Mołdawia bliżej Zachodu niż Rosji

Mołdawia bliżej Zachodu niż Rosji

Mołdawia jest – jak to ostatnio powiedziałem w Kiszyniowie na spotkaniu z ambasadorem UE i ambasadorami państw czlonkowskich Unii -  jednym z boisk na którym się rozgrywa geopolityczny mecz Zachód kontra Rosja. Poza boiskiem ukraińskim wielokroć mniejsze, mołdawskie jest bardzo ważne i najbardziej zapalne obok tamtego.  Moskwa poświęca duże pieniądze na rzecz tutejszych  prorosyjskich partii ,w tym na media społecznościowe , których władze w Kiszyniowie nie sa w stanie kontrolować, a które, jak np. „Tik Tok” są szczególnie nośne. Przeprowadza tez systematycznie ataki hakerskie na wybrane cele w Mołdawii oraz bezpośrednio używa szantażu energetycznego .

 

Mołdawia w NATO ? Znacznie dalej niż blizej

 

Siły proeuropejskie są wciąż górą, ale muszą uciekać się do metod administracyjnych ,typu zdelegalizowanie prorosyjskiej partii "Szor" jednego z oligarchów Ilana Szora ( partia  skromnie nazwana od jego nazwiska),który od czterech lat ukrywa się w Izraelu uciekając od 15-letniego wyroku. Inną metodą jest wyłączanie prorosyjskich kanałów telewizyjnych - ostatnio aż sześć,a łącznie z tymi wyłączonymi przed kilkoma miesiącami - dwanaście !  Skądinąd to Mołdawia jako pierwszy kraj w Europie , nawet przed Polska , nie mówiąc już o Niemczech czy Francji, wyłączyła tubę propagandową Kremla czyli telewizję „Sputnik”. 

      Jeżdżąc  w Kiszyniowie między siedzibą premiera Dorina Receana , a  parlamentem kierowanym przez  Igora Grosu i proeuropejskimi organizacjami pozarządowymi myślałem  jak bardzo zmienił się ten kraj w ostatnich 15 latach. W latach 2009-2014 byłem członkiem specjalnej delegacji UE-Mołdawia w Parlamencie Europejskim i przyjeżdżałem tu parokrotnie. Spotykałem się także z politykami mołdawskim na poziomie premierów , szefów :  MSZ oraz jednoizbowego parlamentu  jako wiceprzewodniczący Zgromadzenia Parlamentarnego EURONEST , a więc struktury obejmującej „sejmy"  krajów Unii i Partnerstwa Wschodniego. Wtedy wzdragano się tutaj na myśl o wstąpieniu do NATO. Ba, trwało to bardzo długo ,skoro nawet dwa lata temu zaledwie 10 % obywateli Mołdawii – o czym teraz mówi do mnie obecny szef mołdawskiego rządu -  chciało wejścia swojej ojczyzny do Organizacji Paktu Północno Atlantyckiego.  Obecnie , po przeszło 20 miesiącach od agresji Rosji na naszego wschodniego sąsiada wskaźnik ten wzrósł aż trzykrotnie, ale i tak jest na wciąż niezbyt wysokim poziomie 30%. Z tych badań wynika, że również spora część wyborców proeuropejskich, glosująca na rządzącą centroprawice jednocześnie jest przeciwna akcesowi do NATO. Z tym musi się wiązać pewna ostrożność w wypowiedziach liderów obozu władzy , który nie chce tracić ich głosów i w związku z tym woli nie wypowiadać się w tej kwestii jasno . Oczywiście w  prywatnych rozmowach najwyżsi ranga oficjele przyznają , że są za wejściem na pokład NATO.  

 

Mołdawia się zmienia czyli już nie " to nie nasza wojna"…

 

Chyba można porównać tą sytuacje z Ukrainą. Pewnie nie wszyscy o tym pamiętają, ale jeszcze parę tygodni po ataku Federacji Rosyjskiej prezydent Ukrainy Włodimir Żeleński oficjalnie oświadczył , że Ukraina rezygnuje z wejścia do NATO. Ta wypowiedź brzmi niesamowicie w kontekście obecnych, jednoznacznych aspiracji Kijowa akcesu do NATO ,a także powszechnego poparcia dla tego członkostwa w społeczeństwie ukraińskim. Tymczasem nawet jeszcze po zaborze przez „zielonych ludzików” Krymu, a także zajęcia przez (faktycznie) Rosję Doniecka i Ługańska poparcie dla akcesu państwa ukraińskiego do Organizacji Paktu Północno - Atlantyckiego. wcale nie obejmowało większości społeczeństwa! Ukraina Wschodnia i Południowa była zdecydowanie temu przeciwna. A jednak doszło do  istotnej zmiany- i drogą takiej zmiany podąża również Mołdawia.

 

 Dziś w Kiszyniowie niechętnie się o tym mówi , ale w pierwszych tygodniach po napaści Rosji na Ukrainę władze Mołdawii jednoznacznie deklarowały; „to nie jest nasza wojna" ! Tak, proeuropejskie władze państwa , które podpisało układ stowarzyszeniowy z UE dystansowały się od wsparcia Ukrainy i jednoznacznie sugerowały , że to nie jest ich problem. Powoływały się na to ,że  Mołdawia uznaje siebie za „ państwo neutralne”. Jednak dość szybko zrozumiano, że Kiszyniów z Kijowem jadą na jednym wózku i że  „ neutralność” nie oznacza bezbronności. Stąd nastąpił nieprawdopodobny wzrost wydatków na obronności, czym dzisiaj chwali się w rozmowie ze mną premier Dorin Recean - aż o 67 procent.

 

Polska i  Mołdawia - w historii i dziś

 

Polska jest bardzo aktywna w tej geopolitycznej grze o Mołdawię . W zeszłym roku w odstępie kilku dni przyjechali tutaj nagle z niezapowiedzianą wizytą Andrzej Duda wraz z Pierwszą Dama  i minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau , który zresztą był w Kiszyniowie w podwójnej roli, bo także jako  przewodniczący Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie(OBWE) ,co akurat zostało mocno zdyskontowane przez polską dyplomacje w szeroko rozumianym obszarze postsowieckim, od Azji Środkowej i dawnych azjatyckich republik ZSRS przez Kaukaz Południowy po Mołdawię właśnie. Szczególną uwagę do kontaktów z Mołdawią przywiązuje polski resort spraw wewnętrznych i administracji, który wysyłał sprzęt dla mołdawskiej policji, straży granicznej oraz służb i to w znaczących ilościach ( ostatnio minister Mariusz Kamiński wysłał sześć załadowanych samolotów Herkules) .  Skądinąd buduje to też naszą pozycję w szerszym kontekście niż tylko mołdawskim.    Zatem "westernizacja” tego kraju postępuje. Przykładem tego jest otwarcie placówek w randze ambasad przez trzy kraje członkowskie UE: Holandię (w marcu tego roku),Belgię(dopiero co) i Hiszpanię (otwierają wkrótce).

 

Zresztą polska obecność w tym jednym z najbiedniejszych krajów Europy- czego zresztą jakoś nie widać po jakości samochodów poruszających się w centrum stolicy, na pewno nie ustępujących   tym jeżdżącym po Warszawie- ma swoją długą historię. Było to przecież lenno Rzeczypospolitej, jeszcze jako Wołoszczyzna . Na terytorium obecnej i historycznej Mołdawii wygrywaliśmy bitwy z Turkami ,ale też z hospodarami mołdawskimi ,co skutkowało wasalizacją tego terenu , który dzisiaj wydaje się być naturalną strefą wpływów Rumunii, a w XVI -XVII wieku był obszarem wpływów polityczno-militarnych Rzeczypospolitej. O tej dawnej polskiej obecności świadczą do dzisiaj polskie nazwiska nie tylko w spisie wyborców, ale także osób pełniących w przeszłości lub obecnie znaczące funkcje w życiu publicznym . I tak np. jeden z poprzednich szefów tutejszej Państwowej Komisji Wyborczej miał na nazwisko Klim( pisane przez C) , lider jednej frakcji w mołdawskim jednoizbowym parlamencie nazywa się Nowak ( pisane już prze V i C na końcu) , zaś szef jednej z głównych proeuropejskich organizacji pozarządowych nosi nazwisko identyczne, jak była polska mistrzyni świata w maratonie kobiet – czyli Panfil. Jak z nim rozmawiam to uśmiecha się , że w nazwisku ma polskie słowo „Pan” ,co już świadczy o jego polskim pochodzeniu. Do tegoż polskiego pochodzenia zresztą przyznaje się szereg zwykłych mieszkańców Moldawii traktując to jako powód do dumy.

