nielegalnych przekroczeń granicy z Meksykiem spada – w czerwcu zatrzymano podczas próby dostania się do USA od południa tylko nieco ponad 6 tys. migrantów, znacznie mniej niż za czasów administracji Joe Bidena – podała telewizja CBS.

Ćśśś... premier śpi tylko u nas
Ćśśś... premier śpi

Środa to dzień w środku tygodnia, ale dla premiera Tuska stał się początkiem długiego weekendu. Właśnie wtedy, gdy pod Łukowem eksplodował tajemniczy dron – nie wiadomo, skąd przyleciał ani kto go wysłał – szef rządu miał odpoczynek. Zanim jednak udał się na wolne, już we wtorek zabrakło go na posiedzeniu Rady Ministrów. Ministrowie poplotkowali, poczekali, a ostatecznie obradom przewodniczył Władysław Kosiniak-Kamysz. Dla wicepremiera to pewnie powód do satysfakcji, ale dla obywateli raczej do niepokoju: kto faktycznie steruje państwem w chwilach kryzysu?

Eksplozja w Osinach. Nowe informacje z ostatniej chwili
Eksplozja w Osinach. Nowe informacje

– Oględziny miejsca upadku drona w Osinach (woj. lubelskie) będą kontynuowane w czwartek – zapowiedział w środę prokurator okręgowy w Lublinie Grzegorz Trusiewicz. Dodał, że na polu kukurydzy spadł "spory dron wojskowy", na którego silniku ujawniono napisy "prawdopodobnie w języku koreańskim".

Koreańczycy rezygnują z atomu w Polsce. Minister energii: To nie wynika z działań rządu z ostatniej chwili
Koreańczycy rezygnują z atomu w Polsce. Minister energii: "To nie wynika z działań rządu"

Południowokoreański koncern jądrowy Korea Hydro & Nuclear Power (KHNP) potwierdził we wtorek zakończenie działalności w Polsce. "Decyzja koreańskiej spółki KHNP nie wynika z żadnych działań rządu" – twierdzi minister energii Miłosz Motyka.

PKP Intercity wydał pilny komunikat z ostatniej chwili
PKP Intercity wydał pilny komunikat

Zmiany w dostępności sprzedaży biletów na pociągi. PKP Intercity wydał komunikat.

Ekspert dotarła do stenogramów obrad twórców Konstytucji i obala mity na temat ich intencji w sprawie KRS tylko u nas
Ekspert dotarła do stenogramów obrad twórców Konstytucji i obala mity na temat ich intencji w sprawie KRS

KRS miała być materią ustawową. O czym naprawdę dyskutowano przy pracach nad Konstytucją? Jakie były intencje twórców Konstytucji?

Izrael rozpoczął ofensywę. Chcą zająć Gazę z ostatniej chwili
Izrael rozpoczął ofensywę. Chcą zająć Gazę

Ruszyła izraelska ofensywa wojskowa w Strefie Gazy, mająca na celu zajęcie miasta Gaza. – Rozpoczęliśmy pierwszą fazę zaplanowanego ataku na miasto Gaza – przekazał rzecznik izraelskiej armii.

Wielki powrót upałów! Pogoda niebawem zaskoczy z ostatniej chwili
Wielki powrót upałów! Pogoda niebawem zaskoczy

Choć wydawało się, że lato już za nami, prognozy pogody przynoszą zaskakujące wieści. Synoptycy zapowiadają, że na przełomie sierpnia i września do Polski powrócą upały, a słupki rtęci ponownie pokażą nawet 30 stopni Celsjusza. 

Smutne wieści z Pomorza. Odnaleziono ciało strażaka z ostatniej chwili
Smutne wieści z Pomorza. Odnaleziono ciało strażaka

Odnaleziono ciało strażaka, który zaginął podczas akcji ratunkowej 13 sierpnia w Kawlach w woj. pomorskim – poinformowała straż pożarna.

Komunikat dla mieszkańców Małopolski z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Małopolski

NFZ Kraków zapowiada prace serwisowe. Czasowo niedostępne będą kluczowe portale i systemy oddziału.

REKLAMA

[Felieton „TS”] Marek Jan Chodakiewicz: Dalej o krucjatach

Dalej o krucjatach Uprzednio pisałem o dżihadzie oraz o rekonkwiście (czyli wielowiecznym cyklu krucjat na Półwyspie Iberyjskim), jedynym zwycięskim odbiciu ziemi chrześcijańskiej od muzułmanów aż do wojen bałkańskich w XIX w. (oprócz uwolnienia Podola z Kamieńcem Podolskim, odzyskanym przez Rzeczpospolitą po ich krótkiej utracie w XVII w.).
Marek Jan Chodakiewicz [Felieton „TS”] Marek Jan Chodakiewicz: Dalej o krucjatach
Marek Jan Chodakiewicz / Tygodnik Solidarność

Teraz wspomnę o krucjatach do Ziemi Świętej. 

Poprzedni tekst: [Tylko u nas] Prof. Marek Jan Chodakiewicz: W stronę światów islamu

Warto zapoznać się z książkami Henri Pirenne’a, Hilairego Belloca i Roberta de Mattei. Pirene to wielki mediewista, który uznał, że to nie chrześcijaństwo, a islam zniszczył cywilizację antyczną, w tym Rzymu, ze wszelkimi tego implikacjami. Tzw. teza Pirenne’a jest naturalnie zaprzeczeniem i wyzwaniem dla teorii Lorda Edwarda Gibbona o tym, że chrześcijaństwo zniszczyło Rzym.

Według tego wielkiego mediewisty belgijskiego islam zburzył świat klasyczny, co umożliwiło pojawienie się na horyzoncie potęgi frankijskiej i innych germańskich tworów postrzymskich. Zob. Henri Pirenne, „Mohammed and Charlemagne” [Mahomet i Karol Wielki] (New York: World Publishing Co., 1958). Zob. też Alfred F. Havighurst (red.), „The Pirenne Thesis: Analysis, Criticism, and Revision” [Teza Pirenne’a: Analiza, krytyka, rewizja] (Boston, MA: D.C. Heath and Company, 1958).
Belloc to katolicki konserwatywny klasyk koncentrujący się przede wszystkim na geopolityce pierwszej krucjaty i powodach jej porażki na dłuższą metę. Zob. Hilaire Belloc, „The Crusades: The World’s Debate” [Krucjaty: Debata światowa] (Rockford, IL: Tan Books and Publishers, Inc., 1992). Autor twierdzi, że „ostateczna klęska krucjaty leżała w tym, że chrześcijanie opanowali pierwszą drogę, czyli nadmorską; tylko częściowo utrzymywali drogę drugą, czyli rzeczną; i całkowicie nie udało im się opanować trzeciej drogi wzdłuż pustyni” (s. 83).

I dodaje: „Wysiłek krzyżowców spełzł na niczym w końcu, ale nie dlatego, że był feudalny; europejski system feudalny był bardziej solidny niż cokolwiek w świecie mahometańskim. Wysiłek krzyżowy padł, ponieważ dystans i klimat były zbyt wymagające, a wsparcie zbyt rzadkie i słabe” (s. 71).

Konserwatywny katolik de Mattei zastanawia się nad moralnymi implikacjami dżihadu i krucjat, gdzie to pierwsze zjawisko jest stałą normą, a drugie wyjątkiem, oraz odnosi je do czasów współczesnych. Zob. Roberto de Mattei, „Holy War, Just War: Islam and Christendom at War” [Święta wojna, sprawiedliwa wojna: islam i chrześcijaństwo] (Rockford, IL: Chronicles Press, 2007). Dla porównania zob. też John Kelsay i James T. Johnson (red.), „Just War and Jihad: Historical and Theoretical Perspectives on War and Peace in Western and Islamic Traditions” [Wojna sprawiedliwa i dżihad: perspektywy historyczne i teoretyczne o wojnie i pokoju w tradycjach zachodniej i islamskiej] (New York: Greenwood Press, 1991).

Bibliografia krucjat jest potężna.

Bodaj najpopularniejsza pozycja to opublikowana jeszcze w 1952 r. praca: Steven Runciman, „A History of Crusades” [Dzieje wypraw krzyżowych], 3 tomy (New York and London: Penguin Books, 1990), t. 1: „The First Crusade and the Foundation of the Kingdom of Jerusalem” [Pierwsza wyprawa krzyżowa i utworzenie Królestwa Jerozolimy]; t. 2: „The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East” [Królestwo Jerozolimy i wschód Franków]; t. 3: „The Kingdom of Acre and the Later Crusades” [Królestwo Acre i późniejsze krucjaty]. Jako antychrześcijański homoseksualista Runciman był pionierem zachodniego samobiczowania się. Dla niego krzyżowcy to czarne charaktery, a muzułmanie to niemal aniołki. 

Solidną pracą zbiorową o krucjatach jest natomiast publikacja Kennetha M. Settona (red.), „A History of the Crusades” [Historia krucjat], a szczególnie tom 1: „The First Hundred Years” [Pierwsze sto lat], pod redakcją Marshalla W. Baldwina (London, Madison, Millwaukee, WI: The University of Wisconsin Press, 1969). W sposób popularno-naukowy o III krucjacie wspiomina podwójna biografia pióra Jamesa Restona Jr., „Richard the Lionheart and Saladin in the Third Crusade” [Ryszard Lwie Serce i Saladyn w III krucjacie] (New York: Doubleday, 2001). Zob. też Jonathan Riley-Smith, „The Crusades: A Short History” [Krucjata: Krótka historia] (New Haven, CT: Yale University Press, 2005); oraz Christopher Tyerman, „God’s War: A New History of the Crusades” [Wojna Boga: Nowa historia krucjat] (Cambridge, MA: Belknap Press at Harvard University Press, 2006). 

Najbardziej aktualną i wyważoną monografię opartą na różnorakich źródłach napisał Thomas Asbridge, „The Crusades: The Authoritative History of The War for the Holy Land” [Krucjaty: Autorytatywna historia wojny o Ziemię Świętą] (New York: Ecco/HarperCollins Publishers, 2010). Autor nie tylko zgłębił archiwalia i inne źródła, ale wręcz przemaszerował przez region, aby poznać jego topografię i inne właściwości. Naturalnie w liberalny sposób potępia Rzym i ideę krucjat, a broni muzułmanów, mimo że stara się być wyważony w swoich ocenach. 

Wybitnie błyskotliwy głos popierający krucjaty i rozbijający ich czarną legendę to publikacja Rodneya Starka, „God’s Battalions: The Case for the Crusades” [Bataliony Pana Boga: Glos za krucjatami] (New York: HarperOne/HaperCollinsPublishers, 2009). Muzułmańską karykaturę krucjat napisał Amin Maalouf, „The Crusades Through Arab Eyes” [Krucjaty w oczach arabskich] (New York: Schocken Books, 1984), co jest głównie apologią Saladyna. Wtóruje mu politycznie poprawna Karen Armstrong, „Holy War: The Crusades and Their Impact on Today’s World” [Święta wojna: Krucjaty i ich wpływ na współczesny świat] (New York: Anchor Books, 2001). Bardziej wstrzemięźliwym ujęciem tematu jest publikacja Carole Hillenbrand, „The Crusades: Islamic Perspectives” [Krucjaty: Perspektywa islamska] (London Routledge, 2000). Szerzej o mahometańskiej historii w kontekście krucjat pisał P.M. Holt, „The Age of the Crusades: The Near East from the Eleventh Century to 1517” [Era krucjat: Bliski Wschód od XI w. do 1517 r.] (London: Longman, 1986). Warto zapoznać się też z pracą źródłową: Peter W. Edbury (red.), „The Conquest of Jerusalem and the Third Crusade: Sources in Translation” [Podbój Jerozolimy i trzecia krucjata: przetłumaczone źródła] (Aldershot, Hampshire, and Burlington, Vermont: Ashgate, 1998). Zob. również Susan B. Edgington and Helen J. Nicholson (red.), „Deeds Done Beyond the Sea: Essays on William of Tyre, Cyprus and the Military Orders Presented to Peter Edbury” (Farnham, Surrey, and Burlington, VT: Ashgate, 2014). Najlepsze współczesne źródło mahometańskie do krucjat to Usama Ibn Munquidh, „The Book of Contemplation: Islam and the Crusades” [Księga kontemplacji: Islam i krucjaty], tłum. Paul M. Cobb (New York: Penguin Books, 2008).

Cdn.
 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe