Powiedzieć o Adamie Macedońskim, że to uzdolniony artysta plastyk, poeta, działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL, to jakby nic nie powiedzieć. To człowiek wielu talentów i pasji. Wielki patriota, odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim w 2007 r. i nagrodą „Kustosz Pamięci Narodowej” (2011 r.) przyznawaną przez IPN. W kwietniu 1940 r. jego rodzina przedostała się z terenów Kresów Wschodnich zajętych przez Rosjan do Krakowa. Już w liceum zorganizował dwie antykomunistyczne grupy oporu, a zagrożony aresztowaniem za prowadzenie tej działalności ukrywał się do 1947 r. na Ziemiach Zachodnich. W kwietniu 1960 r. brał udział w obronie krzyża w Nowej Hucie. Jego relacja, spisana przez Annę Zechenter w książce „Zapamiętane”, jest najlepszym znanym mi opisem tych wydarzeń:  „O zamieszkach w Nowej Hucie dowiedziałem się w Jazz Klubie (…) No to mówię: Chodźmy sprawdzić (…) Dojechaliśmy na Plac Centralny (…)w powietrzu czuć było gaz łzawiący. Zaczęliśmy iść w kierunku strzałów i łuny. Pod nogami chrzęściło szkło i gruz. Z oddali dobiegał śpiew ludzi: „Jeszcze Polska nie zginęła”, „Boże coś Polskę” i też „Gdy naród do boju”… Krzyczano Gestapo! Gestapo! Doszliśmy do skrzyżowania Alei Róż z dzisiejszą ulicą Żeromskiego, wtedy to była chyba ulica Majakowskiego. Zatrzymał nas niesamowity pochód-widmo. Szli mężczyźni i kobiety. Nogi albo ręce mieli skute łańcuchami, słychać było brzęk żelaza, a eskortowali ich milicjanci z psami. Wyglądali jak zesłańcy na Sybir. To byli uczestnicy walk w obronie krzyża”. Po Radomiu A. Macedoński podjął współpracę z KOR-em. Po zamordowaniu przez SB Stanisława Pyjasa związał się z krakowskim SKS. Był współzałożycielem Chrześcijańskiej Wspólnoty Ludzi Pracy, pomysłodawcą i założycielem Instytutu Katyńskiego, wydawcą materiałów o zbrodni katyńskiej. Internowany w stanie wojennym. Współzałożyciel Rodzin Katyńskich w Krakowie.

O twórczości artystycznej Adama Macedońskiego w kontekście stale obecnej w jego życiu  walki z komuną, ale też o wielkiej tęsknocie za rodzinnym Lwowem opowiada ten film. Gorąco go polecam. Już niebawem, podobnie jak pozostałe dokumenty wyprodukowane przez tandem Brożek – Surdy, dostępny będzie m.in. na YouTubie. I, jak sadzę, pokaże go TVP Historia.

Mieczysław Gil

Artykuł pochodzi z najnowszego numeru "TS" (41/2018) do kupienia w wersji cyfrowej tutaj.

#REKLAMA_POZIOMA#