Na jesieni 1918 roku, gdy stało się oczywiste, że Austro-Węgry i Niemcy przegrały wojnę, Polacy rozpoczęli przejmowanie władzy w okupowanej przez państwa centralne części Królestwa Polskiego. W nocy z 6 na 7 listopada w oswobodzonym Lublinie powołano Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, którego premierem został szef galicyjskich socjalistów Ignacy Daszyński.

„Odtąd nie ma ani Strzelców, ani Drużyniaków. Wszyscy, co tu jesteście zebrani, jesteście żołnierzami polskimi. Znoszę wszelkie odznaki specjalnych grup Dopóki jednak nowy znaczek nie zostanie wam rozdany, rozkazuję, abyście zamienili ze sobą wasze dawne oznaki, jako symbol zupełnej zgody i braterstwa, jakie muszą wśród żołnierzy polskich panować. Niech Strzelcy przypną do czapek blachy Drużyniaków, a oddadzą im swoje orzełki. Wkrótce może pójdziecie na pola bitew, gdzie, mam nadzieję, zniknie najlżejszy nawet cień różnicy między wami” – mówił Józef Piłsudski do żołnierzy „Pierwszej Kadrowej”.

7 listopada 1867 roku, czyli dokładnie 149 lat temu, urodziła się wybitna polska fizyczka i chemiczka Maria Skłodowska-Curie, dwukrotna laureatka nagrody Nobla.

W roku 1914 wyruszyło na fronty pierwszej wojny światowej 10 milionów żołnierzy. Ci, którym udało się przeżyć, i którzy po czterech latach wrócili do swych domów, zobaczyli całkiem nowy świat.

Przyczyną podjęcia w 1822 roku decyzji o budowie Kanału była chęć ominięcia pruskich komór celnych przy tranzycie zboża do Gdańska. Projekt powstał w rekordowym tempie, a zaawansowaniem technologicznym do dziś wzbudza uznanie wśród inżynierów.

Z wybitnym konserwatorem polskich grobów rozsianych po całym świecie rozmawia Andrzej Berezowski.

Członkowie Solidarności są szczególnie zobowiązani do pielęgnowania postaw patriotycznych. Już sama nazwa związku jest esencją tego pojęcia. Z kolei solidarnościowe dziedzictwo stanowi ważną część polskiej tożsamości, czyli fundamentów patriotyzmu. Jak dziś być patriotą – w związku, ale i poprzez związek?

60 lat temu, 23 października 1956 roku, budapesztańscy studenci rozpoczęli antykomunistyczną rewolucję. Trwała zaledwie kilkanaście dni – została krwawo stłumiona przez Armię Radziecką. Lecz jej skutki były widoczne przez dziesięciolecia, a pamięć o niej trwa do dziś.

Na pole bitwy wyrusza z apteczką i dużym mantelzakiem. W środku - piła, pęsety, szczypce. Amputację wykonuje w niecałe dwie minuty. Ranny wrzeszczy? No to wrzeszczy, pod ostrzałem nie ma czasu na sentymenty. „Chirurg musi mieć sprawne dwie ręce, ostre oczy i uszy zamknięte na krzyki pacjenta” – mówi dr n. med. Maria Joanna Turos, zajmująca się naukową rekonstrukcją chirurgii z okresu wojen napoleońskich.

26 października 1981 roku w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu rozpoczął się strajk okupacyjny i trwał aż do 13 grudnia, czyli do wprowadzenia stanu wojennego. Ten 49-dniowy protest był najdłuższym ze wszystkich strajków w całej historii PRL.

24 września 1980 roku w Sądzie Wojewódzkim w Warszawie zostaje złożony wniosek o rejestrację NSZZ „Solidarność”.

Na wieść o wybuchu na Węgrzech powstania Polacy, jak żaden inny naród, przystąpili do organizacji pomocy potrzebującym. Zgłosiło się 11 196 honorowych krwiodawców, którzy oddawali krew na potrzeby węgierskich szpitali, leczących powstańców. Węgrom przekazano też 44 tony medykamentów i materiałów pierwszej potrzeby. Wartość pomocy szacowana jest na 2 miliony dolarów amerykańskich. Było to znacznie więcej niż zdecydował się przekazać rząd USA.

Dziś prezydent Polski Andrzej Duda złożył kwiaty na grobie premiera Węgier z czasu Powstania 1956 roku Imre Nagy’a. Kim był polityk, który za ideały komunizmu zapłacił życiem?

Dzisiaj mija 53 rocznica śmierci Józefa Franczaka (ps. Lalek, Laluś), ostatniego poległego w boju partyzanta podziemia niepodległościowego na terenie Polski.

Tysiące fragmentów naczyń, które służyły do produkcji soli ok. 2,5-3 tys. lat temu, odkryli archeolodzy w Tyrawie Solnej (woj. podkarpackie). "To unikatowe miejsce. Najbliższe ślady pozyskiwania soli w pradziejach pochodzą z rejonu Wieliczki" - poinformował PAP dr Maciej Dębiec.

W testamencie Anny Juany jest więcej żalu do męża, niż rozporządzeń majątkowych. Z kolei żona zamordowanego Indianina szuka u władz pomocy w odnalezieniu mordercy ukochanego męża. Petycje i dokumenty urzędowe mogą być fascynujące, podobnie jak azteckie mity spisane w czasach przedhiszpańskich. Rozszyfrowuje je etnohistoryk dr Agnieszka Brylak z Uniwersytetu Warszawskiego, znawczyni języka Indian Nahua, popularnie zwanych Aztekami.

Magia ochronna towarzyszyła naszym przodkom w każdej dziedzinie życia, od narodzenia aż do śmierci. Świadczą o tym odkrywane przez archeologów amulety, kości i inne przedmioty, znajdowane w fundamentach domów, wałów czy na cmentarzach słowiańskich - przekonuje archeolog, dr Joanna Wawrzeniuk. "Dawny, +magiczny sposób myślenia+ ma wiele wspólnego ze zjawiskiem określanym przez jako religijność typu ludowego. Mimo postępów chrystianizacji ślady dawnych wierzeń Słowian, wplecione zostały trwale w religijny cykl obrzędowy, które obecne były jeszcze do niedawna w społecznościach wiejskich, obecne są również w zjawisku określanym jako urok" - wyjaśnia w rozmowie z PAP dr Joanna Wawrzeniuk z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, która przyjrzała się duchowości Słowian zamieszkujących obecnie tereny Polski od VII do XIII w.

W październiku 1980 r., zaledwie kilkadziesiąt dni od święta wolności podczas strajków sierpniowych, kształtująca się wciąż Solidarność doświadczyła całego przekroju wydarzeń. Z jednej strony tworzenie nowych struktur i strajki wymuszające realizację porozumień, z drugiej mniejsze lub większe gierki i oszustwa władzy, a nawet zapowiedź siłowego rozprawienia się ze związkiem.

Najstarszy na świecie zachowany niszczyciel skończył 80 lat. 1 października 1936 roku w stoczni w Cowes na brytyjskiej wyspie Wight zwodowano okręt, który otrzymał imię „Błyskawica”. Dziś jest ikoną Polskiej Marynarki Wojennej.

Czym byłaby Solidarność bez wsparcia Kościoła katolickiego, które najpiękniej reprezentują św. Jan Paweł II i bł. ksiądz Jerzy Popiełuszko? Idących ich śladem odważnych kapłanów było więcej. W Gdyni Związek wspierali prałat Hilary Jastak i ojciec Edward Ryba CSsR.