Ordo Iuris: Trybunał w Strasburgu oddalił skargę Polki domagającej się usunięcia z aktu urodzenia wzmianki o korekcie płci metrykalnej

Kobieta identyfikująca się jako mężczyzna domagała się wykreślenia z jej aktu urodzenia adnotacji z 1992 r., stwierdzającej, że poddała się w tym czasie procedurze korekty płci metrykalnej. Zarówno urząd stanu cywilnego, jak i sądy, odmówiły wykreślenia adnotacji, wskazując, że prawo nie przewiduje takiej możliwości. Kobieta złożyła skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, podnosząc, że wspomniana adnotacja w jej akcie urodzenia wywołuje u niej cierpienia psychiczne. ETPC oddalił jej skargę, wskazując, że skarżąca nie wykazała, iż doświadczyła jakichkolwiek negatywnych konsekwencji związanych ze wzmianką o jej płci biologicznej w akcie urodzenia.
/ fot. flickr.com/ Guilhem Vellut / Attribution 2.0 Generic (CC BY 2.0)

Sprawa dotyczyła kobiety, która w 1992 r. uzyskała zgodę sądu na korektę płci metrykalnej, czego skutkiem była adnotacja w jej akcie urodzenia wskazująca na „zmianę” jej płci z żeńskiej na męską. W 2005 r. wystąpiła do kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w Prudniku o wykreślenie tej adnotacji z aktu urodzenia. Urząd odmówił, wskazując, że, zgodnie z przepisami Prawa o aktach stanu cywilnego, wszelkie zdarzenia następujące po urodzeniu muszą zostać odnotowane w akcie urodzenia w formie tzw. wzmianki marginesowej. Decyzja została utrzymana w mocy przez wojewodę oraz sądy administracyjne. W 2011 r. kobieta wystąpiła do sądu rejonowego z wnioskiem o zgodę na wydanie nowego aktu urodzenia, w którym byłaby zidentyfikowana wyłącznie jako mężczyzna (a nie jako mężczyzna, który przed 1992 r. „był” kobietą). Sąd odmówił, podkreślając, iż, zgodnie z przepisami, nowy akt urodzenia może być wydany jedynie w przypadku adopcji dziecka, a wnioskodawczyni domaga się wydania nowego aktu urodzenia z zupełnie innych powodów.  

W 2014 r. kobieta złożyła skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, zarzucając polskim sądom naruszenie jej prawa do poszanowania życia prywatnego (art. 8 Konwencji).  W skardze podniosła, że marginesowa wzmianka o jej płci biologicznej w akcie urodzenia sprawia jej „cierpienia psychiczne”.

W 2022 r. Trybunał w Strasburgu oddalił skargę, wskazując, że skarżąca nie wykazała, iż doświadczyła jakichkolwiek negatywnych konsekwencji czy trudności związanych z marginesową wzmianką o jej płci biologicznej w akcie urodzenia.  ETPC zwrócił uwagę, że wzmianka marginesowa jest widoczna jedynie w pełnej wersji aktu urodzenia, natomiast w odpisie skróconym widnieje wyłącznie jej aktualna, preferowana przez nią płeć metrykalna. Akt urodzenia w zasadzie nie jest dostępny dla osób trzecich (nie licząc urzędników urzędu stanu cywilnego), a przedłożenie jego pełnej wersji w sprawach urzędowych jest wymagane jedynie w niezwykle rzadkich sytuacjach (np. w przypadku adopcji czy starania się o obywatelstwo państwa obcego). Zatem ryzyko ujawnienia krępującej ją informacji jest minimalne. W ocenie Trybunału, nie ma więc powodów do podważania polskiego systemu rejestru urodzeń, zwłaszcza, że omawiana adnotacja w akcie urodzenia może być konieczna w pewnych sytuacjach dla udowodnienia zdarzeń, które miały miejsce przed korektą płci metrykalnej.

„Orzeczenie Trybunału w Strasburgu generalnie zasługuje na aprobatę, bo potwierdza fundament prawa aktów stanu cywilnego, jakim jest zasada prawdy obiektywnej. Akty stanu cywilnego mają odzwierciedlać stan faktyczny na temat danej osoby. Osoba, która zmieniła płeć nie może więc domagać się wykreślenia ze swojego aktu urodzenia adnotacji o prawdziwym zdarzeniu, jakim była korekta płci metrykalnej, powołując się na bliżej nieokreślony dyskomfort psychiczny. Analogiczne stanowisko ETPC prezentuje w sprawach dotyczących dzieci wychowywanych przez pary homoseksualne, gdzie partner rodzica domaga się wpisania siebie do aktu urodzenia jako ojca bądź matkę dziecka, mimo braku biologicznego pokrewieństwa. Także i w tym przypadku Trybunał afirmuje prawo państw do prowadzenia rejestru urodzeń w sposób zgodny z faktami, nawet jeśli rani to czyjeś subiektywne uczucia” - zaznaczyła Weronika Przebierała, dyrektor Centrum Prawa Międzynarodowego Instytutu Ordo Iuris.


 

POLECANE
Problemy z wodą w Gdyni. Nowe informacje Wiadomości
Problemy z wodą w Gdyni. Nowe informacje

Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Gdyni (PEWIK) poinformowało, że do 1 grudnia utrzymane zostają wszystkie restrykcje dotyczące korzystania z wody w trzech gdyńskich dzielnicach, w tym obowiązek jej przegotowania przed spożyciem. Przekazano również, że pobrano do badań dodatkowe próbki wody.

Rewolucja w oznaczaniu żywności w sklepach. Unijne dyrektywy obejmą etykiety Wiadomości
Rewolucja w oznaczaniu żywności w sklepach. Unijne dyrektywy obejmą etykiety

Nowe przepisy dotyczące znakowania żywności obejmą zarówno świeże produkty, jak i przetwory. Od połowy 2026 roku miód, soki i dżemy będą musiały spełniać szczegółowe wymogi etykietowania określone przez unijne dyrektywy.

Skok cen w Luwrze. Kto zapłaci najwięcej? z ostatniej chwili
Skok cen w Luwrze. Kto zapłaci najwięcej?

Od 14 stycznia 2026 roku osoby spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego (obejmującego UE, Islandię, Liechtenstein i Norwegię) zapłacą za wstęp do Luwru 32 euro, zamiast obecnych 22 euro. Oznacza to aż 45-procentową podwyżkę - poinformowało muzeum w czwartek.

Komisarz UE ostrzega Kijów. Bez walki z korupcją nie będzie wejścia do unii Wiadomości
Komisarz UE ostrzega Kijów. Bez walki z korupcją nie będzie wejścia do unii

Warunki akcesji dla Ukrainy stają się coraz bardziej jednoznaczne. Jak podkreśla unijny komisarz Michael McGrath, Kijów musi wykazać realną skuteczność w zwalczaniu korupcji na najwyższych szczeblach władzy, inaczej nie ma mowy o członkostwie w UE.

Znaleziono niewybuch. Konieczna ewakuacja mieszkańców Wiadomości
Znaleziono niewybuch. Konieczna ewakuacja mieszkańców

O znalezieniu przy ul. Pomorskiej pocisku rakietowego z czasów II WŚ poinformował w piątek po południu szczeciński urząd miasta. W sobotę rano zaplanowano usunięcie niewybuchu przez saperów. Lokatorzy kilku okolicznych budynków będą musieli opuścić mieszkania.

Burza w Tańcu z gwiazdami. Ostra reakcja po finale Wiadomości
Burza w "Tańcu z gwiazdami". Ostra reakcja po finale

Tegoroczny finał jubileuszowej edycji „Tańca z Gwiazdami” przyniósł wiele emocji.. Zwycięstwo Mikołaja „Bagiego” Bagińskiego i Magdaleny Tarnowskiej wywołało burzliwą dyskusję - nie tylko wśród widzów, lecz także w samym jury. Jedną z osób, które otwarcie mówią o swoim rozczarowaniu, jest Ewa Kasprzyk.

Najdłuższa seria spadków cen ropy od 2 lat. OPEC+ i USA mogą zmienić sytuację na rynku z ostatniej chwili
Najdłuższa seria spadków cen ropy od 2 lat. OPEC+ i USA mogą zmienić sytuację na rynku

Ceny ropy kontynuują zjazd, a inwestorzy wstrzymują oddech przed niedzielnym spotkaniem OPEC+, które ma przesądzić o przyszłej polityce wydobycia. Jednocześnie napięcie podbijają działania USA związane z planem zakończenia wojny w Ukrainie.

Nie żyje legenda olimpijskiego żeglarstwa Wiadomości
Nie żyje legenda olimpijskiego żeglarstwa

Austriacka Federacja Żeglarska (OeSV) poinformowała o śmierci Huberta Raudaschla. Utytułowany żeglarz odszedł w wieku 83 lat, pozostawiając po sobie jeden z najbardziej imponujących dorobków w historii igrzysk.

Żurek nie odpuszcza Ziobrze: Będzie ENA, czerwona nota i odebranie paszportu pilne
Żurek nie odpuszcza Ziobrze: Będzie ENA, czerwona nota i odebranie paszportu

Waldemar Żurek stwierdził w piątek, że Zbigniew Ziobro i jego pełnomocnicy „wykorzystują wszystkie możliwości blokowania współpracy z wymiarem sprawiedliwości”, dlatego prokuratura przygotowuje europejski nakaz aresztowania (ENA) oraz kolejne środki prawne.

Ogromne złoża na Bałtyku. Niemcy nie pytali Polski o zdanie z ostatniej chwili
Ogromne złoża na Bałtyku. Niemcy nie pytali Polski o zdanie

Nowo odkryte złoże ropy i gazu – Wolin East – znajduje się na Bałtyku, ok. 6 km od Świnoujścia. To jedno z największych odkryć w Europie w ostatniej dekadzie. Niemiecka stacja MDR przypomina, że już w latach 60. ubiegłego wieku była NRD wydobywała ropę ze złoża na Bałtyku i wówczas nikt nie pytał Polski o zdanie w tej sprawie.

REKLAMA

Ordo Iuris: Trybunał w Strasburgu oddalił skargę Polki domagającej się usunięcia z aktu urodzenia wzmianki o korekcie płci metrykalnej

Kobieta identyfikująca się jako mężczyzna domagała się wykreślenia z jej aktu urodzenia adnotacji z 1992 r., stwierdzającej, że poddała się w tym czasie procedurze korekty płci metrykalnej. Zarówno urząd stanu cywilnego, jak i sądy, odmówiły wykreślenia adnotacji, wskazując, że prawo nie przewiduje takiej możliwości. Kobieta złożyła skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, podnosząc, że wspomniana adnotacja w jej akcie urodzenia wywołuje u niej cierpienia psychiczne. ETPC oddalił jej skargę, wskazując, że skarżąca nie wykazała, iż doświadczyła jakichkolwiek negatywnych konsekwencji związanych ze wzmianką o jej płci biologicznej w akcie urodzenia.
/ fot. flickr.com/ Guilhem Vellut / Attribution 2.0 Generic (CC BY 2.0)

Sprawa dotyczyła kobiety, która w 1992 r. uzyskała zgodę sądu na korektę płci metrykalnej, czego skutkiem była adnotacja w jej akcie urodzenia wskazująca na „zmianę” jej płci z żeńskiej na męską. W 2005 r. wystąpiła do kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w Prudniku o wykreślenie tej adnotacji z aktu urodzenia. Urząd odmówił, wskazując, że, zgodnie z przepisami Prawa o aktach stanu cywilnego, wszelkie zdarzenia następujące po urodzeniu muszą zostać odnotowane w akcie urodzenia w formie tzw. wzmianki marginesowej. Decyzja została utrzymana w mocy przez wojewodę oraz sądy administracyjne. W 2011 r. kobieta wystąpiła do sądu rejonowego z wnioskiem o zgodę na wydanie nowego aktu urodzenia, w którym byłaby zidentyfikowana wyłącznie jako mężczyzna (a nie jako mężczyzna, który przed 1992 r. „był” kobietą). Sąd odmówił, podkreślając, iż, zgodnie z przepisami, nowy akt urodzenia może być wydany jedynie w przypadku adopcji dziecka, a wnioskodawczyni domaga się wydania nowego aktu urodzenia z zupełnie innych powodów.  

W 2014 r. kobieta złożyła skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, zarzucając polskim sądom naruszenie jej prawa do poszanowania życia prywatnego (art. 8 Konwencji).  W skardze podniosła, że marginesowa wzmianka o jej płci biologicznej w akcie urodzenia sprawia jej „cierpienia psychiczne”.

W 2022 r. Trybunał w Strasburgu oddalił skargę, wskazując, że skarżąca nie wykazała, iż doświadczyła jakichkolwiek negatywnych konsekwencji czy trudności związanych z marginesową wzmianką o jej płci biologicznej w akcie urodzenia.  ETPC zwrócił uwagę, że wzmianka marginesowa jest widoczna jedynie w pełnej wersji aktu urodzenia, natomiast w odpisie skróconym widnieje wyłącznie jej aktualna, preferowana przez nią płeć metrykalna. Akt urodzenia w zasadzie nie jest dostępny dla osób trzecich (nie licząc urzędników urzędu stanu cywilnego), a przedłożenie jego pełnej wersji w sprawach urzędowych jest wymagane jedynie w niezwykle rzadkich sytuacjach (np. w przypadku adopcji czy starania się o obywatelstwo państwa obcego). Zatem ryzyko ujawnienia krępującej ją informacji jest minimalne. W ocenie Trybunału, nie ma więc powodów do podważania polskiego systemu rejestru urodzeń, zwłaszcza, że omawiana adnotacja w akcie urodzenia może być konieczna w pewnych sytuacjach dla udowodnienia zdarzeń, które miały miejsce przed korektą płci metrykalnej.

„Orzeczenie Trybunału w Strasburgu generalnie zasługuje na aprobatę, bo potwierdza fundament prawa aktów stanu cywilnego, jakim jest zasada prawdy obiektywnej. Akty stanu cywilnego mają odzwierciedlać stan faktyczny na temat danej osoby. Osoba, która zmieniła płeć nie może więc domagać się wykreślenia ze swojego aktu urodzenia adnotacji o prawdziwym zdarzeniu, jakim była korekta płci metrykalnej, powołując się na bliżej nieokreślony dyskomfort psychiczny. Analogiczne stanowisko ETPC prezentuje w sprawach dotyczących dzieci wychowywanych przez pary homoseksualne, gdzie partner rodzica domaga się wpisania siebie do aktu urodzenia jako ojca bądź matkę dziecka, mimo braku biologicznego pokrewieństwa. Także i w tym przypadku Trybunał afirmuje prawo państw do prowadzenia rejestru urodzeń w sposób zgodny z faktami, nawet jeśli rani to czyjeś subiektywne uczucia” - zaznaczyła Weronika Przebierała, dyrektor Centrum Prawa Międzynarodowego Instytutu Ordo Iuris.



 

Polecane