Służba cywilna czy wojskowa? Jan Wróbel: Wszyscy jesteśmy obywatelami

Mogą Szwedzi, mogą Szwedki, dają radę Duńczycy, a od 1 lipca także Dunki. Czemu nie mogą Polacy i Polki? Chodzi, oczywiście, o obowiązkową służbę wojskową. Nawet najodważniejsi polscy politycy, z gatunku tych, którzy zapowiadają redukcję liczby łóżek szpitalnych albo liberalizację Kodeksu karnego, nabierają wody w usta, kiedy pojawia się w ich otoczeniu granat – hasło odwieszenia poboru.
 Służba cywilna czy wojskowa? Jan Wróbel: Wszyscy jesteśmy obywatelami
/ Jan Wróbel / Tygodnik Solidarność

Co musisz wiedzieć:

  • Szwecja zawiesiła powszechną obowiązkową służbę wojskową w 2010 roku i przywróciła ją w 2017 roku
  • W tym roku od 1 lipca system obowiązkowej służby wojskowej dla niektórych kobiet wprowadziła Dania
  • W Polsce obowiązkowa służba wojskowa została zniesiona w 2009 roku

"A więc wojna"

Jasno sobie od razu powiedzmy, że armia niespecjalnie w tej sprawie naciska. Jednak w sprawie poboru liczy się fundamentalne pytanie: Czym jest dla nas własne państwo?

Ewentualni czytelnicy mojej publicystycznej twórczości wiedzą, że mam zwyczaj unikania w publicznych wypowiedziach bogoojczyźnianej tonacji; to coś jak wytatuować sobie „Bóg, honor, Ojczyzna” – na czole. Co gorsza, służbę wojskową miałem jeszcze okazję zaliczyć w PRL. I nie pozostał mi żaden sentyment po tych nudnych i jałowych miesiącach. Krótko mówiąc, jeżeli ktoś oczekuje teraz rzewnych opowieści o sercu gorejącym umiłowaniem ojczyzny, która wzywa, byśmy gotowi byli do najświętszej ofiary – to trafił pod zły adres. Po prostu kraj to kraj, jest coś wart, nie tylko płacenia podatków. Nawiasem mówiąc, „Komunikat specjalny” nadany 1 września 1939 roku (!) przez Polskie Radio był ujmująco rzeczowy, chciałoby się rzec, brytyjski: „A więc wojna! Z dniem dzisiejszym wszelkie sprawy i zagadnienia schodzą na plan dalszy. Całe nasze życie publiczne i prywatne przestawiamy na specjalne tory – weszliśmy w okres wojny. Cały wysiłek narodu musi iść w jednym kierunku. Wszyscy jesteśmy żołnierzami”. Tak jest!

 

Powszechna służba cywilna

Nie dlatego należy w Polsce przywrócić pobór, by grzać się w słońcu górnolotnych frazesów, ani dlatego, że wskutek zagrożenia działaniami Rosji „wszyscy jesteśmy żołnierzami”. Nie, nie jesteśmy. Natomiast wszyscy jesteśmy obywatelami. Stanisław Burdziej upowszechnia pomysł powszechnej (w jego koncepcji – dobrowolnej) służby cywilnej. Koncept podobny do służby wojskowej – młody człowiek opuszcza na ileś miesięcy rodzinny dom, aby służyć krajowi. Z tym, że akurat nie podczas szkolenia wojskowego, lecz np. jako asystent nauczyciela w przeładowanej szkole albo pomocnik konserwatora zapomnianych cmentarzy, bądź członek zespołu monitorującego stan wód Odry etc., etc. We Włoszech format ten działa z powodzeniem, zwykle jest kilku chętnych na miejsce; we Francji prezydent jest wielkim orędownikiem obowiązkowej służby cywilnej dla młodzieży.

Wiadomo, że każde przedsięwzięcie można zorganizować nieporadnie. Każde (a przykładem mogą być np. letnie wojskowe obozy szkoleniowe dla ochotników) można jednak zorganizować z pomysłem. Polskę roku 2025 stać na dobre zaplanowanie i dobre wykonanie projektów równoległego szkolenia wojskowego i cywilnego. W słowach „służba”, „Polska” i „obowiązek” jest potencjał energii, a nie tylko potencjał dowcipnych memów.

 


 

POLECANE
Koniec z dymkiem na balkonie? Posłowie chcą zakazać palenia przed własnym mieszkaniem Wiadomości
Koniec z dymkiem na balkonie? Posłowie chcą zakazać palenia przed własnym mieszkaniem

Zapalenie papierosa na balkonie może wkrótce kosztować grzywnę. Komisja sejmowa na najbliższym posiedzeniu rozpatrzy pomysł, który może zmienić życie palaczy mieszkających w blokach.

Niemiecka demokracja. Die Linke chce wyrzucić prawicowych dziennikarzy z dzielnicy Berlina tylko u nas
Niemiecka "demokracja". Die Linke chce wyrzucić prawicowych dziennikarzy z dzielnicy Berlina

Niemcy przeżywają kolejny atak na wolność słowa. Jedna z najważniejszych partii lewicowych zorganizowała bowiem nagonkę na prawicowe medium, domagając się, by konserwatywni dziennikarze wynieśli się z jednej z dzielnic Berlina. Lewica chce zagarnąć całą stolicę Niemiec dla siebie. To atak na wolność prasy – ostrzegają największe niemieckojęzyczne gazety.

Kawa ofiarą spekulacji. Ceny osiągają rekordowe wartości, a to jeszcze nie koniec Wiadomości
Kawa ofiarą spekulacji. Ceny osiągają rekordowe wartości, a to jeszcze nie koniec

Wielbiciele porannej małej czarnej łapią się za głowę – ulubiony napój Polaków drożeje w zawrotnym tempie, a sklepy desperacko próbują ratować sprzedaż promocjami. Z najnowszego raportu UCE Research i Uniwersytetu WSB Merito wynika, że w III kwartale 2025 roku ceny kawy wzrosły średnio o 28,7 proc. w porównaniu z ubiegłym rokiem.

Jest porozumienie Izraela z Hamasem. Szczegóły umowy z ostatniej chwili
Jest porozumienie Izraela z Hamasem. Szczegóły umowy

Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump poinformował o zawarciu porozumienia pomiędzy Izraelem a Hamasem. Donald Trump twierdzi, że izraelscy zakładnicy mogą zostać uwolnieni „w poniedziałek lub wtorek”.

Sąd ją skazał za ostrzeżenie przed ginekologiem, który namawiał do aborcji. Teraz prosi prezydenta o ułaskawienie z ostatniej chwili
Sąd ją skazał za ostrzeżenie przed ginekologiem, który namawiał do aborcji. Teraz prosi prezydenta o ułaskawienie

Kobieta, która przestrzegła inne matki przed lekarzem namawiającym do aborcji, usłyszała wyrok i ma odbyć karę. Weronika Krawczyk, matka, którą sąd uznał za winną „zniesławienia”, występuje teraz z apelem do prezydenta Karola Nawrockiego o ułaskawienie. Sprawą zajmuje się Fundacja Życie i Rodzina.

Skażona woda w Zachodniopomorskiem. Służby alarmują pilne
Skażona woda w Zachodniopomorskiem. Służby alarmują

Służby potwierdziły skażenie bakterią Escherichia coli w Zachodniopomorskiem. Woda nie nadaje się do picia, mycia ani gotowania – obowiązuje całkowity zakaz używania jej do celów spożywczych.

Sławomir Nowak wraca do biznesu. Były minister Tuska znów zasiada w radzie nadzorczej pilne
Sławomir Nowak wraca do biznesu. Były minister Tuska znów zasiada w radzie nadzorczej

Po latach milczenia i głośnej aferze korupcyjnej Sławomir Nowak ponownie pojawia się w świecie biznesu. Choć wciąż toczy się jego proces na Ukrainie, w Polsce były minister transportu Donalda Tuska odzyskuje wpływy i stanowiska.

Koalicja przegłosowała projekt budżetu na 2026 rok. Opozycja Absolutnie fatalny z ostatniej chwili
Koalicja przegłosowała projekt budżetu na 2026 rok. Opozycja "Absolutnie fatalny"

Sejmowa większość przepchnęła projekt budżetu na 2026 rok mimo sprzeciwu całej opozycji. Polacy zapłacą za gigantyczny deficyt.

UE wprowadza nową strategię LGBTIQ+. Ideologia będzie wdrażana przymusowo Wiadomości
UE wprowadza nową strategię LGBTIQ+. Ideologia będzie wdrażana przymusowo

Unia Europejska rusza z nową ofensywą ideologiczną. Komisja Europejska ogłosiła strategię „Wolność kochania, wolność bycia”, która ma obowiązywać od 2026 roku. W praktyce to plan totalnej rewolucji obyczajowej, finansowanej z unijnych środków i zmuszającej państwa członkowskie do określonych działań.

Poseł Sterczewski ukarany po wyprawie do Strefy Gazy. To nie było za mądre polityka
Poseł Sterczewski ukarany po wyprawie do Strefy Gazy. "To nie było za mądre"

Poseł Franciszek Sterczewski został ukarany finansowo przez własny klub parlamentarny za nieobecność w Sejmie. Powód? Udział w międzynarodowej flotylli, która miała dostarczyć pomoc do Strefy Gazy, a skończyła się interwencją izraelskiej marynarki. W samym klubie KO zawrzało – część polityków broni „odważnego gestu”, inni mówią o braku rozsądku i narażaniu reputacji partii.

REKLAMA

Służba cywilna czy wojskowa? Jan Wróbel: Wszyscy jesteśmy obywatelami

Mogą Szwedzi, mogą Szwedki, dają radę Duńczycy, a od 1 lipca także Dunki. Czemu nie mogą Polacy i Polki? Chodzi, oczywiście, o obowiązkową służbę wojskową. Nawet najodważniejsi polscy politycy, z gatunku tych, którzy zapowiadają redukcję liczby łóżek szpitalnych albo liberalizację Kodeksu karnego, nabierają wody w usta, kiedy pojawia się w ich otoczeniu granat – hasło odwieszenia poboru.
 Służba cywilna czy wojskowa? Jan Wróbel: Wszyscy jesteśmy obywatelami
/ Jan Wróbel / Tygodnik Solidarność

Co musisz wiedzieć:

  • Szwecja zawiesiła powszechną obowiązkową służbę wojskową w 2010 roku i przywróciła ją w 2017 roku
  • W tym roku od 1 lipca system obowiązkowej służby wojskowej dla niektórych kobiet wprowadziła Dania
  • W Polsce obowiązkowa służba wojskowa została zniesiona w 2009 roku

"A więc wojna"

Jasno sobie od razu powiedzmy, że armia niespecjalnie w tej sprawie naciska. Jednak w sprawie poboru liczy się fundamentalne pytanie: Czym jest dla nas własne państwo?

Ewentualni czytelnicy mojej publicystycznej twórczości wiedzą, że mam zwyczaj unikania w publicznych wypowiedziach bogoojczyźnianej tonacji; to coś jak wytatuować sobie „Bóg, honor, Ojczyzna” – na czole. Co gorsza, służbę wojskową miałem jeszcze okazję zaliczyć w PRL. I nie pozostał mi żaden sentyment po tych nudnych i jałowych miesiącach. Krótko mówiąc, jeżeli ktoś oczekuje teraz rzewnych opowieści o sercu gorejącym umiłowaniem ojczyzny, która wzywa, byśmy gotowi byli do najświętszej ofiary – to trafił pod zły adres. Po prostu kraj to kraj, jest coś wart, nie tylko płacenia podatków. Nawiasem mówiąc, „Komunikat specjalny” nadany 1 września 1939 roku (!) przez Polskie Radio był ujmująco rzeczowy, chciałoby się rzec, brytyjski: „A więc wojna! Z dniem dzisiejszym wszelkie sprawy i zagadnienia schodzą na plan dalszy. Całe nasze życie publiczne i prywatne przestawiamy na specjalne tory – weszliśmy w okres wojny. Cały wysiłek narodu musi iść w jednym kierunku. Wszyscy jesteśmy żołnierzami”. Tak jest!

 

Powszechna służba cywilna

Nie dlatego należy w Polsce przywrócić pobór, by grzać się w słońcu górnolotnych frazesów, ani dlatego, że wskutek zagrożenia działaniami Rosji „wszyscy jesteśmy żołnierzami”. Nie, nie jesteśmy. Natomiast wszyscy jesteśmy obywatelami. Stanisław Burdziej upowszechnia pomysł powszechnej (w jego koncepcji – dobrowolnej) służby cywilnej. Koncept podobny do służby wojskowej – młody człowiek opuszcza na ileś miesięcy rodzinny dom, aby służyć krajowi. Z tym, że akurat nie podczas szkolenia wojskowego, lecz np. jako asystent nauczyciela w przeładowanej szkole albo pomocnik konserwatora zapomnianych cmentarzy, bądź członek zespołu monitorującego stan wód Odry etc., etc. We Włoszech format ten działa z powodzeniem, zwykle jest kilku chętnych na miejsce; we Francji prezydent jest wielkim orędownikiem obowiązkowej służby cywilnej dla młodzieży.

Wiadomo, że każde przedsięwzięcie można zorganizować nieporadnie. Każde (a przykładem mogą być np. letnie wojskowe obozy szkoleniowe dla ochotników) można jednak zorganizować z pomysłem. Polskę roku 2025 stać na dobre zaplanowanie i dobre wykonanie projektów równoległego szkolenia wojskowego i cywilnego. W słowach „służba”, „Polska” i „obowiązek” jest potencjał energii, a nie tylko potencjał dowcipnych memów.

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe