Ludzie Kościoła katolickiego i innych religii zmarli w ciągu ostatnich 12 miesięcy

W okresie od 1 listopada 2023 do 25 października br. na świecie zmarło 131 hierarchów katolickich, w tym 8 kardynałów, z 51 krajów, najwięcej z Włoch – 15, Stanów Zjednoczonych – 10 oraz z Brazylii i Niemiec – po 8; w Polsce zmarło 5 hierarchów i dalsi dwaj nasi rodacy odeszli do wieczności jako biskupi w innych krajach: w Brazylii (Janusz M. Danecki – 30 VIII) i w Republice Środkowoafrykańskiej (Zbigniew T. Kusy OFM – 31 III). Ponadto na całym świecie w tym samym czasie odeszło z tego świata wielu czołowych wyznawców i członków innych wyznań i religii. Oto krótka lista zmarłych.
celebracje pogrzebowe, zdjęcie poglądowe Ludzie Kościoła katolickiego i innych religii zmarli w ciągu ostatnich 12 miesięcy
celebracje pogrzebowe, zdjęcie poglądowe / pixabay.com/dodo71

2023

Kościół katolicki

22 XII – kard. Thomas Stafford Williams, Nowozelandczyk (ur. 20 III 1930), arcybiskup-senior Wellingtonu (1979-2005), biskup polowy armii nowozelandzkiej (1995-2005), kardynał od 2 II 1983.

Od 1 XI do 28 XII zmarło poza tym 15 innych arcybiskupów i biskupów oraz 2 wyższych dostojników kościelnych bez sakry biskupiej.

----------------------

2 XII – bp Clarence James Kelly, Amerykanin (1941), tradycjonalista-sedewakantysta (uważający, że nie ma ważnie wybranego papieża i że po śmierci Piusa XII w X 1958 Stolica św. Piotra nie jest obsadzona – sede vacante), przełożony Bractwa Kapłańskiego św. Piusa V (FSSPV). Na kapłana wyświęcił go 13 IV 1973 abp Marcel Lefebvre, założyciel Bractwa Kapłańskiego św. Piusa X, ale Kelly opuścił je z 9 innymi księżmi w 1983 i założył FSSPV. Sakry biskupiej udzielił mu 19 X 1993 inny sedewakantysta bp Alfredo Méndez González  z USA (1907-95).

4 XII – (Miami) Juana de la Caridad Castro Ruz (6 V 1933), Kubanka, siostra dyktatorów Fidela i Raúla, opozycjonistka, od 17 VI 1964 na emigracji, najpierw w Meksyku, następnie w USA, agentka CIA. Zawsze uważała się za katoliczkę.

Inni

15 XI – w Tokio Daisaku Ikeda (2 I 1928, Tokio), japoński pisarz, filozof, polityk, od 1975 prezes świeckiej organizacji buddyjskiej Soka Gakkai International; wykładał nt. pokoju, kultury i wychowania na podstawie buddyjskiej szkoły Nichirena Daishonina, laureat pokojowej nagrody ONZ w 1983 roku.

27 XII – Jacques Delors, Francuz (20 VII 1926), ekonomista, polityk, działacz Chrześcijańskiej Konfederacji Pracowników Francuskich, przewodniczący Komisji Europejskiej (1985-99).

Czytaj także: Dzień Zaduszny. Dogmat o istnieniu czyśćca i nadzieja zbawienia

2024

Kościół katolicki

Kardynałowie

16 I – Sergio Sebastiani, Włoch (11 IV 1931), dyplomata papieski, pronuncjusz i nuncjusz apostolski na Madagaskarze i Mauritiusie (1976-85) i w Turcji (1985-94), przewodniczący Prefektury Spraw Gospodarczych Stolicy Apostolskiej (1997-2008). Kardynał od 21 II 2001.

15 III – Paul Josef Cordes, Niemiec (5 IX 1934), m.in. wiceprzewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich (1980-95), przewodniczący Papieskiej Rady „Cor Unum” (1995-2010), doktor honoris causa KUL-u (2009). Kardynał od 24 XI 2007.

15 IV – Pedro Rubiano Sáenz, Kolumbijczyk (13 IX 1932), biskup Cúcuty (1971-83), arcybiskup-metropolita Cali (1985-94), a następnie Bogoty (1994-2010); kardynał od 21 II 2001.

30 V – Kelvin Edward Felix, z Dominiki (15 II 1933), arcybiskup Castries – stolicy Saint Lucii (1981-2008), przewodniczący Konferencji Kościołów Karaibów (1981-86) i Konferencji Biskupiej Antyli (1991-97); po zakończeniu posługi w Castries wrócił na Dominikę; kardynał od 22 II 2014.

28 IX – Alexandre do Nascimento, Angolczyk (1 III 1925), biskup Malanje (1975-77),1. arcybiskup-metropolita nowo utworzonej archidiecezji Lubango (1977-86), metropolita Luandy (1986-2001), wiceprzewodniczący Konferencji Biskupiej Angoli (1975-81), doświadczył uprowadzenia przez uzbrojonych napastników (15 X-16 XI 1982). Kardynał od 2 II 1983. W chwili śmierci był najstarszym wiekowo członkiem Kolegium Kardynalskiego – liczył 99,5 lat.

20 X – Eugenio Dal Corso PSDP (Zgromadzenie Małych Sług Opatrzności Bożej), Włoch pracujący w Angoli (16 V 1939). W latach 1975-86 posługiwał jako misjonarz w Argentynie (1975-86), a następnie od marca 1986 w Angoli, gdzie był m.in. prowincjałem swego zgromadzenia (1991-95), a następnie biskupem koadiutorem Saurimo (1995-97), biskupem tej diecezji (1997-2008), biskupem Bengueli (2008-18). Kardynałem został 5 X 2019.

28 X – Renato Raffaele Martino, Włoch (23 XI 1932), dyplomata watykański, od 1980 do 2002 nuncjusz apostolski, m.in. stały obserwator przy ONZ, przewodniczący Papieskiej Rady "Iustitia et Pax" (2002-03) i Papieskiej Rady Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących (2006-09), mianowany kardynałem 21 X 2003.

Arcybiskupi i biskupi

Najstarsi

28 IX – kard. Alexandre do Nascimento (ur. 1 III 1925) z Angoli (zob. wyżej). Zmarł w wieku 99,5 lat.

28 I – Walter Ivan de Azevedo SDB, Brazylijczyk (8 V 1926), biskup São Gabriel da Cachoeira, najpierw jako koadiutor (1986-88), a następnie jako ordynariusz (1988-2002). Miał 97,7 lat.

19 VII – Domenico Crescentino Marinozzi, OFM Cap, Włoch posługujący w Etiopii (21 XI 1926), biskup-wikariusz apostolski Soddo-Hosanna (1982-2007), w chwili śmierci liczył 97,6 lat.

Najmłodsi

1 VIII – Dilmo Franco de Campos, Brazylijczyk (15 III 1972), biskup pomocniczy Anápolis w stanie Goias (od 27 XI 2019). Zmarł na zawał serca w Anápolis w wieku 52,3 lat. Warto dodać, że sakry udzielił mu miejscowy biskup (od 9 VI 2004), Polak Jan Kazimierz Wilk

2 I – Ronald Ignacio (Bong) Lunas, Filipińczyk (27 XI 1966), biskup Pagadianu (od 11 II 2019), zmarł w szpitalu w Davao po wszczepieniu mu by-passów. Miał nieco ponad 57 lat.

10 IV – Martin James Chambers,Szkot (8 VI 1964), 2 lutego br. Franciszek mianował go biskupem diecezji Dunkeld w Szkocji, ale nominat zmarł nagle przed przyjęciem sakry, wyznaczonej na 27 kwietnia. Miał 59,8 lat.

Inni

9 II – (Berlin) Winfried Lipscher, Niemiec  (7 VI 1938), teolog, tłumacz, działacz na rzecz pojednania niemiecko-polskiego; był m.in. tłumaczem w ambasadzie Niemiec w Warszawie, pośredniczył w kontaktach kanclerza Helmuta Schmidta z kard. Stefanem Wyszyńskim; jeden z sygnatariuszy Memorandum Bensberger Kreis z Dortmundu (1968; nt. pojednania między obu narodami). W 2003 odznaczony przez prez. A. Kwaśniewskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi RP.

31 III – (Wilno) Nijolė Sadūnaitė, Litwinka (22 VII 1938), członkini Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej; od 1956 ukrywała swą przynależność zakonną, w latach 1974-80 była więziona, współredaktorka „Kroniki Kościoła Katolickiego na Litwie”, od 1988 członkini Litewskiej Grupy Helsińskiej. Wielokrotnie odznaczana w wolnej Litwie.

2 IV – (Ebenhausen koło Monachium) ks. Gerhard Lohfink, Niemiec (29 VIII 1934),  teolog, egzegeta Nowego Testamentu, profesor Uniwersytetu w Tybindze, autor wielu książek o tematyce biblijnej, z których 14 uazało się po polsku.

18 VII – (Los Angeles) Bob (właśc. George Robert) Newhart, Amerykanin (5 IX 1929), aktor, komik, praktykujący katolik, zdobywca wielu nagród filmowych i telewizyjnych.

15 VIII – Agnes Katsuko Sasagawa, Japonka (28 V 1931), siostra zakonna, której od 12 VI 1973 do 15 IX 1981 ukazywała się wielokrotnie w jej klasztorze w Akicie Matka Boża. Pochodziła z rodziny buddyjskiej, miała słabe zdrowie, m.in. była głucha i częściowo sparaliżowana, ale cudownie wyzdrowiała i dzięki temu nawróciła się na katolicyzm i wstąpiła do zakonu.

8 X – (Martigny - Francja) bp Bernard Tissier de Mallerais, Francuz (14 IX 1945), z wykształcenia biolog, związany z Bractwem Kapłańskim św. Piusa X, w którym święcenia kapłańskie i biskupie przyjął z rąk abp. Marcela Lefebvre’a odpowiednio 29 VI 1975 i 30 VI 1988. Był jednym z 4 biskupów, konsekrowanych przez arcybiskupa bez zgody papieża, ściągając na siebie ekskomunikę, którą zdjął z nich 21 I 2009 Benedykt XVI. Bp Bernard był m.in. profesorem i rektorem seminarium duchownego Bractwa w Êcône i sekretarzem generalnym Bractwa.

10 X – Ethel Kennedy (z d. Skakel), Amerykanka (11 IV 1928), żona Roberta F. Kennedy’ego, zamordowanego 6 VI 1968, z którym miała 11 dzieci, głęboko wierząca katoliczka.

22 X – (Lima) Gustavo Gutiérrez, Peruwiańczyk (8 VI 1928), duchowny, jeden z głównych twórców teologii wyzwolenia; z wykształcenia był lekarzem; święcenia kapłańskie przyjął w 1959. W 1992 został dominikaninem. W 1985 uzyskał doktorat z teologii na Uniwersytecie w Lyonie.

Czytaj także: Możemy je ofiarować naszym bliskim zmarłym - odpust zupełny i cząstkowy

Inne wyznania i religie

Chrześcijaństwo

16 II – (Charp - okręg jamalsko-nieniecki) Aleksiej Nawalny, Rosjanin (4 VI 1976), opozycjonista, ostro krytykujący obecne władze Rosji, za co 20 VIII 2020 w Tomsku próbowano go otruć, a gdy go odratowano w Niemczech (2020-21), wrócił do Rosji, gdzie natychmiast go aresztowano i wtrącono do kolonii karnej o zaostrzonym reżymie i tam zmarł. Przyznawał się do prawosławia, choć jednocześnie krytykował Patriarchat Moskiewski za jego służalczość wobec władz. 20 X 2021 przyznano mu Nagrodę Unii Europejskiej im. A. Sacharowa za działania w obronie praw człowieka.

13 III – (Sofia) Neofit, Bułgar (Simeon N. Dimitrow; 15 X 1945), prawosławny patriarcha bułgarski, zwierzchnik tamtejszego Kościoła prawosławnego (od 24 II 2013), wcześniej biskup dorostolski i ruseński (1994-2001) i metropolita Ruse (2001-13).

19 III – (Praga) Symeon, Czech (Radivoj Jakovljevič; 12 II 1926), biblista, prawosławny biskup ołomuniecko-brneński (od 2000), od 2006 z tytułem arcybiskupa. Po wymuszonym ustąpieniu głowy Kościoła Prawosławnego Ziem Czeskich i Słowacji metropolitę Krzysztofa na wiosnę 2013 przez kilka miesięcy tymczasowo kierował Kościołem do czasu wyboru nowego zwierzchnika Rościsława, którego jednak nie uznał za prawowiernego biskupa i do końca życia uważał, że jedynym kanonicznie wybranym biskupem prawosławnym w Czechach jest tylko on.

14 IV – (El Cajon w Kalifornii) Beverly LaHaye, Amerykanka, protestantka, żona pastora, prawicowa działaczka chrześcijańska, założycielka organizacji „Concerned Women of America”, opartej na zasadach biblijnych, media nazywały ją „wojowniczką prawicy amerykańskiej”.

3 VI  – (Tybinga) Jürgen Moltmann, Niemiec (8 IV 1926), teolog luterański, profesor Uniwersytetu w Tybindze; był synem masona, wielkiego mistrza loży, pod koniec wojny trafił do niewoli amerykańskiej i tam odkrył wiarę. Stworzył teologię nadziei i krzyża, angażował się w działalność ekumeniczną, wraz z teologiem katolickim Johannesem Metzem współtworzył „teologię polityczną”.

24 VIII – (wyspa Kythira) Christos Jannaras, Grek (10 IV 1935), teolog prawosławny, pisarz i publicysta. Studiował w Atenach i na paryskiej Sorbonie, potem wykładał filozofię i teologię na różnych uczelniach w USA, Niemczech i w innych krajach, był znany ze swych sympatii prorosyjskich i proputinowskich.

14 IX – (Zwolle - wsch. Holandia) Arie van der Veer, Holender  (30 I 1942), teolog, kaznodzieja i pastor Chrześcijańskiego Kościoła Reformowanego, kawaler Zakonu Orańskiego-Nassau, długoletni przewodniczący Evangelische Omroep – stowarzyszenia radiowo-telewizyjnego (powstałego w 1967), tworzącego programy religijne, liczącego obecnie ok. 320 tys. członków.

25 IX – Vassula Rydén, Greczynka (właśc. Vasssiliki Claudia Pendakis; ur. 18 I 1942 w Kairze), mistyczka chrześcijańska, odbiorczyni domniemanych objawień i przesłań od Boga do wszystkich ludzi pt. „Prawdziwe życie w Bogu”. Pochodziła z greckiej rodziny prawosławnej, ale przez wiele lat była daleka od wiary. Miała dwóch mężów Szwedów, luteran (1966-80 i 1981-2024). W 1985 nawróciła się dzięki objawieniom od Jezusa i całej Trójcy Świętej, Maryi i św. Michała, spisała je w 110 zeszytach. Głoszone przez nią poglądy budziły zastrzeżenia i wątpliwości zarówno w Kościele katolickim, jak i wśród prawosławnych.

Islam, hinduizm

19 V – (okolice Dżolfy w Iranie) Ebrahim Ra’isossadati, Irańczyk (Ra’isi; 14 XII 1960), duchowny szyicki, ajatollah, od 3 VIII 1921 prezydent Iranu, były prokurator generalny tego kraju, odpowiedzialny za wydawanie wyroków śmierci na więźniów politycznych, zginął w katastrofie śmigłowca (z 8 innymi osobami) w Azerbejdżanie Wschodnim (płn. Iran).

15 VI – Murhidhar Chandrakant Bhandare, Hindus (10 XII 1928), polityk z Indyjskiego Kongresu Narodowego, m.in. gubernator Orisy (2007-13) w okresie, gdy dochodziło tam do pogromów chrześcijan od 2008r.

17 X – (USA) Muhammed Fethullah Gülen, Turek (27 IV 1941), teolog, myśliciel muzułmański, działacz na rzecz pokoju, dialogu międzyreligijnego, spotykał się m.in. z Janem Pawłem II, patriarchą konstantynopolskim Bartłomiejem, rabinami i innymi przywódcami religijnymi. Od 1991 żył na emigracji w Stanach Zjednoczonych.

Opracował Krzysztof Gołębiowski

kg


 

POLECANE
Kanclerz Niemiec podjął sensacyjną decyzję. Media: Rozpad koalicji rządzącej z ostatniej chwili
Kanclerz Niemiec podjął sensacyjną decyzję. Media: Rozpad koalicji rządzącej

Kanclerz Niemiec Olaf Scholz podjął decyzję o odwołaniu ministra finansów Christiana Lindnera, lidera liberałów. To rozpad koalicji rządzącej – podają niemieckie media.

Sikorski i Tusk powinni przeprosić Trumpa. Nie wiem, czy będzie chciał z nimi współpracować polityka
"Sikorski i Tusk powinni przeprosić Trumpa. Nie wiem, czy będzie chciał z nimi współpracować"

– Nie wiem, czy Donald Trump będzie chciał dzisiaj współpracować z Radosławem Sikorskim i Donaldem Tuskiem, który mówił o Donaldzie Trumpie, że dwóch Donaldów to już za dużo – uważa były wiceszef MSZ Marcin Przydacz.

Samuel Pereira: Po co Donald Tusk rządzi? tylko u nas
Samuel Pereira: Po co Donald Tusk rządzi?

„Po co Donald Tusk rządzi?” To pytanie o cel rządzenia nowej władzy zadał kilka dni temu mój przyjaciel i cały czas ono dźwięczy w mojej głowie. Dotyka ono bardzo mocno tego, co dzieje się dziś z obozem rządzącym, czy też „koalicją 15 października”, jak lubią o sobie mówić.

Sprawiedliwy podział imigrantów. Niemieckie MSZ ogłasza start wdrożenia paktu migracyjnego z ostatniej chwili
"Sprawiedliwy podział imigrantów". Niemieckie MSZ ogłasza start wdrożenia paktu migracyjnego

Niemieckie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zapowiedziało wdrożenie unijnych regulacji w zakresie nowego wspólnego systemu azylowego.

Trump niebawem odwiedzi Polskę? Znamienne słowa szefa BBN z ostatniej chwili
Trump niebawem odwiedzi Polskę? Znamienne słowa szefa BBN

S​​​​​​​zef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Jacek Siewiera nie wyklucza, że Donald Trump przed końcem kadencji prezydenta Andrzeja Dudy odwiedzi Polskę. – Środowisko Andrzeja Dudy ma relacje z ludźmi z otoczenia Donalda Trumpa, znamy ich, mamy do siebie telefony komórkowe – podkreślił szef BBN.

Barbara K.-Sz. ma kłopoty? Jest decyzja Sądu Najwyższego gorące
Barbara K.-Sz. ma kłopoty? Jest decyzja Sądu Najwyższego

Sąd Najwyższy uwzględnił skargę prokuratora generalnego i przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie sprawę znanej aktorki Barbary K.-Sz., oskarżonej o zniesławienie Straży Granicznej oraz jej funkcjonariuszy.

Premier Włoch gratuluje Trumpowi: Dobra robota, Panie Prezydencie polityka
Premier Włoch gratuluje Trumpowi: "Dobra robota, Panie Prezydencie"

"Włochy i Stany Zjednoczone to narody «siostrzane», które łączy niewzruszony sojusz, wspólne wartości i historyczna przyjaźń. (…) Dobra robota, prezydencie Trump" – oświadczyła premier Włoch Giorgia Meloni.

Owacje na stojąco po słowach polityka PiS w USA. To nagranie podbija sieć gorące
Owacje na stojąco po słowach polityka PiS w USA. To nagranie podbija sieć

– Moja obecność tutaj, w Ameryce, to mój sposób na oddanie czci dla tych, którzy przewodzili walce z komunizmem i to była Ameryka, i Jan Paweł II. Nie chcę, by komunizm wrócił, a Kamala jest komunistką! – mówił w USA europoseł PiS Dominik Tarczyński. Nagranie z dyskusji w PBD Podcast Live podbija sieć.

Rafał Trzaskowski: Trump nie będzie miał wyjścia, będzie z nami utrzymywał stosunki gorące
Rafał Trzaskowski: Trump nie będzie miał wyjścia, będzie z nami utrzymywał stosunki

O zaskakujący komentarz pokusił się Rafał Trzaskowski na antenie TVN24.

Zaskakujący zwrot. Przemówienie Kamali Harris jeszcze dziś? polityka
Zaskakujący zwrot. Przemówienie Kamali Harris jeszcze dziś?

Kandydatka Demokratów na prezydenta Stanów Zjednoczonych Kamala Harris zabierze głos jeszcze w środę [możliwe, że będzie to już w nocy ze środy na czwartek czasu polskiego – przyp. red.] – informuje stacja NBC.

REKLAMA

Ludzie Kościoła katolickiego i innych religii zmarli w ciągu ostatnich 12 miesięcy

W okresie od 1 listopada 2023 do 25 października br. na świecie zmarło 131 hierarchów katolickich, w tym 8 kardynałów, z 51 krajów, najwięcej z Włoch – 15, Stanów Zjednoczonych – 10 oraz z Brazylii i Niemiec – po 8; w Polsce zmarło 5 hierarchów i dalsi dwaj nasi rodacy odeszli do wieczności jako biskupi w innych krajach: w Brazylii (Janusz M. Danecki – 30 VIII) i w Republice Środkowoafrykańskiej (Zbigniew T. Kusy OFM – 31 III). Ponadto na całym świecie w tym samym czasie odeszło z tego świata wielu czołowych wyznawców i członków innych wyznań i religii. Oto krótka lista zmarłych.
celebracje pogrzebowe, zdjęcie poglądowe Ludzie Kościoła katolickiego i innych religii zmarli w ciągu ostatnich 12 miesięcy
celebracje pogrzebowe, zdjęcie poglądowe / pixabay.com/dodo71

2023

Kościół katolicki

22 XII – kard. Thomas Stafford Williams, Nowozelandczyk (ur. 20 III 1930), arcybiskup-senior Wellingtonu (1979-2005), biskup polowy armii nowozelandzkiej (1995-2005), kardynał od 2 II 1983.

Od 1 XI do 28 XII zmarło poza tym 15 innych arcybiskupów i biskupów oraz 2 wyższych dostojników kościelnych bez sakry biskupiej.

----------------------

2 XII – bp Clarence James Kelly, Amerykanin (1941), tradycjonalista-sedewakantysta (uważający, że nie ma ważnie wybranego papieża i że po śmierci Piusa XII w X 1958 Stolica św. Piotra nie jest obsadzona – sede vacante), przełożony Bractwa Kapłańskiego św. Piusa V (FSSPV). Na kapłana wyświęcił go 13 IV 1973 abp Marcel Lefebvre, założyciel Bractwa Kapłańskiego św. Piusa X, ale Kelly opuścił je z 9 innymi księżmi w 1983 i założył FSSPV. Sakry biskupiej udzielił mu 19 X 1993 inny sedewakantysta bp Alfredo Méndez González  z USA (1907-95).

4 XII – (Miami) Juana de la Caridad Castro Ruz (6 V 1933), Kubanka, siostra dyktatorów Fidela i Raúla, opozycjonistka, od 17 VI 1964 na emigracji, najpierw w Meksyku, następnie w USA, agentka CIA. Zawsze uważała się za katoliczkę.

Inni

15 XI – w Tokio Daisaku Ikeda (2 I 1928, Tokio), japoński pisarz, filozof, polityk, od 1975 prezes świeckiej organizacji buddyjskiej Soka Gakkai International; wykładał nt. pokoju, kultury i wychowania na podstawie buddyjskiej szkoły Nichirena Daishonina, laureat pokojowej nagrody ONZ w 1983 roku.

27 XII – Jacques Delors, Francuz (20 VII 1926), ekonomista, polityk, działacz Chrześcijańskiej Konfederacji Pracowników Francuskich, przewodniczący Komisji Europejskiej (1985-99).

Czytaj także: Dzień Zaduszny. Dogmat o istnieniu czyśćca i nadzieja zbawienia

2024

Kościół katolicki

Kardynałowie

16 I – Sergio Sebastiani, Włoch (11 IV 1931), dyplomata papieski, pronuncjusz i nuncjusz apostolski na Madagaskarze i Mauritiusie (1976-85) i w Turcji (1985-94), przewodniczący Prefektury Spraw Gospodarczych Stolicy Apostolskiej (1997-2008). Kardynał od 21 II 2001.

15 III – Paul Josef Cordes, Niemiec (5 IX 1934), m.in. wiceprzewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich (1980-95), przewodniczący Papieskiej Rady „Cor Unum” (1995-2010), doktor honoris causa KUL-u (2009). Kardynał od 24 XI 2007.

15 IV – Pedro Rubiano Sáenz, Kolumbijczyk (13 IX 1932), biskup Cúcuty (1971-83), arcybiskup-metropolita Cali (1985-94), a następnie Bogoty (1994-2010); kardynał od 21 II 2001.

30 V – Kelvin Edward Felix, z Dominiki (15 II 1933), arcybiskup Castries – stolicy Saint Lucii (1981-2008), przewodniczący Konferencji Kościołów Karaibów (1981-86) i Konferencji Biskupiej Antyli (1991-97); po zakończeniu posługi w Castries wrócił na Dominikę; kardynał od 22 II 2014.

28 IX – Alexandre do Nascimento, Angolczyk (1 III 1925), biskup Malanje (1975-77),1. arcybiskup-metropolita nowo utworzonej archidiecezji Lubango (1977-86), metropolita Luandy (1986-2001), wiceprzewodniczący Konferencji Biskupiej Angoli (1975-81), doświadczył uprowadzenia przez uzbrojonych napastników (15 X-16 XI 1982). Kardynał od 2 II 1983. W chwili śmierci był najstarszym wiekowo członkiem Kolegium Kardynalskiego – liczył 99,5 lat.

20 X – Eugenio Dal Corso PSDP (Zgromadzenie Małych Sług Opatrzności Bożej), Włoch pracujący w Angoli (16 V 1939). W latach 1975-86 posługiwał jako misjonarz w Argentynie (1975-86), a następnie od marca 1986 w Angoli, gdzie był m.in. prowincjałem swego zgromadzenia (1991-95), a następnie biskupem koadiutorem Saurimo (1995-97), biskupem tej diecezji (1997-2008), biskupem Bengueli (2008-18). Kardynałem został 5 X 2019.

28 X – Renato Raffaele Martino, Włoch (23 XI 1932), dyplomata watykański, od 1980 do 2002 nuncjusz apostolski, m.in. stały obserwator przy ONZ, przewodniczący Papieskiej Rady "Iustitia et Pax" (2002-03) i Papieskiej Rady Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących (2006-09), mianowany kardynałem 21 X 2003.

Arcybiskupi i biskupi

Najstarsi

28 IX – kard. Alexandre do Nascimento (ur. 1 III 1925) z Angoli (zob. wyżej). Zmarł w wieku 99,5 lat.

28 I – Walter Ivan de Azevedo SDB, Brazylijczyk (8 V 1926), biskup São Gabriel da Cachoeira, najpierw jako koadiutor (1986-88), a następnie jako ordynariusz (1988-2002). Miał 97,7 lat.

19 VII – Domenico Crescentino Marinozzi, OFM Cap, Włoch posługujący w Etiopii (21 XI 1926), biskup-wikariusz apostolski Soddo-Hosanna (1982-2007), w chwili śmierci liczył 97,6 lat.

Najmłodsi

1 VIII – Dilmo Franco de Campos, Brazylijczyk (15 III 1972), biskup pomocniczy Anápolis w stanie Goias (od 27 XI 2019). Zmarł na zawał serca w Anápolis w wieku 52,3 lat. Warto dodać, że sakry udzielił mu miejscowy biskup (od 9 VI 2004), Polak Jan Kazimierz Wilk

2 I – Ronald Ignacio (Bong) Lunas, Filipińczyk (27 XI 1966), biskup Pagadianu (od 11 II 2019), zmarł w szpitalu w Davao po wszczepieniu mu by-passów. Miał nieco ponad 57 lat.

10 IV – Martin James Chambers,Szkot (8 VI 1964), 2 lutego br. Franciszek mianował go biskupem diecezji Dunkeld w Szkocji, ale nominat zmarł nagle przed przyjęciem sakry, wyznaczonej na 27 kwietnia. Miał 59,8 lat.

Inni

9 II – (Berlin) Winfried Lipscher, Niemiec  (7 VI 1938), teolog, tłumacz, działacz na rzecz pojednania niemiecko-polskiego; był m.in. tłumaczem w ambasadzie Niemiec w Warszawie, pośredniczył w kontaktach kanclerza Helmuta Schmidta z kard. Stefanem Wyszyńskim; jeden z sygnatariuszy Memorandum Bensberger Kreis z Dortmundu (1968; nt. pojednania między obu narodami). W 2003 odznaczony przez prez. A. Kwaśniewskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi RP.

31 III – (Wilno) Nijolė Sadūnaitė, Litwinka (22 VII 1938), członkini Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej; od 1956 ukrywała swą przynależność zakonną, w latach 1974-80 była więziona, współredaktorka „Kroniki Kościoła Katolickiego na Litwie”, od 1988 członkini Litewskiej Grupy Helsińskiej. Wielokrotnie odznaczana w wolnej Litwie.

2 IV – (Ebenhausen koło Monachium) ks. Gerhard Lohfink, Niemiec (29 VIII 1934),  teolog, egzegeta Nowego Testamentu, profesor Uniwersytetu w Tybindze, autor wielu książek o tematyce biblijnej, z których 14 uazało się po polsku.

18 VII – (Los Angeles) Bob (właśc. George Robert) Newhart, Amerykanin (5 IX 1929), aktor, komik, praktykujący katolik, zdobywca wielu nagród filmowych i telewizyjnych.

15 VIII – Agnes Katsuko Sasagawa, Japonka (28 V 1931), siostra zakonna, której od 12 VI 1973 do 15 IX 1981 ukazywała się wielokrotnie w jej klasztorze w Akicie Matka Boża. Pochodziła z rodziny buddyjskiej, miała słabe zdrowie, m.in. była głucha i częściowo sparaliżowana, ale cudownie wyzdrowiała i dzięki temu nawróciła się na katolicyzm i wstąpiła do zakonu.

8 X – (Martigny - Francja) bp Bernard Tissier de Mallerais, Francuz (14 IX 1945), z wykształcenia biolog, związany z Bractwem Kapłańskim św. Piusa X, w którym święcenia kapłańskie i biskupie przyjął z rąk abp. Marcela Lefebvre’a odpowiednio 29 VI 1975 i 30 VI 1988. Był jednym z 4 biskupów, konsekrowanych przez arcybiskupa bez zgody papieża, ściągając na siebie ekskomunikę, którą zdjął z nich 21 I 2009 Benedykt XVI. Bp Bernard był m.in. profesorem i rektorem seminarium duchownego Bractwa w Êcône i sekretarzem generalnym Bractwa.

10 X – Ethel Kennedy (z d. Skakel), Amerykanka (11 IV 1928), żona Roberta F. Kennedy’ego, zamordowanego 6 VI 1968, z którym miała 11 dzieci, głęboko wierząca katoliczka.

22 X – (Lima) Gustavo Gutiérrez, Peruwiańczyk (8 VI 1928), duchowny, jeden z głównych twórców teologii wyzwolenia; z wykształcenia był lekarzem; święcenia kapłańskie przyjął w 1959. W 1992 został dominikaninem. W 1985 uzyskał doktorat z teologii na Uniwersytecie w Lyonie.

Czytaj także: Możemy je ofiarować naszym bliskim zmarłym - odpust zupełny i cząstkowy

Inne wyznania i religie

Chrześcijaństwo

16 II – (Charp - okręg jamalsko-nieniecki) Aleksiej Nawalny, Rosjanin (4 VI 1976), opozycjonista, ostro krytykujący obecne władze Rosji, za co 20 VIII 2020 w Tomsku próbowano go otruć, a gdy go odratowano w Niemczech (2020-21), wrócił do Rosji, gdzie natychmiast go aresztowano i wtrącono do kolonii karnej o zaostrzonym reżymie i tam zmarł. Przyznawał się do prawosławia, choć jednocześnie krytykował Patriarchat Moskiewski za jego służalczość wobec władz. 20 X 2021 przyznano mu Nagrodę Unii Europejskiej im. A. Sacharowa za działania w obronie praw człowieka.

13 III – (Sofia) Neofit, Bułgar (Simeon N. Dimitrow; 15 X 1945), prawosławny patriarcha bułgarski, zwierzchnik tamtejszego Kościoła prawosławnego (od 24 II 2013), wcześniej biskup dorostolski i ruseński (1994-2001) i metropolita Ruse (2001-13).

19 III – (Praga) Symeon, Czech (Radivoj Jakovljevič; 12 II 1926), biblista, prawosławny biskup ołomuniecko-brneński (od 2000), od 2006 z tytułem arcybiskupa. Po wymuszonym ustąpieniu głowy Kościoła Prawosławnego Ziem Czeskich i Słowacji metropolitę Krzysztofa na wiosnę 2013 przez kilka miesięcy tymczasowo kierował Kościołem do czasu wyboru nowego zwierzchnika Rościsława, którego jednak nie uznał za prawowiernego biskupa i do końca życia uważał, że jedynym kanonicznie wybranym biskupem prawosławnym w Czechach jest tylko on.

14 IV – (El Cajon w Kalifornii) Beverly LaHaye, Amerykanka, protestantka, żona pastora, prawicowa działaczka chrześcijańska, założycielka organizacji „Concerned Women of America”, opartej na zasadach biblijnych, media nazywały ją „wojowniczką prawicy amerykańskiej”.

3 VI  – (Tybinga) Jürgen Moltmann, Niemiec (8 IV 1926), teolog luterański, profesor Uniwersytetu w Tybindze; był synem masona, wielkiego mistrza loży, pod koniec wojny trafił do niewoli amerykańskiej i tam odkrył wiarę. Stworzył teologię nadziei i krzyża, angażował się w działalność ekumeniczną, wraz z teologiem katolickim Johannesem Metzem współtworzył „teologię polityczną”.

24 VIII – (wyspa Kythira) Christos Jannaras, Grek (10 IV 1935), teolog prawosławny, pisarz i publicysta. Studiował w Atenach i na paryskiej Sorbonie, potem wykładał filozofię i teologię na różnych uczelniach w USA, Niemczech i w innych krajach, był znany ze swych sympatii prorosyjskich i proputinowskich.

14 IX – (Zwolle - wsch. Holandia) Arie van der Veer, Holender  (30 I 1942), teolog, kaznodzieja i pastor Chrześcijańskiego Kościoła Reformowanego, kawaler Zakonu Orańskiego-Nassau, długoletni przewodniczący Evangelische Omroep – stowarzyszenia radiowo-telewizyjnego (powstałego w 1967), tworzącego programy religijne, liczącego obecnie ok. 320 tys. członków.

25 IX – Vassula Rydén, Greczynka (właśc. Vasssiliki Claudia Pendakis; ur. 18 I 1942 w Kairze), mistyczka chrześcijańska, odbiorczyni domniemanych objawień i przesłań od Boga do wszystkich ludzi pt. „Prawdziwe życie w Bogu”. Pochodziła z greckiej rodziny prawosławnej, ale przez wiele lat była daleka od wiary. Miała dwóch mężów Szwedów, luteran (1966-80 i 1981-2024). W 1985 nawróciła się dzięki objawieniom od Jezusa i całej Trójcy Świętej, Maryi i św. Michała, spisała je w 110 zeszytach. Głoszone przez nią poglądy budziły zastrzeżenia i wątpliwości zarówno w Kościele katolickim, jak i wśród prawosławnych.

Islam, hinduizm

19 V – (okolice Dżolfy w Iranie) Ebrahim Ra’isossadati, Irańczyk (Ra’isi; 14 XII 1960), duchowny szyicki, ajatollah, od 3 VIII 1921 prezydent Iranu, były prokurator generalny tego kraju, odpowiedzialny za wydawanie wyroków śmierci na więźniów politycznych, zginął w katastrofie śmigłowca (z 8 innymi osobami) w Azerbejdżanie Wschodnim (płn. Iran).

15 VI – Murhidhar Chandrakant Bhandare, Hindus (10 XII 1928), polityk z Indyjskiego Kongresu Narodowego, m.in. gubernator Orisy (2007-13) w okresie, gdy dochodziło tam do pogromów chrześcijan od 2008r.

17 X – (USA) Muhammed Fethullah Gülen, Turek (27 IV 1941), teolog, myśliciel muzułmański, działacz na rzecz pokoju, dialogu międzyreligijnego, spotykał się m.in. z Janem Pawłem II, patriarchą konstantynopolskim Bartłomiejem, rabinami i innymi przywódcami religijnymi. Od 1991 żył na emigracji w Stanach Zjednoczonych.

Opracował Krzysztof Gołębiowski

kg



 

Polecane
Emerytury
Stażowe