Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 10: Zdrowe i bezpieczne środowisko pracy

17 listopada 2017 r. podczas Szczytu Społecznego na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej uroczyście przystąpiły do Europejskiego filaru praw socjalnych. Jest to inicjatywa często określana jako mapa drogowa dwudziestu wspólnych działań mających na celu pozytywną konwergencję standardów socjalnych. Realizacja tych zamierzeń ma przyczynić się do pokazania obywatelom UE, że proces integracji nie polega tylko na korzyściach ekonomicznych, które niekoniecznie przekładają się na ich sytuację bytową lecz niesie za sobą wizję lepszego życia zawodowego i osobistego.
 Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 10: Zdrowe i bezpieczne środowisko pracy
/ grafika.P.Machnica
Wdrożenie postanowień Filaru ma stanowić wspólną odpowiedzialność: państw członkowskich, Komisji, a także unijnych oraz krajowych partnerów społecznych. NSZZ Solidarność jest jednym z głównych protagonistów tych działań w naszym kraju.

Filar składa się z trzech komponentów podzielonych na szczegółowe punkty:
- Równe szanse i dostęp do zatrudnienia
- Uczciwe warunki pracy
- Ochrona socjalna i integracja społeczna

Poniżej prezentujemy uwagi, zawierające także komentarz naukowców, które mają przybliżyć członkom Związku wiedzę na temat poszczególnych punktów Filaru.

komponent: Uczciwe warunki pracy
10. Zdrowe, bezpieczne i dobrze dostosowane środowisko pracy oraz ochrona danych
a. Pracownicy mają prawo do wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy
b. Pracownicy mają prawo do środowiska pracy dostosowanego do ich potrzeb zawodowych i które pozwala im przedłużyć okres ich uczestnictwa w rynku pracy
c. Pracownicy mają prawo do ochrony swoich danych osobowych w kontekście zatrudnienia

W zasadzie 17 Filaru wprowadzono dwa powiązane wzajemnie prawa: po pierwsze, zakres tej zasady wykracza poza ochronę zdrowia i bezpieczeństwa dzięki przyznaniu pracownikom prawa do środowiska pracy dostosowanego do ich szczególnych okoliczności zawodowych. Po drugie,  w zgodzie z zasadą aktywnego starzenia się, w zasadzie tej uznaje się potrzebę dostosowania środowiska pracy tak, aby umożliwić pracownikom zrównoważoną i dłuższą karierę zawodową. Może to dotyczyć  dostosowania materialnego środowiska pracy jak też wprowadzenia dopasowań z zakresu organizacji pracy.

Jak podkreśla dr Izabela Florczak (Uniwersytet Łódzki)  ilekroć w Filarze posłużono się słowem “worker” należy przez nie rozumieć “osobę zatrudnioną”. Oznacza to, znaczącą zmianę w odniesieniu do polskiej sytuacji. Tłumaczenie dokumentu na język polski używające słowa „pracownik” sugeruje ograniczenie jego stosowania w zakresie prawa do wysokiego poziomu ochrony bezpieczeństwa i higieny pracy do pracownika w rozumieniu Kodeksu pracy. Jest to nieprawidłowe gdyż pomija inne grupy osób zatrudnionych (np. osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych). Tym samym jest sprzeczne z założeniami Filaru. Należy zwrócić uwagę, że polskie przepisy (Kodeks pracy) w sposób wyłącznie ograniczony rozszerzają zasady związane z bhp na osoby niebędące pracownikami. W świetle Filaru nie wydaje się to być prawidłowe – rozszerzenie powinno obejmować wszystkie regulacje.

Dostosowanie obowiązujących norm z zakresu bhp do wizji zwartej w Filarze, wymaga wyjścia poza klasycznie rozumiane przepisy ochronne, rozszerzając ich przedmiot o przepisy związane choćby z czasem pracy. Chodzi tu w szczególności o mechanizmy pozwalające skutecznie rozdzielać życie zawodowe od prywatnego. Wypracowanie wysokich standardów związanych z tzw. work-life balance jest bowiem bezsprzecznie związane z higieną życia jako takiego, której zakres krzyżuje się z higieną pracy. Na szczeblu ustawodawstwa krajowego wypełnienie omawianej zasady Filaru powinno następować na różnym szczeblu.  Postulat dostosowywania środowiska pracy do potrzeb zawodowych realizowany może być wyłącznie na poziomie branżowym bądź w odniesieniu do konkretnego pracodawcy. Trudno bowiem aktami prawa ogólnie obowiązującego określić warunki dostosowywania rodzajowo różnych środowisk pracy do różnorodnych potrzeb zawodowych.

Jak podkreśla dr Marta Otto (Uniwersytet Łódzki), ochrona danych osobowych w miejscu pracy jest współcześnie jednym z bardziej newralgicznych obszarów regulacyjnych. Postępująca dematerializacja i destandaryzacja pracy, implikuje nieuchronne zmiany w sferze prerogatyw pracodawców, w konsekwencji tworząc nowy wymiar podporządkowania pracowniczego, który stawia pod znakiem zapytania wyraźną niegdyś separację pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym pracowników. Najbardziej problematyczna obecnie wydaje się, ogólna tendencja dotycząca rozwoju znaczenia danych osobowych w zatrudnieniu, ze stosunkowo ograniczonej, tradycyjnej roli selekcji i dyscypliny, w stronę nowego zestawu funkcji implementowanych przez działy zarządzania zasobami ludzkimi, które mają związek z motywowaniem pracowników oraz szeroko rozumianą kontrolą ich zachowania. Te ostatnie praktyki, w parze z postępującą cyfryzacją i automatyzacją środowiska pracy, zmieniają ilościowo i jakościowo zasób informacji pozostających w dyspozycji pracodawców, a w rezultacie wzmacniają inherentną asymetrię pomiędzy stronami stosunku pracy. Aprobowanie w/w praktyk jako nieodzownych elementów kultury organizacyjnej współczesnych miejsc pracy, wydaje się przy tym wątpliwe, nie tylko z punkty widzenia tradycyjnie przyjętych granic kontroli i nadzoru pracodawców, ale także względów etycznych. 

W gospodarce rynkowej, w której większość społeczeństwa zarabia na życie, spędzając przeważającą część swojego czasu w miejscu pracy, ochrona prywatności informacyjnej pracowników, poza wartością jednostkową, ma wyraźną wartość publiczną. Poszanowanie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych w zatrudnieniu jest niezbędne nie tylko do efektywnego egzekwowania praw i swobód obywatelskich pracowników (vide inter alia prawo do poszanowania prywatności i życia rodzinnego, wolności myśli, sumienia i religii; przepływu informacji i wyrażania opinii; zgromadzania się i stowarzyszania się; zakaz wszelkiej dyskryminacji), ale także ich praw społecznych (prawa do pracy, prawa do należytych i sprawiedliwych warunków pracy, prawa do ochrony przed nieuzasadnionym zwolnieniem).

Tutaj można przeczytać o 9 punkcie Filaru

bs
 

 

POLECANE
Wolontariusze zbierający podpisy pod referendum ws. migracji mieli zostać zaatakowani w Warszawie z ostatniej chwili
Wolontariusze zbierający podpisy pod referendum ws. migracji mieli zostać zaatakowani w Warszawie

We wtorek po południu na Rondzie Wiatraczna w Warszawie miało dojść do niepokojącego incydentu. Wolontariusze zbierający podpisy pod wnioskiem o referendum dotyczącym polityki imigracyjnej mieli zostać zaatakowani przez dwie osoby.

Tragiczny wypadek Polaków w egipskim kurorcie. Wśród ofiar śmiertelnych jest dziecko z ostatniej chwili
Tragiczny wypadek Polaków w egipskim kurorcie. Wśród ofiar śmiertelnych jest dziecko

Jak przekazało RMF24, w wyniku tragicznego wypadku w Marsa Alam zginęło dwoje Polaków: matka z dzieckiem.

Rządzący próbowali obejść konstytucję. Fundamentalny wyrok Trybunału Konstytucyjnego tylko u nas
Rządzący próbowali obejść konstytucję. Fundamentalny wyrok Trybunału Konstytucyjnego

29 lipca 2025 r. Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie orzekł, że obie ustawy z dnia 13 września 2024 r. – tzw. ustawa o Trybunale Konstytucyjnym oraz ustawa – Przepisy wprowadzające ustawę o TK – są niezgodne z Konstytucją RP. Rozstrzygnięcie zapadło w ramach kontroli prewencyjnej na wniosek Prezydenta RP. W efekcie, zgodnie z art. 122 ust. 3 Konstytucji, Prezydent nie może ich podpisać.

Wyższy limit dla płynów w bagażu podręcznym. Zmiana dotyczy niektórych lotnisk Wiadomości
Wyższy limit dla płynów w bagażu podręcznym. Zmiana dotyczy niektórych lotnisk

Na części lotnisk w Unii Europejskiej nie będzie już obowiązywał limit 100 ml dla płynów przewożonych w bagażu podręcznym. Pasażerowie nie będą też musieli wyciągać kosmetyków, napojów ani laptopów podczas kontroli bezpieczeństwa.

Nawet 11 godzin bez prądu. Ważny komunikat dla mieszkańców Śląska z ostatniej chwili
Nawet 11 godzin bez prądu. Ważny komunikat dla mieszkańców Śląska

Mieszkańcy Śląska muszą przygotować się na planowane wyłączenia prądu. Przerwy w dostawie energii potrwają od 28 lipca do 1 sierpnia 2025 r. i obejmą wiele miast i ulic w regionie. Prace techniczne prowadzone przez operatora sieci mają na celu poprawę infrastruktury energetycznej. Publikujemy harmonogram – sprawdź, czy dotyczy również Twojej okolicy.

Niemcy przerażeni możliwością przejęcia niemieckiej telewizji przez Włochów polityka
Niemcy przerażeni możliwością przejęcia niemieckiej telewizji przez Włochów

Jak informuje "Frankfurte Allgemeine Zeitung", walka o przejęcie jednej z największych niemieckich grup medialnych – ProSiebenSat.1 – wkroczyła na poziom polityczny. Rząd federalny nie ukrywa zaniepokojenia możliwym przejęciem spółki przez włoską grupę MFE, kontrolowaną przez rodzinę Berlusconich.

Polska złożyła do KE deklarację ws. pożyczek z programu SAFE na 45 mld euro z ostatniej chwili
Polska złożyła do KE deklarację ws. pożyczek z programu SAFE na 45 mld euro

- Złożyliśmy do Komisji Europejskiej wstępną deklarację na pozyskanie pożyczki w ramach unijnego programu SAFE. Zebraliśmy projekty na kwotę ok. 45 mld euro, ale ostateczny podział środków zależy od KE i ilości wniosków - przekazał we wtorek wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz.

Monika Richardson zrobiła awanturę o rachunek u weterynarza Wiadomości
Monika Richardson zrobiła awanturę o rachunek u weterynarza

Monika Richardson wylała w sieci żal po śmierci swojego psa – ale zamiast empatii, rozpętała nagonkę. Wytoczyła bowiem publiczną kampanię przeciw klinice weterynaryjnej, która – jak twierdzi – zawiodła jej oczekiwania. Opublikowała w mediach społecznościowych nazwiska, faktury, zarzuciła lekarzom brak serca i chciwość. Weterynarze nie mają wątpliwości: to niesprawiedliwy atak, który uderza w cały zawód.

Iskrzy między Izraelem a Holandią. Wezwani ambasadorowie Wiadomości
Iskrzy między Izraelem a Holandią. Wezwani ambasadorowie

Ministerstwo Spraw Zagranicznych Izraela wezwało we wtorek holenderską ambasador Marriet Schuurman w związku z poniedziałkową decyzją Hagi o zakazie wjazdu do Holandii dla dwóch izraelskich ministrów - powiadomił rzecznik resortu dyplomacji w Jerozolimie.

Przenieśli się z miasta i pozwali rolnika za zapach z chlewni. Sprawa może być precedensem pilne
Przenieśli się z miasta i pozwali rolnika za zapach z chlewni. Sprawa może być precedensem

Szymon Kluka z miejscowości Grodzisko pod Łodzią prowadzi gospodarstwo rolne od lat – kontynuując rodzinną tradycję sięgającą kilku pokoleń. Problem zaczął się, gdy w jego okolicy zaczęli osiedlać się nowi mieszkańcy – głównie osoby przybyłe z miasta. Nowi sąsiedzi złożyli pozew cywilny przeciwko rolnikowi, skarżąc się na dokuczliwy zapach z jego gospodarstwa i ten musi im wypłacić ponad 100 tys. zł odszkodowania.

REKLAMA

Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 10: Zdrowe i bezpieczne środowisko pracy

17 listopada 2017 r. podczas Szczytu Społecznego na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej uroczyście przystąpiły do Europejskiego filaru praw socjalnych. Jest to inicjatywa często określana jako mapa drogowa dwudziestu wspólnych działań mających na celu pozytywną konwergencję standardów socjalnych. Realizacja tych zamierzeń ma przyczynić się do pokazania obywatelom UE, że proces integracji nie polega tylko na korzyściach ekonomicznych, które niekoniecznie przekładają się na ich sytuację bytową lecz niesie za sobą wizję lepszego życia zawodowego i osobistego.
 Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 10: Zdrowe i bezpieczne środowisko pracy
/ grafika.P.Machnica
Wdrożenie postanowień Filaru ma stanowić wspólną odpowiedzialność: państw członkowskich, Komisji, a także unijnych oraz krajowych partnerów społecznych. NSZZ Solidarność jest jednym z głównych protagonistów tych działań w naszym kraju.

Filar składa się z trzech komponentów podzielonych na szczegółowe punkty:
- Równe szanse i dostęp do zatrudnienia
- Uczciwe warunki pracy
- Ochrona socjalna i integracja społeczna

Poniżej prezentujemy uwagi, zawierające także komentarz naukowców, które mają przybliżyć członkom Związku wiedzę na temat poszczególnych punktów Filaru.

komponent: Uczciwe warunki pracy
10. Zdrowe, bezpieczne i dobrze dostosowane środowisko pracy oraz ochrona danych
a. Pracownicy mają prawo do wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy
b. Pracownicy mają prawo do środowiska pracy dostosowanego do ich potrzeb zawodowych i które pozwala im przedłużyć okres ich uczestnictwa w rynku pracy
c. Pracownicy mają prawo do ochrony swoich danych osobowych w kontekście zatrudnienia

W zasadzie 17 Filaru wprowadzono dwa powiązane wzajemnie prawa: po pierwsze, zakres tej zasady wykracza poza ochronę zdrowia i bezpieczeństwa dzięki przyznaniu pracownikom prawa do środowiska pracy dostosowanego do ich szczególnych okoliczności zawodowych. Po drugie,  w zgodzie z zasadą aktywnego starzenia się, w zasadzie tej uznaje się potrzebę dostosowania środowiska pracy tak, aby umożliwić pracownikom zrównoważoną i dłuższą karierę zawodową. Może to dotyczyć  dostosowania materialnego środowiska pracy jak też wprowadzenia dopasowań z zakresu organizacji pracy.

Jak podkreśla dr Izabela Florczak (Uniwersytet Łódzki)  ilekroć w Filarze posłużono się słowem “worker” należy przez nie rozumieć “osobę zatrudnioną”. Oznacza to, znaczącą zmianę w odniesieniu do polskiej sytuacji. Tłumaczenie dokumentu na język polski używające słowa „pracownik” sugeruje ograniczenie jego stosowania w zakresie prawa do wysokiego poziomu ochrony bezpieczeństwa i higieny pracy do pracownika w rozumieniu Kodeksu pracy. Jest to nieprawidłowe gdyż pomija inne grupy osób zatrudnionych (np. osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych). Tym samym jest sprzeczne z założeniami Filaru. Należy zwrócić uwagę, że polskie przepisy (Kodeks pracy) w sposób wyłącznie ograniczony rozszerzają zasady związane z bhp na osoby niebędące pracownikami. W świetle Filaru nie wydaje się to być prawidłowe – rozszerzenie powinno obejmować wszystkie regulacje.

Dostosowanie obowiązujących norm z zakresu bhp do wizji zwartej w Filarze, wymaga wyjścia poza klasycznie rozumiane przepisy ochronne, rozszerzając ich przedmiot o przepisy związane choćby z czasem pracy. Chodzi tu w szczególności o mechanizmy pozwalające skutecznie rozdzielać życie zawodowe od prywatnego. Wypracowanie wysokich standardów związanych z tzw. work-life balance jest bowiem bezsprzecznie związane z higieną życia jako takiego, której zakres krzyżuje się z higieną pracy. Na szczeblu ustawodawstwa krajowego wypełnienie omawianej zasady Filaru powinno następować na różnym szczeblu.  Postulat dostosowywania środowiska pracy do potrzeb zawodowych realizowany może być wyłącznie na poziomie branżowym bądź w odniesieniu do konkretnego pracodawcy. Trudno bowiem aktami prawa ogólnie obowiązującego określić warunki dostosowywania rodzajowo różnych środowisk pracy do różnorodnych potrzeb zawodowych.

Jak podkreśla dr Marta Otto (Uniwersytet Łódzki), ochrona danych osobowych w miejscu pracy jest współcześnie jednym z bardziej newralgicznych obszarów regulacyjnych. Postępująca dematerializacja i destandaryzacja pracy, implikuje nieuchronne zmiany w sferze prerogatyw pracodawców, w konsekwencji tworząc nowy wymiar podporządkowania pracowniczego, który stawia pod znakiem zapytania wyraźną niegdyś separację pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym pracowników. Najbardziej problematyczna obecnie wydaje się, ogólna tendencja dotycząca rozwoju znaczenia danych osobowych w zatrudnieniu, ze stosunkowo ograniczonej, tradycyjnej roli selekcji i dyscypliny, w stronę nowego zestawu funkcji implementowanych przez działy zarządzania zasobami ludzkimi, które mają związek z motywowaniem pracowników oraz szeroko rozumianą kontrolą ich zachowania. Te ostatnie praktyki, w parze z postępującą cyfryzacją i automatyzacją środowiska pracy, zmieniają ilościowo i jakościowo zasób informacji pozostających w dyspozycji pracodawców, a w rezultacie wzmacniają inherentną asymetrię pomiędzy stronami stosunku pracy. Aprobowanie w/w praktyk jako nieodzownych elementów kultury organizacyjnej współczesnych miejsc pracy, wydaje się przy tym wątpliwe, nie tylko z punkty widzenia tradycyjnie przyjętych granic kontroli i nadzoru pracodawców, ale także względów etycznych. 

W gospodarce rynkowej, w której większość społeczeństwa zarabia na życie, spędzając przeważającą część swojego czasu w miejscu pracy, ochrona prywatności informacyjnej pracowników, poza wartością jednostkową, ma wyraźną wartość publiczną. Poszanowanie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych w zatrudnieniu jest niezbędne nie tylko do efektywnego egzekwowania praw i swobód obywatelskich pracowników (vide inter alia prawo do poszanowania prywatności i życia rodzinnego, wolności myśli, sumienia i religii; przepływu informacji i wyrażania opinii; zgromadzania się i stowarzyszania się; zakaz wszelkiej dyskryminacji), ale także ich praw społecznych (prawa do pracy, prawa do należytych i sprawiedliwych warunków pracy, prawa do ochrony przed nieuzasadnionym zwolnieniem).

Tutaj można przeczytać o 9 punkcie Filaru

bs
 


 

Polecane
Emerytury
Stażowe