Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 18: opieka długoterminowa

17 listopada 2017 r. podczas Szczytu Społecznego na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej uroczyście przystąpiły do Europejskiego filaru praw socjalnych. Jest to inicjatywa często określana jako mapa drogowa dwudziestu wspólnych działań mających na celu pozytywną konwergencję standardów socjalnych. Realizacja tych zamierzeń ma przyczynić się do pokazania obywatelom UE, że proces integracji nie polega tylko na korzyściach ekonomicznych, które niekoniecznie przekładają się na ich sytuację bytową lecz niesie za sobą wizję lepszego życia zawodowego i osobistego.
 Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 18: opieka długoterminowa
/ grafika.P.Machnica
Wdrożenie postanowień Filaru ma stanowić wspólną odpowiedzialność: państw członkowskich, Komisji, a także unijnych oraz krajowych partnerów społecznych. NSZZ Solidarność jest jednym z głównych protagonistów tych działań w naszym kraju.

Filar składa się z trzech komponentów podzielonych na szczegółowe punkty:
- Równe szanse i dostęp do zatrudnienia
- Uczciwe warunki pracy
- Ochrona socjalna i integracja społeczna

Poniżej prezentujemy uwagi, zawierające także komentarz naukowców, które mają przybliżyć członkom Związku wiedzę na temat poszczególnych punktów Filaru.
komponent: Ochrona socjalna i integracja społeczna

18. Opieka długoterminowa
Każdy ma prawo do przystępnych cenowo i dobrej jakości usług opieki długoterminowej, w szczególności opieki w domu i usług środowiskowych.

W ramach Filaru po raz pierwszy na szczeblu unijnym potwierdzono prawo osób zależnych od opieki do usług opieki długoterminowej. Wezwano do świadczenia usług wysokiej jakości, które pozwolą słabszym lub niesamodzielnym osobom jak najdłużej utrzymać ich dobry stan zdrowotny i funkcjonalny oraz zwiększyć ich samodzielność. Co więcej, w ramach Filaru wymaga się, aby ceny usług opiekuńczych były przystępne, ponieważ usługi opieki sformalizowanej mogą pociągać za sobą duże koszty finansowe, uniemożliwiając zaspokojenie potrzeb osób uzależnionych od opieki. Chociaż w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej określono, że osoby w podeszłym wieku powinny mieć prawo do godnego i niezależnego życia, najważniejszym elementem zastosowania tego prawa jest przystępność cenowa, odpowiedniość i jakość świadczonych usług.

Jak podkreśla dr hab. Marek Rymsza (UW) wskazanie na potrzebę upowszechniania usług opieki długoterminowej, tak aby zapewnić ich powszechną dostępność w skali kraju  po przystępnej cenie jest właściwym kierunkiem  programowania polityk publicznych. Pozostawia się przy tym państwom członkowskim UE znaczną swobodę w określaniu modelu finansowania tychże usług (w Polsce właśnie aspekt finansowy budzi najwięcej kontrowersji).

Także wskazanie na pierwszeństwo świadczenia usług w społeczności lokalnej i przy wykorzystaniu potencjału w zakresie domowych usług opiekuńczych jest właściwe. Sektor usług społecznych jest rozwinięty w Polsce w stopniu wysoce niewystarczającym, a w szczególności dotyczy to sfery usług opiekuńczych dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych. Rząd dostrzega jednak tę lukę, a prowadzone działania programujące uwzględniają nakreślone w projekcie dokumentu kierunki i priorytety.

W szczególności prowadzone są w Polsce zaawansowane prace analityczno-programujące w zakresie uwzględnienia w systemie zabezpieczenia społecznego nowego ryzyka socjalnego, jakim jest niesamodzielność życiowa. Kluczową rolę odgrywa tu Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W I półroczu 2018 roku planowane jest zakończenie prac i przedstawienie odpowiedniego projektu ustawy. Z kolei w Ministerstwie Zdrowia prowadzone są prace nad integracją usług opieki zdrowotnej z uwzględnieniem usług long-term care. W przyszłości konieczne będzie zintegrowanie usług świadczonych w ramach pomocy społecznej i w ramach ochrony zdrowia. W tym zakresie nie ma jeszcze propozycji rozwiązania systemowego.

Na uwagę zasługuje posłużenie się w projekcie dokumentu terminem „domowe usługi opiekuńcze”, który jest znacznie bardziej trafny niż „usługi świadczone przez opiekunów nieformalnych”. Warto trzymać się tego terminu i upowszechniać go w polskich dokumentach programujących polityki publiczne.

Zarazem należy podkreślić, że jedną z istotnych luk w polskim systemie usług społecznych jest deficyt wsparcia wytchnieniowego dla domowych opiekunów osób niesamodzielnych (zależnych). Pewną poprawę przyniósł tu rządowy Program za Życiem, ale wymagane (i planowane) są dalsze działania.

-Liczba osób w wieku 65 plus wzrośnie w ciągu najbliższych 20 lat w Polsce o około 3 mln czyli do 8,5 mln osób. Nie możemy zapominać, że konsekwencją tego trendu demograficznego będzie większa liczba zachorowań na choroby przewlekłe czy rosnąca liczba jednoosobowych gospodarstw domowych – komentuje Barbara Surdykowska (Biuro Eksperckie KK NSZZ Solidarność). Stanowi to olbrzymie wyzwanie, na które odpowiedzią mają być prawa zawarte w punktach 15, 16 czy 18 Europejskiego filaru praw socjalnych.

Tutaj można przeczytać o 17 punkcie Filaru


bs
 

 

POLECANE
Burze uderzyły w Podkarpacie. Strażacy mają ręce pełne roboty z ostatniej chwili
Burze uderzyły w Podkarpacie. Strażacy mają ręce pełne roboty

Sześćset interwencji odnotowali do tej pory podkarpaccy strażacy po przejściu frontu burzowego – poinformował w poniedziałek wieczorem dyżurny Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego w Rzeszowie Wojciech Czanerle. 26 tys. gospodarstw nie ma prądu.

Fala hejtu wobec córki Karola Nawrockiego. Jest reakcja prokuratury z ostatniej chwili
Fala hejtu wobec córki Karola Nawrockiego. Jest reakcja prokuratury

Mokotowska prokuratura wszczęła sześć postępowań w sprawie znieważania córki prezydenta elekta – poinformował w poniedziałek rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie prok. Piotr Antoni Skiba.

PKP Intercity wydał pilny komunikat z ostatniej chwili
PKP Intercity wydał pilny komunikat

Od 7 lipca 2025 r. zostały czasowo przywrócone kontrole graniczne na granicach Polski z Niemcami i Litwą. PKP Intercity wydał komunikat w tej sprawie.

Śmiertelne ugodzenie nożem w Nowem. 29-letni Kolumbijczyk usłyszał zarzuty z ostatniej chwili
Śmiertelne ugodzenie nożem w Nowem. 29-letni Kolumbijczyk usłyszał zarzuty

29-letni Kolumbijczyk usłyszał zarzut zabójstwa 41-latka w Nowem w woj. kujawsko-pomorskim. Grozi mu dożywotnie więzienie.

Rolnicy wsparli Ruch Obrony Granic. Przybyli na granicę z Niemcami z ostatniej chwili
Rolnicy wsparli Ruch Obrony Granic. Przybyli na granicę z Niemcami

Na granicy polsko-niemieckiej pojawili się rolnicy. Dołączyli do członków Ruchu Obrony Granic, by wyrazić solidarność i wspólnie zwrócić uwagę na problem nielegalnej migracji.

Budapeszt: Uszkodzone lotnisko, loty odwołane. Pilny komunikat z ostatniej chwili
Budapeszt: Uszkodzone lotnisko, loty odwołane. Pilny komunikat

Największe międzynarodowe lotnisko Węgier, port lotniczy im. Ferenca Liszta w Budapeszcie, zostało uszkodzone przez przechodzącą przez kraj burzę, co zmusiło władze portu do wstrzymania wszystkich połączeń – poinformował w poniedziałek portal Index, cytując komunikat zarządu lotniska.

7 lipca – liturgiczne wspomnienie błogosławionej Rodziny Ulmów z ostatniej chwili
7 lipca – liturgiczne wspomnienie błogosławionej Rodziny Ulmów

7 lipca Kościół wspomina błogosławioną Rodzinę Ulmów, zamordowaną przez Niemców w 1944 r. za ukrywanie ośmiorga Żydów.

Wojska Obrony Terytorialnej wydały pilny komunikat z ostatniej chwili
Wojska Obrony Terytorialnej wydały pilny komunikat

Wojska Obrony Terytorialnej (WOT) ogłosiły ALERT GOTOWOŚCI w związku z prognozowanymi gwałtownymi zjawiskami pogodowymi. Żołnierze mogą zostać wezwani do natychmiastowej pomocy lokalnym społecznościom w przypadku skutków burz i upałów.

Grozi nam kolejna powódź? Wody Polskie wydały komunikat z ostatniej chwili
Grozi nam kolejna powódź? Wody Polskie wydały komunikat

Intensywne opady i niż genueński mogą spowodować zagrożenie tzw. powodziami błyskawicznymi w południowej i centralnej Polsce. "Sytuacja na zbiornikach przeciwpowodziowych na dzień 7 lipca 2025 roku jest stabilna i na bieżąco monitorowana" – poinformowały Wody Polskie.

Wprowadzenie kontroli na granicy. Jest komentarz KE z ostatniej chwili
Wprowadzenie kontroli na granicy. Jest komentarz KE

Komisja Europejska poinformowała w poniedziałek, że otrzymała od Polski powiadomienie o przywróceniu na 30 dni tymczasowych kontroli na granicach z Niemcami i Litwą. Podkreśliła, że takie kontrole wymagają ścisłej koordynacji na szczeblu UE.

REKLAMA

Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 18: opieka długoterminowa

17 listopada 2017 r. podczas Szczytu Społecznego na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej uroczyście przystąpiły do Europejskiego filaru praw socjalnych. Jest to inicjatywa często określana jako mapa drogowa dwudziestu wspólnych działań mających na celu pozytywną konwergencję standardów socjalnych. Realizacja tych zamierzeń ma przyczynić się do pokazania obywatelom UE, że proces integracji nie polega tylko na korzyściach ekonomicznych, które niekoniecznie przekładają się na ich sytuację bytową lecz niesie za sobą wizję lepszego życia zawodowego i osobistego.
 Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 18: opieka długoterminowa
/ grafika.P.Machnica
Wdrożenie postanowień Filaru ma stanowić wspólną odpowiedzialność: państw członkowskich, Komisji, a także unijnych oraz krajowych partnerów społecznych. NSZZ Solidarność jest jednym z głównych protagonistów tych działań w naszym kraju.

Filar składa się z trzech komponentów podzielonych na szczegółowe punkty:
- Równe szanse i dostęp do zatrudnienia
- Uczciwe warunki pracy
- Ochrona socjalna i integracja społeczna

Poniżej prezentujemy uwagi, zawierające także komentarz naukowców, które mają przybliżyć członkom Związku wiedzę na temat poszczególnych punktów Filaru.
komponent: Ochrona socjalna i integracja społeczna

18. Opieka długoterminowa
Każdy ma prawo do przystępnych cenowo i dobrej jakości usług opieki długoterminowej, w szczególności opieki w domu i usług środowiskowych.

W ramach Filaru po raz pierwszy na szczeblu unijnym potwierdzono prawo osób zależnych od opieki do usług opieki długoterminowej. Wezwano do świadczenia usług wysokiej jakości, które pozwolą słabszym lub niesamodzielnym osobom jak najdłużej utrzymać ich dobry stan zdrowotny i funkcjonalny oraz zwiększyć ich samodzielność. Co więcej, w ramach Filaru wymaga się, aby ceny usług opiekuńczych były przystępne, ponieważ usługi opieki sformalizowanej mogą pociągać za sobą duże koszty finansowe, uniemożliwiając zaspokojenie potrzeb osób uzależnionych od opieki. Chociaż w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej określono, że osoby w podeszłym wieku powinny mieć prawo do godnego i niezależnego życia, najważniejszym elementem zastosowania tego prawa jest przystępność cenowa, odpowiedniość i jakość świadczonych usług.

Jak podkreśla dr hab. Marek Rymsza (UW) wskazanie na potrzebę upowszechniania usług opieki długoterminowej, tak aby zapewnić ich powszechną dostępność w skali kraju  po przystępnej cenie jest właściwym kierunkiem  programowania polityk publicznych. Pozostawia się przy tym państwom członkowskim UE znaczną swobodę w określaniu modelu finansowania tychże usług (w Polsce właśnie aspekt finansowy budzi najwięcej kontrowersji).

Także wskazanie na pierwszeństwo świadczenia usług w społeczności lokalnej i przy wykorzystaniu potencjału w zakresie domowych usług opiekuńczych jest właściwe. Sektor usług społecznych jest rozwinięty w Polsce w stopniu wysoce niewystarczającym, a w szczególności dotyczy to sfery usług opiekuńczych dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych. Rząd dostrzega jednak tę lukę, a prowadzone działania programujące uwzględniają nakreślone w projekcie dokumentu kierunki i priorytety.

W szczególności prowadzone są w Polsce zaawansowane prace analityczno-programujące w zakresie uwzględnienia w systemie zabezpieczenia społecznego nowego ryzyka socjalnego, jakim jest niesamodzielność życiowa. Kluczową rolę odgrywa tu Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W I półroczu 2018 roku planowane jest zakończenie prac i przedstawienie odpowiedniego projektu ustawy. Z kolei w Ministerstwie Zdrowia prowadzone są prace nad integracją usług opieki zdrowotnej z uwzględnieniem usług long-term care. W przyszłości konieczne będzie zintegrowanie usług świadczonych w ramach pomocy społecznej i w ramach ochrony zdrowia. W tym zakresie nie ma jeszcze propozycji rozwiązania systemowego.

Na uwagę zasługuje posłużenie się w projekcie dokumentu terminem „domowe usługi opiekuńcze”, który jest znacznie bardziej trafny niż „usługi świadczone przez opiekunów nieformalnych”. Warto trzymać się tego terminu i upowszechniać go w polskich dokumentach programujących polityki publiczne.

Zarazem należy podkreślić, że jedną z istotnych luk w polskim systemie usług społecznych jest deficyt wsparcia wytchnieniowego dla domowych opiekunów osób niesamodzielnych (zależnych). Pewną poprawę przyniósł tu rządowy Program za Życiem, ale wymagane (i planowane) są dalsze działania.

-Liczba osób w wieku 65 plus wzrośnie w ciągu najbliższych 20 lat w Polsce o około 3 mln czyli do 8,5 mln osób. Nie możemy zapominać, że konsekwencją tego trendu demograficznego będzie większa liczba zachorowań na choroby przewlekłe czy rosnąca liczba jednoosobowych gospodarstw domowych – komentuje Barbara Surdykowska (Biuro Eksperckie KK NSZZ Solidarność). Stanowi to olbrzymie wyzwanie, na które odpowiedzią mają być prawa zawarte w punktach 15, 16 czy 18 Europejskiego filaru praw socjalnych.

Tutaj można przeczytać o 17 punkcie Filaru


bs
 


 

Polecane
Emerytury
Stażowe