Darowizna: Na obdarowanym mogą ciążyć określone obowiązki

Umowa darowizny nie jest jednostronną czynnością prawną, nie można jej więc dokonać wbrew woli osoby obdarowanej. Ponadto rodzi obowiązki i uprawnienia zarówno po stronie darczyńcy, jak i obdarowanego.
M. Żegliński Darowizna: Na obdarowanym mogą ciążyć określone obowiązki
M. Żegliński / Tygodnik Solidarność
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego umowa darowizny powinna być zawarta na piśmie w formie aktu notarialnego, co ma utrudnić podejmowanie pochopnych decyzji i przeciwdziałać ewentualnym sporom w przypadku świadczeń, które zostały przyrzeczone nieformalnie. Jednak należy pamiętać, że umowa darowizny zawarta bez zachowania formy aktu notarialnego jest ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenia zostało spełnione.

Natomiast oświadczenie woli osoby przyjmującej darowiznę może być w zasadzie dokonane w formie dowolnej.
Kiedy umowa darowizny została zawarta, należy ją wykonać. Oznacza to, że obdarowany ma prawo dochodzić od darczyńcy wykonania umowy. Ponieważ darowizna stanowi czynność nieodpłatną, rygor związany z roszczeniem obdarowanego został znacząco złagodzony. Odpowiedzialność darczyńcy występuje na przykład tylko wtedy, kiedy można mu przypisać winę lub rażące niedbalstwo, złagodzona jest także możliwość dochodzenia odsetek od opóźnienia. Obdarowany może ich żądać dopiero od dnia wytoczenia powództwa, a nie od dnia wymagalności świadczenia.

Znacząco osłabiona została także odpowiedzialność darczyńcy za wady rzeczy darowanej. Zobowiązany jest on tylko do naprawienia szkody wynikłej z tego, że wiedząc o wadach, nie zawiadomił obdarowanego.

I na obdarowanym mogą ciążyć określone obowiązki – w przypadku, kiedy z darowizną wiąże się polecenie, czyli postanowienie nakładające na niego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, np. wystawienie nagrobku darczyńcy, pokrycie kosztów nauki, przekazanie określonej sumy osobie trzeciej. Takie polecenie stanowi element umowy, jest więc objęte obowiązkiem wykonania. Jednak wypełnienia polecenia można domagać się dopiero po wykonaniu darowizny.

W szczególnych, określonych w kodeksie cywilnym przypadkach darowizna może zostać odwołana. Darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze niewykonaną, jeżeli po zawarciu umowy jego majątek skurczył się tak, że jej wykonanie nie może nastąpić bez uszczerbku jego własnego utrzymania. Natomiast jeżeli darczyńca po wykonaniu darowizny popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek dostarczać mu środków utrzymania w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia z tytułu darowizny. Darowizna może być także odwołana, jeżeli obdarowany dopuścił się rażącej niewdzięczności.

W takim przypadku uprawnienie przysługuje:
darczyńcy, nie może on jednak odwołać darowizny, jeżeli obdarowanemu przebaczył, spadkobiercom darczyńcy, którzy mogą powołać się na przyczyny, które mógł podnieść darczyńca, jeżeli w chwili śmierci był uprawniony do odwołania darczyńcy, a także w przypadku umyślnego spowodowania śmierci darczyńcy przez obdarowanego.

Uprawnienie do odwołania darowizny wygasa z upływem roku od dnia, w którym osoba uprawniona do odwołania darowizny dowiedziała się o rażącej niewdzięczności. Odwołanie darowizny następuje poprzez złożenie oświadczenia na piśmie.

Należy pamiętać, że żadna z powyższych przyczyn nie uzasadnia odwołania darowizny, gdy czyni ona zadość obowiązkowi wynikającemu z zasad współżycia społecznego.

Darowizna, która nie została jeszcze wykonana, może zostać odwołana na skutek zgodnych oświadczeń stron. Dopuszczalna jest także możliwość rozwiązania darowizny przez sąd. Takie żądanie może  złożyć przedstawiciel osoby ubezwłasnowolnionej, która dokonała darowizny przed ubezwłasnowolnieniem, jeżeli darowizna ze względu na wartość świadczenia i brak uzasadnionych pobudek jest nadmierna. Ze względu na konieczność ochrony interesów obdarowanego żądanie rozwiązania darowizny nie może być zgłoszone później niż w ciągu dwóch lat od jej wykonania.

Tomasz Oleksiewicz

Wersja cyfrowa artykułu, który ukazał się w najnowszym numerze "TS" (48/2016). Cały numer do kupienia tutaj

 

Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Dramat w Niemczech. Polka wśród ofiar śmiertelnych z ostatniej chwili
Dramat w Niemczech. Polka wśród ofiar śmiertelnych

47-letnia Polka jest jedną z ofiar śmiertelnych wypadku autobusowego, do którego doszło w środę na autostradzie A9 w pobliżu Lipska na wschodzie Niemiec. Policja przekazała w czwartek informacje na temat tożsamości trzech spośród czterech osób zabitych w wypadku.

Dziwne zachowanie Kołodziejczaka na spotkaniu z Ukraińcami. Jest reakcja wiceministra z ostatniej chwili
Dziwne zachowanie Kołodziejczaka na spotkaniu z Ukraińcami. Jest reakcja wiceministra

W środę i w czwartek przedstawiciele resortów infrastruktury, funduszy, rozwoju, finansów, aktywów państwowych oraz rolnictwa uczestniczyli w spotkaniach ze stroną ukraińską. W sieci Ukraińcy opublikowali zdjęcie z nietypową pozą Michała Kołodziejczaka. Jest reakcja wiceministra.

Zełenski: Nie mamy już prawie artylerii z ostatniej chwili
Zełenski: Nie mamy już prawie artylerii

Rosja na 100 proc. wykorzystuje przerwę we wsparciu USA dla Ukrainy; nie mamy już prawie w ogóle artylerii - powiedział w wyemitowanym w czwartek wywiadzie dla amerykańskiej telewizji CBS prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. Ostrzegł, że bez amerykańskiego wsparcia Ukraina przegra, a wojna bardzo szybko może "przyjść do Europy".

Dramatyczne wyznanie Zbigniewa Ziobry z ostatniej chwili
Dramatyczne wyznanie Zbigniewa Ziobry

"Choroba bardzo przyspieszyła. W ciągu miesiąca schudłem 10 kilogramów, pojawiły się bardzo mocne bóle i towarzyszył mi coraz większy problem z głosem" - powiedział w programie "Debata Dnia" o stanie swojego zdrowia Zbigniew Ziobro.

Naukowy wieczór z dr Kaweckim: Przez 10 lat Polak nominował do Nobla z fizyki Wiadomości
Naukowy wieczór z dr Kaweckim: Przez 10 lat Polak nominował do Nobla z fizyki

Przez ponad 10 lat Polak formalnie nominował do Nagród Nobla z fizyki! To pierwszy przypadek, gdy opinia publiczna się o tym dowiaduje.

Były minister Tuska zaatakował Dominika Tarczyńskiego: Bedzie miał proces z ostatniej chwili
Były minister Tuska zaatakował Dominika Tarczyńskiego: "Bedzie miał proces"

Były minister finansów, Jan Vincent Rostowski zaatakował na Twitterze [X] Dominika Tarczyńskiego. "Będzie miał proces za publikowanie obrzydliwych fake newsów" - odpowiada europoseł Prawa i Sprawiedliwości

Adam Bodnar powinien podać się do dymisji z ostatniej chwili
"Adam Bodnar powinien podać się do dymisji"

Radosław Fogiel, poseł PiS uważa, że służby złamały prawo, wchodząc do domu b. ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry. Jak mówił w czwartek w Studiu PAP, w jego ocenie prokurator Marzena Kowalska i szef MS Adam Bodnar powinni za to ponieść odpowiedzialność i podać się do dymisji.

Ukraińcy opublikowali specyficzne zdjęcie Kołodziejczaka. Zachowywał się dziwnie. Wybiegał z pokoju, pociągał nosem z ostatniej chwili
Ukraińcy opublikowali specyficzne zdjęcie Kołodziejczaka. "Zachowywał się dziwnie. Wybiegał z pokoju, pociągał nosem"

W środę i w czwartek przedstawiciele resortów infrastruktury, funduszy, rozwoju, finansów, aktywów państwowych oraz rolnictwa uczestniczyli w spotkaniach ze stroną ukraińską. W sieci Ukraińcy opublikowali zdjęcie z nietypową pozą Michała Kołodziejczaka.

Zastępca Bodnara: Co Pan zamierza zrobić Panie Ministrze? Wiadomości
Zastępca Bodnara: Co Pan zamierza zrobić Panie Ministrze?

Dziś opinią publiczną wstrząsnęły fakty przedstawione w artykule Patryka Słowika "Sienkiewicz, Wrzosek, Wolne Sądy i wniosek. Jak prokurator walczyła o wolne media". Neoprokuratura opublikowała komunikat o tym, że zajmuje się opisanym w artykule wątkami. Do sprawy odniósł się również prokurator Michał Ostrowski, powołany za czasów Zbigniewa Ziobry, ale pełniący nadal obowiązki, zastępca Prokuratora Generalnego. Prokuratorem Generalnym, wbrew zapowiedziom rozdzielenia tych funkcji, jest obecnie minister sprawiedliwości Adam Bodnar.

Rosyjski myślwiec zestrzelony z ostatniej chwili
Rosyjski myślwiec zestrzelony

Rosyjski myśliwiec Su-35 runął w czwartek do morza w pobliżu Sewastopola na okupowanym przez Rosję Krymie; według wstępnych doniesień pilot przeżył, a maszyna mogła zostać zestrzelona omyłkowo przez rosyjską obronę przeciwlotniczą - podało Radio Swoboda.

REKLAMA

Darowizna: Na obdarowanym mogą ciążyć określone obowiązki

Umowa darowizny nie jest jednostronną czynnością prawną, nie można jej więc dokonać wbrew woli osoby obdarowanej. Ponadto rodzi obowiązki i uprawnienia zarówno po stronie darczyńcy, jak i obdarowanego.
M. Żegliński Darowizna: Na obdarowanym mogą ciążyć określone obowiązki
M. Żegliński / Tygodnik Solidarność
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego umowa darowizny powinna być zawarta na piśmie w formie aktu notarialnego, co ma utrudnić podejmowanie pochopnych decyzji i przeciwdziałać ewentualnym sporom w przypadku świadczeń, które zostały przyrzeczone nieformalnie. Jednak należy pamiętać, że umowa darowizny zawarta bez zachowania formy aktu notarialnego jest ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenia zostało spełnione.

Natomiast oświadczenie woli osoby przyjmującej darowiznę może być w zasadzie dokonane w formie dowolnej.
Kiedy umowa darowizny została zawarta, należy ją wykonać. Oznacza to, że obdarowany ma prawo dochodzić od darczyńcy wykonania umowy. Ponieważ darowizna stanowi czynność nieodpłatną, rygor związany z roszczeniem obdarowanego został znacząco złagodzony. Odpowiedzialność darczyńcy występuje na przykład tylko wtedy, kiedy można mu przypisać winę lub rażące niedbalstwo, złagodzona jest także możliwość dochodzenia odsetek od opóźnienia. Obdarowany może ich żądać dopiero od dnia wytoczenia powództwa, a nie od dnia wymagalności świadczenia.

Znacząco osłabiona została także odpowiedzialność darczyńcy za wady rzeczy darowanej. Zobowiązany jest on tylko do naprawienia szkody wynikłej z tego, że wiedząc o wadach, nie zawiadomił obdarowanego.

I na obdarowanym mogą ciążyć określone obowiązki – w przypadku, kiedy z darowizną wiąże się polecenie, czyli postanowienie nakładające na niego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, np. wystawienie nagrobku darczyńcy, pokrycie kosztów nauki, przekazanie określonej sumy osobie trzeciej. Takie polecenie stanowi element umowy, jest więc objęte obowiązkiem wykonania. Jednak wypełnienia polecenia można domagać się dopiero po wykonaniu darowizny.

W szczególnych, określonych w kodeksie cywilnym przypadkach darowizna może zostać odwołana. Darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze niewykonaną, jeżeli po zawarciu umowy jego majątek skurczył się tak, że jej wykonanie nie może nastąpić bez uszczerbku jego własnego utrzymania. Natomiast jeżeli darczyńca po wykonaniu darowizny popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek dostarczać mu środków utrzymania w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia z tytułu darowizny. Darowizna może być także odwołana, jeżeli obdarowany dopuścił się rażącej niewdzięczności.

W takim przypadku uprawnienie przysługuje:
darczyńcy, nie może on jednak odwołać darowizny, jeżeli obdarowanemu przebaczył, spadkobiercom darczyńcy, którzy mogą powołać się na przyczyny, które mógł podnieść darczyńca, jeżeli w chwili śmierci był uprawniony do odwołania darczyńcy, a także w przypadku umyślnego spowodowania śmierci darczyńcy przez obdarowanego.

Uprawnienie do odwołania darowizny wygasa z upływem roku od dnia, w którym osoba uprawniona do odwołania darowizny dowiedziała się o rażącej niewdzięczności. Odwołanie darowizny następuje poprzez złożenie oświadczenia na piśmie.

Należy pamiętać, że żadna z powyższych przyczyn nie uzasadnia odwołania darowizny, gdy czyni ona zadość obowiązkowi wynikającemu z zasad współżycia społecznego.

Darowizna, która nie została jeszcze wykonana, może zostać odwołana na skutek zgodnych oświadczeń stron. Dopuszczalna jest także możliwość rozwiązania darowizny przez sąd. Takie żądanie może  złożyć przedstawiciel osoby ubezwłasnowolnionej, która dokonała darowizny przed ubezwłasnowolnieniem, jeżeli darowizna ze względu na wartość świadczenia i brak uzasadnionych pobudek jest nadmierna. Ze względu na konieczność ochrony interesów obdarowanego żądanie rozwiązania darowizny nie może być zgłoszone później niż w ciągu dwóch lat od jej wykonania.

Tomasz Oleksiewicz

Wersja cyfrowa artykułu, który ukazał się w najnowszym numerze "TS" (48/2016). Cały numer do kupienia tutaj

 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe