Gdy w czerwcu 1982 r. internowani w Załężu działacze Solidarności podjęli strajk głodowy, ks. Jancarz ogłosił modlitewne czuwanie w mistrzejowickiej kaplicy. Tak narodziła się tradycja cotygodnowych mszy św. za Ojczyznę, które gromadziły tłumy wiernych, także z innych parafii w Polsce. Kazania o wydźwięku patriotycznym i wolnościowym głosili również zapraszani przez ks. Kazimierza inni kapłani, ks. prof. Józef Tischner, ks. Jerzy Popiełuszko, ks. Edward Frankowski, ks. Henryk Jankowski, ks. Stanisław Kardasz czy ks. Stanisław Małkowski. Popularność i siła oddziaływania mszy św. za Ojczyznę przyczyniła się do powstania największego dzieła ks. Kazimierza, Duszpasterstwa Ludzi Pracy. W jego ramach organizowano pomoc finansową dla strajkującyh, wyrzuconych z pracy czy innych potrzebujących. Rozdzielano zagraniczną pomoc żywnościową, konfraternia samarytańska prowadziła aptekę rozdającą leki pochodzące z darów, a nauczycielska dawała korepetycje uczniom krakowskich szkół. Kolejną inicjatywą ks. Kazimierza było powołanie Chrześcijańskiego Uniwersytetu Robotniczego, którego działalność, wg Urzędu do Spraw Wyznań była „... kamuflażem dla wykładów z najnowszej historii Polski, politycznie i ekonomicznie w ujęciu opozycyjnym”. To dzięki ks. Jancarzowi, wspieranemu przez proboszcza ks. Mikołaja Kuczkowskiego, mistrzejowicki kościół stał się znanym w całej Polsce ośrodkiem kultury niezależnej. Cegoż tam nie było... był i festiwal Sacrosong, i świeckie recitale i koncerty, także wystawy, spektakle teatralne czy występy kabaretowe. Kaziu, bo tak na niego mówiliśmy, był szczególnie dumny z Niezależnej Telewizji Mistrzejowickiej. To jego autorskie „dziecko”, ewenement na tamte czasy. NTM dokumentowała i rozpowszechniała na kasetach VHS akcje protestacyjne, strajki czy inne ważne wydarzenia w Nowej Hucie. Materiały te, po rekonstrukcji cyfrowej, znajdują się w zasobach archiwalnych IPN.

Nie sposób wymienić wszystkich dzieł niezwykłego duszpasterza. Nie do przecenienia jest jego rola podczas i po strajku huty na wiosnę 1988 r. W tym samym roku podjął się organizacji Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka. Uczestniczyło w niej 1000 osób, w tym 300 z zagranicy. W lutym 1989 r. ks. Kazimierz Jancarz otrzymał honorowe członkostwo Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność Huty im. Lenina. Nieco później został administratorem parafii w podkrakowskiej Luborzycy, gdzie również z wielkim zapałem wprowadzał swoje niezwykłe projekty. Przedwczesna nagła śmierć cztery lata później przerwała działalność wizjonera, pomysłodawcy i organizatora praktycznego wspólnotowego działania. Człowieka wielkiego serca, szczerego patrioty.

Mieczysław Gil

Artykuł pochodzi z najnowszego numeru "TS" (13/2018) do kupienia w wersji cyfrowej tutaj.