Aby to obiektywnie ocenić, potrzebne byłoby jakieś szybkie badanie, ale go nie będzie, bo od 1989 państwo polskie nie ma żadnych profesjonalnych i uzupełnianych danych, kto i gdzie mieszka za granicą. Nikt przez te trzy dekady nigdy nie prowadził żadnej akcji zachęcającej Polaków do głosowania i stałej łączności z krajem, nigdy nie było takiej polityki, a praktyka wyglądała raczej odwrotnie: zniechęcało się nas do udziału w jakichkolwiek wyborach, bo trzeba było Polonię wygaszać. Nikt nawet teraz nie zachęca ani nie prowadzi żadnej aktywnej polityki, aby nowo narodzonym Polakom za granicą wyrabiać również polskie obywatelstwo. Nikt tak naprawdę w Polsce nie ma pomysłów, jak można zaangażować różne grupy społeczne w Polsce i na emigracji w reformowanie kraju. Schemat jest zawsze ten sam: polski urzędnik (najlepiej nauczyciel albo historyk) jest alfą i omegą we wszystkich kwestiach. Po prostu wie wszystko. Najlepiej. Posłużę się przykładem z mojej kilkunastoletniej praktyki w relacjach z polskimi urzędnikami.

Umawiam się w Warszawie na spotkanie. Przyjeżdżam na spotkanie, prawie prosto z samolotu, zmęczony, ale w przeciwieństwie do mojego warszawskiego partnera przygotowany. Krótko referuję problem. Zostawiam załączony folder. Żegnam się. Po kilku dniach wysyłam e-mail, dziękując za spotkanie i delikatnie przypominam o swojej sprawie. Po miesiącu wysyłam zza oceanu tzw. follow up, czyli pytam delikatnie, czy moja sprawa weszła w jakąś fazę realizacji. Brak odpowiedzi. Historia ta wpisuje się w codzienność funkcjonowania całego społeczeństwa, a zwłaszcza instytucji państwowych. Miejmy nadzieję, że Ministerstwo Cyfryzacji w końcu coś zrobi, aby w ważnych instytucjach pojawiły się zamiast telefonów również e-maile kontaktowe. Jak długo jeszcze będziemy mieli do czynienia z polityką „profesjonalnego głuchego milczenia”. Wszyscy liderzy polonijni, którzy przygotowywali jako wolontariusze kampanię Prezydenta Dudy, a potem kampanię parlamentarną, na pytanie, czy zaangażują się w następna taką akcję, raczej odpowiadają: chyba nie. Przez 3 lata od ostatnich wyborów, gdzie Polonia amerykańska wypowiedziała się zdecydowanie po stronie dobrej zmiany, nie zrobiono nic, aby doprowadzić do odbudowania propolskiego lobbingu w USA lub odzyskać flagowe polonijne projekty zawłaszczone przez opcję liberalno-lewicową. Nic nie szkodzi, nie ma przecież ludzi niezastąpionych. Znajdą się inni, bo przecież Polonia zawsze bezgranicznie kocha swoją Ojczyznę. Martwi tylko jedno, że w przedwyborczych debatach PiS, jak i rosnących powoli w siłę narodowców, w ogóle nie słychać haseł: „uruchomić potencjał Polonii”, „znająca języki Polonia”. Nie martwmy się przecież, zawsze znajdzie się polityk, który wpadnie na pomysł, że można go będzie przecież wybrać z listy warszawskiej i znów zacznie się obiecywanie, wywiady w mediach polonijnych, poszukiwanie noclegów u znajomych Polonusów. Ciekawe, co w tym roku będzie się nam, mieszkającym za granicą, obiecywało?

Artykuł pochodzi z najnowszego numeru "TS" (03/2019) do kupienia w wersji cyfrowej tutaj.