Likwidacja branży rybołówstwa rekreacyjnego

Rządy Zjednoczonej Prawicy przyzwyczaiły nas do tego, że obietnice jej polityków są dotrzymywane. Czasem z opóźnieniem, nie raz po twardych negocjacjach, często na zasadzie kompromisu, ale nie są zapominane. Inaczej jest w przypadku obiecanych rekompensat dla armatorów i pracowników rybołówstwa rekreacyjnego, którym zamknięto branżę. Rząd od ponad 3 lat nie wywiązał się z danego im słowa.
Uziemione kutry w Łebie Likwidacja branży rybołówstwa rekreacyjnego
Uziemione kutry w Łebie / fot. Kateryna Ishchenko

Wszystko zaczyna się od wprowadzenia zakazu połowu dorsza na Morzu Bałtyckim. Komisja Europejska zdecydowała się na taki ruch w 2019 r. za zgodą państw członkowskich, których zakaz obejmuje. Wśród tych państw były np. Dania, Niemcy czy Polska. Rządy zainteresowanych krajów zobowiązały się, że pokryją wszelkie koszty społeczno-ekonomiczne wynikające z zakazu połowu.

Zakaz zaczął obowiązywać 1 stycznia 2020 r., a po nieco ponad dwóch tygodniach, 16 stycznia, doszło do spotkania reprezentantów branży rybołówstwa rekreacyjnego, zrzeszonych w NSZZ „Solidarność” ze stroną rządową, którą reprezentował Marek Gróbarczyk, ówczesny minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej. Efektem spotkania było podpisanie porozumienia, które zakładało rekompensatę finansową w wysokości 150 milionów złotych na pokrycie kosztów związanych z przebranżowieniem się ludzi żyjących z rybołówstwa rekreacyjnego. Te koszty to przede wszystkim konieczność utylizacji kutrów, które stały się bezużyteczne, a także spłata kredytów zaciągniętych na kupno tychże jednostek pływających. Niestety od tego czasu nie wydarzyło się nic, by choćby przybliżyć się do realizacji porozumienia.

Nabici w butelkę

Byli już armatorzy rybołówstwa rekreacyjnego zaczynają tonąć – dosłownie i w przenośni. Jako właściciele kutrów rybackich nie mogą wykorzystywać swoich jednostek do połowu dorsza, bo wciąż obowiązuje zakaz połowu, który prędko nie zostanie zdjęty. Oni sami zostali poinformowani, że ten może potrwać nawet 10 lat. Po tym czasie na terenach morskich, gdzie znajdują się łowiska dorsza, powstaną farmy wiatrowe. Oznacza to bezpowrotną utratę możliwości połowu tych ryb w takiej formie jak przed laty. Co gorsza, ich statki przez to, że bezczynnie stoją zacumowane w portach, zwyczajnie niszczeją, a rybacy wciąż muszą ponosić koszty ich postoju.

Nasza sytuacja jest krytyczna w związku z brakiem jakiejkolwiek propozycji rozwiązania tego problemu. Nasze statki zaczynają tonąć, nie pływają, nie nawilżają się, a przez to rozsychają, drewniane kadłuby się rozszczelniają i okropnie niszczeją

– mówi w rozmowie z „Tygodnikiem Solidarność” Michał Niedźwiecki, przewodniczący Komisji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” Pracowników Morza Bałtyckiego. Niedźwiecki jest jednym z właścicieli takich kutrów, którzy obecnie żyją w wielkiej obawie o swój byt. Ich statki muszą być utrzymywane, ich postój opłacany, a i tak grozi im zatonięcie przy kei, co generuje gigantyczne koszty.

Mamy kolegów, których w ogóle nie stać na utrzymanie jednostki nie zarabiającej na siebie. Jeśli – nie daj Boże – taki statek zatonie, to Urząd Morski nakaże usunięcie tej jednostki na koszt właściciela. Jeśli armatora nie będzie na to stać, to pojawi się u niego komornik i zajmie dom czy inny majątek, który posiada. To jest tragedia, z którą zostaliśmy sami.
Nie mamy co robić z tymi statkami. Nikt ich nie kupi, bo nie ma po co, nasza branża przestała istnieć

– mówi nam kapitan kutra „Szmugler”, który od kilku lat stoi zacumowany w porcie w Łebie.

Od czasu zakazu połowu dorsza armatorzy kutrów utrzymywali swoje statki i ich licencje, bo jest to wymagane, by w ogóle móc je cumować w portach. Do tej pory mogli liczyć na obniżone opłaty postojowej z uwagi na ich patową sytuację, ale w oczekiwaniu na rozwiązanie problemu okazuje się, że zaraz mogą zostać „dociśnięci” przez powrót stuprocentowych opłat.

W tej chwili mieliśmy obniżkę rocznych opłat postojowych w portach z uwagi na zakaz połowu dorsza. Warunkiem takiej zniżki było utrzymywanie ważności dokumentów i licencji połowowej. Okazało się, że po cichu bez żadnej konsultacji z nami 17 lipca Ministerstwo Rolnictwa zrezygnowało z licencji połowowych dla armatorów statków. W tym momencie rybołówstwo rekreacyjne przestało w Polsce istnieć

– gorzko stwierdza przewodniczący KM NSZZ „S” Morza Bałtyckiego.

Niesprawiedliwa transformacja

Faktycznie wygląda na to, że rybołówstwo rekreacyjne jako branża przestała istnieć. Był to ważny element nadbałtyckiej turystyki. Co roku tysiące fanów wędkarstwa przybywały do Łeby, Władysławowa i innych nadmorskich miejscowości w celu rekreacyjnego połowu dorsza, co umożliwiały im usługi oferowane przez armatorów kutrów takich jak „Szmugler”. To już się skończyło i nie wróci. Branża została po cichu zamknięta.
Nie jest tak, jak niektórzy mogą myśleć, że dotychczasowi armatorzy i pracownicy rybołówstwa rekreacyjnego próbują zawrócić kijem Wisłę i odwrócić nieodwracalne. Oni pogodzili się z losem. Wiedzą, że powrotu do tego biznesu nie ma i nie będzie. Jedyne czego chcą, to sprawiedliwej transformacji i możliwości przebranżowienia. Niestety decydenci nawet tego nie chcą im zapewnić, a mogliby, choćby w sektorze offshore, jak mówi nam Michał Niedźwiecki.

Sektor offshore, który wszedł na nasze dawne łowiska, w żaden sposób nie bierze pod uwagę wykorzystania naszych jednostek. Nasze statki niczym nie różnią się od jednostek komercyjnych, a okazuje się, że te drugie są już na kursach przystosowujących do dozorowania morskich farm wiatrowych

– mówi Niedźwiecki.
Z niewiadomych przyczyn znaleziono zastosowanie dla takich samych kutrów i ich właścicieli, ale tylko z sektora rybołówstwa komercyjnego. Kapitanowie jednostek rekreacyjnych zostali sami bez żadnej alternatywy.

Słowa rzucone na wiatr

Ze strony rządowej nie widać choćby cienia dobrej woli na rozwiązanie tej patowej sytuacji. Z dotychczasowych spotkań pomiędzy politykami a reprezentantami zamkniętej branży nie wyniknęło nic. Co prawda, padały obietnice z ust premiera Mateusza Morawieckiego, czy ministra Jacka Sasina, ale ludzie bezpośrednio odpowiedzialni za tę sferę gospodarki nie podejmują żadnych kroków. Marek Gróbarczyk, który podpisywał porozumienie z armatorami i który obiecywał finansową rekompensatę, dziś milczy i jest niedostępny dla strony społecznej.
Ministerstwo Infrastruktury, do którego należy gospodarka morska, umywa ręce, twierdząc, że rybołówstwo nie leży w obszarze jej jurysdykcji, odsyłając zainteresowanych do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. To zaś nie podejmuje tematu, bo nie czuje się odpowiedzialne za ustalenia poczynione przez Marka Gróbarczyka.

Wygląda na to, że doszło do kuriozalnej sytuacji, w której po likwidacji Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej nie przekazano w PKD [Polska Klasyfikacja Działalności] armatorów rybołówstwa rekreacyjnego do żadnego innego podmiotu. Każdy umywa ręce, mówiąc, że tym obszarem działalności się nie zajmuje. W państwie prawa nie powinno to obarczać obywateli, pracowników, a władze państwowe powinny to naprawić i unormować. Rząd sam się zobowiązał, że rozwiąże ekonomiczno-społeczne koszty decyzji administracyjnej o zakazie połowu. Ci rybacy wiedzą, że w tym zawodzie przyszłości już nie ma i jedyne czego chcą, to najzwyczajniej w świecie spłacić kredyty, zezłomować stare łodzie i odejść z zawodu

– mówił w rozmowie dla „Tygodnika Solidarność” Krzysztof Dośla, przewodniczący Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”, który zaangażował się w tę sprawę.

Tonący brzytwy się chwyta

Armatorzy i pracownicy rybołówstwa rekreacyjnego przeprowadzali już akcje protestacyjne na Pomorzu, ale politycy – z Markiem Gróbarczykiem na czele – pozostają głusi i ślepi na ich próby zwrócenia uwagi. Skoro takie protesty nie przynoszą skutku, to rybacy mogą zostać zmuszeni do śmielszych działań. Jeśli dialog przy stole zawodzi, to często rozwiązaniem jest ulica, albo… morze. Przypomnijmy, że swego czasu rybacy rozważali zablokowanie przeprawy na Mierzei Wiślanej swoimi kutrami. Odstąpili od tego pomysłu w geście dobrej woli, ale czy dalej będą na tyle wyrozumiali, skoro rząd wyraźnie bierze ich na przetrzymanie?


 

POLECANE
Ukraińskie drony znowu w akcji. Ważna fabryka w Rosji trafiona z ostatniej chwili
Ukraińskie drony znowu w akcji. Ważna fabryka w Rosji trafiona

Drony Sił Systemów Bezzałogowych ukraińskich wojsk zaatakowały w Rosji fabrykę radarów, wykorzystywanych w dronach i rakietach, które ostrzeliwują Ukrainę – powiadomił w sobotę Sztab Generalny w Kijowie.

Cztery podgatunki elit gardzących polską hołotą tylko u nas
Cztery podgatunki elit gardzących polską hołotą

Ciągle się zastanawiam skąd bierze się głębokie przekonanie niektórych środowisk o ich wyższości, lepszym wykształceniu, europejskości nad „prostakami” z prawicy, którzy nic nie kumają z otaczającej ich rzeczywistości tkwiąc mentalnie w Średniowieczu (nie będę, jaśnie oświeconym, wyjaśniał co wniosły w legacie do naszego dzisiejszego życia wykpiwane wieki średnie bo zajęłoby to zbyt wiele czasu a oni i tak by tego nie pojęli – przy okazji tylko i na końcu przypomnijmy, że między innymi ich guru Bronisław Geremek był mediewistą, zajmującym się, o zgrozo, prostytucją…) i nie wychodząc od miejscowego proboszcza (alternatywnie ”z kruchty”).

Wimbledon: Pewne zwycięstwo Igi Świątek z Danielle Collins z ostatniej chwili
Wimbledon: Pewne zwycięstwo Igi Świątek z Danielle Collins

Iga Świątek awansowała do czwartej rundy wielkoszlemowego turnieju na trawiastych kortach Wimbledonu. Rozstawiona z numerem ósmym tenisistka pewnie pokonała Amerykankę Danielle Collins 6:2, 6:3. Jej kolejną rywalką w Londynie będzie Dunka Clara Tauson.

Komu służycie?. Ostra reakcja Roberta Bąkiewicza na zaskakujący ruch policji z ostatniej chwili
"Komu służycie?". Ostra reakcja Roberta Bąkiewicza na zaskakujący ruch policji

Robert Bąkiewicz ostro skrytykował decyzję policji o wprowadzeniu zakazu lotów dronów przy granicy z Niemcami. Jak twierdzi, ograniczenia uderzają w działania obywatelskie mające na celu kontrolę migracji; zakaz ogłoszono dwa dni po tym, jak Ruch Obrony Granic zakupił własne drony do patrolowania pasa przygranicznego.

Komunikat dla mieszkańców woj. świętokrzyskiego Wiadomości
Komunikat dla mieszkańców woj. świętokrzyskiego

W sobotę uruchomiono wakacyjną, bezpłatną linię autobusową z Kielc na Święty Krzyż. Kursy realizowane będą w każdą sobotę i niedzielę do 28 września. Pasażerom towarzyszyć będzie przewodnik, który opowie o atrakcjach turystycznych regionu i zaprezentuje najciekawsze miejsca na Łysej Górze.

Awaria gazociągu w Gdańsku. Nowe informacje z ostatniej chwili
Awaria gazociągu w Gdańsku. Nowe informacje

Służby zakończyły działania na terenie terminala promowego na półwyspie Westerplatte w Gdańsku, gdzie w południe doszło do uszkodzenia gazociągu z gazem ziemnym. Nikomu nic się nie stało.

Nie czuję lewej nogi. Polska wokalistka bardzo chora Wiadomości
"Nie czuję lewej nogi". Polska wokalistka bardzo chora

Maja Hyży ponownie trafiła do szpitala. Wokalistka przeszła już dziewiątą operację związaną z rzadką chorobą biodra, na którą cierpi od dzieciństwa. Niestety, zabieg nie przebiegł bez komplikacji. W mediach społecznościowych artystka podzieliła się z niepokojącymi informacjami.

Zamknięte popularne kąpieliska. Nowy komunikat GIS z ostatniej chwili
Zamknięte popularne kąpieliska. Nowy komunikat GIS

Upały, brak wiatru i opadów to idealne warunki do pojawienia się sinic w jeziorach i zalewach. Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) poinformował 4 lipca o czasowym zamknięciu trzech kąpielisk śródlądowych z powodu zakwitu tych bakterii. Czerwona flaga oznacza całkowity zakaz kąpieli – nawet chwilowy kontakt z wodą może być niebezpieczny dla zdrowia.

Kryzys w koalicji rządowej. Kosiniak-Kamysz zabiera głos z ostatniej chwili
Kryzys w koalicji rządowej. Kosiniak-Kamysz zabiera głos

Nie boję się o stabilność koalicji; nie boję się o porozumienie naszych czterech formacji - uspokajał w sobotę szef PSL, wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, odnosząc się do informacji o spotkaniu lidera Polski 2050 Szymona Hołowni z politykami PiS.

Ewakuacja pasażerów samolotu na lotnisku na Majorce. Są ranni Wiadomości
Ewakuacja pasażerów samolotu na lotnisku na Majorce. Są ranni

Sześć osób zostało rannych podczas ewakuacji pasażerów samolotu linii Ryanair na lotnisku Palma de Mallorca; wcześniej na pokładzie maszyny włączył się alarm przeciwpożarowy. Port lotniczy funkcjonuje bez zakłóceń.

REKLAMA

Likwidacja branży rybołówstwa rekreacyjnego

Rządy Zjednoczonej Prawicy przyzwyczaiły nas do tego, że obietnice jej polityków są dotrzymywane. Czasem z opóźnieniem, nie raz po twardych negocjacjach, często na zasadzie kompromisu, ale nie są zapominane. Inaczej jest w przypadku obiecanych rekompensat dla armatorów i pracowników rybołówstwa rekreacyjnego, którym zamknięto branżę. Rząd od ponad 3 lat nie wywiązał się z danego im słowa.
Uziemione kutry w Łebie Likwidacja branży rybołówstwa rekreacyjnego
Uziemione kutry w Łebie / fot. Kateryna Ishchenko

Wszystko zaczyna się od wprowadzenia zakazu połowu dorsza na Morzu Bałtyckim. Komisja Europejska zdecydowała się na taki ruch w 2019 r. za zgodą państw członkowskich, których zakaz obejmuje. Wśród tych państw były np. Dania, Niemcy czy Polska. Rządy zainteresowanych krajów zobowiązały się, że pokryją wszelkie koszty społeczno-ekonomiczne wynikające z zakazu połowu.

Zakaz zaczął obowiązywać 1 stycznia 2020 r., a po nieco ponad dwóch tygodniach, 16 stycznia, doszło do spotkania reprezentantów branży rybołówstwa rekreacyjnego, zrzeszonych w NSZZ „Solidarność” ze stroną rządową, którą reprezentował Marek Gróbarczyk, ówczesny minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej. Efektem spotkania było podpisanie porozumienia, które zakładało rekompensatę finansową w wysokości 150 milionów złotych na pokrycie kosztów związanych z przebranżowieniem się ludzi żyjących z rybołówstwa rekreacyjnego. Te koszty to przede wszystkim konieczność utylizacji kutrów, które stały się bezużyteczne, a także spłata kredytów zaciągniętych na kupno tychże jednostek pływających. Niestety od tego czasu nie wydarzyło się nic, by choćby przybliżyć się do realizacji porozumienia.

Nabici w butelkę

Byli już armatorzy rybołówstwa rekreacyjnego zaczynają tonąć – dosłownie i w przenośni. Jako właściciele kutrów rybackich nie mogą wykorzystywać swoich jednostek do połowu dorsza, bo wciąż obowiązuje zakaz połowu, który prędko nie zostanie zdjęty. Oni sami zostali poinformowani, że ten może potrwać nawet 10 lat. Po tym czasie na terenach morskich, gdzie znajdują się łowiska dorsza, powstaną farmy wiatrowe. Oznacza to bezpowrotną utratę możliwości połowu tych ryb w takiej formie jak przed laty. Co gorsza, ich statki przez to, że bezczynnie stoją zacumowane w portach, zwyczajnie niszczeją, a rybacy wciąż muszą ponosić koszty ich postoju.

Nasza sytuacja jest krytyczna w związku z brakiem jakiejkolwiek propozycji rozwiązania tego problemu. Nasze statki zaczynają tonąć, nie pływają, nie nawilżają się, a przez to rozsychają, drewniane kadłuby się rozszczelniają i okropnie niszczeją

– mówi w rozmowie z „Tygodnikiem Solidarność” Michał Niedźwiecki, przewodniczący Komisji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” Pracowników Morza Bałtyckiego. Niedźwiecki jest jednym z właścicieli takich kutrów, którzy obecnie żyją w wielkiej obawie o swój byt. Ich statki muszą być utrzymywane, ich postój opłacany, a i tak grozi im zatonięcie przy kei, co generuje gigantyczne koszty.

Mamy kolegów, których w ogóle nie stać na utrzymanie jednostki nie zarabiającej na siebie. Jeśli – nie daj Boże – taki statek zatonie, to Urząd Morski nakaże usunięcie tej jednostki na koszt właściciela. Jeśli armatora nie będzie na to stać, to pojawi się u niego komornik i zajmie dom czy inny majątek, który posiada. To jest tragedia, z którą zostaliśmy sami.
Nie mamy co robić z tymi statkami. Nikt ich nie kupi, bo nie ma po co, nasza branża przestała istnieć

– mówi nam kapitan kutra „Szmugler”, który od kilku lat stoi zacumowany w porcie w Łebie.

Od czasu zakazu połowu dorsza armatorzy kutrów utrzymywali swoje statki i ich licencje, bo jest to wymagane, by w ogóle móc je cumować w portach. Do tej pory mogli liczyć na obniżone opłaty postojowej z uwagi na ich patową sytuację, ale w oczekiwaniu na rozwiązanie problemu okazuje się, że zaraz mogą zostać „dociśnięci” przez powrót stuprocentowych opłat.

W tej chwili mieliśmy obniżkę rocznych opłat postojowych w portach z uwagi na zakaz połowu dorsza. Warunkiem takiej zniżki było utrzymywanie ważności dokumentów i licencji połowowej. Okazało się, że po cichu bez żadnej konsultacji z nami 17 lipca Ministerstwo Rolnictwa zrezygnowało z licencji połowowych dla armatorów statków. W tym momencie rybołówstwo rekreacyjne przestało w Polsce istnieć

– gorzko stwierdza przewodniczący KM NSZZ „S” Morza Bałtyckiego.

Niesprawiedliwa transformacja

Faktycznie wygląda na to, że rybołówstwo rekreacyjne jako branża przestała istnieć. Był to ważny element nadbałtyckiej turystyki. Co roku tysiące fanów wędkarstwa przybywały do Łeby, Władysławowa i innych nadmorskich miejscowości w celu rekreacyjnego połowu dorsza, co umożliwiały im usługi oferowane przez armatorów kutrów takich jak „Szmugler”. To już się skończyło i nie wróci. Branża została po cichu zamknięta.
Nie jest tak, jak niektórzy mogą myśleć, że dotychczasowi armatorzy i pracownicy rybołówstwa rekreacyjnego próbują zawrócić kijem Wisłę i odwrócić nieodwracalne. Oni pogodzili się z losem. Wiedzą, że powrotu do tego biznesu nie ma i nie będzie. Jedyne czego chcą, to sprawiedliwej transformacji i możliwości przebranżowienia. Niestety decydenci nawet tego nie chcą im zapewnić, a mogliby, choćby w sektorze offshore, jak mówi nam Michał Niedźwiecki.

Sektor offshore, który wszedł na nasze dawne łowiska, w żaden sposób nie bierze pod uwagę wykorzystania naszych jednostek. Nasze statki niczym nie różnią się od jednostek komercyjnych, a okazuje się, że te drugie są już na kursach przystosowujących do dozorowania morskich farm wiatrowych

– mówi Niedźwiecki.
Z niewiadomych przyczyn znaleziono zastosowanie dla takich samych kutrów i ich właścicieli, ale tylko z sektora rybołówstwa komercyjnego. Kapitanowie jednostek rekreacyjnych zostali sami bez żadnej alternatywy.

Słowa rzucone na wiatr

Ze strony rządowej nie widać choćby cienia dobrej woli na rozwiązanie tej patowej sytuacji. Z dotychczasowych spotkań pomiędzy politykami a reprezentantami zamkniętej branży nie wyniknęło nic. Co prawda, padały obietnice z ust premiera Mateusza Morawieckiego, czy ministra Jacka Sasina, ale ludzie bezpośrednio odpowiedzialni za tę sferę gospodarki nie podejmują żadnych kroków. Marek Gróbarczyk, który podpisywał porozumienie z armatorami i który obiecywał finansową rekompensatę, dziś milczy i jest niedostępny dla strony społecznej.
Ministerstwo Infrastruktury, do którego należy gospodarka morska, umywa ręce, twierdząc, że rybołówstwo nie leży w obszarze jej jurysdykcji, odsyłając zainteresowanych do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. To zaś nie podejmuje tematu, bo nie czuje się odpowiedzialne za ustalenia poczynione przez Marka Gróbarczyka.

Wygląda na to, że doszło do kuriozalnej sytuacji, w której po likwidacji Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej nie przekazano w PKD [Polska Klasyfikacja Działalności] armatorów rybołówstwa rekreacyjnego do żadnego innego podmiotu. Każdy umywa ręce, mówiąc, że tym obszarem działalności się nie zajmuje. W państwie prawa nie powinno to obarczać obywateli, pracowników, a władze państwowe powinny to naprawić i unormować. Rząd sam się zobowiązał, że rozwiąże ekonomiczno-społeczne koszty decyzji administracyjnej o zakazie połowu. Ci rybacy wiedzą, że w tym zawodzie przyszłości już nie ma i jedyne czego chcą, to najzwyczajniej w świecie spłacić kredyty, zezłomować stare łodzie i odejść z zawodu

– mówił w rozmowie dla „Tygodnika Solidarność” Krzysztof Dośla, przewodniczący Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”, który zaangażował się w tę sprawę.

Tonący brzytwy się chwyta

Armatorzy i pracownicy rybołówstwa rekreacyjnego przeprowadzali już akcje protestacyjne na Pomorzu, ale politycy – z Markiem Gróbarczykiem na czele – pozostają głusi i ślepi na ich próby zwrócenia uwagi. Skoro takie protesty nie przynoszą skutku, to rybacy mogą zostać zmuszeni do śmielszych działań. Jeśli dialog przy stole zawodzi, to często rozwiązaniem jest ulica, albo… morze. Przypomnijmy, że swego czasu rybacy rozważali zablokowanie przeprawy na Mierzei Wiślanej swoimi kutrami. Odstąpili od tego pomysłu w geście dobrej woli, ale czy dalej będą na tyle wyrozumiali, skoro rząd wyraźnie bierze ich na przetrzymanie?



 

Polecane
Emerytury
Stażowe