Zygfryd Czaban: Komu przeszkadza świadomość narodowa

Od dłuższego czasu w naszej części świata dominuje tożsamość narodowa. Tak się ułożyło, że wspólnota historii, języka, fakt zamieszkiwania na stosunkowo niewielkim terytorium oraz państwowość – w przypadku narodów, które mogą się nią poszczycić – stanowią najsilniejsze spoiwo, łączące ludzi w zwarte grupy z silnym poczuciem jedności wewnątrz i odrębności od innych, konkurencyjnych zbiorowisk.
Tłum ludzi, zdjęcie podglądowe Zygfryd Czaban: Komu przeszkadza świadomość narodowa
Tłum ludzi, zdjęcie podglądowe / Pixabay

Dzięki tożsamości narodowej przetrwaliśmy straszliwe koleje losu i nadal istniejemy. Na niej opiera się 95% naszej literatury, programy szkolne, polityka, sens rywalizacji sportowej – dosłownie całe nasze życie zbiorowe. To ona determinuje nasze indywidualne poglądy na historię i współczesność oraz oceny różnych ważnych postaci: dawnych i obecnych. 

Dla mojego pokolenia, podobnie jak wcześniej dla pokolenia moich rodziców – dziadków i pradziadków, ta tożsamość to coś oczywistego, przeważającego nad każdym innym kryterium identyfikacji. W ogóle się nad nią nie zastanawiamy. Nie mówię tu wyłącznie o osobach prezentujących poglądy prawicowe. W żadnym razie! 

 

Ruchy walczące z tożsamością narodową

Dlaczego tak jest? Czy ktoś tak zadekretował? Nakazał nam się skupiać właśnie we wspólnoty narodowe, a nie lokalne, regionalne, zawodowe, klasowe czy np. kontynentalne? Nie. Tak już jest zbudowany nasz świat.

Ale niektóre siły z tym walczą. Podam trzy przykłady. 

Po pierwsze: ruch panslawistyczny w XIX wieku, postulujący słowiańską tożsamość ponadnarodową. Wykorzystywany przez Rosję. Do czego konkretnie? Był to wytrych mający w dłuższej perspektywie sprawić, by wszyscy Słowianie stali się Rosjanami. Co ciekawe, ruch ten w Polsce nie zakorzenił się. Nasza tożsamość narodowa była za silna. Ale poczynił wielkie spustoszenie na Bałkanach czy w Czechach. W Serbii Rosjanie do dziś zbierają owoce tej polityki. 

Po drugie: światowy ruch komunistyczny po 1917 roku. Cały świat miał się stać jedną, wspólną ojczyzną proletariatu, bez granic narodowych. No tak, ale stolicą tej ojczyzny miała być Moskwa, a cały ruch służył tylko do wspomagania imperialnych zakusów Rosji. Ostatecznie znów wszyscy mieli się stać Rosjanami. Nic się nie zmieniło. I znowu Polacy okazali się najbardziej oporni, najtrudniejsi do ujarzmienia. Na przykład w Czechosłowacji w 1946 roku komuniści wcale nie musieli fałszować wyborów! Ich aparatczyk Klement Gottwald został premierem najzupełniej uczciwie.
A co po trzecie? Domyślacie się? 

 

"Wszyscy mamy być Europejczykami"

Tak, oczywiście – tożsamość europejska. Znów tłumaczy się nam, że mamy rzucić w kąt nieaktualną, archaiczną identyfikację narodową. Teraz wszyscy mamy być Europejczykami. Unia ma już własny rząd, parlament, sądy, pieniądz, flagę, hymn. Teraz także dług. Zaraz wspólne podatki i wojsko. O federalizacji EU (która oznacza po prostu likwidację państw, bo federacja to zrzeszenie nie-państw, takich jak stany czy landy) mówi się otwarcie, bez żenady. 

Po co to wszystko? Kto za tym stoi? 
Tym razem stary, rosyjski patent przejęli Niemcy. 


 

POLECANE
TVN nie na sprzedaż. Warner Bros. Discovery rusza z nowym projektem z ostatniej chwili
TVN nie na sprzedaż. Warner Bros. Discovery rusza z nowym projektem

Po miesiącach plotek Warner Bros. Discovery rezygnuje ze zbycia TVN. Tymczasem podjęto decyzję o uruchomieniu nowej platformy TVN24+.

Podmieniono tablicę na pomniku UPA w Monasterzu. Polski minister: To akt wandalizmu Wiadomości
Podmieniono tablicę na pomniku UPA w Monasterzu. Polski minister: "To akt wandalizmu"

W podkarpackim Monasterzu podmieniono tablicę na pomniku i mogile poświęconej żołnierzom organizacji UPA. Nowy napis przypominał o zbrodniach ukraińskich nacjonalistów na ludności polskiej, ukraińskiej i żydowskiej, zaś w miejscu tryzuba umieszczono krzyż.

Ceny paliw na stacjach spadają. W którym województwie zapłacimy najmniej? Wiadomości
Ceny paliw na stacjach spadają. W którym województwie zapłacimy najmniej?

Najwyższe ceny benzyny możemy dziś spotkać w Danii, gdzie za litr należy zapłacić średnio 8,36 zł oraz w Holandii, gdzie średnia cena wynosi 8,09 zł. Najniższe aktualnie ceny odnotowano w Bułgarii (5,34 zł), na Malcie (5,73 zł) oraz w Szwecji - 5,99 zł. W Polsce aktualna średnia cena benzyny PB95 wynosi 5,83 zł

Ogromne złoża gazu na Bałtyku. Niemcy pozwą Polskę? z ostatniej chwili
Ogromne złoża gazu na Bałtyku. Niemcy pozwą Polskę?

Testowy odwiert Wolin East-1 może ujawnić nawet do 16,5 mld m³ gazu. Niemcy krytykują polskie władze. Sprawdź, co dalej z projektem.

Sprośne sms-y do podwładnych, mobbing, próby korupcji. Oskarżenia wobec rektora uczelni w Siedlcach i znajomego gen. Stróżyka Wiadomości
Sprośne sms-y do podwładnych, mobbing, próby korupcji. Oskarżenia wobec rektora uczelni w Siedlcach i znajomego gen. Stróżyka

"Wirtualna Polska" opublikowała w czwartek szokujące wyniki śledztwa ws. rektora Uniwersytetu w Siedlcach – profesora Mirosława Minkiny, byłego pułkownika Wojskowych Służb Informacyjnych.

Potężna awaria w Łodzi. Woda zalała ulice z ostatniej chwili
Potężna awaria w Łodzi. Woda zalała ulice

Awaria magistrali wodociągowej w Łodzi. W czwartek przed południem woda zalała boisko sportowe, podziemny parking i piwnice w blokach, a także chodniki i ulice na Karolewie. Jak poinformował ZWiK, wypływ wody był tak gwałtowny, że w dużej części miasta był odczuwalny spadek ciśnienia w sieci.

Badania lekarskie kandydatów na prezydenta - co o tym sądzą Polacy. Sondaż Wiadomości
Badania lekarskie kandydatów na prezydenta - co o tym sądzą Polacy. Sondaż

Czy kandydaci na prezydenta Polski powinni ujawnić informacje na temat stanu swojego zdrowia? Ankietę z takim pytaniem przeprowadził Instytut Badań Pollster.

Bodnar pożegna się z marzeniami o międzynarodowej karierze? gorące
Bodnar pożegna się z marzeniami o międzynarodowej karierze?

Decyzja sądu o zwolnieniu Mateckiego za poręczeniem 500 tys. złotych wywołała chaos – twierdzi popularny bloger. Bodnar traci marzenia o Brukseli?

Justyna Dobrosz-Oracz zniknęła z ekranu TVP. Wiadomo, co się stało Wiadomości
Justyna Dobrosz-Oracz zniknęła z ekranu TVP. Wiadomo, co się stało

W środowym wydaniu programu „Bez trybu” widzowie nie zobaczyli Justyny Dobrosz-Oracz. Nieobecność dziennikarki nie była przypadkowa – jak sama przyznała, obecnie zmaga się z problemami zdrowotnymi. W czwartek rano opublikowała krótkie oświadczenie w mediach społecznościowych.

Polska rekordzistą wniosków azylowych gorące
Polska rekordzistą wniosków azylowych

Według oficjalnych danych, przekazywanych do Eurostatu przez krajowe instytucje odpowiedzialne za politykę imigracyjną, Polska w pierwszym kwartale 2025 roku przyjęła ponad 5 tys wniosków azylowych.

REKLAMA

Zygfryd Czaban: Komu przeszkadza świadomość narodowa

Od dłuższego czasu w naszej części świata dominuje tożsamość narodowa. Tak się ułożyło, że wspólnota historii, języka, fakt zamieszkiwania na stosunkowo niewielkim terytorium oraz państwowość – w przypadku narodów, które mogą się nią poszczycić – stanowią najsilniejsze spoiwo, łączące ludzi w zwarte grupy z silnym poczuciem jedności wewnątrz i odrębności od innych, konkurencyjnych zbiorowisk.
Tłum ludzi, zdjęcie podglądowe Zygfryd Czaban: Komu przeszkadza świadomość narodowa
Tłum ludzi, zdjęcie podglądowe / Pixabay

Dzięki tożsamości narodowej przetrwaliśmy straszliwe koleje losu i nadal istniejemy. Na niej opiera się 95% naszej literatury, programy szkolne, polityka, sens rywalizacji sportowej – dosłownie całe nasze życie zbiorowe. To ona determinuje nasze indywidualne poglądy na historię i współczesność oraz oceny różnych ważnych postaci: dawnych i obecnych. 

Dla mojego pokolenia, podobnie jak wcześniej dla pokolenia moich rodziców – dziadków i pradziadków, ta tożsamość to coś oczywistego, przeważającego nad każdym innym kryterium identyfikacji. W ogóle się nad nią nie zastanawiamy. Nie mówię tu wyłącznie o osobach prezentujących poglądy prawicowe. W żadnym razie! 

 

Ruchy walczące z tożsamością narodową

Dlaczego tak jest? Czy ktoś tak zadekretował? Nakazał nam się skupiać właśnie we wspólnoty narodowe, a nie lokalne, regionalne, zawodowe, klasowe czy np. kontynentalne? Nie. Tak już jest zbudowany nasz świat.

Ale niektóre siły z tym walczą. Podam trzy przykłady. 

Po pierwsze: ruch panslawistyczny w XIX wieku, postulujący słowiańską tożsamość ponadnarodową. Wykorzystywany przez Rosję. Do czego konkretnie? Był to wytrych mający w dłuższej perspektywie sprawić, by wszyscy Słowianie stali się Rosjanami. Co ciekawe, ruch ten w Polsce nie zakorzenił się. Nasza tożsamość narodowa była za silna. Ale poczynił wielkie spustoszenie na Bałkanach czy w Czechach. W Serbii Rosjanie do dziś zbierają owoce tej polityki. 

Po drugie: światowy ruch komunistyczny po 1917 roku. Cały świat miał się stać jedną, wspólną ojczyzną proletariatu, bez granic narodowych. No tak, ale stolicą tej ojczyzny miała być Moskwa, a cały ruch służył tylko do wspomagania imperialnych zakusów Rosji. Ostatecznie znów wszyscy mieli się stać Rosjanami. Nic się nie zmieniło. I znowu Polacy okazali się najbardziej oporni, najtrudniejsi do ujarzmienia. Na przykład w Czechosłowacji w 1946 roku komuniści wcale nie musieli fałszować wyborów! Ich aparatczyk Klement Gottwald został premierem najzupełniej uczciwie.
A co po trzecie? Domyślacie się? 

 

"Wszyscy mamy być Europejczykami"

Tak, oczywiście – tożsamość europejska. Znów tłumaczy się nam, że mamy rzucić w kąt nieaktualną, archaiczną identyfikację narodową. Teraz wszyscy mamy być Europejczykami. Unia ma już własny rząd, parlament, sądy, pieniądz, flagę, hymn. Teraz także dług. Zaraz wspólne podatki i wojsko. O federalizacji EU (która oznacza po prostu likwidację państw, bo federacja to zrzeszenie nie-państw, takich jak stany czy landy) mówi się otwarcie, bez żenady. 

Po co to wszystko? Kto za tym stoi? 
Tym razem stary, rosyjski patent przejęli Niemcy. 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe