Dr Konrad Wierzbicki: Rodzicu, opamiętaj się!
W związku z tragiczną śmiercią 16-letniej Julii z Lubina, która jak podają media: „po wielu latach hejtu popełniła samobójstwo”, w najbliższą niedzielę w Lubinie odbędzie się marsz milczenia. W ten sposób koledzy i mieszkańcy miasta chcą uczcić pamięć tragicznie zmarłej nastolatki, która miała doświadczać przemocy ze strony innych młodych ludzi. Sprawę opisują media: "Wobec informacji, że dziewczynka od pewnego czasu była ofiarą hejtu rówieśniczego, głównie za pośrednictwem mediów społecznościowych, postępowanie ma wyjaśnić, czy mieliśmy do czynienia ze znęcaniem psychicznym, które doprowadziło do targnięcia się na własne życie" — dodają prokuratorzy.
Czytaj też: Dramat w Lubinie. Nie żyje gnębiona przez rówieśników 16-latka
Przemoc rówieśnicza to jeden z najpoważniejszych problemów szkół
Szkoła jest miejscem, w którym może pojawiać się wiele skrajnych emocji. Przemoc rówieśnicza, czy agresja to bez wątpienia nieuniknione wyzwania, z którymi muszą zmierzyć się zarówno dzieci, jak i rodzice oraz pedagodzy szkolni. Wielu z nas pamięta z czasów szkolnych sytuacje niewłaściwego traktowania jednych przez drugich. Wyśmiewanie, przezywanie, używanie przemocy fizycznej – może pozostawiać trwałe ślady w psychice młodego człowieka, doświadczającego zachowań przemocowych, z tych też względów nie powinien on pozostać bez wsparcia i pomocy ze strony dorosłych. Agresywne zachowania dzieci i młodzieży przybierają różne formy, od bezpośredniej agresji fizycznej związanej z naruszaniem nietykalności cielesnej drugiej osoby (uderzenia, popychanie, kopanie, opluwanie, duszenie), do agresji pośredniej wyrażonej w formie ataku na czyjąś własność (rzucanie smartfonem o podłoże, opluwaniem rzeczy osobistych, niszczenie tornistra, książek i zeszytów). Pedagodzy szkolni wielokrotnie mogą być świadkami różnych form agresji między uczniami w środowisku szkoły (lekcje, przerwy, wycieczki), ale czy potrafią reagować i przeciwdziałać tego typu zagrożeniom?
Treści tworzone przez hejterów są bezwartościowe
Dyskusja wokół różnych zagrożeń, które są nieodłącznym elementem środowiska szkolnego wydaje się niezwykle ważna i potrzebna. Zwłaszcza teraz, kiedy zwrócimy uwagę na zjawisko hejtu, które w dobie cyfryzacji naszego życia przejawia się coraz częściej nie za pomocą słów, ale przybiera formę memów, gifów oraz filmików. Chyba większość osób korzystających z Internetu, w swoim życiu natknęła się na treści, które zawierały słowa powszechnie uznawane za wulgarne, agresywne komentarze na jakiś temat lub o jakiejś osobie. Doświadczenie pokazuje, że treści hejterskie, ukierunkowane przeciwko danej osobie lub grupie osób nie mają żadnej wartości merytorycznej. Bardzo często użycie agresywnego, przekraczającego granice kultury języka w treściach hejterskich wyraża niezadowolenie, zazdrość.
Doświadczenie pokazuje, że treści hejterskie, ukierunkowane przeciwko danej osobie lub grupie osób nie mają żadnej wartości merytorycznej.
Czytaj także: Dr Konrad Wierzbicki: Przemoc wobec dzieci. Druzgocące dane
Problem hejtu dotkliwie dotyka przede wszystkim dzieci i młodzież, które w ocenie ekspertów nie posiadają jeszcze dobrze wykształconych mechanizmów chroniących.
Analiza nielicznych raportów i badań naukowych poświęconych problematyce hejtu, pokazuje, że jego „ofiarami” dość często stają się politycy, osoby znane – celebryci. Niestety problem hejtu dotkliwie dotyka przede wszystkim dzieci i młodzież, które w ocenie ekspertów nie posiadają jeszcze dobrze wykształconych mechanizmów chroniących przez tego typu cyberprzemocą.
Zdarza się, że młodzi ludzie doświadczający hejtu reagują bardzo emocjonalnie i nie potrafią poradzić sobie z problemem, który w skrajnych przypadkach (bez udzielenia dziecku odpowiedniej pomocy i wsparcia ze strony rodziców, opiekunów, pedagogów szkolnych) może prowadzić do tragicznych skutków. Bez wątpienia, aby temu przeciwdziałać, konieczna jest edukacja w tym zakresie, która powinna w pierwszej kolejności objąć najmłodszych użytkowników nowoczesnych technologii, a następnie rodziców, opiekunów i pedagogów szkolnych. Ważne wydaje się uwrażliwienie na ten problem wszystkich zaangażowanych w proces wychowania i edukacji, tak aby potrafili ustalić zagrożenia płynące z Internetu i zareagować na nie w odpowiednim czasie. Dużym wsparciem dla wszystkich zainteresowanych ochroną dzieci i młodzieży w cyberprzestrzeni mogą być zapisy obowiązującego kodeksu karnego. Różne postacie hejtu w naszym porządku prawnym zostały zinterpretowane jako czyny karalne (na przykład: zniesławienie – art. 212 kk; zniewaga – art. 216 kk; groźba z powodu dyskryminacji – art. 119 kk; uporczywe nękanie, tzw. „stalking” – art. 190a kk; nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowych – art. 256 kk).
Koniecznie porozmawiaj o tym z dzieckiem!
Potrzebujesz pomocy, znajdujesz się w trudnej sytuacji, przeżywasz kryzys? – Dziecięcy Telefon Zaufania Rzeczniczki Praw Dziecka 800 12 12 12 (24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. – Telefon interwencyjny dla osób w trudnej sytuacji życiowej Kryzysowy Telefon Zaufania
– wsparcie psychologiczne: 116 123 czynny codziennie od 14.00 do 22.00
– Całodobowe centrum Wsparcia dla osób w kryzysie emocjonalnym: 800 70 22 22 – Bezpłatny kryzysowy telefon zaufania dla dzieci i młodzieży: 116 111
– Jeśli w związku z myślami samobójczymi lub próbą samobójczą występuje zagrożenie życia, w celu natychmiastowej interwencji kryzysowej zadzwoń pod numer 112 lub udaj się na oddział pogotowia do miejscowego szpitala psychiatrycznego.
Czytaj także: Dramatyczny wpis oficjalnego profilu Polskiej Akademii Nauk: Polska nauka tonie