Prof. Mirosław Piotrowski dla "TS": CETA to anachronizm, który może przynieść więcej szkody niż pożytku
- Głosowałem przeciwko wyrażeniu zgody Parlamentu Europejskiego na zawarcie CETY, ponieważ w mojej ocenie dokument ten budzi sporo kontrowersji. Nawet uważne przeczytanie tekstu nie gwarantuje stwierdzenia jego zgodności z unijnym prawem. Istnieje tak wiele wątpliwości w tym względzie, że zasadne było skierować przed głosowaniem w PE wniosek do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, aby zbadał zgodność jego zapisów z prawem wspólnotowym.
- Czy to jedyny powód?
- Niektórzy eksperci wskazują na zagrożenie dla dalszej realizacji zawartej w Traktacie o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej zasady ostrożności. Nie można wykluczyć, że po podpisaniu CETA, Unia Europejska w praktyce może obniżyć swoje dotychczasowe normy, zapewniające jakość i bezpieczeństwo żywności. Najwięcej obaw budzi możliwość napływu z Kanady do krajów Unii żywności modyfikowanej genetycznie (GMO). Według wielu środowisk i organizacji społecznych ze względu na wprowadzenie mechanizmu ICS, czyli systemu sądów ds. inwestycji, CETA nie zabezpiecza należycie państwom członkowskim UE swobody w regulowaniu usług publicznych (w tym ochrony zdrowia, usług społecznych i edukacji). Obawy dotyczą także rozstrzygania sporów przez mające powstać sądy arbitrażowe, w których międzynarodowe korporacje mogą mieć uprzywilejowaną pozycję. Według mnie, w obecnej sytuacji geopolitycznej (po zwycięstwie D. Trumpa w USA) porozumienie UE - Kanada jawi się jako anachronizm, który może przynieść więcej szkody niż pożytku, powodując wzrost niechęci społeczeństw państw europejskich wobec instytucji unijnych.
Artykuł pochodzi z najnowszego numeru "TS" (09/2017) dostępnego także w wersji cyfrowej tutaj
CETA – Kompleksowa Umowa Gospodarczo-Handlowa (Comprehensive Economic and Trade Agreement) – umowa o wolnym handlu między UE a Kanadą, negocjowana w latach 2009-2014, podpisana 30 października 2016 podczas szczytu Kanada – UE. Ratyfikowana przez Parlament Europejski 15 lutego br.
TTIP – Transatlantyckie Partnerstwo w dziedzinie Handlu i Inwestycji (Transatlantic Trade and Investment Partnership) – umowa handlowa między USA a UE, negocjowana od 2013 roku, mająca tworzyć wraz z umową CETA transatlantycką strefę wolnego handlu. Wobec licznych protestów, głównie ze strony organizacji pozarządowych, negocjacje w sprawie TTIP zostały zawieszone w 2016 roku. To, jak również negatywna opinia prezydenta USA Donalda Trumpa nt. wielostronnych umów handlowych (w styczniu wycofał Stany Zjednoczone z Transpacyficznej umowy o wolnym handlu [TPP]) pozwala przypuszczać, że do podpisania TTIP w ogóle nie dojdzie.
NAFTA - Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu (North American Free Trade Agreement) – umowa zawarta pomiędzy Stanami Zjednoczonymi, Kanadą i Meksykiem, tworząca pomiędzy tymi państwami strefę wolnego handlu.
ISDS – system prywatnych sądów arbitrażowych (Investor-State Dispute Settlement System), towarzyszący międzynarodowym umowom handlowym, służący rozwiązywaniu sporów między zagranicznymi inwestorami a państwami.
ICS – system sądów inwestycyjnych (Investment Court System), stanowiący modyfikację systemu ISDS.
