Polska nie musi instytucjonalizować związków jednopłciowych. Analiza wyroku ETPC

Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że Polska ma obowiązek prawnego uznawania związków jednopłciowych. Wykonanie tego wyroku może wiązać się z instytucjonalizacją tego typu konkubinatów czy nawet ustanowieniem tzw. małżeństw osób tej samej płci. Instytut Ordo Iuris przygotował analizę, z której wynika, że byłoby to niezgodne z art. 18 Konstytucji RP. Wbrew doniesieniom medialnym, wyrok ETPC nie oznacza bezwzględnego obowiązku wprowadzenia związków jednopłciowych. Możliwe jest wykonanie wyroku w mniej radykalny sposób.

PRZECZYTAJ ANALIZĘ - LINK

Sprawa wiąże się ze skierowanymi do Trybunału w Strasburgu skargami na polskie prawo, które nie przewiduje możliwości formalizacji związków osób tej samej płci. Złożyło je pięć par jednopłciowych z Polski. Trybunał orzekł, że brak „prawnego uznania i ochrony” związków jednopłciowych przez Polskę narusza prawo skarżących do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka). Wyrok ETPC w tej sprawie wejdzie w życie 12 marca 2024 r., chyba że wcześniej rząd zdecyduje się na skorzystanie z prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy przez Wielką Izbę.

Centrum Prawa Międzynarodowego Instytutu Ordo Iuris przygotowało analizę wyroku, w przedstawiając jego potencjalne skutki i krytykując jego założenia. Po pierwsze, pełna instytucjonalizacja związków jednopłciowych (przez utworzenie tego rodzaju „małżeństw” lub rejestrowanych konkubinatów) byłaby niezgodna z art. 18 Konstytucji RP, który wyklucza możliwość tworzenia nowych instytucji prawa rodzinnego, alternatywnych wobec małżeństwa rozumianego jako związek kobiety i mężczyzny. Wynika to z ugruntowanej wykładni od dawna prezentowanej przez wielu wybitnych prawników (takich jak prof. Andrzej Mączyński, dr Bolesław Banaszkiewicz, sędzia Sądu Najwyższego Zbigniew Strus czy dr Witold Borysiak). W ten sposób wypowiadały się też Sąd Najwyższy (np. w opinii z 2012 r. nt. projektu ustawy o związkach partnerskich) i Trybunał Konstytucyjny (wyrok z 2004 r. w sprawie traktatu akcesyjnego do UE).

Ponadto, nawet z punktu widzenia samej Konwencji, wykonanie wyroku ETPC w tej sprawie nie musi oznaczać instytucjonalizacji w sensie ścisłym tzn. ustanowienia jednopłciowych „małżeństw” czy rejestrowanych związków. Trybunał nie mówi bowiem o obowiązku instytucjonalizacji, lecz o prawnym uznaniu i ochronie związków jednopłciowych, co jest pojęciem węższym. Możliwe jest tzw. uznanie „ex lege”, czyli wprowadzenie punktowych udogodnień dla par jednopłciowych w niektórych sprawach życia codziennego, w których, zdaniem ETPC, Polska nie zapewnia im należytej ochrony (np.  w zakresie informacji na temat zdrowia konkubenta bez konieczności wystawiania pełnomocnictwa, dziedziczenia po sobie bez konieczności spisywania testamentu czy możliwości wzięcia urlopu w celu opieki nad konkubentem).

Instytut Ordo Iuris wskazuje, że w tym kontekście nieścisłe i błędne są doniesienia niektórych mediów o obowiązku wprowadzenia związków partnerskich przez Polskę. W wyroku Trybunału ani razu nie pada takie zdanie, lecz konsekwentnie mówi się w nim o „prawnym uznaniu i ochronie”, które może, ale nie musi polegać na instytucjonalizacji związków jednopłciowych.


 

POLECANE
Wykłady nt. wpływu myśli chrześcijańskiej na społeczeństwo i gospodarkę Wiadomości
Wykłady nt. wpływu myśli chrześcijańskiej na społeczeństwo i gospodarkę

Powszechny Uniwersytet Nauczania Chrześcijańsko-Społecznego (PUNCS) to działanie edukacyjne prowadzone przez fundację Instytut Myśli Schumana.

Siemoniak przyznał: W Wyrykach spadła nasza rakieta z ostatniej chwili
Siemoniak przyznał: "W Wyrykach spadła nasza rakieta"

Tomasz Siemoniak w rozmowie z Moniką Olejnik w TVN24 przyznał, że w Wyrykach spadła polska rakieta wystrzelona z F-16. Dom został uszkodzony, a mieszkańcy mogą wrócić tylko na parter. Minister tłumaczy się, że „świat nie jest taki prosty”.

Jak protestować przeciwko Centrom Integracji Cudzoziemców - jest raport gorące
Jak protestować przeciwko Centrom Integracji Cudzoziemców - jest raport

W środę 17 września Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris opublikował swój nowy raport pod tytułem „Podstawy sprzeciwu wobec koncepcji Centrów Integracji Cudzoziemców. Odpowiedzialna polityka migracyjna wymaga selekcji, deportacji i asymilacji”.

Planowali zamachy terrorystyczne w Polsce i Europie. Litewska prokuratura ujawnia szokujące szczegóły pilne
Planowali zamachy terrorystyczne w Polsce i Europie. Litewska prokuratura ujawnia szokujące szczegóły

Litewska prokuratura wraz z policją rozbiły groźną siatkę terrorystyczną, która przygotowywała cztery zamachy w krajach Europy. W ręce służb trafili obywatele Litwy, Rosji, Łotwy, Estonii i Ukrainy, a tropy prowadzą wprost do rosyjskich służb specjalnych. Część śmiercionośnych ładunków trafiła do Niemiec, Wielkiej Brytanii i Polski.

Doradca Zełenskiego o akcji polskiego wojska: Udawanie, że to sukces, brzmi dziwnie Wiadomości
Doradca Zełenskiego o akcji polskiego wojska: "Udawanie, że to sukces, brzmi dziwnie"

Według doradcy szefa Kancelarii Prezydenta Ukrainy Mychajło Podolaka atak dronów na Polskę to był test dla natowskich systemów obrony przeciwrakietowej. W jego opinii obnażył on brak skuteczności polskiej obrony.

Dla Niemca wszystko tylko u nas
Dla Niemca wszystko

Niemieckie media piszą, że wizyta prezydenta Karola Nawrockiego w Berlinie „niesie potencjał konfliktu”. Konflikt? Nie – to przypomnienie długu, którego Niemcy od dekad unikają.

Kurski do Tuska: Mścij się na mnie, zostaw syna Wiadomości
Kurski do Tuska: "Mścij się na mnie, zostaw syna"

Były prezes TVP Jacek Kurski oskarża Donalda Tuska o polityczną zemstę. Prokuratura w Toruniu postawiła jego synowi zarzuty, a Kurski nie ma wątpliwości: to zemsta premiera, a nie wymiaru sprawiedliwości.

Hennig-Kloska: Park Narodowy Dolnej Odry powstanie nawet mimo weta prezydenta pilne
Hennig-Kloska: Park Narodowy Dolnej Odry powstanie nawet mimo weta prezydenta

– W środę rząd przyjął projekt ustawy o utworzeniu Parku Doliny Dolnej Odry – poinformowała minister klimatu Paulina Hennig-Kloska. Nowy park ma powstać w województwie zachodniopomorskim w 2026 r. i objąć teren 3,8 tys. ha. Przeciwnicy alarmują: to cios w żeglugę, gospodarkę i porty Szczecina.

PiS złożył projekt uchwały ws. wywłaszczenia ambasady Rosji Wiadomości
PiS złożył projekt uchwały ws. wywłaszczenia ambasady Rosji

PiS złożył w Sejmie projekt uchwały dotyczącej pilnego zabezpieczenia terenu wokół Ministerstwa Obrony Narodowej. Jarosław Kaczyński zapowiedział, że chodzi m.in. o wywłaszczenie rosyjskiej ambasady w Warszawie.

Amerykanie kłócą się o nominowanego ambasadora USA w Polsce. Dwa głosy przewagi z ostatniej chwili
Amerykanie kłócą się o nominowanego ambasadora USA w Polsce. Dwa głosy przewagi

Nominowany na ambasadora USA w Polsce Tom Rose uzyskał w środę poparcie senackiej komisji spraw zagranicznych, choć nie poparł go żaden polityk Demokratów. Nominacja Rose'a wciąż musi uzyskać większość głosów w Senacie.

REKLAMA

Polska nie musi instytucjonalizować związków jednopłciowych. Analiza wyroku ETPC

Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że Polska ma obowiązek prawnego uznawania związków jednopłciowych. Wykonanie tego wyroku może wiązać się z instytucjonalizacją tego typu konkubinatów czy nawet ustanowieniem tzw. małżeństw osób tej samej płci. Instytut Ordo Iuris przygotował analizę, z której wynika, że byłoby to niezgodne z art. 18 Konstytucji RP. Wbrew doniesieniom medialnym, wyrok ETPC nie oznacza bezwzględnego obowiązku wprowadzenia związków jednopłciowych. Możliwe jest wykonanie wyroku w mniej radykalny sposób.

PRZECZYTAJ ANALIZĘ - LINK

Sprawa wiąże się ze skierowanymi do Trybunału w Strasburgu skargami na polskie prawo, które nie przewiduje możliwości formalizacji związków osób tej samej płci. Złożyło je pięć par jednopłciowych z Polski. Trybunał orzekł, że brak „prawnego uznania i ochrony” związków jednopłciowych przez Polskę narusza prawo skarżących do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka). Wyrok ETPC w tej sprawie wejdzie w życie 12 marca 2024 r., chyba że wcześniej rząd zdecyduje się na skorzystanie z prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy przez Wielką Izbę.

Centrum Prawa Międzynarodowego Instytutu Ordo Iuris przygotowało analizę wyroku, w przedstawiając jego potencjalne skutki i krytykując jego założenia. Po pierwsze, pełna instytucjonalizacja związków jednopłciowych (przez utworzenie tego rodzaju „małżeństw” lub rejestrowanych konkubinatów) byłaby niezgodna z art. 18 Konstytucji RP, który wyklucza możliwość tworzenia nowych instytucji prawa rodzinnego, alternatywnych wobec małżeństwa rozumianego jako związek kobiety i mężczyzny. Wynika to z ugruntowanej wykładni od dawna prezentowanej przez wielu wybitnych prawników (takich jak prof. Andrzej Mączyński, dr Bolesław Banaszkiewicz, sędzia Sądu Najwyższego Zbigniew Strus czy dr Witold Borysiak). W ten sposób wypowiadały się też Sąd Najwyższy (np. w opinii z 2012 r. nt. projektu ustawy o związkach partnerskich) i Trybunał Konstytucyjny (wyrok z 2004 r. w sprawie traktatu akcesyjnego do UE).

Ponadto, nawet z punktu widzenia samej Konwencji, wykonanie wyroku ETPC w tej sprawie nie musi oznaczać instytucjonalizacji w sensie ścisłym tzn. ustanowienia jednopłciowych „małżeństw” czy rejestrowanych związków. Trybunał nie mówi bowiem o obowiązku instytucjonalizacji, lecz o prawnym uznaniu i ochronie związków jednopłciowych, co jest pojęciem węższym. Możliwe jest tzw. uznanie „ex lege”, czyli wprowadzenie punktowych udogodnień dla par jednopłciowych w niektórych sprawach życia codziennego, w których, zdaniem ETPC, Polska nie zapewnia im należytej ochrony (np.  w zakresie informacji na temat zdrowia konkubenta bez konieczności wystawiania pełnomocnictwa, dziedziczenia po sobie bez konieczności spisywania testamentu czy możliwości wzięcia urlopu w celu opieki nad konkubentem).

Instytut Ordo Iuris wskazuje, że w tym kontekście nieścisłe i błędne są doniesienia niektórych mediów o obowiązku wprowadzenia związków partnerskich przez Polskę. W wyroku Trybunału ani razu nie pada takie zdanie, lecz konsekwentnie mówi się w nim o „prawnym uznaniu i ochronie”, które może, ale nie musi polegać na instytucjonalizacji związków jednopłciowych.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe