[Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Komunistyczny płk Teofil Karczmarz. Sędzia krwawego trybunału. Mierny, ale wierny

Do 29 lipca 1955 roku był sędzią jednego z najkrwawszych komunistycznych trybunałów śmierci w okupowanej przez sowietów Polsce - Najwyższego Sądu Wojskowego. Teofil Karczmarz – oprawca nigdy nie osądzony za swoje morderstwa sądowe – spoczął na Powązkach Wojskowych w Warszawie.
Kraty. Więzienie [Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Komunistyczny płk Teofil Karczmarz. Sędzia krwawego trybunału. Mierny, ale wierny
Kraty. Więzienie / Pixabay.com

Teofil Karczmarz urodził się w 1899 roku w Ciotczy, pow. Lubartów. Pochodził z rodziny chłopskiej, poprzestał na wykształceniu podstawowym. W latach 1917-44 pracował na różnych stanowiskach w sądownictwie powszechnym. Od sierpnia 1944 roku w PPR.

Od września 1944 roku w strukturach sądownictwa wojskowego 1 Armii WP. W latach 1946-47 asesor w Sądzie Marynarki Wojennej, 1947-49 sędzia Wojskowego Sądu Marynarki Wojennej, 1949-1952 p.o. szefa Wojskowego Sądu Garnizonowego w Elblągu. Od 23 lutego 1952 roku do 29 lipca 1955 roku sędzia Najwyższego Sądu Wojskowego.

Wedle wniosku z 1955 roku dotyczącego zatwierdzenia kandydata na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego sędzia Teofil Karczmarz "(...) ma poważne trudności w dokładnym poznaniu zagadnień prawniczych z uwagi na małe wykształcenie, a co za tym idzie ma znaczne trudności w pracy zawodowej. Jednak powierzone mu sprawy załatwia bardzo dokładnie, z właściwym zrozumieniem walki klasowej i interesu Polski Ludowej. Bardzo aktywny członek PZPR (...)".

 

Komisja Mazura

„Odwilżowa” komisja prokuratora generalnego PRL Mariana Mazura wymieniała obciążające Karczmarza czyny: „był przewodniczącym lub członkiem sądu oraz w zgromadzeniu ogólnym we wszystkich niemal sprawach sfingowanego „spisku wojskowego” oraz w licznych innych procesach o charakterze specjalnym. Znał wszystkie sprawy, nie było przed nim żadnych tajemnic. Tępy, służalczy i cyniczny. Brał udział w sądzeniu następujących spraw „spisku wojskowego”:
- sprawa centralna spisku (Tatar + 8), bez wyroku śmierci (!!!),
- sprawa nowego kierownictwa spisku (płk Skibiński + 4), 5 wyroków śmierci, nie wykonano,
- sprawa spisku w lotnictwie (płk Adamecki + 7), 6 wyroków śmierci, wszystkie wykonano,
- sprawa spisku w Mar. Woj. (kmdr Menczak + 6), 5 wyroków śmierci, 3 wykonano, ponadto komandor Krzywiec, b. d-ca „Błyskawicy”, zmarł w więzieniu po wyroku,
- sprawa spisku lotników Okr. Warsz. (płk Sokołowski + 3), 4 wyroki śmierci, 2 wykonano,
- sprawa spisku w o. II Szt. Gen. (mjr Kostuch + 2), 3 wyroki śmierci, 1 wykonano,
- sprawa spisku w Warsz. Okr. Woj. (płk Roda + 1), 2 wyroki śmierci, nie wykonano,
- sprawa ppłk. Barbasiewicza, wyrok śmierci, wykonano,
- sprawa mjr. Machalli, wyrok śmierci, wykonano,
- sprawa ppłk. Bochenka, wyrok śmierci, nie wykonano,
- sprawa mjr. Lewandowskiego, wyrok śmierci, nie wykonano,
- sprawy mjr. Siemińskiego (10 lat), płk. Leszczyńskiego (12 lat), gen. Luśniaka (15 lat, zmarł w więzieniu), mjr. Tarasiewicza (13 lat), płk. Naruszewicza (dożywocie), mjr. Zieniewicza (15 lat), ppłk. Kowalskiego (15 lat), płk. Uziembło (uniew. w 1954 r.), ppłk. Marcinkiewicza (12 lat), mjr. Rękosiewicza (15 lat), płk. Wilocha (10 lat), płk. Wockiego (13 lat), mjr. Kołodziejskiego (15 lat), mjr. J. Romana (dożywocie), ppłk. Jurkowskiego (15 lat), mjr. Perdzyńskiego (10 lat), ppłk. Szaada (12 lat), ppłk. Adamkiewicza (dożywocie), mjr. Wójtowicza (dożywocie), płk. Maszlanki (13 lat), ppłk. Wójtowicza (12 lat), płk. Sidorowskiego (12 lat, zmarł 3 lata po zwolnieniu). W pozostałych sprawach „spisku wojskowego” oraz w licznych innych brał udział jako członek Zgr. Ogólnego NSW, orzekającego jako II instancja”.

Komisja Mazura nie była jednak po to, aby karać nawet za ewidentne, wymienione przez siebie zbrodnie. Miała pokazać, że ekipa Gomułki jest bardziej „demokratyczna” od ekipy Bieruta, ale i „sprawiedliwa” (potępia poprzedników za „błędy i wypaczenia”, ale ich nie karze). 

I tak oto Teofil Karczmarz zmarł w 1961 roku nieosądzony i do dziś spoczywa na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
 


 

POLECANE
Turcja reaguje na sankcje. Więcej ropy spoza Rosji Wiadomości
Turcja reaguje na sankcje. Więcej ropy spoza Rosji

Największe rafinerie ropy naftowej w Turcji zaczęły zwiększać zakupy tego surowca spoza Rosji - poinformowała w niedzielę agencja Reutera, powołując się na branżowe źródła. Turcja jest obok Chin i Indii głównym odbiorcą rosyjskiej ropy.

Lewandowski wrócił na boisko. Fani Barcelony długo czekali na ten moment z ostatniej chwili
Lewandowski wrócił na boisko. Fani Barcelony długo czekali na ten moment

Robert Lewandowski wrócił na boisko po trzytygodniowej przerwie spowodowanej kontuzją. Polski napastnik wszedł na ostatni kwadrans niedzielnego spotkania ligowego Barcelony, która na własnym terenie pokonała Elche 3:1. Bramki gospodarzy strzegł Wojciech Szczęsny.

Tragedia na Mazurach. Odnaleziono ciała zaginionych braci Wiadomości
Tragedia na Mazurach. Odnaleziono ciała zaginionych braci

Po trzech dniach nieustannych poszukiwań zakończył się dramatyczny finał akcji nad mazurskim jeziorem Kruklin. W niedzielę służby odnalazły ciała dwóch braci z Ełku, którzy wyruszyli na ryby i zaginęli bez śladu.

Grafzero: Podsumowanie jesień 2025 + mały Openboxing + książka, na którą czekałem 3 lata z ostatniej chwili
Grafzero: Podsumowanie jesień 2025 + mały Openboxing + książka, na którą czekałem 3 lata

W dzisiejszym Bookhaulu Grafzero vlog literacki książka, na którą czekałem trzy lata, trochę postmodernizmu, trochę modernizmu, trochę literatury religijnej. Czyli ogólnie rzecz biorąc literacki miszmasz!

Berlin: 22-latek zatrzymany za planowanie zamachu bombowego Wiadomości
Berlin: 22-latek zatrzymany za planowanie zamachu bombowego

W stolicy Niemiec doszło do poważnej akcji służb. W sobotę (1 listopada) specjalny oddział policji zatrzymał 22-letniego mężczyznę podejrzanego o działalność terrorystyczną. Według informacji przekazanych przez berlińską prokuraturę, sprawa może mieć podłoże islamistyczne.

Tylko w tym tygodniu. Zełenski ujawnił skalę rosyjskich ataków Wiadomości
"Tylko w tym tygodniu". Zełenski ujawnił skalę rosyjskich ataków

Rosja atakuje Ukrainę niemal każdej nocy; w mijającym tygodniu użyła w tym celu blisko 1,5 tys. dronów, 1170 kierowanych bomb lotniczych i ponad 70 rakiet - oświadczył w niedzielę ukraiński prezydent Wołodymyr Zełenski.

Znany aktor walczy z nieuleczalną chorobą Wiadomości
Znany aktor walczy z nieuleczalną chorobą

Eric Dane, znany z ról w „Chirurgach” i „Euforii”, zmaga się z dramatyczną diagnozą. W kwietniu 2025 roku aktor ujawnił, że cierpi na stwardnienie zanikowe boczne (ALS) - chorobę, która stopniowo odbiera władzę nad mięśniami. „Wszystko zaczęło się od osłabienia prawej dłoni. Myślałem, że to przemęczenie albo skutek pisania zbyt wielu SMS-ów” – wspominał. Kilka miesięcy później nie był już w stanie poruszać ręką, a dziś porusza się na wózku inwalidzkim.

Pościg pod Warszawą zakończony groźnym wypadkiem radiowozu. Poszukiwany zbiegły kierowca z ostatniej chwili
Pościg pod Warszawą zakończony groźnym wypadkiem radiowozu. Poszukiwany zbiegły kierowca

Po policyjnym pościgu w Pęcicach (pow. pruszkowski) radiowóz wypadł z drogi i uderzył w drzewo. Jeden z funkcjonariuszy trafił do szpitala. Policja nadal szuka kierowcy osobowej skody, który nie zatrzymał się do kontroli.

Dramat polskiego piłkarza. Poważna kontuzja i miesiące przerwy Wiadomości
Dramat polskiego piłkarza. Poważna kontuzja i miesiące przerwy

Trener Feyenoordu Rotterdam Robin Van Persie po ligowym zwycięstwie nad FC Volendam 3:1 zakomunikował, że Jakub Moder przeszedł operację. Wyklucza to polskiego piłkarza, który zmaga się z kontuzją pleców, z gry przez kilka miesięcy.

„Newsweek” zaatakował Rymanowskiego. Jest odpowiedź z ostatniej chwili
„Newsweek” zaatakował Rymanowskiego. Jest odpowiedź

Najnowsza okładka „Newsweeka” przedstawiająca Bogdana Rymanowskiego jako człowieka „zapraszającego wyznawców teorii spiskowych dla klików” wywołała burzę. Krytyka tygodnika została natychmiast skontrowana przez komentatorów, którzy stają murem za dziennikarzem i jego prawem do wolności słowa. Sam Rymanowski odpowiada na atak tygodnika: "Żadni ‚policjanci myśli’ nie mogą dyktować dziennikarzowi kogo może, a kogo nie może zapraszać.”

REKLAMA

[Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Komunistyczny płk Teofil Karczmarz. Sędzia krwawego trybunału. Mierny, ale wierny

Do 29 lipca 1955 roku był sędzią jednego z najkrwawszych komunistycznych trybunałów śmierci w okupowanej przez sowietów Polsce - Najwyższego Sądu Wojskowego. Teofil Karczmarz – oprawca nigdy nie osądzony za swoje morderstwa sądowe – spoczął na Powązkach Wojskowych w Warszawie.
Kraty. Więzienie [Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Komunistyczny płk Teofil Karczmarz. Sędzia krwawego trybunału. Mierny, ale wierny
Kraty. Więzienie / Pixabay.com

Teofil Karczmarz urodził się w 1899 roku w Ciotczy, pow. Lubartów. Pochodził z rodziny chłopskiej, poprzestał na wykształceniu podstawowym. W latach 1917-44 pracował na różnych stanowiskach w sądownictwie powszechnym. Od sierpnia 1944 roku w PPR.

Od września 1944 roku w strukturach sądownictwa wojskowego 1 Armii WP. W latach 1946-47 asesor w Sądzie Marynarki Wojennej, 1947-49 sędzia Wojskowego Sądu Marynarki Wojennej, 1949-1952 p.o. szefa Wojskowego Sądu Garnizonowego w Elblągu. Od 23 lutego 1952 roku do 29 lipca 1955 roku sędzia Najwyższego Sądu Wojskowego.

Wedle wniosku z 1955 roku dotyczącego zatwierdzenia kandydata na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego sędzia Teofil Karczmarz "(...) ma poważne trudności w dokładnym poznaniu zagadnień prawniczych z uwagi na małe wykształcenie, a co za tym idzie ma znaczne trudności w pracy zawodowej. Jednak powierzone mu sprawy załatwia bardzo dokładnie, z właściwym zrozumieniem walki klasowej i interesu Polski Ludowej. Bardzo aktywny członek PZPR (...)".

 

Komisja Mazura

„Odwilżowa” komisja prokuratora generalnego PRL Mariana Mazura wymieniała obciążające Karczmarza czyny: „był przewodniczącym lub członkiem sądu oraz w zgromadzeniu ogólnym we wszystkich niemal sprawach sfingowanego „spisku wojskowego” oraz w licznych innych procesach o charakterze specjalnym. Znał wszystkie sprawy, nie było przed nim żadnych tajemnic. Tępy, służalczy i cyniczny. Brał udział w sądzeniu następujących spraw „spisku wojskowego”:
- sprawa centralna spisku (Tatar + 8), bez wyroku śmierci (!!!),
- sprawa nowego kierownictwa spisku (płk Skibiński + 4), 5 wyroków śmierci, nie wykonano,
- sprawa spisku w lotnictwie (płk Adamecki + 7), 6 wyroków śmierci, wszystkie wykonano,
- sprawa spisku w Mar. Woj. (kmdr Menczak + 6), 5 wyroków śmierci, 3 wykonano, ponadto komandor Krzywiec, b. d-ca „Błyskawicy”, zmarł w więzieniu po wyroku,
- sprawa spisku lotników Okr. Warsz. (płk Sokołowski + 3), 4 wyroki śmierci, 2 wykonano,
- sprawa spisku w o. II Szt. Gen. (mjr Kostuch + 2), 3 wyroki śmierci, 1 wykonano,
- sprawa spisku w Warsz. Okr. Woj. (płk Roda + 1), 2 wyroki śmierci, nie wykonano,
- sprawa ppłk. Barbasiewicza, wyrok śmierci, wykonano,
- sprawa mjr. Machalli, wyrok śmierci, wykonano,
- sprawa ppłk. Bochenka, wyrok śmierci, nie wykonano,
- sprawa mjr. Lewandowskiego, wyrok śmierci, nie wykonano,
- sprawy mjr. Siemińskiego (10 lat), płk. Leszczyńskiego (12 lat), gen. Luśniaka (15 lat, zmarł w więzieniu), mjr. Tarasiewicza (13 lat), płk. Naruszewicza (dożywocie), mjr. Zieniewicza (15 lat), ppłk. Kowalskiego (15 lat), płk. Uziembło (uniew. w 1954 r.), ppłk. Marcinkiewicza (12 lat), mjr. Rękosiewicza (15 lat), płk. Wilocha (10 lat), płk. Wockiego (13 lat), mjr. Kołodziejskiego (15 lat), mjr. J. Romana (dożywocie), ppłk. Jurkowskiego (15 lat), mjr. Perdzyńskiego (10 lat), ppłk. Szaada (12 lat), ppłk. Adamkiewicza (dożywocie), mjr. Wójtowicza (dożywocie), płk. Maszlanki (13 lat), ppłk. Wójtowicza (12 lat), płk. Sidorowskiego (12 lat, zmarł 3 lata po zwolnieniu). W pozostałych sprawach „spisku wojskowego” oraz w licznych innych brał udział jako członek Zgr. Ogólnego NSW, orzekającego jako II instancja”.

Komisja Mazura nie była jednak po to, aby karać nawet za ewidentne, wymienione przez siebie zbrodnie. Miała pokazać, że ekipa Gomułki jest bardziej „demokratyczna” od ekipy Bieruta, ale i „sprawiedliwa” (potępia poprzedników za „błędy i wypaczenia”, ale ich nie karze). 

I tak oto Teofil Karczmarz zmarł w 1961 roku nieosądzony i do dziś spoczywa na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe