Mieczysław Gil dla "TS": 1988. Rok przełomu

W 40. rocznicę uchwalenia przez ONZ Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka Zofia i Zbigniew Romaszewscy zorganizowali Konferencję Praw Człowieka. Komisja Interwencji i Praworządności NSZZ „Solidarność” i Ruch „Wolność i Pokój” dokonali niemożliwego. W niezależnej konferencji w nowohuckim kościele pw. św. Maksymiliana M. Kolbego wzięło udział 1200 osób, w tym ok. 300 gości zagranicznych z 40 krajów świata.
/ screen YT
Nie zawiedli członkowie opozycji demokratycznej „demoludów”: dużą reprezentację wysłał Fidesz, byli opozycjoniści z Czechosłowacji, Jugosławii, NRD i rosyjscy dysydenci, w tym mieszkająca we Francji Natalia Gorbaniewska. Do Nowej Huty przyjechali szefowie najważniejszych światowych organizacji związkowych. Z jednym wyjątkiem: Lane Kirkland, charyzmatyczny szef amerykańskich związków zawodowych AFL-CIO, nie został do Polski wpuszczony. Władimirowi Bukowskiemu wizę cofnięto. Mimo szykan wymuszona na władzach komunistycznych Konferencja odbyła się w dniach 25-28 czerwca 1988 r. Czesław Kiszczak na obradach nie pojawił się, ale wysłał na nie swojego zastępcę, płk. Mariana Godlewskiego. Konferencji przysłuchiwało się 5 sędziów z Sądu Wojewódzkiego w Krakowie z prezesem Marianem Litwą. Zaproszenie odrzuciła rzecznik praw obywatelskich Ewa Łętowska. Konferencję zorganizowano pod hasłem: „Prawa człowieka nie znają granic. Walka o nie jest sprawą nas wszystkich”.

W tym czasie przez Polskę przetaczała się kolejna fala strajków. Wystąpienia przedstawicieli strajkujących załóg nadały Konferencji szczególny klimat. Projekt popierający ich postulaty poparło 14 międzynarodowych central związkowych, przyjęto go w głosowaniu i stał się jedną z 11 oficjalnych uchwał Konferencji. Warto pamiętać o atmosferze tamtych lat: nieustannej inwigilacji ze strony SB, permanentnych brakach rynkowych, szczupłych finansach organizatorów. Co prawda Romaszewscy oddali na Konferencję finanse otrzymane z przyznanej im przez Fundację „Aurora” prestiżowej nagrody, ale była to kropla w morzu potrzeb. 200 wolontariuszy Wikariatu Solidarności z Pokrzywdzonymi ks. Kazimierza Jancarza sprawnie pomagało w pracach organizacyjnych. Mieszkańcy Nowej Huty przyjęli przyjezdnych pod swój dach. Najpoważniejszym wyzwaniem była aprowizacja. I na to znaleziono sposób. Zakupiono świnie, zorganizowano ubój, przetwórstwo i przygotowanie posiłków we własnym zakresie.

Służba Bezpieczeństwa czuwała. Chcąc dowieść, że był to nielegalny ubój, zatrzymała samochód dowożący posiłki na Konferencję. Zarekwirowała... postny barszczyk i kapustę z łazankami, bo siostry zakonne przygotowujące jedzenie przestrzegały piątkowego postu. Zbigniew Romaszewski wspominał, że w zwolnieniu z „aresztu” barszczyku użyteczny okazał się płk Godlewski. Ten zabawny incydent doskonale obrazuje absurdalność tamtych czasów. Powoli, acz skutecznie odchodziły one w niebyt. 1988 był rokiem przełomu.

Mieczysław Gil

Artykuł pochodzi z najnowszego numeru "TS" (17/2018) do kupienia w wersji cyfrowej tutaj.

 

POLECANE
Pilne doniesienia z granicy. Jest komunikat Straży Granicznej z ostatniej chwili
Pilne doniesienia z granicy. Jest komunikat Straży Granicznej

Straż Graniczna publikuje raporty dotyczące wydarzeń na polskiej granicy z Białorusią. Ponadto zaraportowano także o sytuacji na granicy z Litwą i Niemcami w związku z przywróceniem na nich tymczasowych kontroli.

Komunikat dla mieszkańców woj. kujawsko-pomorskiego z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców woj. kujawsko-pomorskiego

GDDKiA ogłosiła przetarg na projekt i budowę S10 Nakło nad Notecią – Bydgoszcz Zachód. Prace budowlane planowane są na lata 2028–2031.

PKO BP wydał pilny komunikat dla swoich klientów z ostatniej chwili
PKO BP wydał pilny komunikat dla swoich klientów

Cyberprzestępcy nasilili próby wyłudzania pieniędzy i danych, podszywając się pod bank oraz jego pracowników. Wysyłają fałszywe e-maile z prośbą o „aktualizację danych” oraz dzwonią do klientów, nakłaniając do przelania środków na rzekomo „bezpieczne konto”. Takie działania mogą prowadzić do utraty pieniędzy. PKO BP wydało w tej sprawie komunikat.

Wojska krajów Europy na Ukrainie? Jest stanowisko Rosji z ostatniej chwili
Wojska krajów Europy na Ukrainie? Jest stanowisko Rosji

– Stanowisko Rosji w kwestii wojsk europejskich na Ukrainie jest znane, ale jesteśmy otwarci na rozmowy – powiedział w środę rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow. Według mediów kontyngent wojsk europejskich miałby stacjonować na zachodzie Ukrainy i pełnić rolę gwaranta bezpieczeństwa.

Europejski Trybunał Praw Człowieka: Sędzia nie przestaje być obywatelem tylko u nas
Europejski Trybunał Praw Człowieka: Sędzia nie przestaje być obywatelem

Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku Wielkiej Izby z 15 grudnia 2025 r. orzekł, że sędzia, wykonując swój urząd, nie traci prawa do udziału w debacie publicznej. Sprawa Danileţ przeciwko Rumunii wyznacza granice sędziowskiej powściągliwości i ochrony wolności słowa w państwie prawa.

Krystyna Pawłowicz wraca do debaty publicznej. Profesor rozpoczyna… pracę w mediach z ostatniej chwili
Krystyna Pawłowicz wraca do debaty publicznej. Profesor rozpoczyna… pracę w mediach

Profesor Krystyna Pawłowicz, która na początku grudnia przeszła w stan spoczynku w Trybunale Konstytucyjnym, szybko rozpoczyna nowy etap zawodowy. Już 9 stycznia zadebiutuje w zupełnie innej roli, o czym poinformowała w mediach społecznościowych.

Robert Bąkiewicz: Przywróćmy obowiązkową służbę wojskową tylko u nas
Robert Bąkiewicz: Przywróćmy obowiązkową służbę wojskową

Wraz z wojną na Ukrainie świat wkroczył w okres głębokich turbulencji: narastającego chaosu, rozpadu dotychczasowego systemu międzynarodowego, konfliktów handlowych i gospodarczych, sporów o dominację w kosmosie, wyścigu zbrojeń oraz wojen. Konflikty zbrojne będą wybuchać w różnych częściach świata. Nie można wykluczyć także konfliktu globalnego.

Bloomberg: USA przygotowują nowe sankcje na wypadek odrzucenia przez Rosję umowy pokojowej z ostatniej chwili
Bloomberg: USA przygotowują nowe sankcje na wypadek odrzucenia przez Rosję umowy pokojowej

USA przygotowują nowe sankcje na wypadek, gdyby Rosja odrzuciła projekt umowy pokojowej w sprawie zakończenia jej wojny z Ukrainą – podała w środę agencja Bloomberga, powołując się na informacje od osób bliskich tej sprawie. Sankcje miałyby być wymierzone we flotę cieni przewożącą rosyjską ropę i podmioty ułatwiające te transporty.

RPO chce wstrzymania prac nad nowelizacją ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. „Ingeruje w wolność obywateli” z ostatniej chwili
RPO chce wstrzymania prac nad nowelizacją ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. „Ingeruje w wolność obywateli”

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do minister zdrowia, aby rozważyła wstrzymanie prac nad zmianami w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego. Według RPO projekt w sposób nieuzasadniony i nadmierny ingeruje w prawa i wolności obywatelskie.

Przed Pałacem Prezydenckim stanie bożonarodzeniowa stajenka z ostatniej chwili
Przed Pałacem Prezydenckim stanie bożonarodzeniowa stajenka

Przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie pojawi się w tym roku bożonarodzeniowa stajenka. To symboliczny gest nawiązujący do chrześcijańskich korzeni Polski i świątecznej tradycji. Informację przekazał szef gabinetu prezydenta Paweł Szefernaker.

REKLAMA

Mieczysław Gil dla "TS": 1988. Rok przełomu

W 40. rocznicę uchwalenia przez ONZ Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka Zofia i Zbigniew Romaszewscy zorganizowali Konferencję Praw Człowieka. Komisja Interwencji i Praworządności NSZZ „Solidarność” i Ruch „Wolność i Pokój” dokonali niemożliwego. W niezależnej konferencji w nowohuckim kościele pw. św. Maksymiliana M. Kolbego wzięło udział 1200 osób, w tym ok. 300 gości zagranicznych z 40 krajów świata.
/ screen YT
Nie zawiedli członkowie opozycji demokratycznej „demoludów”: dużą reprezentację wysłał Fidesz, byli opozycjoniści z Czechosłowacji, Jugosławii, NRD i rosyjscy dysydenci, w tym mieszkająca we Francji Natalia Gorbaniewska. Do Nowej Huty przyjechali szefowie najważniejszych światowych organizacji związkowych. Z jednym wyjątkiem: Lane Kirkland, charyzmatyczny szef amerykańskich związków zawodowych AFL-CIO, nie został do Polski wpuszczony. Władimirowi Bukowskiemu wizę cofnięto. Mimo szykan wymuszona na władzach komunistycznych Konferencja odbyła się w dniach 25-28 czerwca 1988 r. Czesław Kiszczak na obradach nie pojawił się, ale wysłał na nie swojego zastępcę, płk. Mariana Godlewskiego. Konferencji przysłuchiwało się 5 sędziów z Sądu Wojewódzkiego w Krakowie z prezesem Marianem Litwą. Zaproszenie odrzuciła rzecznik praw obywatelskich Ewa Łętowska. Konferencję zorganizowano pod hasłem: „Prawa człowieka nie znają granic. Walka o nie jest sprawą nas wszystkich”.

W tym czasie przez Polskę przetaczała się kolejna fala strajków. Wystąpienia przedstawicieli strajkujących załóg nadały Konferencji szczególny klimat. Projekt popierający ich postulaty poparło 14 międzynarodowych central związkowych, przyjęto go w głosowaniu i stał się jedną z 11 oficjalnych uchwał Konferencji. Warto pamiętać o atmosferze tamtych lat: nieustannej inwigilacji ze strony SB, permanentnych brakach rynkowych, szczupłych finansach organizatorów. Co prawda Romaszewscy oddali na Konferencję finanse otrzymane z przyznanej im przez Fundację „Aurora” prestiżowej nagrody, ale była to kropla w morzu potrzeb. 200 wolontariuszy Wikariatu Solidarności z Pokrzywdzonymi ks. Kazimierza Jancarza sprawnie pomagało w pracach organizacyjnych. Mieszkańcy Nowej Huty przyjęli przyjezdnych pod swój dach. Najpoważniejszym wyzwaniem była aprowizacja. I na to znaleziono sposób. Zakupiono świnie, zorganizowano ubój, przetwórstwo i przygotowanie posiłków we własnym zakresie.

Służba Bezpieczeństwa czuwała. Chcąc dowieść, że był to nielegalny ubój, zatrzymała samochód dowożący posiłki na Konferencję. Zarekwirowała... postny barszczyk i kapustę z łazankami, bo siostry zakonne przygotowujące jedzenie przestrzegały piątkowego postu. Zbigniew Romaszewski wspominał, że w zwolnieniu z „aresztu” barszczyku użyteczny okazał się płk Godlewski. Ten zabawny incydent doskonale obrazuje absurdalność tamtych czasów. Powoli, acz skutecznie odchodziły one w niebyt. 1988 był rokiem przełomu.

Mieczysław Gil

Artykuł pochodzi z najnowszego numeru "TS" (17/2018) do kupienia w wersji cyfrowej tutaj.


 

Polecane