113 lat temu urodził się Bronisław Czech zamęczony przez Niemców w Auschwitz. Historia pewnej rzeźby

Przed kilku laty Marek Księżarczyk, prezes Oddziału Miejskiego Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem pokazał mi małą rzeźbę z drewna, przedstawiającą góralkę. Figurkę, którą wykonał w obozie Bronisław Czech, znany zawodnik narciarski, szesnastokrotny mistrz Polski, olimpijczyk, taternik, ratownik górski, niezwykle uzdolniony plastycznie.
Bronisław Czech 113 lat temu urodził się Bronisław Czech zamęczony przez Niemców w Auschwitz. Historia pewnej rzeźby
Bronisław Czech / Wikipedia CC BY-SA 3,0 nl Willem van de Poll

Równocześnie poinformował mnie, że jej właścicielem jest mieszkaniec Oświęcimia. w którego domu podczas wojny mieszkał prof. dr Carl Clauberg, niemiecki ginekolog, przeprowadzający lekarskie zbrodnicze eksperymenty w KL Auschwitz.

Jego rodzina ze swojej posiadłości była wówczas wysiedlona i po wojnie, kiedy swój dom na nowa odzyskała, znaleziono w nim figurkę, którą wykonał w obozie Bronisław Czech, znany zawodnik narciarski, szesnastokrotny mistrz Polski, olimpijczyk, taternik, ratownik górski, niezwykle uzdolniony plastycznie.

Bronisław Czech urodził się 25 lipca w 1908 r. w Zakopanem, gdzie uczył się w Szkole Przemysłu Drzewnego. W 1933 r. wstąpił do Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego w Warszawie. Trzykrotny olimpijczyk, do wybuchu drugiej wojny światowej startował we wszystkich ważniejszych zawodach w kraju i za granica, uzyskując wiele nagród.

Podczas wojny został aresztowany za działalność konspiracyjną i przywieziony w pierwszym transporcie polskich więźniów politycznych z więzienia w Tarnowie do KL Auschwitz 14 czerwca 1940 r. Oznaczono go numerem 349. Początkowo przydzielony został do pracy w obozowej stolarni. Kiedy jednak esesmani zauważyli jego zdolności artystyczne, skierowano go do łyżkarni, gdzie wyrabiał obozowe drewniaki i łyżki więzienne. Później rzeźbił m.in. talerze, kubki, pudełka, podstawki pod kałamarze i tace w pięknym zakopiańskim stylu.

Ten znany przedwojenny zawodnik narciarski po trzech latach koszmarnego pobytu w obozie zaczął tracić siły. Umieszczono go bloku szpitalnym nr 20, gdzie zmarł 5 czerwca 1944 r. Do śmierci Bronka przyczyniło się głównie załamanie psychiczne, spowodowane w KL Auschwitz jego tęsknotą za górami. Doskonale pamiętał go z obozu Józef Paczyński (nr więźniarski 121), który zmarł w Krakowie w wieku 95 lat.

Udało się ustalić, że, że jeden z obozowych szkiców rysunkowych Bronisława Czecha, przechowywany dzisiaj w Muzeum Auschwitz-Birkenau, przedstawiający młodą góralkę, bardzo jest podobny do figurki z drewna, odkrytej przez Marka Księżarczyka. Dziewczyna w góralskim stroju trzyma w lewej ręce dzban, a w prawej naręcze kwiatów.

Zarówno wspomniany rysunek, jak i rzeźba góralki mają te same wymiary. Według tego szkicu zapewne, z niewielkimi tylko zmianami, Bronisław Czech wykonał w obozie wspomnianą figurkę, która nadal jest w prywatnym posiadaniu

Utalentowany zakopiańczyk nie tylko pracował w komandzie „Tischlerei” (stolarnia), a następnie „Schnitzerei” (snycernia), lecz zajmował się w obozie również malarstwem na szkle, wcześniej rysując do tych obrazów szkice, w których dominującym tematem był pejzaże tatrzańskie i góralskie sceny rodzajowe.

Jego siostra Janina Czech-Kapłan wspominała przed laty, że takie szkice brat potajemnie wysyłał jej z obozu do Zakopanego, a ona korzystając z gotowych wzorów, wykonywała z nich obrazy na szkle.

Dzisiaj wiele ulic i szkół w Polsce nosi imię Bronisława Czecha, w tym Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, a więc to odkrycie sprzed kilku lat jest tym bardziej cenne, chociaż nie wzbudziło do tej pory większego zainteresowania.


 

POLECANE
Prezydent Rumunii zrezygnował ze stanowiska pilne
Prezydent Rumunii zrezygnował ze stanowiska

Prezydent Rumunii Klaus Iohannis ogłosił w poniedziałek rezygnację z urzędu – przekazał portal telewizji Digi24. Decyzja głowy państwa wejdzie w życie w najbliższą środę, 12 lutego.

Na te zawody będzie zapotrzebowanie. MEN opublikował prognozy Wiadomości
Na te zawody będzie zapotrzebowanie. MEN opublikował prognozy

Resort edukacji opublikował raport, w którym wskazał 35 zawodów, na jakie prognozuje szczególne zapotrzebowanie na krajowym rynku pracy. Dokument ten ma na celu określenie kierunków rozwoju szkolnictwa branżowego w Polsce.

Tak Rafał Brzoska zareagował na propozycję premiera. Fala gorących komentarzy gorące
Tak Rafał Brzoska zareagował na propozycję premiera. Fala gorących komentarzy

Podczas konferencji prasowej pod hasłem „Polska. Rok Przełomu” premier Donald Tusk zwrócił się do biznesmena Rafała Brzoski, sugerując, aby zajął się deregulacją gospodarki. Właściciel InPostu zareagował na te słowa śmiechem, co nie umknęło uwadze polityków i internautów.

Odkryto nowe złoża gazu w Wielkopolsce. Orlen uruchomi wydobycie pilne
Odkryto nowe złoża gazu w Wielkopolsce. Orlen uruchomi wydobycie

Ponad 235 mln metrów sześc. gazu ziemnego wynoszą odkryte przez Orlen zasoby złoża Siedlemin w pobliżu Jarocina w Wielkopolsce. Według koncernu szybkie uruchomienie produkcji z nowego odkrycia będzie możliwe dzięki dobrze rozwiniętej infrastrukturze wydobywczej w regionie.

Konferencja prasowa wg Tuska. Dziennikarze w sali obok z ostatniej chwili
Konferencja "prasowa" wg Tuska. Dziennikarze w sali obok

W poniedziałek w siedzibie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie rozpoczęła się konferencja prasowa pod hasłem "Polska. Rok przełomu", na której premier Donald Tusk przedstawił plan gospodarczy na najbliższe lata. Niestety przedstawiciele mediów nie znaleźli się na wspólnej sali z premierem, co uniemożliwiło zadawanie pytań.

Międzynarodowy szczyt ws. sztucznej inteligencji. Do Paryża przybędą naukowcy i politycy Wiadomości
Międzynarodowy szczyt ws. sztucznej inteligencji. Do Paryża przybędą naukowcy i politycy

Międzynarodowy szczyt na temat sztucznej inteligencji AI Action Summit gromadzi w Paryżu przywódców około 80 krajów, przedstawicieli globalnych gigantów branży technologicznej i naukowców. To próba szukania miejsca dla Europy w konkurencji zdominowanej przez USA i Chiny.

Sędzia: Scenariusz reżyserowany przez Donalda Tuska budzi grozę w środowisku sędziowskim tylko u nas
Sędzia: Scenariusz reżyserowany przez Donalda Tuska budzi grozę w środowisku sędziowskim

Władza polityczna, która zawłaszcza obszar wymiaru sprawiedliwości dla własnych celów, to władza autorytarna, bowiem koncentruje w jednym polu decyzyjnym instytucje, mające na celu stanie na straży praw obywatelskich oraz wymierzanie sprawiedliwości. Natomiast władza sądownicza i jej przedstawiciele (sędziowie), którzy partycypują w autorytarnych zabiegach władzy wykonawczej, tracą z miejsca przymiot niezależności i zasługują na najgłębszą pogardę.

Tusk opowiada Polakom bzdury. Beata Szydło skrytykowała premiera ws. paktu migracyjnego gorące
"Tusk opowiada Polakom bzdury". Beata Szydło skrytykowała premiera ws. paktu migracyjnego

Kanclerz Niemiec Olaf Scholz podczas niedzielnej debaty z Friedrichem Merzem stwierdził, że dzięki unijnym przepisom będzie odsyłał migrantów do innych krajów europejskich. W tej kwestii miał rozmawiać z szefami rządów innych państw, w tym z premierem Donaldem Tuskiem. Do sprawy odniosła się Beata Szydło.

Karol Nawrocki żąda od Tuska ujawnienia treści rozmowy z Scholzem nt. paktu migracyjnego z ostatniej chwili
Karol Nawrocki żąda od Tuska ujawnienia treści rozmowy z Scholzem nt. paktu migracyjnego

W niedzielę podczas debaty między kanclerzem Niemiec Olafem Scholzem i liderem CDU Friedrichem Merzem szef niemieckiego rządu odniósł się m.in. do kwestii polityki migracyjnej. Stwierdził, że jego rząd będzie odsyłał migrantów do sąsiednich krajów, co miał wcześniej ustalić z szefami rządów innych europejskich państw, m.in. Donaldem Tuskiem.

Jeden ze scenariuszy daje wygraną Nawrockiemu. Nowy sondaż Wiadomości
Jeden ze scenariuszy daje wygraną Nawrockiemu. Nowy sondaż

W jednym ze scenariuszy w najnowszym sondażu prezydenckim szansę na wygraną w drugiej turze wyborów ma Karol Nawrocki. W większości wariantów faworytem jest Rafał Trzaskowski.

REKLAMA

113 lat temu urodził się Bronisław Czech zamęczony przez Niemców w Auschwitz. Historia pewnej rzeźby

Przed kilku laty Marek Księżarczyk, prezes Oddziału Miejskiego Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem pokazał mi małą rzeźbę z drewna, przedstawiającą góralkę. Figurkę, którą wykonał w obozie Bronisław Czech, znany zawodnik narciarski, szesnastokrotny mistrz Polski, olimpijczyk, taternik, ratownik górski, niezwykle uzdolniony plastycznie.
Bronisław Czech 113 lat temu urodził się Bronisław Czech zamęczony przez Niemców w Auschwitz. Historia pewnej rzeźby
Bronisław Czech / Wikipedia CC BY-SA 3,0 nl Willem van de Poll

Równocześnie poinformował mnie, że jej właścicielem jest mieszkaniec Oświęcimia. w którego domu podczas wojny mieszkał prof. dr Carl Clauberg, niemiecki ginekolog, przeprowadzający lekarskie zbrodnicze eksperymenty w KL Auschwitz.

Jego rodzina ze swojej posiadłości była wówczas wysiedlona i po wojnie, kiedy swój dom na nowa odzyskała, znaleziono w nim figurkę, którą wykonał w obozie Bronisław Czech, znany zawodnik narciarski, szesnastokrotny mistrz Polski, olimpijczyk, taternik, ratownik górski, niezwykle uzdolniony plastycznie.

Bronisław Czech urodził się 25 lipca w 1908 r. w Zakopanem, gdzie uczył się w Szkole Przemysłu Drzewnego. W 1933 r. wstąpił do Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego w Warszawie. Trzykrotny olimpijczyk, do wybuchu drugiej wojny światowej startował we wszystkich ważniejszych zawodach w kraju i za granica, uzyskując wiele nagród.

Podczas wojny został aresztowany za działalność konspiracyjną i przywieziony w pierwszym transporcie polskich więźniów politycznych z więzienia w Tarnowie do KL Auschwitz 14 czerwca 1940 r. Oznaczono go numerem 349. Początkowo przydzielony został do pracy w obozowej stolarni. Kiedy jednak esesmani zauważyli jego zdolności artystyczne, skierowano go do łyżkarni, gdzie wyrabiał obozowe drewniaki i łyżki więzienne. Później rzeźbił m.in. talerze, kubki, pudełka, podstawki pod kałamarze i tace w pięknym zakopiańskim stylu.

Ten znany przedwojenny zawodnik narciarski po trzech latach koszmarnego pobytu w obozie zaczął tracić siły. Umieszczono go bloku szpitalnym nr 20, gdzie zmarł 5 czerwca 1944 r. Do śmierci Bronka przyczyniło się głównie załamanie psychiczne, spowodowane w KL Auschwitz jego tęsknotą za górami. Doskonale pamiętał go z obozu Józef Paczyński (nr więźniarski 121), który zmarł w Krakowie w wieku 95 lat.

Udało się ustalić, że, że jeden z obozowych szkiców rysunkowych Bronisława Czecha, przechowywany dzisiaj w Muzeum Auschwitz-Birkenau, przedstawiający młodą góralkę, bardzo jest podobny do figurki z drewna, odkrytej przez Marka Księżarczyka. Dziewczyna w góralskim stroju trzyma w lewej ręce dzban, a w prawej naręcze kwiatów.

Zarówno wspomniany rysunek, jak i rzeźba góralki mają te same wymiary. Według tego szkicu zapewne, z niewielkimi tylko zmianami, Bronisław Czech wykonał w obozie wspomnianą figurkę, która nadal jest w prywatnym posiadaniu

Utalentowany zakopiańczyk nie tylko pracował w komandzie „Tischlerei” (stolarnia), a następnie „Schnitzerei” (snycernia), lecz zajmował się w obozie również malarstwem na szkle, wcześniej rysując do tych obrazów szkice, w których dominującym tematem był pejzaże tatrzańskie i góralskie sceny rodzajowe.

Jego siostra Janina Czech-Kapłan wspominała przed laty, że takie szkice brat potajemnie wysyłał jej z obozu do Zakopanego, a ona korzystając z gotowych wzorów, wykonywała z nich obrazy na szkle.

Dzisiaj wiele ulic i szkół w Polsce nosi imię Bronisława Czecha, w tym Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, a więc to odkrycie sprzed kilku lat jest tym bardziej cenne, chociaż nie wzbudziło do tej pory większego zainteresowania.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe