Ordo Iuris: stronnicze konsultacje i wątpliwe prawnie rozwiązania – Strefa Czystego Transportu we Wrocławiu
Zakończyły się konsultacje założeń projektu uchwały w sprawie ustanowienia Strefy Czystego Transportu we Wrocławiu pod nazwą „Jakiej strefy czystego transportu potrzebujemy”. Instytut Ordo Iuris przedstawił w ramach konsultacji opinię dotyczącą zarówno samego sposobu prowadzenia konsultacji, jak i założeń projektu uchwały ustanawiającej SCT we Wrocławiu.
Podstawą prowadzonych konsultacji jest „Raport z badań emisji spalin pojazdów oraz rekomendacje w zakresie utworzenia SCT” przygotowany przez Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych, a więc organizację, w której interesie leży wprowadzenie SCT. Jak wskazują eksperci Ordo iuris, podstawą do rzetelnej dyskusji na temat wprowadzenia strefy czystego transportu oraz jej kształtu nie powinny być jednak wyłącznie rekomendacje organizacji zainteresowanej ich wynikiem. Miasto Wrocław powinno zatem formalnie zająć stanowisko w sprawie oraz poddać pod dyskusję wyniki badań i rekomendacje opracowane przez podmioty niepozostające w konflikcie interesów.
Zdaniem Instytutu, podczas konsultacji należało także wziąć pod uwagę możliwość skorzystania z środków zaradczych, które miasto Wrocław może zastosować w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery, a które są bardziej przystępne dla obywateli. Strefa Czystego Transportu, a więc zakaz wjazdu dla istotnej części dotychczas eksploatowanych pojazdów, jest rozwiązaniem najbardziej radykalnym i najmocniej ingerującym w podstawowe prawa i wolności jednostek.
Eksperci Instytutu podkreślają, że w przypadku podjęcia jednak prac nad projektem uchwały o ustanowieniu Strefy Czystego Transportu, Rada Miasta Wrocławia powinna uwzględnić obszar emisji zanieczyszczeń, na którym dochodzi do przekroczenia ustawowych norm. Ponadto należy wziąć pod uwagę potrzeby grup osób wymagających szczególnej ochrony przed wykluczeniem, związanym z zakazem wjazdu na obszar strefy - w szczególności członków rodzin wielodzietnych, osób niepełnosprawnych, kobiet w ciąży oraz osób zasłużonych.
Decyzja o utworzeniu SCT pociągnie za sobą konieczność wprowadzenia daleko idących zmian w dotychczasowym funkcjonowaniu objętego nią obszaru. W szczególności dotyczy to wprowadzenia zupełnie nowych rozwiązań architektonicznych i budowlanych, zmiany organizacji ruchu drogowego czy rozbudowy środków ochrony przeciwpożarowej, zmiany w transporcie zbiorowym. Decyzja o wprowadzeniu SCT musi zatem uwzględniać źródła finansowania takich zmian.
„We Wrocławiu przekroczenie norm dwutlenku azotu odnotowano w 2022 r. jedynie w rejonie skrzyżowania al. Wiśniowej i ul. Powstańców Śląskich. Wydaje się zatem, że priorytetowym działaniem powinno być udrożnienie ruchu poprzez przebudowę newralgicznego skrzyżowania oraz modernizacja systemów grzewczych w okolicznych budynkach. Ustanowienie rozległej Strefy Czystego Transportu z radykalnym zakazem wjazdu pojazdów jawi się jako rozwiązanie nieproporcjonalne i zbędne” – zauważa Łukasz Bernaciński członek zarządu Instytutu Ordo Iuris.