 

 

 

Mołdawia w naturalny sposób ciąży do szóstego , co do populacji państwa Unii Europejskiej czyli Rumunii. Jak w rozmowie ze mną podkreśla jedna z najważniejszych osób w tym państwie Mołdawianie i Rumuni to „ jeden naród”, posługujący się tym samym językiem. Dodajmy:  mający tą sama kulturę i wiarę . Co do tej ostatniej, to o ile w Rumunii jest prawosławna autokefalia, o tyle kościół ortodoksyjny w  Mołdawii podlega Patriarchatowi Moskiewskiemu. Jednak nie jest to już taka zależność jak kiedyś, skoro zwierzchnik prawosławnych w Mołdawii napisał list do patriarchy Cyryla w Moskwie, w którym… otwarcie krytykuje wojnę na Ukrainie !

 

 

 

Jednak ten geopolityczny mecz między Wschodem czyli Rosją a Zachodem- z dużym udziałem Polski-  potrwa jeszcze na pewno nie krótko.

 

*tekst ukazał się w „Gazecie Polskiej codziennie” (06.11.2023)

 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Prof. Grzegorz Górski: Wspólna obrona... niemieckich interesów Wiadomości
Prof. Grzegorz Górski: Wspólna obrona... niemieckich interesów

Proponowane zmiany w traktatach konstytuujących Unię Europejską oraz regulujących jej funkcjonowanie, prezentowane były na ogół jako działanie mające służyć jej wzmocnieniu, w obliczu piętrzących się wyzwań.

Zwycięzca konkursu na najpiękniejszego Włocha postanowił zostać księdzem z ostatniej chwili
Zwycięzca konkursu na najpiękniejszego Włocha postanowił zostać księdzem

Cztery lata temu został uznany za najpiękniejszego mężczyznę we Włoszech; teraz przygotowuje się do kapłaństwa i studiuje teologię - historię 21-letniego Edoardo Santiniego z okolic Florencji przedstawiła w sobotę agencja ANSA i włoska prasa.

Dziwna sytuacja na profilu Michała Boniego: Ktoś mi się włamał na konto! z ostatniej chwili
Dziwna sytuacja na profilu Michała Boniego: "Ktoś mi się włamał na konto!"

Niecodzienna sytuacja miała miejsce na profilu Michała Boniego na platformie "X" (dawniej "Twitter").

Afera wiatrakowa - Hennig-Kloska się pogrąża: Kobieto, czemu kłamiesz? z ostatniej chwili
Afera wiatrakowa - Hennig-Kloska się pogrąża: "Kobieto, czemu kłamiesz?"

Media huczą wokół tzw. Afery Wiatrakowej, zwanej również "Lex Siemens". W projekcie ustawy o zamrożeniu cen prądu zgłaszający posłowie Polski 2050 i Koalicji Obywatelskiej zawarli szereg kontrowersyjnych zapisów, takich jak możliwość wywłaszczania pod wiatraki, czy radykalnego zmniejszenia minimalnej odległości od zabudowań. Nad ustawą pracowała poseł Polski 2050 Szymona Hołowni Paulina Hennig-Kloska.

Losowanie grup Euro 2024. Z kim zmierzą się Biało-Czerwoni? z ostatniej chwili
Losowanie grup Euro 2024. Z kim zmierzą się Biało-Czerwoni?

Wielkimi krokami zbliża się Euro 2024. Biało-Czerwoni poznali właśnie potencjalnych rywali w fazie grupowej imprezy. Okazuje się, że zmierzą się z wymagającymi zawodnikami.

Muzeum w Monachium chce odzyskać słynną rzeźbę. Naruszenie prawa z ostatniej chwili
Muzeum w Monachium chce odzyskać słynną rzeźbę. "Naruszenie prawa"

Jak informuje dziennik "Corriere della Sera" Niemcy domagają się od Włoch odzyskania słynnej rzeźby Dyskobola. W 1938 roku została zakupiona zgodnie z decyzją Hitlera, a w 1948 roku została przewieziona do Włoch. Gazeta przekazała, że Niemcy chcą odzyskać rzeźbę, która jak twierdzą została zabrana bezprawnie.

Znamy zwycięzcę konkursu Pucharu Świata w Lillehammer. Jak wypadli Polacy? z ostatniej chwili
Znamy zwycięzcę konkursu Pucharu Świata w Lillehammer. Jak wypadli Polacy?

Austriacki skoczek narciarski Stefan Kraft podtrzymał świetną passę, wygrywając konkurs Pucharu Świata w Lillehammer.

Szokujące odkrycie w Wielkopolsce. Zwłoki mężczyzny przed sklepem z ostatniej chwili
Szokujące odkrycie w Wielkopolsce. Zwłoki mężczyzny przed sklepem

W Krzywiniu w Wielkopolsce dokonano szokującego odkrycia. W samochodzie na parkingu przed jednym z sklepów znaleziono ciało mężczyzny.

Poważny wypadek w woj. świętokrzyskim. Są ranni z ostatniej chwili
Poważny wypadek w woj. świętokrzyskim. Są ranni

Na drodze wojewódzkiej 751 w Bodzentynie w woj. świętokrzyskim doszło do poważnego wypadku. Ranne zostały trzy osoby. Ze wstępnych ustaleń wynika, że 33-latka najprawdopodobniej jechała zbyt szybko. W wyniku tego błędu auto wpadło do rowu i dachowało.

Potężna awaria w polskim mieście. Wielu mieszkańców bez wody z ostatniej chwili
Potężna awaria w polskim mieście. Wielu mieszkańców bez wody

W związku z awarią magistrali na terenie Poznania mogą występować spadki ciśnienia lub przerwy w dostawach wody.

REKLAMA

Mołdawia bliżej Zachodu niż Rosji

Mołdawia bliżej Zachodu niż Rosji

Mołdawia jest – jak to ostatnio powiedziałem w Kiszyniowie na spotkaniu z ambasadorem UE i ambasadorami państw czlonkowskich Unii -  jednym z boisk na którym się rozgrywa geopolityczny mecz Zachód kontra Rosja. Poza boiskiem ukraińskim wielokroć mniejsze, mołdawskie jest bardzo ważne i najbardziej zapalne obok tamtego.  Moskwa poświęca duże pieniądze na rzecz tutejszych  prorosyjskich partii ,w tym na media społecznościowe , których władze w Kiszyniowie nie sa w stanie kontrolować, a które, jak np. „Tik Tok” są szczególnie nośne. Przeprowadza tez systematycznie ataki hakerskie na wybrane cele w Mołdawii oraz bezpośrednio używa szantażu energetycznego .

 

Mołdawia w NATO ? Znacznie dalej niż blizej

 

Siły proeuropejskie są wciąż górą, ale muszą uciekać się do metod administracyjnych ,typu zdelegalizowanie prorosyjskiej partii "Szor" jednego z oligarchów Ilana Szora ( partia  skromnie nazwana od jego nazwiska),który od czterech lat ukrywa się w Izraelu uciekając od 15-letniego wyroku. Inną metodą jest wyłączanie prorosyjskich kanałów telewizyjnych - ostatnio aż sześć,a łącznie z tymi wyłączonymi przed kilkoma miesiącami - dwanaście !  Skądinąd to Mołdawia jako pierwszy kraj w Europie , nawet przed Polska , nie mówiąc już o Niemczech czy Francji, wyłączyła tubę propagandową Kremla czyli telewizję „Sputnik”. 

      Jeżdżąc  w Kiszyniowie między siedzibą premiera Dorina Receana , a  parlamentem kierowanym przez  Igora Grosu i proeuropejskimi organizacjami pozarządowymi myślałem  jak bardzo zmienił się ten kraj w ostatnich 15 latach. W latach 2009-2014 byłem członkiem specjalnej delegacji UE-Mołdawia w Parlamencie Europejskim i przyjeżdżałem tu parokrotnie. Spotykałem się także z politykami mołdawskim na poziomie premierów , szefów :  MSZ oraz jednoizbowego parlamentu  jako wiceprzewodniczący Zgromadzenia Parlamentarnego EURONEST , a więc struktury obejmującej „sejmy"  krajów Unii i Partnerstwa Wschodniego. Wtedy wzdragano się tutaj na myśl o wstąpieniu do NATO. Ba, trwało to bardzo długo ,skoro nawet dwa lata temu zaledwie 10 % obywateli Mołdawii – o czym teraz mówi do mnie obecny szef mołdawskiego rządu -  chciało wejścia swojej ojczyzny do Organizacji Paktu Północno Atlantyckiego.  Obecnie , po przeszło 20 miesiącach od agresji Rosji na naszego wschodniego sąsiada wskaźnik ten wzrósł aż trzykrotnie, ale i tak jest na wciąż niezbyt wysokim poziomie 30%. Z tych badań wynika, że również spora część wyborców proeuropejskich, glosująca na rządzącą centroprawice jednocześnie jest przeciwna akcesowi do NATO. Z tym musi się wiązać pewna ostrożność w wypowiedziach liderów obozu władzy , który nie chce tracić ich głosów i w związku z tym woli nie wypowiadać się w tej kwestii jasno . Oczywiście w  prywatnych rozmowach najwyżsi ranga oficjele przyznają , że są za wejściem na pokład NATO.  

 

Mołdawia się zmienia czyli już nie " to nie nasza wojna"…

 

Chyba można porównać tą sytuacje z Ukrainą. Pewnie nie wszyscy o tym pamiętają, ale jeszcze parę tygodni po ataku Federacji Rosyjskiej prezydent Ukrainy Włodimir Żeleński oficjalnie oświadczył , że Ukraina rezygnuje z wejścia do NATO. Ta wypowiedź brzmi niesamowicie w kontekście obecnych, jednoznacznych aspiracji Kijowa akcesu do NATO ,a także powszechnego poparcia dla tego członkostwa w społeczeństwie ukraińskim. Tymczasem nawet jeszcze po zaborze przez „zielonych ludzików” Krymu, a także zajęcia przez (faktycznie) Rosję Doniecka i Ługańska poparcie dla akcesu państwa ukraińskiego do Organizacji Paktu Północno - Atlantyckiego. wcale nie obejmowało większości społeczeństwa! Ukraina Wschodnia i Południowa była zdecydowanie temu przeciwna. A jednak doszło do  istotnej zmiany- i drogą takiej zmiany podąża również Mołdawia.

 

 Dziś w Kiszyniowie niechętnie się o tym mówi , ale w pierwszych tygodniach po napaści Rosji na Ukrainę władze Mołdawii jednoznacznie deklarowały; „to nie jest nasza wojna" ! Tak, proeuropejskie władze państwa , które podpisało układ stowarzyszeniowy z UE dystansowały się od wsparcia Ukrainy i jednoznacznie sugerowały , że to nie jest ich problem. Powoływały się na to ,że  Mołdawia uznaje siebie za „ państwo neutralne”. Jednak dość szybko zrozumiano, że Kiszyniów z Kijowem jadą na jednym wózku i że  „ neutralność” nie oznacza bezbronności. Stąd nastąpił nieprawdopodobny wzrost wydatków na obronności, czym dzisiaj chwali się w rozmowie ze mną premier Dorin Recean - aż o 67 procent.

 

Polska i  Mołdawia - w historii i dziś

 

Polska jest bardzo aktywna w tej geopolitycznej grze o Mołdawię . W zeszłym roku w odstępie kilku dni przyjechali tutaj nagle z niezapowiedzianą wizytą Andrzej Duda wraz z Pierwszą Dama  i minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau , który zresztą był w Kiszyniowie w podwójnej roli, bo także jako  przewodniczący Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie(OBWE) ,co akurat zostało mocno zdyskontowane przez polską dyplomacje w szeroko rozumianym obszarze postsowieckim, od Azji Środkowej i dawnych azjatyckich republik ZSRS przez Kaukaz Południowy po Mołdawię właśnie. Szczególną uwagę do kontaktów z Mołdawią przywiązuje polski resort spraw wewnętrznych i administracji, który wysyłał sprzęt dla mołdawskiej policji, straży granicznej oraz służb i to w znaczących ilościach ( ostatnio minister Mariusz Kamiński wysłał sześć załadowanych samolotów Herkules) .  Skądinąd buduje to też naszą pozycję w szerszym kontekście niż tylko mołdawskim.    Zatem "westernizacja” tego kraju postępuje. Przykładem tego jest otwarcie placówek w randze ambasad przez trzy kraje członkowskie UE: Holandię (w marcu tego roku),Belgię(dopiero co) i Hiszpanię (otwierają wkrótce).

 

Zresztą polska obecność w tym jednym z najbiedniejszych krajów Europy- czego zresztą jakoś nie widać po jakości samochodów poruszających się w centrum stolicy, na pewno nie ustępujących   tym jeżdżącym po Warszawie- ma swoją długą historię. Było to przecież lenno Rzeczypospolitej, jeszcze jako Wołoszczyzna . Na terytorium obecnej i historycznej Mołdawii wygrywaliśmy bitwy z Turkami ,ale też z hospodarami mołdawskimi ,co skutkowało wasalizacją tego terenu , który dzisiaj wydaje się być naturalną strefą wpływów Rumunii, a w XVI -XVII wieku był obszarem wpływów polityczno-militarnych Rzeczypospolitej. O tej dawnej polskiej obecności świadczą do dzisiaj polskie nazwiska nie tylko w spisie wyborców, ale także osób pełniących w przeszłości lub obecnie znaczące funkcje w życiu publicznym . I tak np. jeden z poprzednich szefów tutejszej Państwowej Komisji Wyborczej miał na nazwisko Klim( pisane przez C) , lider jednej frakcji w mołdawskim jednoizbowym parlamencie nazywa się Nowak ( pisane już prze V i C na końcu) , zaś szef jednej z głównych proeuropejskich organizacji pozarządowych nosi nazwisko identyczne, jak była polska mistrzyni świata w maratonie kobiet – czyli Panfil. Jak z nim rozmawiam to uśmiecha się , że w nazwisku ma polskie słowo „Pan” ,co już świadczy o jego polskim pochodzeniu. Do tegoż polskiego pochodzenia zresztą przyznaje się szereg zwykłych mieszkańców Moldawii traktując to jako powód do dumy.

 

 

 

Mołdawia w naturalny sposób ciąży do szóstego , co do populacji państwa Unii Europejskiej czyli Rumunii. Jak w rozmowie ze mną podkreśla jedna z najważniejszych osób w tym państwie Mołdawianie i Rumuni to „ jeden naród”, posługujący się tym samym językiem. Dodajmy:  mający tą sama kulturę i wiarę . Co do tej ostatniej, to o ile w Rumunii jest prawosławna autokefalia, o tyle kościół ortodoksyjny w  Mołdawii podlega Patriarchatowi Moskiewskiemu. Jednak nie jest to już taka zależność jak kiedyś, skoro zwierzchnik prawosławnych w Mołdawii napisał list do patriarchy Cyryla w Moskwie, w którym… otwarcie krytykuje wojnę na Ukrainie !

 

 

 

Jednak ten geopolityczny mecz między Wschodem czyli Rosją a Zachodem- z dużym udziałem Polski-  potrwa jeszcze na pewno nie krótko.

 

*tekst ukazał się w „Gazecie Polskiej codziennie” (06.11.2023)

 



Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe