Tadeusz Płużański: Jak Zygmunt Błażejewicz likwidował komunistów

Urodził się 20 września 1918 r. w Witebsku. W 1938 r. zdał maturę w Gimnazjum Ojców Jezuitów w Wilnie, a w czerwcu 1939 r. ukończył Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy przy 5. pp leg. Walczył w wojnie obronnej 1939 r. w kompanii CKM 2. batalionu 6. pp leg.
Przeciwko Niemcom, Litwinom i sowietom
Od listopada 1939 działał w konspiracji, w grupie SZP-ZWZ-AK „Niemenczyn”. Zagrożony aresztowaniem we wrześniu 1943 r. trafił do partyzantki. Służył w oddziale por. Adama Boryczki „Tońki”, stanowiącym zalążek 6. Wileńskiej Brygady AK, w patrolu por. Piotra Motylewicza „Szczepcia”.
W 1944 r. jako dowódca plutonu szturmowego wykonał szereg akcji przeciw formacjom niemieckim i litewskim a także partyzantce sowieckiej.
17 lipca 1944 roku uratował swój pluton z sowieckiej obławy, wyprowadzając go do Puszczy Rudnickiej. W sierpniu wraz z kilkoma podkomendnymi podążył w kierunku Warszawy, zgodnie z apelem, aby pomóc Powstaniu Warszawskiemu. Dotarł na Podlasie, gdzie skontaktował się z tamtejszą konspiracją.
Przeciwko komunistom
11 listopada 1944 r. awansowany na stopień porucznika. Od grudnia 1944 r. do końca marca 1945 r. dowodził komórką egzekucyjną Obwodu Bielsk Podlaski. Przeprowadził kilka akcji bojowych, w tym atak na sowiecki magazyn wojskowy we wsi Czaje-Wólka, oraz 10 akcji likwidacyjnych (m.in. 6 stycznia 1945 r. we wsi Jakubowskie zlikwidował starszego lejtnanta Smiersza Aleksandra Dokszyna wraz z towarzyszącymi mu funkcjonariuszem UB Pawłem Chomickim i komendantem posterunku MO w Boćkach Wiktorem Zielińskim).
Po wymarszu w pole 5. Wileńskiej Brygady AK, objął w niej dowództwo szwadronu. 3 maja 1945 r. na szosie Bielsk Podlaski-Boćki szwadron „Zygmunta” urządził zasadzkę na samochód z milicjantami z Mielnika i ubekami z Bielska, likwidując i raniąc funkcjonariuszy. 7 maja 1945 r. „Zygmunt” zniszczył posterunek MO w Boćkach, likwidując kilkunastu milicjantów, oficera NKWD st. lejt. Iwana Czernowa i jednego szeregowego enkawudzistę. W nocy z 9 na 10 maja zlikwidował w Boćkach dwóch współpracowników NKWD. 15 maja we wsi Binduga w gm. Narew ujął i rozstrzelał sierżanta NKWD Matwieja Kałmykowa oraz ukarał spaleniem chlewa i stodoły jednego z gospodarzy za współpracę z NKWD.
16 maja „Zygmunt” w wyniku potyczki we wsi Potoka z grupą białostockiej straży więziennej, milicjantów i żołnierzy KBW został ranny.
28 maja 1. szwadron pod dowództwem „Zygmunta” stoczył we wsi Majdan walkę z grupą operacyjną NKWD i KBW. 26 czerwca zaatakował sowiecki posterunek wojskowy i stację kolejową w osadzie Strabla, zabijając kilku czerwonoarmistów.
7 lipca 1945 r. w Brzezinach zlikwidował dziesięcioosobową grupę sowieckiej prokuratury wojskowej, w tym pułkownika Pawła Wasiljewa i 3 kapitanów. 13 lipca na drodze Ciechanowiec-Siemiatycze rozbił kolumnę samochodową, zabijając oficera i czterech żołnierzy Armii Czerwonej oraz biorąc do niewoli 16 żołnierzy (l)WP i oficera politycznego, por. Michała Żabińskiego, którego na prośbę jego dotychczasowych podkomendnych rozstrzelano. 8 sierpnia pod wsią Sikory rozbił grupę operacyjną (l)WP, która straciła 15 zabitych.
18 sierpnia 1945 wraz z oddziałem Władysława Łukasiuka „Młota” zniszczył w Miodusach Pokrzywnych grupę operacyjną NKWD, UB i (l)WP.
Emigracja
4 października 1945 r., po demobilizacji 5. Wileńskiej Brygady AK, „Zygmunt” wraz z żoną – sanitariuszką Alicją z d. Trojanowską – i kilkoma partyzantami opuścił oddział, a następnie udał się do zachodnich Niemiec, a później do Argentyny i w końcu USA, gdzie osiadł.