Masz uczucie ciężkich nóg? Nie lekceważ sygnałów, jakie daje Ci twój organizm
Dlatego powinniśmy zadbać o wzmocnienie naczyń krwionośnych, ich uszczelnienie i nadanie im odpowiedniej elastyczności.
Kobiety częściej cierpią na żylaki
Kiedy zastawki żylne nie działają poprawnie, krew może cofać się i gromadzić w żyłach, co powoduje ich rozszerzenie i powstawanie żylaków. Wynika to z nadmiernego nacisku na ściany żył, które stają się słabsze i mniej elastyczne. Żylaki mogą objawiać się jako widoczne, pofałdowane, sinawe, czasem wybrzuszone żyły na powierzchni skóry. Osoby z żylakami często odczuwają dolegliwości, takie jak uczucie ciężkości nóg, bóle, skurcze, swędzenie lub mrowienie w okolicy żylaków. Czasami żylaki mogą prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zakrzepica żył głębokich.
Do czynników ryzyka w powstawaniu żylaków zalicza się dziedziczność, płeć (kobiety są bardziej podatne), starszy wiek, siedzący tryb życia, otyłość, ciążę, długotrwałe stanie w jednym miejscu lub narażenie na wysokie temperatury przez długi okres. Ważne jest więc dbanie o zdrowie żył i zapobieganie żylakom poprzez regularne ćwiczenia, utrzymanie prawidłowej masy ciała, unikanie długotrwałego siedzenia lub stania w jednym miejscu oraz unikanie długotrwałego narażenia na ciepło. Zaleca się podnoszenie nóg w czasie odpoczynku, noszenie elastycznych pończoch uciskowych, dbanie o higienę skóry i unikanie palenia. W przypadku wystąpienia żylaków istnieją różne metody leczenia: od zmiany stylu życia, po stosowanie leków, terapię uciskową, skleroterapię, czyli wstrzykiwanie substancji do zmienionych żył w celu ich zamknięcia, a także zabiegi chirurgiczne, takie jak flebektomia i ablacja laserowa. Ostateczne leczenie zależy od stopnia zaawansowania żylaków i oceny lekarza.
Mężczyźni są bardziej narażeni na tętniaki
Tętniaki to patologiczne poszerzenia lub wybrzuszenia w ścianie tętnicy. Mogą występować w różnych częściach ciała, ale najczęściej dotyczą tętnic mózgu, aorty oraz tętnic w okolicy brzucha i miednicy. Tętniaki powstają na skutek osłabienia lub uszkodzenia ściany tętnicy, co powoduje, że staje się ona bardziej podatna na rozciąganie pod wpływem pulsującego przepływu krwi. Często tętniaki nie dają żadnych objawów i odkrywane są przypadkowo podczas badań obrazowych. Jednak w niektórych przypadkach mogą powodować ból, uczucie pulsowania, skurcze mięśni, zawroty głowy, nudności czy zaburzenia widzenia, w zależności od lokalizacji tętniaka.
Najgroźniejsze są tętniaki pęknięte, które wymagają natychmiastowej pomocy medycznej. Pęknięcie tętniaka może prowadzić do wewnętrznego krwotoku, który bezpośrednio zagraża życiu. Czynniki ryzyka w powstawaniu tętniaków obejmują starszy wiek, płeć męską, obecność innych schorzeń, takich jak nadciśnienie tętnicze czy miażdżyca, palenie papierosów, predyspozycje genetyczne oraz urazy tętnic. Leczenie tętniaków zależy od ich lokalizacji i rozmiaru oraz stanu pacjenta. Małe tętniaki mogą być obserwowane pod kontrolą lekarza, podczas gdy większe lub pęknięte tętniaki wymagają zwykle interwencji chirurgicznej lub endowaskularnej (wewnątrznaczyniowej, czyli zabiegu przeprowadzanego wewnątrz światła naczynia krwionośnego bez konieczności jego otwierania). Procedury te mogą obejmować naprawę chirurgiczną tętnicy, umieszczenie endoprotezy lub embolizację tętniaka. Ważne jest regularne monitorowanie tętniaków, zwłaszcza w przypadku osób z czynnikami ryzyka. Osoby z rozpoznanym tętniakiem powinny regularnie konsultować się z lekarzem, aby śledzić swój stan i reagować jak najszybciej na niepokojące objawy.
Praktyczne wskazówki, jak dbać o żyły i tętnice
- Zachowaj zdrową dietę bogatą w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, chude białka i zdrowe tłuszcze. Ogranicz spożycie tłuszczów trans i nasyconych, soli oraz cukru.
- Utrzymuj prawidłową masę ciała poprzez regularną aktywność fizyczną i zdrową dietę.
- Regularnie ćwicz i ruszaj się; chodzenie, jogging, pływanie czy jazda na rowerze wspomagają krążenie krwi i wzmacniają układ sercowo-naczyniowy. Staraj się być aktywny przez co najmniej pół godziny dziennie.
- Unikaj palenia papierosów, które jest jednym z największych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Jeśli palisz, zrób wszystko, co w twojej mocy, aby rzucić palenie! Jeśli nie palisz, unikaj wdychania dymu papierosowego.
- Ogranicz spożycie alkoholu. Jeśli pijesz alkohol, rób to umiarkowanie, zgodnie z zaleceniami dotyczącymi zdrowia publicznego.
- Monitoruj poziom cholesterolu. Jego wysoki poziom może prowadzić do tworzenia się blaszek w żyłach i tętnicach, co zwiększa ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Regularnie sprawdzaj swój poziom cholesterolu i konsultuj wyniki z lekarzem.
- Kontroluj ciśnienie krwi. Wysokie ciśnienie krwi może obciążać żyły i tętnice, co zwiększa ryzyko uszkodzeń. Regularnie mierz ciśnienie krwi i skonsultuj się z lekarzem, jeśli jest zbyt wysokie.
- Unikaj długotrwałego siedzenia i utrzymuj prawidłową postawę. Długotrwałe siedzenie może utrudniać prawidłowe krążenie krwi. Staraj się regularnie wstawać, robić przerwy i wykonywać kilka ćwiczeń, np. przysiadów.
Zdrowie na talerzu
Dla poprawy stanu żył i tętnic sięgajmy po związki bioaktywne. Pozytywny wpływ w tym względzie wykazują polifenole, które działają przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo, wzmacniają ściany naczyń krwionośnych, nadają tętnicom odpowiednią elastyczność, regulują stan napięcia naczyń żylnych, hamują procesy miażdżycorodne. Wśród polifenoli wyjątkowo pomocna jest rutyna, którą zawiera: gryka tatarka, kasza gryczana nieprażona, czerwona cebula, jabłka, cytrusy, skórka czerwonych winogron, maliny. Kolejnymi ważnym związkami są hesperydyna i diosmina, występujące w pomarańczach, grejpfrutach, cytrynie i mandarynkach. Kwercetynę z kolei zawiera cebula, kapary, borówka brusznica, jabłka ze skórką, jarmuż, brokuły, a antocyjany: aronia, czarna porzeczka, jeżyny, żurawina, czarny bez, wiśnie, jagody, borówki, morwa czarna, czerwona kapusta i czarny ryż. Pomocne w zdrowiu naczyń krwionośnych są kwasy tłuszczowe omega-3: EPA, DHA i ALA, a także witaminy antyoksydacyjne: C i E. We wzmacnianiu żył i tętnic sprawdzą się surowce zielarskie takie jak: nostrzyk żółty, rdest ptasi, ruta zwyczajna, kwiaty bzu czarnego, fiołek trójbarwny oraz ruszczyk kolczasty, który szczególnie wyraźnie wspomaga krążenie, wzmacnia i uszczelnia naczynia krwionośne.
Krótko o myszopłochu kolczastym
Tak kiedyś w Polsce nazywano ruszczyk kolczasty. Z kolei w Europie Zachodniej myszopłoch kolczasty znany jest jako „butcher’s broom”, czyli „miotełka rzeźnika”. Nazwa pochodzi od sposobu czyszczenia drewnianych bloków do sprawiania mięsa. Rzeźnicy w tym celu posługiwali się pęczkami związanych gałązek ruszczyka. Co ciekawe, twarde gałęzie nie dość, że oczyszczały deski, to jeszcze zawarte w nich olejki wykazywały działanie odkażające i zapobiegały namnażaniu się drobnoustrojów. Zwyczajowe nazwy ruszczyka: włoska – pungitopo (ostrokrzew), niemiecka – Mausedorn (mysie żądło) oraz polska – myszopłoch (coś, co płoszy myszy), wywodzą się od dawnego sposobu wykorzystywania tej rośliny. Ponieważ liście myszopłocha są sztywne i ostre, jego gałązkami obkładano żywność, by uchronić ją przed szkodnikami, takimi jak gryzonie. A może taki patent warto i dziś wykorzystać – nie tylko w walce z myszami?