W dn. 9-11 października, w Warszawie odbędzie się pierwsze, historyczne spotkanie dowódców formacji OT w ramach Europejskiej Inicjatywy Współpracy Regionalnej Obrony Terytorialnej. Inicjatorem spotkania jest Dowództwo Wojsk Obrony Terytorialnej.
W dn. 9-11 października, w Warszawie odbędzie się pierwsze, historyczne spotkanie dowódców formacji OT w ramach Europejskiej Inicjatywy Współpracy Regionalnej Obrony Terytorialnej. Inicjatorem spotkania jest Dowództwo Wojsk Obrony Terytorialnej.
Celem spotkania będzie wymiana informacji i doświadczeń. Przedstawiciele trzynastu państw, w tym Polski obecni na spotkaniu, to dowódcy i reprezentanci ponad 300 tys. żołnierzy formacji terytorialnych z regionu Europy Wschodniej oraz Północnej.
Spotkanie odbędzie się pod hasłem „Zjednoczeni - Zwyciężymy”. Inicjatywa wpisuje się zarówno w politykę NATO jak i wzmacnianie bezpośrednich relacji bilateralnych.
Dwa lata temu Polska dołączyła do grona państw, które posiadają Wojska Obrony Terytorialnej. Wojska, które wydają się efektywną odpowiedzią na współczesne zagrożenia bezpieczeństwa takie jak wojna hybrydowa czy też konflikty szarej strefy. Co ważne tego typy siły stanowią istotne wsparcie dla wojsk operacyjnych w czasie konfliktów symetrycznych. To ważny potencjał wojskowy liczący w naszym regionie nawet 300 tysięcy żołnierzy.
Celem głównym inicjatywy jest zbudowanie platformy umożliwiającej wymianę doświadczeń, współdzielenie zasobów szkoleniowych a także wymianę informacji dotyczących zagrożeń. W przedsięwzięciu wezmą udział dowódcy i przedstawiciele z 13 państw: Polski, Estonii, Litwy, Łotwy, Izraela, Niemiec, Szwecji, Finlandii, Danii, Norwegii, Wielkiej Brytanii, Węgier, oraz Stany Zjednoczone – jako partner strategiczny (Gwardia Narodowa stanu Illinois oraz Wirginii).
Wojska Obrony Terytorialnej jako inicjator tego przedsięwzięcia, działania zmierzające do organizacji spotkania podjęły już w końcówce 2016 r., na samym początku swojego funkcjonowania. Wówczas prowadzono je we współpracy z Departamentem Wojskowych Spraw Zagranicznych oraz Wojskowym Korpusem Dyplomatycznym. Inicjatywa Dowódcy Wojsk Obrony Terytorialnej w zakresie organizacji spotkania dowódców formacji terytorialnych już w połowie 2017 roku uzyskała akceptację na szczeblu Ministerstwa Obrony Narodowej, co pozwoliło na zintensyfikowanie prac nad projektem. Działania mające na celu zorganizowanie spotkania w ramach Inicjatyw, to również realizacja zadań stawianych przez resort. Ministerstwo Obrony Narodowej dąży bowiem do wzmocnienia polskiej armii, zwiększenia jej liczebności, lepszego wyposażenia i większego zintegrowania z NATO i USA.
Inicjatywa to ogromne przedsięwzięcie, poprzedzone długim okresem przygotowń, a jej uczestnicy to przedstawiciele państw należące do NATO, UE oraz PESCO. W trakcie przygotowań do Inicjatywy miały miejsce liczne międzynarodowe spotkania koordynacyjne i wizyty robocze. Głównym ich celem było promowanie idei współpracy formacji terytorialnych oraz dzielenie się doświadczeniami i wnioskami z ich funkcjonowania. Należy bowiem zaznaczyć, że mimo różnic związanych z miejscem oraz rolą w strukturze sił zbrojnych, a także realizowanymi zadaniami operacyjnymi przez wymienione wyżej formacje, ich cechami wspólnymi są przede wszystkim „terytorialność”, czyli realizacja zadań w środowisku lokalnym (regionalnym), a także „ochotniczość” jako forma pełnienia służby wojskowej. Dodatkowo formacje tego typu stanowią uzupełnienie zdolności operacyjnych zapewnianych przez wojska operacyjne, a w niektórych przypadkach formacje te stanowią przeważającą część potencjału militarnego państwa.
Tematyką poruszaną podczas spotkania będzie rekrutacja oraz utrzymanie personelu formacji terytorialnych w służbie wojskowej, zarządzanie kryzysowe w ramach wystąpienia klęsk żywiołowych i katastrof, a także wspólne szkolenia i ćwiczenia.
Współpraca w ramach przedsięwzięcia zakłada przede wszystkim wymianę informacji i doświadczeń, a także budowanie wzajemnego zaufania na szczeblu dowódców brygad formacji terytorialnych
Tworzenie formacji obrony terytorialnej i coraz większe zaangażowanie wielu państw w jej rozwój nie jest przypadkowe. Malejące wydatki na obronność w Europie wraz z obserwowanym fiaskiem europejskiej polityki bezpieczeństwa, przeobrażeniami NATO, reorientacją polityki bezpieczeństwa USA i problemami europejskiego przemysłu zbrojeniowego wskazują na konieczność współpracy międzynarodowej. Jak zaznacza Dowódca WOT gen. dyw. Wiesław Kukuła, obecnie źródło zagrożeń jest jasno określone, a cele naszego działania są tożsame, więc warto się zastanowić co formacje obrony terytorialnej mogą robić wspólnie, aby efektywnie przygotowywać swoich żołnierzy i wpisywać się w systemy obronne państw. Inicjatywa ma umożliwić uzyskanie efektu synergii. Łatwo jest bowiem pokonać kogoś kto jest osamotniony, ale już siła połączona, synergicznie dowodzona powoduje znaczący wzrost potencjału obronnego.
Duży nacisk kładziony jest również na współpracę w ramach szkoleń i ćwiczeń. Docelowo współpraca szkoleniowa może zakończyć się utworzeniem regionalnego ośrodka szkolenia dla „terytorialsów” na wzór istniejących sojuszniczych centrów doskonalenia tzw. „NATO Center of Excellence – COE” czy ośrodka szkoleniowego sił specjalnych (ang. International Special Operations Training Center – ISTC) w Niemczech – na przykład na bazie Centrum Szkolenia Wojsk Obrony Terytorialnej w Toruniu. Obecnie planowane są kolejne spotkania, z dużym prawdopodobieństwem będą odbywały się one w różnych krajach przynależących do Inicjatywy.