41 lat temu podpisano porozumienia, które stworzyły ogólnopolską Solidarność

Porozumienia Katowickie, a właściwie Porozumienia Dąbrowskie podpisane w Hucie Katowice, przesądziły o powstaniu NSZZ „Solidarność” jako jednolitego, ogólnopolskiego związku zawodowego. Treść porozumień, to w praktyce ustawa o związkach zawodowych. 11 września mija 41 lat od ich podpisania.
 41 lat temu podpisano porozumienia, które stworzyły ogólnopolską Solidarność
/ IPN

Strajk w Hucie Katowice rozpoczął się 28 sierpnia. W nocy z 29 na 30 sierpnia na przewodniczącego nowego komitetu strajkowego został wybrany Andrzej Rozpłochowski. Poprzedni komitet, który negocjował wyłącznie szczegółowe sprawy socjalne, został rozwiązany pod naciskiem pozostałych hutników. Rozpoczęto rozmowy z komisją rządową, a nie jak do tej pory z dyrekcją Huty Katowice. Jednym z pierwszych pomysłów Rozpłochowskiego było ogłoszenie, że komitet strajkowy będzie negocjował wyłącznie z przedstawicielami rządu PRL, a nie przedstawicielami PZPR. Bardzo twarda postawa katowickiego komitetu strajkowego sprawiła, że porozumienie z władzami zawarto niemal dwa tygodnie po porozumieniu w Stoczni Gdańskiej.

O ile podpisane wcześniej porozumienia ze Szczecina, z Gdańska i Jastrzębia-Zdroju tworzyły podstawy ówczesnej umowy społecznej, o tyle Porozumienie Katowickie było dopełnieniem tej umowy. Porozumienie podpisane w Hucie Katowice dotyczyło przede wszystkim gwarancji realizacji Porozumienia Gdańskiego w zakresie tworzenia struktur Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych.

Gwarancje realizacji postanowień porozumienia gdańskiego z dnia 31 sierpnia 1980 r. w odniesieniu do Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych zwanych dalej Niezależnymi Związkami polegają na: akceptacji i nie przeciwdziałaniu przez organa administracji państwowej, Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa, oraz Kierownictwa zakładów pracy i zakładowych organizacji politycznych – powstawaniu, organizowaniu i funkcjonowaniu tych związków, z tym że z chwilą wejścia w życie nowej ustawy o Związkach Zawodowych, Niezależne Związki dopełnią formalności w niej przewidzianych” – czytamy w porozumieniu.

Strona rządowa na mocy porozumienia gwarantowała zwolnienie z pracy osób pełniących funkcje w Niezależnych Związkach z zachowaniem prawa do wynagrodzenia za czas wykonywania tych funkcji, a także przyznanie przez zakłady pracy lokali na potrzeby zakładowych/wydziałowych/ogniw Niezależnych Związków, a z kolei przez organa administracji państwowej dla wyższych szczebli Niezależnych Związków. Władze zagwarantowały też dostęp do publikowania informacji o działalności Niezależnych Związków we wszystkich środkach masowego przekazu (radio, telewizja, prasa), a także umożliwiały przedstawicielom Niezależnych Związków występowanie w środkach masowego przekazu.

Kierownicy zakładów pracy mieli natomiast zapewnić ogniwom Niezależnych Związków możliwość współdecydowania przy podziale zakładowych świadczeń socjalnych i bytowych, związanych z działalnością związków zawodowych. Zagwarantowane również zostało zapewnienie udziału Niezależnych Związków w sprawach związanych z zatrudnianiem, wynagradzaniem i rozwiązywaniem stosunku pracy w odniesieniu do zrzeszonych w nim członków.

Na mocy tego porozumienia oddziały Narodowego Banku Polskiego miały realizować wnioski o otwarcie kont bankowych dla ogniw Niezależnych Związków przede wszystkim w celu lokowania wpływów ze składek członkowskich. Niezależne Samorządne Związki Zawodowe miały mieć również zapewniony udział w pracach nad nowymi ustawami o Związkach Zawodowych, Samorządzie Robotniczym oraz nowelizacją Kodeksu Pracy.

Ponadto Niezależne Samorządne Związki Zawodowe gwarantowały, że będą w swojej działalności dokładały starań, we współpracy z kierownictwami zakładów pracy, na rzecz podnoszenia wydajności pracy i mobilizacji załóg dla jak najlepszej realizacji zadań gospodarczych.

Ustalenia dotyczyły ponadto udzielenia gwarancji nierepresjonowania oraz pełnego bezpieczeństwa osobom wchodzącym w skład Międzyzakładowego Komitetu Robotniczego z tymczasową siedzibą przy Hucie Katowice i komitetów robotniczych przedsiębiorstw i zakładów reprezentowanych przez ten komitet, a także osobom wspomagającym Międzyzakładowy Komitet Robotniczy i zakładowe komitety robotnicze, oraz wszystkim uczestnikom strajku i ich rodzinom. Zabroniono ponadto stosowania szykan mających pozory legalności.

Ze strony rządowej porozumienie sygnowali Franciszek Kaim (minister hutnictwa i przewodniczący komisji rządowej), Zbigniew Szałajda (dyrektor naczelny Huty Katowice), Kazimierz Sąda (podsekretarz stanu w Ministerstwie Hutnictwa), Eugeniusz Pustówka (dyrektor naczelny Huty im. Lenina), Franciszek Grzesiak (generalny dyrektor Zjednoczenia Metali Nieżelaznych), Michał Stepaniak (dyrektor Departamentu Pracy i Płac Ministerstwa Hutnictwa) oraz Antoni Seta (przewodniczący Związku Zawodowego Hutników. Natomiast z ramienia MKR porozumienie sygnowali Andrzej Rozpłochowski (przewodniczący MKR Huty Katowice), Jacek Jagiełka (wiceprzewodniczący MKR HK), Bogdan Borkowski (wiceprzewodniczący MKR HK), Kazimierz Świtoń (sekretarz MKR), a także Aleksander Karpierz, Zbigniew Kupisiewicz i Wiesław Tatko. W negocjowaniu porozumienia, w charakterze doradców, udział wzięli również Wiesław Chrzanowski, Stefan Kurowski, Janusz Krzyżewski oraz Zbigniew Bogusławski.

 


 

POLECANE
Niemcom brakuje 80 000 żołnierzy tylko u nas
Niemcom brakuje 80 000 żołnierzy

Niemiecki rząd przedstawił 27 sierpnia ustawę o Modernizacji Służby Wojskowej (WDModG), które ma wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Celem tej ustawy jest wzmocnienie Bundeswehry bez zmiany konstytucji, poprzez stworzenie atrakcyjnego, dobrowolnego modelu służby, skupionego na budowie silnej rezerwy. Wzorem dla Niemiec jest Szwecja, której udaje się na zasadzie dobrowolności uzupełnić swoje braki kadrowe w wojsku.

Zaskakujące nagranie Donalda Tuska. Internauci w śmiech Wiadomości
Zaskakujące nagranie Donalda Tuska. Internauci w śmiech

Donald Tusk znów zwrócił na siebie uwagę internautów. Tym razem premier opublikował nagranie, na którym biega wraz politykami towarzyszącymi mu podczas wizyty na rewitalizowanej linii kolejowej nr 49 Łomża-Śniadowo. „Przed nami maraton!” – napisał szef rządu. Internauci już komentują zaskakujący post premiera.

Europa tonie. Po wprowadzeniu umowy z Mercosur, pierwsi pod wodę pójdą rolnicy tylko u nas
Europa tonie. Po wprowadzeniu umowy z Mercosur, pierwsi pod wodę pójdą rolnicy

W dzisiejszym świecie, gdzie globalna gospodarka przypomina ogromną, skomplikowaną orkiestrę, kraje Europy grają coraz ciszej, a co gorsza bez - przypisywanej naszemu kontynentowi przez stulecia - maestrii. Niekorzystne dla nas zmiany układu sił gospodarczych na świecie widoczne są od lat. I następują coraz szybciej. Czy Europa przestała być centrum światowej gospodarki?

Niemiecki cud gospodarczy pęka? Bezrobocie najwyższe od dekady, Merz bije na alarm pilne
Niemiecki cud gospodarczy pęka? Bezrobocie najwyższe od dekady, Merz bije na alarm

Niemcy znalazły się w głębokim kryzysie. Po raz pierwszy od 2015 roku liczba bezrobotnych przekroczyła 3 miliony. Bezrobotni mają szczególną nadreprezentację wśród obcokrajowców, korzystających z hojnych zasiłków. - Państwo socjalne w obecnej formie nie jest już możliwe do sfinansowania z naszych osiągnięć gospodarczych – przyznał kanclerz Friedrich Merz.

Para prezydencka rozpoczęła narodowe czytanie. W tym roku - Jan Kochanowski z ostatniej chwili
Para prezydencka rozpoczęła narodowe czytanie. W tym roku - Jan Kochanowski

W sobotę w Ogrodzie Saskim odbywa się narodowe czytanie z parą prezydencką. W tym roku królują utwory Jana Kochanowskiego. „Poezja Jana Kochanowskiego towarzyszy nam od pokoleń. (…) To powinno być nasze wspólne wielkie zadanie, by uczeń wychodzący z polskiej szkoły rzeczywiście czuł dumę z bycia Polakiem” – podkreślił prezydent Karol Nawrocki.

Ostrzeżenia pierwszego stopnia dla kilku województw. Jest komunikat IMGW z ostatniej chwili
Ostrzeżenia pierwszego stopnia dla kilku województw. Jest komunikat IMGW

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia meteorologiczne dla kilku województw.

Nawrocki odpowiada na tweety Sikorskiego: Proszę poprawić zbroję i zachować powagę pilne
Nawrocki odpowiada na tweety Sikorskiego: "Proszę poprawić zbroję i zachować powagę"

"Nasze relacje z USA to naprawdę kwestia zasadnicza dla Polski. Minister SZ, cykający selfie pod budynkami administracji naszego partnera, to nie jest dobra droga" - napisał Karol Nawrocki nawiązując do serii wpisów szefa polskiej dyplomacji na platformie X.

Ziobro wciąż walczy z nowotworem: Miałem 10 proc. szans na przeżycie Wiadomości
Ziobro wciąż walczy z nowotworem: "Miałem 10 proc. szans na przeżycie"

Były minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro opowiedział w rozmowie z "SE" o walce z rakiem przełyku. Guz miał aż sześć centymetrów i dawał mniej niż 10 procent szans na przeżycie. Polityk przeszedł wyczerpujące leczenie i dziś zmaga się z powikłaniami po operacji.

Nie będzie Bundeswehry na Ukrainie. Merz puszcza innych przodem polityka
Nie będzie Bundeswehry na Ukrainie. Merz puszcza innych przodem

Kanclerz Friedrich Merz jeszcze niedawno mówił o konieczności wysłania Bundeswehry do wsparcia Ukrainy, dziś wycofuje się ze swoich deklaracji - donosi „Sueddeutsche Zeitung”.

Wiatraki ponad wszystko. Hennig-Kloska chce obejść prezydenckie weto pilne
Wiatraki ponad wszystko. Hennig-Kloska chce obejść prezydenckie weto

Minister klimatu Paulina Hennig-Kloska nie rezygnuje z liberalizacji zasad budowy wiatraków. Zapowiada rozporządzenia i ustawy, które mają umożliwić rozwój energetyki wiatrowej mimo sprzeciwu prezydenta. Rząd stawia na turbiny, a nie na energetykę opartą na węglu.

REKLAMA

41 lat temu podpisano porozumienia, które stworzyły ogólnopolską Solidarność

Porozumienia Katowickie, a właściwie Porozumienia Dąbrowskie podpisane w Hucie Katowice, przesądziły o powstaniu NSZZ „Solidarność” jako jednolitego, ogólnopolskiego związku zawodowego. Treść porozumień, to w praktyce ustawa o związkach zawodowych. 11 września mija 41 lat od ich podpisania.
 41 lat temu podpisano porozumienia, które stworzyły ogólnopolską Solidarność
/ IPN

Strajk w Hucie Katowice rozpoczął się 28 sierpnia. W nocy z 29 na 30 sierpnia na przewodniczącego nowego komitetu strajkowego został wybrany Andrzej Rozpłochowski. Poprzedni komitet, który negocjował wyłącznie szczegółowe sprawy socjalne, został rozwiązany pod naciskiem pozostałych hutników. Rozpoczęto rozmowy z komisją rządową, a nie jak do tej pory z dyrekcją Huty Katowice. Jednym z pierwszych pomysłów Rozpłochowskiego było ogłoszenie, że komitet strajkowy będzie negocjował wyłącznie z przedstawicielami rządu PRL, a nie przedstawicielami PZPR. Bardzo twarda postawa katowickiego komitetu strajkowego sprawiła, że porozumienie z władzami zawarto niemal dwa tygodnie po porozumieniu w Stoczni Gdańskiej.

O ile podpisane wcześniej porozumienia ze Szczecina, z Gdańska i Jastrzębia-Zdroju tworzyły podstawy ówczesnej umowy społecznej, o tyle Porozumienie Katowickie było dopełnieniem tej umowy. Porozumienie podpisane w Hucie Katowice dotyczyło przede wszystkim gwarancji realizacji Porozumienia Gdańskiego w zakresie tworzenia struktur Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych.

Gwarancje realizacji postanowień porozumienia gdańskiego z dnia 31 sierpnia 1980 r. w odniesieniu do Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych zwanych dalej Niezależnymi Związkami polegają na: akceptacji i nie przeciwdziałaniu przez organa administracji państwowej, Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa, oraz Kierownictwa zakładów pracy i zakładowych organizacji politycznych – powstawaniu, organizowaniu i funkcjonowaniu tych związków, z tym że z chwilą wejścia w życie nowej ustawy o Związkach Zawodowych, Niezależne Związki dopełnią formalności w niej przewidzianych” – czytamy w porozumieniu.

Strona rządowa na mocy porozumienia gwarantowała zwolnienie z pracy osób pełniących funkcje w Niezależnych Związkach z zachowaniem prawa do wynagrodzenia za czas wykonywania tych funkcji, a także przyznanie przez zakłady pracy lokali na potrzeby zakładowych/wydziałowych/ogniw Niezależnych Związków, a z kolei przez organa administracji państwowej dla wyższych szczebli Niezależnych Związków. Władze zagwarantowały też dostęp do publikowania informacji o działalności Niezależnych Związków we wszystkich środkach masowego przekazu (radio, telewizja, prasa), a także umożliwiały przedstawicielom Niezależnych Związków występowanie w środkach masowego przekazu.

Kierownicy zakładów pracy mieli natomiast zapewnić ogniwom Niezależnych Związków możliwość współdecydowania przy podziale zakładowych świadczeń socjalnych i bytowych, związanych z działalnością związków zawodowych. Zagwarantowane również zostało zapewnienie udziału Niezależnych Związków w sprawach związanych z zatrudnianiem, wynagradzaniem i rozwiązywaniem stosunku pracy w odniesieniu do zrzeszonych w nim członków.

Na mocy tego porozumienia oddziały Narodowego Banku Polskiego miały realizować wnioski o otwarcie kont bankowych dla ogniw Niezależnych Związków przede wszystkim w celu lokowania wpływów ze składek członkowskich. Niezależne Samorządne Związki Zawodowe miały mieć również zapewniony udział w pracach nad nowymi ustawami o Związkach Zawodowych, Samorządzie Robotniczym oraz nowelizacją Kodeksu Pracy.

Ponadto Niezależne Samorządne Związki Zawodowe gwarantowały, że będą w swojej działalności dokładały starań, we współpracy z kierownictwami zakładów pracy, na rzecz podnoszenia wydajności pracy i mobilizacji załóg dla jak najlepszej realizacji zadań gospodarczych.

Ustalenia dotyczyły ponadto udzielenia gwarancji nierepresjonowania oraz pełnego bezpieczeństwa osobom wchodzącym w skład Międzyzakładowego Komitetu Robotniczego z tymczasową siedzibą przy Hucie Katowice i komitetów robotniczych przedsiębiorstw i zakładów reprezentowanych przez ten komitet, a także osobom wspomagającym Międzyzakładowy Komitet Robotniczy i zakładowe komitety robotnicze, oraz wszystkim uczestnikom strajku i ich rodzinom. Zabroniono ponadto stosowania szykan mających pozory legalności.

Ze strony rządowej porozumienie sygnowali Franciszek Kaim (minister hutnictwa i przewodniczący komisji rządowej), Zbigniew Szałajda (dyrektor naczelny Huty Katowice), Kazimierz Sąda (podsekretarz stanu w Ministerstwie Hutnictwa), Eugeniusz Pustówka (dyrektor naczelny Huty im. Lenina), Franciszek Grzesiak (generalny dyrektor Zjednoczenia Metali Nieżelaznych), Michał Stepaniak (dyrektor Departamentu Pracy i Płac Ministerstwa Hutnictwa) oraz Antoni Seta (przewodniczący Związku Zawodowego Hutników. Natomiast z ramienia MKR porozumienie sygnowali Andrzej Rozpłochowski (przewodniczący MKR Huty Katowice), Jacek Jagiełka (wiceprzewodniczący MKR HK), Bogdan Borkowski (wiceprzewodniczący MKR HK), Kazimierz Świtoń (sekretarz MKR), a także Aleksander Karpierz, Zbigniew Kupisiewicz i Wiesław Tatko. W negocjowaniu porozumienia, w charakterze doradców, udział wzięli również Wiesław Chrzanowski, Stefan Kurowski, Janusz Krzyżewski oraz Zbigniew Bogusławski.

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe