75 lat temu miś Wojtek rozstał się z żołnierzami Armii Andersa

75 lat temu miś Wojtek rozstał się z żołnierzami Armii Andersa i został przekazany do ogrodu zoologicznego w Edynburgu.
Ulubionym sportem Wojtka były zapasy z żołnierzami 22 Kompanii 75 lat temu miś Wojtek rozstał się z żołnierzami Armii Andersa
Ulubionym sportem Wojtka były zapasy z żołnierzami 22 Kompanii / domena publiczna

Wojtek był syryjskim niedźwiedziem brunatnym adoptowanym przez żołnierzy 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii w 2. Korpusie Polskim dowodzonym przez gen. Władysława Andersa. Brał udział w bitwie o Monte Cassino, podczas której nosił skrzynki z amunicją i ciągnął za sobą wózek z zaopatrzeniem. Za swoje zasługi dla Armii Polskiej został awansowany do stopnia kaprala.

Polscy żołnierze maszerując wraz uchodźcami cywilnymi z Pahlevi w Iranie do Palestyny spotkali 8 kwietnia 1942 r. perskiego chłopca niosącego małego niedźwiadka brunatnego. Matka niedźwiadka została najprawdopodobniej zastrzelona przez myśliwych. Niedźwiadek tak zachwycił 18-letnią Irenę (Inkę) Bokiewicz, że namówiła por. Anatola Tarnowieckiego, by jej go kupił. Kolejne trzy miesiące maluch spędził pod opieką Inki w obozie dla uchodźców niedaleko Teheranu. W sierpniu 1942 r. niedźwiadek został podarowany 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii. Niedźwiadek nie umiał jeszcze jeść i żołnierze karmili go zmieszanym z wodą skondensowanym mlekiem z butelki i skręconego ze szmat smoczka. Podobno z tego powodu Wojtkowi na zawsze pozostało upodobanie do napojów z takiej butelki. Miś został oficjalnie wciągnięty na stan ewidencyjny 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii, z którą to jednostką przeszedł cały szlak bojowy: z Iranu przez Irak, Syrię, Palestynę, Egipt do Włoch, a po demobilizacji do Wielkiej Brytanii.

Niedźwiadkiem opiekowano się troskliwie. Jego ulubionymi przysmakami były owoce, słodkie syropy, marmolada, miód oraz piwo, które dostawał za dobre zachowanie. Jadał razem z żołnierzami i spał z nimi w namiocie. Kiedy urósł, dostał własną sypialnię w dużej drewnianej skrzyni, nie lubił jednak samotności i często w nocy chodził przytulać się do śpiących w namiocie żołnierzy. Był łagodnym zwierzęciem mającym pełne zaufanie do ludzi. Stwarzało to często zabawne sytuacje z udziałem obcych żołnierzy lub ludności cywilnej.

Żołnierze wspominają, że Wojtek uwielbiał jazdę wojskowymi ciężarówkami – w szoferce, a czasami na skrzyni, czym wzbudzał sporą sensację na drodze. Lubił też zapasy z żołnierzami, które na ogół kończyły się jego zwycięstwem: pokonany leżał „na łopatkach” a niedźwiedź lizał go po twarzy. Pośród opowieści o Wojtku jest również taka, jak to podczas działań pod Monte Cassino kapral Wojtek pomagał pozostałym żołnierzom w noszeniu ciężkich skrzyń z amunicją artyleryjską i nigdy nie zdarzyło mu się żadnej upuścić. Od tamtej pory symbolem 22. Kompanii stał się niedźwiedź z pociskiem w łapach. Odznaka taka pojawiła się na samochodach wojskowych, proporczykach i mundurach żołnierzy.

Po zakończeniu II wojny światowej miś Wojtek wraz z wieloma polskimi żołnierzami został przetransportowany do Szkocji. Trafił do edynburskiego ogrodu zoologicznego, gdzie był odwiedzany przez kolegów z kompanii. Lata życia wśród ludzi nie pozwalały mu na przystosowanie się do życia wśród innych niedźwiedzi, co stanowiło poważny problem dla Wojtka. W szkockim zoo spędził 16 lat. Zmarł w 1963 r.

***

4 października 2022 r. Instytut Pamięci Narodowej w ramach projektu „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności” przygotował spektakl dla najmłodszych widzów pt. „Historia Misia Wojtka, aby przybliżyć dzieciom historię odważnych Polaków za granicą, którzy nieśli nadzieję całej Europie podczas II wojny światowej. Przedstawienie będą mogli zobaczyć dzieci w USA w Chicago, Illinois, a także w innych miastach w Europie. Teatrzyk ma charakter mobilny, przenośna scena o lekkiej konstrukcji pozwala dotrzeć do kilku placówek w ciągu jednego dnia.


 

POLECANE
Kto jest potencjalnym kandydatem na premiera rządu technicznego? Jest komentarz prezesa PiS polityka
Kto jest potencjalnym kandydatem na premiera rządu technicznego? Jest komentarz prezesa PiS

- To jest sprawa do negocjacji. To nie byłby nikt taki, kto byłby traktowany jako premier jednej partii - powiedział Jarosław Kaczyński, odpowiadając na pytania dziennikarzy o to, kto mógłby zostać premierem rządu technicznego.

Kosiniak-Kamysz widzi misję dla PSL: Jego partia połączy 20 mln Polaków polityka
Kosiniak-Kamysz widzi misję dla PSL: Jego partia "połączy 20 mln Polaków"

"Jaką widzę rolę dla PSL-u? To jest połączenie tych 10 milionów, które wybrały prezydenta Nawrockiego i 10 milionów, które zagłosowały za kandydatem koalicji, za rządem, i w tych sprawach, które są kluczowe dla Polski, żeby to porozumienie i współpraca mogły zafunkcjonować" - stwierdził we wtorek w Sejmie Władysław Kosiniak-Kamysz, odpowiadając na pytania dziennikarzy.

Wotum zaufania dla rządu. Marszałek Sejmu wskazał datę głosowania z ostatniej chwili
Wotum zaufania dla rządu. Marszałek Sejmu wskazał datę głosowania

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia przekazał, że zaproponował rozpatrzenie wniosku o wotum zaufania dla rządu na dodatkowym posiedzeniu izby, które zwoła na 10 czerwca. Zapowiedział również, że w najbliższych dniach, prawdopodobnie w czwartek, powinno dojść do kolejnego spotkania liderów koalicji.

Adrian Zandberg uderza w rząd Tuska: Wy naprawdę niczego nie zrozumieliście polityka
Adrian Zandberg uderza w rząd Tuska: Wy naprawdę niczego nie zrozumieliście

Podczas wtorkowego przemówienia w Sejmie, poseł Adrian Zandberg uderzył w plany premiera Donalda Tuska ws. głosowania nad wotum zaufania dla jego rządu.

To znakomity lek na starość. Przełomowe odkrycie? Wiadomości
To znakomity lek na starość. Przełomowe odkrycie?

Naukowcy doszli do zaskakujących konkluzji po przeprowadzeniu badań nad bardzo popularnym trunkiem. Wiele kobiet rezultaty ich pracy przyjmie z dużą radością.

Tragedia w wypoczynkowym raju: silne trzęsienie ziemi – nastolatka w panice wyskoczyła z budynku Wiadomości
Tragedia w wypoczynkowym raju: silne trzęsienie ziemi – nastolatka w panice wyskoczyła z budynku

W nocy z 2 na 3 czerwca 2025 roku silne trzęsienie ziemi o magnitudzie 5,8 nawiedziło region Morza Egejskiego, dotykając zachodnie wybrzeże Turcji oraz greckie wyspy, w tym Rodos. Epicentrum znajdowało się około 29 kilometrów na północ od Rodos, na głębokości około 62 kilometrów.

Burza w KO po wyborczej porażce. Działacze: Być może Platforma potrzebuje nowego szefa z ostatniej chwili
Burza w KO po wyborczej porażce. Działacze: Być może Platforma potrzebuje nowego szefa

Wybory prezydenckie zakończone zwycięstwem Karola Nawrockiego wstrząsnęły Koalicją Obywatelską. Działacze partii Donalda Tuska nie kryją rozczarowania i w anonimowych rozmowach z Onetem wskazują, że "być może Platforma potrzebuje nowego szefa".

Mentzen odpowiada na propozycję Kaczyńskiego z ostatniej chwili
Mentzen odpowiada na propozycję Kaczyńskiego

Sławomir Mentzen zaprosił Jarosława Kaczyńskiego na spotkanie, by omówić pomysł prezesa PiS dot. powołania rządu technicznego.

Zwrot ws. holenderskiego rządu. Media: Geert Wilders podjął decyzję z ostatniej chwili
Zwrot ws. holenderskiego rządu. Media: Geert Wilders podjął decyzję

Według holenderskich mediów ministrowie z Partii Wolności mają opuścić rząd koalicyjny Dicka Schoofa. Wcześniej lider PVV Geert Wilders oświadczył, że rząd musi zaostrzyć politykę migracyjną.

Jarosław Kaczyński apeluje o utworzenie rządu technicznego. Jest komentarz Beaty Szydło Wiadomości
Jarosław Kaczyński apeluje o utworzenie rządu technicznego. Jest komentarz Beaty Szydło

Jarosław Kaczyński zaapelował o utworzenie rządu technicznego. Europoseł Beata Szydło oceniła szansę na powstanie takiego rządu.

REKLAMA

75 lat temu miś Wojtek rozstał się z żołnierzami Armii Andersa

75 lat temu miś Wojtek rozstał się z żołnierzami Armii Andersa i został przekazany do ogrodu zoologicznego w Edynburgu.
Ulubionym sportem Wojtka były zapasy z żołnierzami 22 Kompanii 75 lat temu miś Wojtek rozstał się z żołnierzami Armii Andersa
Ulubionym sportem Wojtka były zapasy z żołnierzami 22 Kompanii / domena publiczna

Wojtek był syryjskim niedźwiedziem brunatnym adoptowanym przez żołnierzy 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii w 2. Korpusie Polskim dowodzonym przez gen. Władysława Andersa. Brał udział w bitwie o Monte Cassino, podczas której nosił skrzynki z amunicją i ciągnął za sobą wózek z zaopatrzeniem. Za swoje zasługi dla Armii Polskiej został awansowany do stopnia kaprala.

Polscy żołnierze maszerując wraz uchodźcami cywilnymi z Pahlevi w Iranie do Palestyny spotkali 8 kwietnia 1942 r. perskiego chłopca niosącego małego niedźwiadka brunatnego. Matka niedźwiadka została najprawdopodobniej zastrzelona przez myśliwych. Niedźwiadek tak zachwycił 18-letnią Irenę (Inkę) Bokiewicz, że namówiła por. Anatola Tarnowieckiego, by jej go kupił. Kolejne trzy miesiące maluch spędził pod opieką Inki w obozie dla uchodźców niedaleko Teheranu. W sierpniu 1942 r. niedźwiadek został podarowany 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii. Niedźwiadek nie umiał jeszcze jeść i żołnierze karmili go zmieszanym z wodą skondensowanym mlekiem z butelki i skręconego ze szmat smoczka. Podobno z tego powodu Wojtkowi na zawsze pozostało upodobanie do napojów z takiej butelki. Miś został oficjalnie wciągnięty na stan ewidencyjny 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii, z którą to jednostką przeszedł cały szlak bojowy: z Iranu przez Irak, Syrię, Palestynę, Egipt do Włoch, a po demobilizacji do Wielkiej Brytanii.

Niedźwiadkiem opiekowano się troskliwie. Jego ulubionymi przysmakami były owoce, słodkie syropy, marmolada, miód oraz piwo, które dostawał za dobre zachowanie. Jadał razem z żołnierzami i spał z nimi w namiocie. Kiedy urósł, dostał własną sypialnię w dużej drewnianej skrzyni, nie lubił jednak samotności i często w nocy chodził przytulać się do śpiących w namiocie żołnierzy. Był łagodnym zwierzęciem mającym pełne zaufanie do ludzi. Stwarzało to często zabawne sytuacje z udziałem obcych żołnierzy lub ludności cywilnej.

Żołnierze wspominają, że Wojtek uwielbiał jazdę wojskowymi ciężarówkami – w szoferce, a czasami na skrzyni, czym wzbudzał sporą sensację na drodze. Lubił też zapasy z żołnierzami, które na ogół kończyły się jego zwycięstwem: pokonany leżał „na łopatkach” a niedźwiedź lizał go po twarzy. Pośród opowieści o Wojtku jest również taka, jak to podczas działań pod Monte Cassino kapral Wojtek pomagał pozostałym żołnierzom w noszeniu ciężkich skrzyń z amunicją artyleryjską i nigdy nie zdarzyło mu się żadnej upuścić. Od tamtej pory symbolem 22. Kompanii stał się niedźwiedź z pociskiem w łapach. Odznaka taka pojawiła się na samochodach wojskowych, proporczykach i mundurach żołnierzy.

Po zakończeniu II wojny światowej miś Wojtek wraz z wieloma polskimi żołnierzami został przetransportowany do Szkocji. Trafił do edynburskiego ogrodu zoologicznego, gdzie był odwiedzany przez kolegów z kompanii. Lata życia wśród ludzi nie pozwalały mu na przystosowanie się do życia wśród innych niedźwiedzi, co stanowiło poważny problem dla Wojtka. W szkockim zoo spędził 16 lat. Zmarł w 1963 r.

***

4 października 2022 r. Instytut Pamięci Narodowej w ramach projektu „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności” przygotował spektakl dla najmłodszych widzów pt. „Historia Misia Wojtka, aby przybliżyć dzieciom historię odważnych Polaków za granicą, którzy nieśli nadzieję całej Europie podczas II wojny światowej. Przedstawienie będą mogli zobaczyć dzieci w USA w Chicago, Illinois, a także w innych miastach w Europie. Teatrzyk ma charakter mobilny, przenośna scena o lekkiej konstrukcji pozwala dotrzeć do kilku placówek w ciągu jednego dnia.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe