[Tylko u nas] Marek Jan Chodakiewicz: Polskie „Sto lat!”

Można przebaczyć wielu cudzoziemcom, którzy myślą, że Polska ma 100 lat. Nawet niektóre oficjalne enuncjacje mówią o „stu latach niepodległości”. To historycznie nietrafne. Taki skrót – kompromis dla sprawy zwięzłości hasła. Powinno być „sto lat od odzyskania niepodległości”, ale jakoś tak niełacno. No i ignoruje to większość dziejów Polski. Całość jest więc skomplikowana.
 [Tylko u nas] Marek Jan Chodakiewicz: Polskie „Sto lat!”
/ TS
11 listopada 1918 r. Polska ogłosiła swój powrót na mapę jako niepodległe państwo. Ściślej: już 7 października Rada Regencyjna ogłosiła suwerenne państwo polskie ze stolicą w Warszawie. Pokazała się też potem konkurencja w Krakowie i Lublinie. Ale przyjęło się, że 11 listopada to data – punkt odniesienia, gdy Polki i Polacy potwierdzili kontynuację swojej historii: ponad 1000 lat swej państwowości, prawie millennium chrześcijaństwa i kilka tysięcy lat obecności swego ludu w rejonie rzeki Wisły. Notabene Indie też obchodzą swą niepodległość od 1947 r., mimo że Hindusi mają wielotysiącletnią historię.

Jedyną rzeczą, która pozwala ludziom Zachodu odnieść się do tych spraw, jest fakt, że 11 listopada to również Dzień Zawieszenia Broni (Armistice Day), czyli zakończenie I wojny światowej. Amerykanie obchodzą to jako Dzień Weterana. Jednak polskie stulecie wolności domaga się kilku przypisów. Suwerenność polska nie jest zjawiskiem liniowym. To opowieść o euforii połączonej z wewnętrznymi kłótniami i przerwami zafundowanymi przez cudzoziemców.

Polacy cieszyli się niepodległością w międzywojniu, mimo tego że od 1926 r. znaleźli się pod relatywnie miękką dyktaturą lewicowo-wojskową. Władze fałszowały wybory, ale dozwoliły na istnienie opozycji i wolnej prasy. RP utrzymała suwerenność w takich warunkach przez 20 lat. We wrześniu 1939 r. wybuchła II wojna światowa. Hitler i Stalin najechali państwo nasze. Polskę zepchnięto do podziemia, gdzie walczyła z oboma okupantami: naziolami i komuną. Za granicą Polskie Siły Zbrojne wspierały wysiłek sojuszniczy na lądzie, morzu i w powietrzu.

W latach 1944-45 Armia Czerwona wypchnęła Wehrmacht z Polski. To nie było wzywolenie. Czerwony totalitaryzm zastąpił brunatny. Stalin wszedł na miejsce Hitlera. Kreml naznaczył tubylczych komunistycznych kolaborantów, aby rządzili Polską jako marionetki Moskwy przez następne 40 lat i więcej. Co jakiś czas wybuchały antykomunistyczne bunty (1956, 1968, 1970 i 1976), ale czerwoni miażdżyli je za każdym razem brutalnie.

Największy zryw to Solidarność, ruch niepodległościowy maskujący się jako związek zawodowy (1980-1989). Inspirowany wyborem Karola Wojtyły jako Jana Pawła II na papieża i wykorzystujący antykomunizm amerykańskiego prezydenta Ronalda Reagana oraz brytyjskiej premier Margaret Thatcher. Solidarność rzuciła otwarte wyzwanie wspieranemu przez Sowietów reżimowi w Warszawie. Mimo tego że zepchnięto ją do podziemia podczas stanu wojennego w latach 1981-1983, przetrwała. Następnie, wyzyskując wielce koślawe i kiepsko wdrażane „reformy” genseka Michaiła Gorbaczowa, Solidarność wynurzyła się z otchłani, aby stanąć z otwartą przyłbicą przeciwko czerwonym – w sfałszowanych przez nich wyborach parlamentarnych w czerwcu 1989 r. 

Niestety zgodnie z okrągłostołowym zaprzaństwem 65 procent miejsc w legislaturze zagwarantowano komunistom i ich sojusznikom. O resztę można się było ubiegać. Solidarność wygrała wszystkie oprócz jednego. Mniejszość wolno wybranych zasiadła w parlamencie. Jednak sfałszowane wybory nie dały demokracji Polsce. Ponadto oddziały Armii Czerwonej wciąż stacjonowały w Polsce. Czyli nie było ani demokracji, ani suwerenności.

Odzyskiwanie niepodległości było procesem stopniowym. Pierwsze demokratyczne wybory miały miejsce w październiku 1991 r. Pół roku wcześniej Sowieci zaczęli się powoli wycofywać. Ostatni żołnierz Armii Czerwonej wylazł z RP dopiero 17 września 1993 r.; symbolicznie w 55 rocznicę inwazji Stalina z 1939 r. Od tego czasu można liczyć, że Polska była suwerenna i demokratyczna.

Licząc od 2018 r., RP cieszy się suwerennością znowu przez 25 lat, a demokracją od 27 lat. Niestety nie ma konsensusu wśród Polaków, którą datę należy upamiętniać jako moment odzyskania wolności ponownie. Lewica i postkomuna upierają się przy 1989 r., ignorując sfałszowane wybory. Inni odrzucają tę cezurę, a niektórzy nawet twierdzą, że dopiero wybory parlamentarne w 2015 r., które wygrało Prawo i Sprawiedliwość, oznaczają „pełną niepodległość”, a nawet „odzyskanie suwerenności”.

Jakby tam było, między 1918 a 2018, Polska cieszy się suwerennością 45 lat, a demokracją 35 lat. Jednocześnie musimy pamiętać, że Polska spędziła 55 lat w totalitarnych łańcuchach niemieckich i sowieckich (III Rzesza – 6 lat i Związek Sowiecki – 49).

Dlaczego obchodzimy 11 listopada jako szczególny dzień? Z kilku powodów. Po pierwsze, dzień ten nadszedł dokładnie 123 lata po zniknięciu Rzeczypospolitej z map Europy. To było bezprecedensowe wymazanie z dziejów starożytnego państwa. Średniowieczne Królestwo Polskie przerodziło się w Rzeczypospolitą Obojga Narodów (XIV do XVIII w.), która była największym, najpotężniejszym i najbardziej wolnym narodem w Europie. Wybierała swe parlamenty i królów. Ponad milion obywateli głosowało. Liczba uczestników systemu przewyższała liczbę ludzi biorących udział w greckiej demokracji i rzymskim republikanizmie. Polska miała habeus corpus od 1436; od 1505 r. obowiązywała tu zasada, że nie ma opodatkowania bez reprezentacji; a wolność sumienia, nie tylko dla chrześcijan, ale również dla żydów i mahometan, była faktem prawnym od 1573 r.

Rzeczpospolitą spotkały trzy zabory dokonane przez żarłoczne państwa ościenne: Rosję, Prusy i Austrię – w latach 1772, 1793 i 1795. Wiedeń wstrzymał się raz, ale Berlin i St. Petersburg nigdy nie miały dość. Ale wreszcie, w 1918 r., Polacy cieszyli się rezurekcją starej RP, której reinkarnacją była II RP. 

Po drugie, gdy państwa zaborcze padły w wyniku I wojny światowej, Polacy odzyskali wolność dzięki własnemu wysiłkowi zbrojnemu, a szczególnie potrzebie polsko-bolszewickiej (1919-1921). Był to jedyny wypadek w historii, że Armia Czerwona przegrała wojnę.

Po trzecie, polscy dyplomaci potrafili postawić na swoim wobec czasami wrogich albo obojętnych potęg zachodnich na konferencji pokojowej w Wersalu i przedtem. Mieli wsparcie Francji. Ale najważniejsze, że polskim dyplomatom udało się na swoją stronę przeciągnąć Stany Zjednoczone. A Amerykanie polskiego pochodzienia zgłosili się masowo na ochotnika, wstępując w szeregi polskich sił zbrojnych. 

A jak to wszystko nie wystarcza, żeby cieszyć się z wolności, to przecież Polska ma jeszcze bogatą historię tysięclecia. Tym samym 11 listopada 2018 r. zawiera w sobie wysiłek pokoleń i spuściznę Państwa Polskiego, które istniało w rozmaitych formach, zanim szczęśliwie przyjęło chrześcijaństwo w 966 r. Ponadto mamy dowody archeologiczne organizacji państwowej i regionalnej z czasów prehistorycznych, a w tym budowle kamienne sprzed ponad 2000 lat. Badania DNA sugerują, że mieszkańcy współczesnej Polski wywodzą się z osiedleńców euroazjatyckich, którzy przybyli z Wyżyny Irańskiej jakieś 3000 lat temu. To jest naprawdę długa, polska historia. Jest się z czego cieszyć.

Niech żyje Dzień Niepodległości!

Marek Jan Chodakiewicz
Waszyngton, DC, 30 października 2018 

Artykuł pochodzi z najnowszego numeru "TS" (45/2018) do kupienia w wersji cyfrowej tutaj.

 

POLECANE
Znamy nazwisko potencjalnego szefa Kancelarii Prezydenta Karola Nawrockiego z ostatniej chwili
Znamy nazwisko potencjalnego szefa Kancelarii Prezydenta Karola Nawrockiego

- Poseł Zbigniew Bogucki ma zostać szefem Kancelarii Prezydenta Karola Nawrockiego. Znamy też inne nazwiska - pisze Rzeczpospolita. Źródła Tysol.pl potwierdzają, że jest to nazwisko rozpatrywane.

WOŁYŃ BEZ MITÓW - 11 lipca w Warszawie konferencja w 82. rocznicę „krwawej niedzieli”  Wiadomości
"WOŁYŃ BEZ MITÓW" - 11 lipca w Warszawie konferencja w 82. rocznicę „krwawej niedzieli” 

W 82. rocznicę „krwawej niedzieli” na Wołyniu Stowarzyszenie „Wspólnota i Pamięć” organizuje konferencję upamiętniającą ofiary ukraińskiego ludobójstwa pod hasłem „WOŁYŃ BEZ MITÓW 3”. Wydarzenie jest połączone z premierą książki o tym samym tytule. Partnerem wydarzenia jest portal Tysol.pl.

Niepokojąca sytuacja przed Kancelarią Premiera. Interweniowały służby z ostatniej chwili
Niepokojąca sytuacja przed Kancelarią Premiera. Interweniowały służby

W czwartek przed południem służby bezpieczeństwa interweniowały przed Kancelarią Prezesa Rady Ministrów w Warszawie. Kobieta, która – jak ustalili dziennikarze – chciała spotkać się z premierem Donaldem Tuskiem, miała przy sobie kanister z benzyną i zapalniczkę.

Nie żyje aktorka znanych polskich seriali z ostatniej chwili
Nie żyje aktorka znanych polskich seriali

2 lipca 2025 roku w wieku 88 lat zmarła Joanna Jarzębska – znana i ceniona aktorka teatralna oraz telewizyjna. Informację o jej śmierci przekazała pogrążona w żałobie rodzina, publikując oficjalny nekrolog.

Morderstwo polskiego naukowca w Grecji. Uniwersytet w Berkeley zareagował Wiadomości
Morderstwo polskiego naukowca w Grecji. Uniwersytet w Berkeley zareagował

Przemysław Jeziorski, pracujący na co dzień na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, został zastrzelony w Grecji. Według greckich mediów było to morderstwo na zlecenie. Amerykański uniwersytet odniósł się do śmierci polskiego naukowca. 

Komunikat dla mieszkańców Lubelszczyzny z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Lubelszczyzny

IMGW przewiduje w czwartek gwałtowne wzrosty poziomu wód w południowo wschodniej części województwa lubelskiego. Stany wody w pięciu punktach znajdują się w strefach wysokich.

Hołownia traci kontrolę? Petru mówi o nowej partii z ostatniej chwili
Hołownia traci kontrolę? Petru mówi o nowej partii

Ryszard Petru, ekonomista i poseł Polski 2050, w ostatnim wywiadzie dla Polsat News przyznał, że środowisko przedsiębiorców coraz częściej sugeruje mu stworzenie nowej formacji politycznej. Choć sam podkreśla, że nadal widzi potencjał w partii Szymona Hołowni, nie wyklucza powstania nowego bytu politycznego.

Parlament Europejski zdecydował ws. odwołania Ursuli von der Leyen z ostatniej chwili
Parlament Europejski zdecydował ws. odwołania Ursuli von der Leyen

Parlament Europejski w Strasburgu opowiedział się w czwartek przeciwko wnioskowi o wotum nieufności dla Komisji Europejskiej, na której czele stoi Ursula von der Leyen. 175 europosłów poparło wniosek, 360 było przeciw. W głosowaniu 175 europosłów była za przyjęciem wniosku, przeciwko opowiedziało się 360, a 18 się wstrzymało.

Andrzej Duda odniósł się do słów ws. kary za zdradę. Przypomniał, kto wcześniej mówił o wieszaniu z ostatniej chwili
Andrzej Duda odniósł się do słów ws. kary za zdradę. Przypomniał, kto wcześniej mówił o wieszaniu

W środę wieczorem Andrzej Duda w wywiadzie dla kanałów Otwarta Konserwa, Nowy Ład i Klub Jagielloński krytykował część środowiska sędziowskiego, która "opowiada się po jednej ze stron sporu politycznego". Przytoczył też wypowiedź: "Dlaczego w Polsce jest tyle zdrady i warcholstwa bezczelnego? Ponieważ dawno nikogo nie powieszono za zdradę". Ten cytat wzburzył polityków koalicji i wspierających ich komentatorów. Prezydent postanowił odnieść się do tych reakcji.  

TVP wycofuje się z produkcji Lalki. Zdjęcia ruszają za dwa tygodnie Wiadomości
TVP wycofuje się z produkcji "Lalki". Zdjęcia ruszają za dwa tygodnie

Nie będzie nowego serialu opartego na adaptacji "Lalki" Bolesława Prusa – przekazał Radosław Drabik, producent filmu. Powodem jest rezygnacja TVP z realizacji serialu. Zastrzegł jednocześnie, że zdjęcia do filmu w wersji kinowej ruszają za dwa tygodnie. 

REKLAMA

[Tylko u nas] Marek Jan Chodakiewicz: Polskie „Sto lat!”

Można przebaczyć wielu cudzoziemcom, którzy myślą, że Polska ma 100 lat. Nawet niektóre oficjalne enuncjacje mówią o „stu latach niepodległości”. To historycznie nietrafne. Taki skrót – kompromis dla sprawy zwięzłości hasła. Powinno być „sto lat od odzyskania niepodległości”, ale jakoś tak niełacno. No i ignoruje to większość dziejów Polski. Całość jest więc skomplikowana.
 [Tylko u nas] Marek Jan Chodakiewicz: Polskie „Sto lat!”
/ TS
11 listopada 1918 r. Polska ogłosiła swój powrót na mapę jako niepodległe państwo. Ściślej: już 7 października Rada Regencyjna ogłosiła suwerenne państwo polskie ze stolicą w Warszawie. Pokazała się też potem konkurencja w Krakowie i Lublinie. Ale przyjęło się, że 11 listopada to data – punkt odniesienia, gdy Polki i Polacy potwierdzili kontynuację swojej historii: ponad 1000 lat swej państwowości, prawie millennium chrześcijaństwa i kilka tysięcy lat obecności swego ludu w rejonie rzeki Wisły. Notabene Indie też obchodzą swą niepodległość od 1947 r., mimo że Hindusi mają wielotysiącletnią historię.

Jedyną rzeczą, która pozwala ludziom Zachodu odnieść się do tych spraw, jest fakt, że 11 listopada to również Dzień Zawieszenia Broni (Armistice Day), czyli zakończenie I wojny światowej. Amerykanie obchodzą to jako Dzień Weterana. Jednak polskie stulecie wolności domaga się kilku przypisów. Suwerenność polska nie jest zjawiskiem liniowym. To opowieść o euforii połączonej z wewnętrznymi kłótniami i przerwami zafundowanymi przez cudzoziemców.

Polacy cieszyli się niepodległością w międzywojniu, mimo tego że od 1926 r. znaleźli się pod relatywnie miękką dyktaturą lewicowo-wojskową. Władze fałszowały wybory, ale dozwoliły na istnienie opozycji i wolnej prasy. RP utrzymała suwerenność w takich warunkach przez 20 lat. We wrześniu 1939 r. wybuchła II wojna światowa. Hitler i Stalin najechali państwo nasze. Polskę zepchnięto do podziemia, gdzie walczyła z oboma okupantami: naziolami i komuną. Za granicą Polskie Siły Zbrojne wspierały wysiłek sojuszniczy na lądzie, morzu i w powietrzu.

W latach 1944-45 Armia Czerwona wypchnęła Wehrmacht z Polski. To nie było wzywolenie. Czerwony totalitaryzm zastąpił brunatny. Stalin wszedł na miejsce Hitlera. Kreml naznaczył tubylczych komunistycznych kolaborantów, aby rządzili Polską jako marionetki Moskwy przez następne 40 lat i więcej. Co jakiś czas wybuchały antykomunistyczne bunty (1956, 1968, 1970 i 1976), ale czerwoni miażdżyli je za każdym razem brutalnie.

Największy zryw to Solidarność, ruch niepodległościowy maskujący się jako związek zawodowy (1980-1989). Inspirowany wyborem Karola Wojtyły jako Jana Pawła II na papieża i wykorzystujący antykomunizm amerykańskiego prezydenta Ronalda Reagana oraz brytyjskiej premier Margaret Thatcher. Solidarność rzuciła otwarte wyzwanie wspieranemu przez Sowietów reżimowi w Warszawie. Mimo tego że zepchnięto ją do podziemia podczas stanu wojennego w latach 1981-1983, przetrwała. Następnie, wyzyskując wielce koślawe i kiepsko wdrażane „reformy” genseka Michaiła Gorbaczowa, Solidarność wynurzyła się z otchłani, aby stanąć z otwartą przyłbicą przeciwko czerwonym – w sfałszowanych przez nich wyborach parlamentarnych w czerwcu 1989 r. 

Niestety zgodnie z okrągłostołowym zaprzaństwem 65 procent miejsc w legislaturze zagwarantowano komunistom i ich sojusznikom. O resztę można się było ubiegać. Solidarność wygrała wszystkie oprócz jednego. Mniejszość wolno wybranych zasiadła w parlamencie. Jednak sfałszowane wybory nie dały demokracji Polsce. Ponadto oddziały Armii Czerwonej wciąż stacjonowały w Polsce. Czyli nie było ani demokracji, ani suwerenności.

Odzyskiwanie niepodległości było procesem stopniowym. Pierwsze demokratyczne wybory miały miejsce w październiku 1991 r. Pół roku wcześniej Sowieci zaczęli się powoli wycofywać. Ostatni żołnierz Armii Czerwonej wylazł z RP dopiero 17 września 1993 r.; symbolicznie w 55 rocznicę inwazji Stalina z 1939 r. Od tego czasu można liczyć, że Polska była suwerenna i demokratyczna.

Licząc od 2018 r., RP cieszy się suwerennością znowu przez 25 lat, a demokracją od 27 lat. Niestety nie ma konsensusu wśród Polaków, którą datę należy upamiętniać jako moment odzyskania wolności ponownie. Lewica i postkomuna upierają się przy 1989 r., ignorując sfałszowane wybory. Inni odrzucają tę cezurę, a niektórzy nawet twierdzą, że dopiero wybory parlamentarne w 2015 r., które wygrało Prawo i Sprawiedliwość, oznaczają „pełną niepodległość”, a nawet „odzyskanie suwerenności”.

Jakby tam było, między 1918 a 2018, Polska cieszy się suwerennością 45 lat, a demokracją 35 lat. Jednocześnie musimy pamiętać, że Polska spędziła 55 lat w totalitarnych łańcuchach niemieckich i sowieckich (III Rzesza – 6 lat i Związek Sowiecki – 49).

Dlaczego obchodzimy 11 listopada jako szczególny dzień? Z kilku powodów. Po pierwsze, dzień ten nadszedł dokładnie 123 lata po zniknięciu Rzeczypospolitej z map Europy. To było bezprecedensowe wymazanie z dziejów starożytnego państwa. Średniowieczne Królestwo Polskie przerodziło się w Rzeczypospolitą Obojga Narodów (XIV do XVIII w.), która była największym, najpotężniejszym i najbardziej wolnym narodem w Europie. Wybierała swe parlamenty i królów. Ponad milion obywateli głosowało. Liczba uczestników systemu przewyższała liczbę ludzi biorących udział w greckiej demokracji i rzymskim republikanizmie. Polska miała habeus corpus od 1436; od 1505 r. obowiązywała tu zasada, że nie ma opodatkowania bez reprezentacji; a wolność sumienia, nie tylko dla chrześcijan, ale również dla żydów i mahometan, była faktem prawnym od 1573 r.

Rzeczpospolitą spotkały trzy zabory dokonane przez żarłoczne państwa ościenne: Rosję, Prusy i Austrię – w latach 1772, 1793 i 1795. Wiedeń wstrzymał się raz, ale Berlin i St. Petersburg nigdy nie miały dość. Ale wreszcie, w 1918 r., Polacy cieszyli się rezurekcją starej RP, której reinkarnacją była II RP. 

Po drugie, gdy państwa zaborcze padły w wyniku I wojny światowej, Polacy odzyskali wolność dzięki własnemu wysiłkowi zbrojnemu, a szczególnie potrzebie polsko-bolszewickiej (1919-1921). Był to jedyny wypadek w historii, że Armia Czerwona przegrała wojnę.

Po trzecie, polscy dyplomaci potrafili postawić na swoim wobec czasami wrogich albo obojętnych potęg zachodnich na konferencji pokojowej w Wersalu i przedtem. Mieli wsparcie Francji. Ale najważniejsze, że polskim dyplomatom udało się na swoją stronę przeciągnąć Stany Zjednoczone. A Amerykanie polskiego pochodzienia zgłosili się masowo na ochotnika, wstępując w szeregi polskich sił zbrojnych. 

A jak to wszystko nie wystarcza, żeby cieszyć się z wolności, to przecież Polska ma jeszcze bogatą historię tysięclecia. Tym samym 11 listopada 2018 r. zawiera w sobie wysiłek pokoleń i spuściznę Państwa Polskiego, które istniało w rozmaitych formach, zanim szczęśliwie przyjęło chrześcijaństwo w 966 r. Ponadto mamy dowody archeologiczne organizacji państwowej i regionalnej z czasów prehistorycznych, a w tym budowle kamienne sprzed ponad 2000 lat. Badania DNA sugerują, że mieszkańcy współczesnej Polski wywodzą się z osiedleńców euroazjatyckich, którzy przybyli z Wyżyny Irańskiej jakieś 3000 lat temu. To jest naprawdę długa, polska historia. Jest się z czego cieszyć.

Niech żyje Dzień Niepodległości!

Marek Jan Chodakiewicz
Waszyngton, DC, 30 października 2018 

Artykuł pochodzi z najnowszego numeru "TS" (45/2018) do kupienia w wersji cyfrowej tutaj.


 

Polecane
Emerytury
Stażowe