Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 10: Zdrowe i bezpieczne środowisko pracy

17 listopada 2017 r. podczas Szczytu Społecznego na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej uroczyście przystąpiły do Europejskiego filaru praw socjalnych. Jest to inicjatywa często określana jako mapa drogowa dwudziestu wspólnych działań mających na celu pozytywną konwergencję standardów socjalnych. Realizacja tych zamierzeń ma przyczynić się do pokazania obywatelom UE, że proces integracji nie polega tylko na korzyściach ekonomicznych, które niekoniecznie przekładają się na ich sytuację bytową lecz niesie za sobą wizję lepszego życia zawodowego i osobistego.
 Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 10: Zdrowe i bezpieczne środowisko pracy
/ grafika.P.Machnica
Wdrożenie postanowień Filaru ma stanowić wspólną odpowiedzialność: państw członkowskich, Komisji, a także unijnych oraz krajowych partnerów społecznych. NSZZ Solidarność jest jednym z głównych protagonistów tych działań w naszym kraju.

Filar składa się z trzech komponentów podzielonych na szczegółowe punkty:
- Równe szanse i dostęp do zatrudnienia
- Uczciwe warunki pracy
- Ochrona socjalna i integracja społeczna

Poniżej prezentujemy uwagi, zawierające także komentarz naukowców, które mają przybliżyć członkom Związku wiedzę na temat poszczególnych punktów Filaru.

komponent: Uczciwe warunki pracy
10. Zdrowe, bezpieczne i dobrze dostosowane środowisko pracy oraz ochrona danych
a. Pracownicy mają prawo do wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy
b. Pracownicy mają prawo do środowiska pracy dostosowanego do ich potrzeb zawodowych i które pozwala im przedłużyć okres ich uczestnictwa w rynku pracy
c. Pracownicy mają prawo do ochrony swoich danych osobowych w kontekście zatrudnienia

W zasadzie 17 Filaru wprowadzono dwa powiązane wzajemnie prawa: po pierwsze, zakres tej zasady wykracza poza ochronę zdrowia i bezpieczeństwa dzięki przyznaniu pracownikom prawa do środowiska pracy dostosowanego do ich szczególnych okoliczności zawodowych. Po drugie,  w zgodzie z zasadą aktywnego starzenia się, w zasadzie tej uznaje się potrzebę dostosowania środowiska pracy tak, aby umożliwić pracownikom zrównoważoną i dłuższą karierę zawodową. Może to dotyczyć  dostosowania materialnego środowiska pracy jak też wprowadzenia dopasowań z zakresu organizacji pracy.

Jak podkreśla dr Izabela Florczak (Uniwersytet Łódzki)  ilekroć w Filarze posłużono się słowem “worker” należy przez nie rozumieć “osobę zatrudnioną”. Oznacza to, znaczącą zmianę w odniesieniu do polskiej sytuacji. Tłumaczenie dokumentu na język polski używające słowa „pracownik” sugeruje ograniczenie jego stosowania w zakresie prawa do wysokiego poziomu ochrony bezpieczeństwa i higieny pracy do pracownika w rozumieniu Kodeksu pracy. Jest to nieprawidłowe gdyż pomija inne grupy osób zatrudnionych (np. osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych). Tym samym jest sprzeczne z założeniami Filaru. Należy zwrócić uwagę, że polskie przepisy (Kodeks pracy) w sposób wyłącznie ograniczony rozszerzają zasady związane z bhp na osoby niebędące pracownikami. W świetle Filaru nie wydaje się to być prawidłowe – rozszerzenie powinno obejmować wszystkie regulacje.

Dostosowanie obowiązujących norm z zakresu bhp do wizji zwartej w Filarze, wymaga wyjścia poza klasycznie rozumiane przepisy ochronne, rozszerzając ich przedmiot o przepisy związane choćby z czasem pracy. Chodzi tu w szczególności o mechanizmy pozwalające skutecznie rozdzielać życie zawodowe od prywatnego. Wypracowanie wysokich standardów związanych z tzw. work-life balance jest bowiem bezsprzecznie związane z higieną życia jako takiego, której zakres krzyżuje się z higieną pracy. Na szczeblu ustawodawstwa krajowego wypełnienie omawianej zasady Filaru powinno następować na różnym szczeblu.  Postulat dostosowywania środowiska pracy do potrzeb zawodowych realizowany może być wyłącznie na poziomie branżowym bądź w odniesieniu do konkretnego pracodawcy. Trudno bowiem aktami prawa ogólnie obowiązującego określić warunki dostosowywania rodzajowo różnych środowisk pracy do różnorodnych potrzeb zawodowych.

Jak podkreśla dr Marta Otto (Uniwersytet Łódzki), ochrona danych osobowych w miejscu pracy jest współcześnie jednym z bardziej newralgicznych obszarów regulacyjnych. Postępująca dematerializacja i destandaryzacja pracy, implikuje nieuchronne zmiany w sferze prerogatyw pracodawców, w konsekwencji tworząc nowy wymiar podporządkowania pracowniczego, który stawia pod znakiem zapytania wyraźną niegdyś separację pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym pracowników. Najbardziej problematyczna obecnie wydaje się, ogólna tendencja dotycząca rozwoju znaczenia danych osobowych w zatrudnieniu, ze stosunkowo ograniczonej, tradycyjnej roli selekcji i dyscypliny, w stronę nowego zestawu funkcji implementowanych przez działy zarządzania zasobami ludzkimi, które mają związek z motywowaniem pracowników oraz szeroko rozumianą kontrolą ich zachowania. Te ostatnie praktyki, w parze z postępującą cyfryzacją i automatyzacją środowiska pracy, zmieniają ilościowo i jakościowo zasób informacji pozostających w dyspozycji pracodawców, a w rezultacie wzmacniają inherentną asymetrię pomiędzy stronami stosunku pracy. Aprobowanie w/w praktyk jako nieodzownych elementów kultury organizacyjnej współczesnych miejsc pracy, wydaje się przy tym wątpliwe, nie tylko z punkty widzenia tradycyjnie przyjętych granic kontroli i nadzoru pracodawców, ale także względów etycznych. 

W gospodarce rynkowej, w której większość społeczeństwa zarabia na życie, spędzając przeważającą część swojego czasu w miejscu pracy, ochrona prywatności informacyjnej pracowników, poza wartością jednostkową, ma wyraźną wartość publiczną. Poszanowanie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych w zatrudnieniu jest niezbędne nie tylko do efektywnego egzekwowania praw i swobód obywatelskich pracowników (vide inter alia prawo do poszanowania prywatności i życia rodzinnego, wolności myśli, sumienia i religii; przepływu informacji i wyrażania opinii; zgromadzania się i stowarzyszania się; zakaz wszelkiej dyskryminacji), ale także ich praw społecznych (prawa do pracy, prawa do należytych i sprawiedliwych warunków pracy, prawa do ochrony przed nieuzasadnionym zwolnieniem).

Tutaj można przeczytać o 9 punkcie Filaru

bs
 

 

POLECANE
Wykłady nt. wpływu myśli chrześcijańskiej na społeczeństwo i gospodarkę Wiadomości
Wykłady nt. wpływu myśli chrześcijańskiej na społeczeństwo i gospodarkę

Powszechny Uniwersytet Nauczania Chrześcijańsko-Społecznego (PUNCS) to działanie edukacyjne prowadzone przez fundację Instytut Myśli Schumana.

Siemoniak przyznał: W Wyrykach spadła nasza rakieta z ostatniej chwili
Siemoniak przyznał: "W Wyrykach spadła nasza rakieta"

Tomasz Siemoniak w rozmowie z Moniką Olejnik w TVN24 przyznał, że w Wyrykach spadła polska rakieta wystrzelona z F-16. Dom został uszkodzony, a mieszkańcy mogą wrócić tylko na parter. Minister tłumaczy się, że „świat nie jest taki prosty”.

Jak protestować przeciwko Centrom Integracji Cudzoziemców - jest raport gorące
Jak protestować przeciwko Centrom Integracji Cudzoziemców - jest raport

W środę 17 września Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris opublikował swój nowy raport pod tytułem „Podstawy sprzeciwu wobec koncepcji Centrów Integracji Cudzoziemców. Odpowiedzialna polityka migracyjna wymaga selekcji, deportacji i asymilacji”.

Planowali zamachy terrorystyczne w Polsce i Europie. Litewska prokuratura ujawnia szokujące szczegóły pilne
Planowali zamachy terrorystyczne w Polsce i Europie. Litewska prokuratura ujawnia szokujące szczegóły

Litewska prokuratura wraz z policją rozbiły groźną siatkę terrorystyczną, która przygotowywała cztery zamachy w krajach Europy. W ręce służb trafili obywatele Litwy, Rosji, Łotwy, Estonii i Ukrainy, a tropy prowadzą wprost do rosyjskich służb specjalnych. Część śmiercionośnych ładunków trafiła do Niemiec, Wielkiej Brytanii i Polski.

Doradca Zełenskiego o akcji polskiego wojska: Udawanie, że to sukces, brzmi dziwnie Wiadomości
Doradca Zełenskiego o akcji polskiego wojska: "Udawanie, że to sukces, brzmi dziwnie"

Według doradcy szefa Kancelarii Prezydenta Ukrainy Mychajło Podolaka atak dronów na Polskę to był test dla natowskich systemów obrony przeciwrakietowej. W jego opinii obnażył on brak skuteczności polskiej obrony.

Dla Niemca wszystko tylko u nas
Dla Niemca wszystko

Niemieckie media piszą, że wizyta prezydenta Karola Nawrockiego w Berlinie „niesie potencjał konfliktu”. Konflikt? Nie – to przypomnienie długu, którego Niemcy od dekad unikają.

Kurski do Tuska: Mścij się na mnie, zostaw syna Wiadomości
Kurski do Tuska: "Mścij się na mnie, zostaw syna"

Były prezes TVP Jacek Kurski oskarża Donalda Tuska o polityczną zemstę. Prokuratura w Toruniu postawiła jego synowi zarzuty, a Kurski nie ma wątpliwości: to zemsta premiera, a nie wymiaru sprawiedliwości.

Hennig-Kloska: Park Narodowy Dolnej Odry powstanie nawet mimo weta prezydenta pilne
Hennig-Kloska: Park Narodowy Dolnej Odry powstanie nawet mimo weta prezydenta

– W środę rząd przyjął projekt ustawy o utworzeniu Parku Doliny Dolnej Odry – poinformowała minister klimatu Paulina Hennig-Kloska. Nowy park ma powstać w województwie zachodniopomorskim w 2026 r. i objąć teren 3,8 tys. ha. Przeciwnicy alarmują: to cios w żeglugę, gospodarkę i porty Szczecina.

PiS złożył projekt uchwały ws. wywłaszczenia ambasady Rosji Wiadomości
PiS złożył projekt uchwały ws. wywłaszczenia ambasady Rosji

PiS złożył w Sejmie projekt uchwały dotyczącej pilnego zabezpieczenia terenu wokół Ministerstwa Obrony Narodowej. Jarosław Kaczyński zapowiedział, że chodzi m.in. o wywłaszczenie rosyjskiej ambasady w Warszawie.

Amerykanie kłócą się o nominowanego ambasadora USA w Polsce. Dwa głosy przewagi z ostatniej chwili
Amerykanie kłócą się o nominowanego ambasadora USA w Polsce. Dwa głosy przewagi

Nominowany na ambasadora USA w Polsce Tom Rose uzyskał w środę poparcie senackiej komisji spraw zagranicznych, choć nie poparł go żaden polityk Demokratów. Nominacja Rose'a wciąż musi uzyskać większość głosów w Senacie.

REKLAMA

Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 10: Zdrowe i bezpieczne środowisko pracy

17 listopada 2017 r. podczas Szczytu Społecznego na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej uroczyście przystąpiły do Europejskiego filaru praw socjalnych. Jest to inicjatywa często określana jako mapa drogowa dwudziestu wspólnych działań mających na celu pozytywną konwergencję standardów socjalnych. Realizacja tych zamierzeń ma przyczynić się do pokazania obywatelom UE, że proces integracji nie polega tylko na korzyściach ekonomicznych, które niekoniecznie przekładają się na ich sytuację bytową lecz niesie za sobą wizję lepszego życia zawodowego i osobistego.
 Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 10: Zdrowe i bezpieczne środowisko pracy
/ grafika.P.Machnica
Wdrożenie postanowień Filaru ma stanowić wspólną odpowiedzialność: państw członkowskich, Komisji, a także unijnych oraz krajowych partnerów społecznych. NSZZ Solidarność jest jednym z głównych protagonistów tych działań w naszym kraju.

Filar składa się z trzech komponentów podzielonych na szczegółowe punkty:
- Równe szanse i dostęp do zatrudnienia
- Uczciwe warunki pracy
- Ochrona socjalna i integracja społeczna

Poniżej prezentujemy uwagi, zawierające także komentarz naukowców, które mają przybliżyć członkom Związku wiedzę na temat poszczególnych punktów Filaru.

komponent: Uczciwe warunki pracy
10. Zdrowe, bezpieczne i dobrze dostosowane środowisko pracy oraz ochrona danych
a. Pracownicy mają prawo do wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy
b. Pracownicy mają prawo do środowiska pracy dostosowanego do ich potrzeb zawodowych i które pozwala im przedłużyć okres ich uczestnictwa w rynku pracy
c. Pracownicy mają prawo do ochrony swoich danych osobowych w kontekście zatrudnienia

W zasadzie 17 Filaru wprowadzono dwa powiązane wzajemnie prawa: po pierwsze, zakres tej zasady wykracza poza ochronę zdrowia i bezpieczeństwa dzięki przyznaniu pracownikom prawa do środowiska pracy dostosowanego do ich szczególnych okoliczności zawodowych. Po drugie,  w zgodzie z zasadą aktywnego starzenia się, w zasadzie tej uznaje się potrzebę dostosowania środowiska pracy tak, aby umożliwić pracownikom zrównoważoną i dłuższą karierę zawodową. Może to dotyczyć  dostosowania materialnego środowiska pracy jak też wprowadzenia dopasowań z zakresu organizacji pracy.

Jak podkreśla dr Izabela Florczak (Uniwersytet Łódzki)  ilekroć w Filarze posłużono się słowem “worker” należy przez nie rozumieć “osobę zatrudnioną”. Oznacza to, znaczącą zmianę w odniesieniu do polskiej sytuacji. Tłumaczenie dokumentu na język polski używające słowa „pracownik” sugeruje ograniczenie jego stosowania w zakresie prawa do wysokiego poziomu ochrony bezpieczeństwa i higieny pracy do pracownika w rozumieniu Kodeksu pracy. Jest to nieprawidłowe gdyż pomija inne grupy osób zatrudnionych (np. osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych). Tym samym jest sprzeczne z założeniami Filaru. Należy zwrócić uwagę, że polskie przepisy (Kodeks pracy) w sposób wyłącznie ograniczony rozszerzają zasady związane z bhp na osoby niebędące pracownikami. W świetle Filaru nie wydaje się to być prawidłowe – rozszerzenie powinno obejmować wszystkie regulacje.

Dostosowanie obowiązujących norm z zakresu bhp do wizji zwartej w Filarze, wymaga wyjścia poza klasycznie rozumiane przepisy ochronne, rozszerzając ich przedmiot o przepisy związane choćby z czasem pracy. Chodzi tu w szczególności o mechanizmy pozwalające skutecznie rozdzielać życie zawodowe od prywatnego. Wypracowanie wysokich standardów związanych z tzw. work-life balance jest bowiem bezsprzecznie związane z higieną życia jako takiego, której zakres krzyżuje się z higieną pracy. Na szczeblu ustawodawstwa krajowego wypełnienie omawianej zasady Filaru powinno następować na różnym szczeblu.  Postulat dostosowywania środowiska pracy do potrzeb zawodowych realizowany może być wyłącznie na poziomie branżowym bądź w odniesieniu do konkretnego pracodawcy. Trudno bowiem aktami prawa ogólnie obowiązującego określić warunki dostosowywania rodzajowo różnych środowisk pracy do różnorodnych potrzeb zawodowych.

Jak podkreśla dr Marta Otto (Uniwersytet Łódzki), ochrona danych osobowych w miejscu pracy jest współcześnie jednym z bardziej newralgicznych obszarów regulacyjnych. Postępująca dematerializacja i destandaryzacja pracy, implikuje nieuchronne zmiany w sferze prerogatyw pracodawców, w konsekwencji tworząc nowy wymiar podporządkowania pracowniczego, który stawia pod znakiem zapytania wyraźną niegdyś separację pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym pracowników. Najbardziej problematyczna obecnie wydaje się, ogólna tendencja dotycząca rozwoju znaczenia danych osobowych w zatrudnieniu, ze stosunkowo ograniczonej, tradycyjnej roli selekcji i dyscypliny, w stronę nowego zestawu funkcji implementowanych przez działy zarządzania zasobami ludzkimi, które mają związek z motywowaniem pracowników oraz szeroko rozumianą kontrolą ich zachowania. Te ostatnie praktyki, w parze z postępującą cyfryzacją i automatyzacją środowiska pracy, zmieniają ilościowo i jakościowo zasób informacji pozostających w dyspozycji pracodawców, a w rezultacie wzmacniają inherentną asymetrię pomiędzy stronami stosunku pracy. Aprobowanie w/w praktyk jako nieodzownych elementów kultury organizacyjnej współczesnych miejsc pracy, wydaje się przy tym wątpliwe, nie tylko z punkty widzenia tradycyjnie przyjętych granic kontroli i nadzoru pracodawców, ale także względów etycznych. 

W gospodarce rynkowej, w której większość społeczeństwa zarabia na życie, spędzając przeważającą część swojego czasu w miejscu pracy, ochrona prywatności informacyjnej pracowników, poza wartością jednostkową, ma wyraźną wartość publiczną. Poszanowanie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych w zatrudnieniu jest niezbędne nie tylko do efektywnego egzekwowania praw i swobód obywatelskich pracowników (vide inter alia prawo do poszanowania prywatności i życia rodzinnego, wolności myśli, sumienia i religii; przepływu informacji i wyrażania opinii; zgromadzania się i stowarzyszania się; zakaz wszelkiej dyskryminacji), ale także ich praw społecznych (prawa do pracy, prawa do należytych i sprawiedliwych warunków pracy, prawa do ochrony przed nieuzasadnionym zwolnieniem).

Tutaj można przeczytać o 9 punkcie Filaru

bs
 


 

Polecane
Emerytury
Stażowe