Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 8: dialog społeczny

17 listopada 2017 r. podczas Szczytu Społecznego na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej uroczyście przystąpiły do Europejskiego filaru praw socjalnych. Jest to inicjatywa często określana jako mapa drogowa dwudziestu wspólnych działań mających na celu pozytywną konwergencję standardów socjalnych. Realizacja tych zamierzeń ma przyczynić się do pokazania obywatelom UE, że proces integracji nie polega tylko na korzyściach ekonomicznych, które niekoniecznie przekładają się na ich sytuację bytową, lecz niesie za sobą wizję lepszego życia zawodowego i osobistego.
 Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 8: dialog społeczny
/ grafika.P.Machnica
Wdrożenie postanowień Filaru ma stanowić wspólną odpowiedzialność: państw członkowskich, Komisji, a także unijnych oraz krajowych partnerów społecznych. NSZZ Solidarność jest jednym z głównych protagonistów tych działań w naszym kraju.

Filar składa się z trzech komponentów podzielonych na szczegółowe punkty:
- równe szanse i dostęp do zatrudnienia,
- uczciwe warunki pracy,
- ochrona socjalna i integracja społeczna.

Poniżej prezentujemy uwagi, zawierające także komentarze naukowców, które mają przybliżyć członkom Związku wiedzę na temat poszczególnych punktów Filaru.
Komponent: uczciwe warunki pracy

8. Dialog społeczny i zaangażowanie pracowników
a. Należy prowadzić konsultacje z partnerami społecznymi w sprawie opracowywania i wdrażania polityk gospodarczych i społecznych oraz polityk zatrudnienia zgodnie z praktykami krajowymi. Należy ich zachęcać do negocjowania i zawierania układów zbiorowych w sprawach, które ich dotyczą, z poszanowaniem ich autonomii i prawa do podejmowania działań zbiorowych. W stosownych przypadkach porozumienia zawarte między partnerami społecznymi są wdrażane na szczeblu Unii i jej państw członkowskich.
b. Pracownicy lub ich przedstawiciele mają prawo do uzyskiwania informacji i wyrażania swojej opinii w odpowiednim czasie w dotyczących ich kwestiach, w szczególności w odniesieniu do transferów, restrukturyzacji oraz łączenia przedsiębiorstw, a także zwolnień grupowych.
c. Zachęca się do wspierania zwiększonej zdolności partnerów społecznych do propagowania dialogu społecznego.
 
W Filarze przyznano wszystkim pracownikom ze wszystkich sektorów prawo do otrzymywania informacji i uczestnictwa w konsultacjach, bezpośrednio lub przez ich przedstawicieli, w sprawach istotnych dla nich, np. dotyczących przejęcia, restrukturyzacji i połączenia przedsiębiorstw oraz zwolnień grupowych. Takie podejście wykracza poza obowiązujący unijny dorobek prawny ponieważ: przedstawione zasady mają zastosowanie niezależnie od liczby pracowników, których to dotyczy; zakres przedmiotowy obejmuje zarówno restrukturyzację, jak i połączenie przedsiębiorstw; prawo to nie dotyczy wyłącznie otrzymywania informacji, lecz również uczestnictwa w konsultacjach dotyczących każdego takiego zdarzenia korporacyjnego, co wiąże się z wymianą poglądów i z ustanowieniem spójnego dialogu z pracodawcą.

Dr hab. Dagmara Skupień (Uniwersytet Łódzki) wskazuje, że w zakresie dialogu trójstronnego i dialogu europejskich partnerów społecznych sformułowania pkt 8 Filaru są bardzo ogólnikowe. W kontekście uczestnictwa w zarządzaniu nadal nie odważono się na zagwarantowanie w sposób wyraźny prawa do informacji i konsultacji „przed podjęciem decyzji”, posługując się po raz kolejny nieostrym zwrotem „w odpowiednim czasie”. W ostatniej, dość mglistej części, nie wskazano żadnych szczegółowych środków, które mogłyby spowodować większą aktywność partnerów społecznych. Ekspertka ma wątpliwości, czy tego rodzaju deklaracja, jaką jest Filar, w jakikolwiek sposób wpłynie na poprawienie sytuacji w Polsce. W naszym kraju poziom uzwiązkowienia jest niski, w większości przedsiębiorstw nie działają żadne przedstawicielstwa pracownicze. Rady pracowników, które miały realizować prawo do informacji i konsultacji w sprawach gospodarczych zwłaszcza w nieuzwiązkowionych zakładach pracy, nie zakorzeniły się u polskich pracodawców.

Obowiązujące układy zbiorowe pracy obejmują swoim zakresem zdecydowaną mniejszość pracowników. Autonomiczne porozumienia europejskich partnerów społecznych (czyli porozumienia, które nie są wykonane w drodze dyrektywy UE) są wdrażane w Polsce w drodze niewiążących dokumentów krajowych partnerów społecznych. W rezultacie europejski dialog społeczny nie wywiera oczekiwanego efektu w naszym kraju. Pozytywnie należy ocenić jedynie trójstronny dialog społeczny prowadzony w ramach forum, jakim jest Rada Dialogu Społecznego.

Jak zauważa dr Jan Czarzasty (SGH) trzeba jednak pamiętać o tym, że dialog społeczny i partycypacja pracownicza są wartościami realizowanymi w różny sposób przez poszczególne państwa członkowskie. Obok głęboko zakorzenionego dialogu i silnej pozycji pracowników oraz ich reprezentacji w stosunkach pracy i życiu gospodarczym (np. skandynawskie państwa członkowskie), występuje dialog ułomny, a nawet pozorny oraz słaby wpływ pracowników i ich przedstawicieli (np. państwa nadbałtyckie). Polska jest bliższa tego drugiego bieguna, choć sytuacja jest w naszym kraju nieco korzystniejsza, za sprawą zrekonstruowanych instytucji trójstronnych (w miejsce obumarłej TK jest obecnie RDS, której kompetencje ulegną być może w bliskiej przyszłości dalszemu poszerzeniu) oraz zachowujących wpływy związków zawodowych. Stan instytucjonalnego dialogu społecznego jest lepszy od kondycji partycypacji pracowniczej. Przejawy tej ostatniej aktywności są słabe i ograniczone, dość powiedzieć, że przy obecnie obowiązujących przepisach około 40% pracowników jest pozbawionych bezpośredniego dostępu do ciał przedstawicielskich. Gruntownej przebudowy wymagają podstawy rokowań zbiorowych, tak by zawieranie układów stało się bardziej interesujące dla obu stron, także dla pracodawców. Oczekiwane zmiany prawne (ustawa o związkach zawodowych oraz nowe kodeksy pracy) mogą ową niezadowalającą sytuację poprawić.
 
Tutaj można przeczytać o 7 punkcie Filaru

bs
 
 

Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Waldemar Krysiak: Lekarze zmieniający dzieciom płeć zostaną zmuszeni do ujawnienia szczegółów swoich eksperymentów Wiadomości
Waldemar Krysiak: Lekarze "zmieniający dzieciom płeć" zostaną zmuszeni do ujawnienia szczegółów swoich eksperymentów

Kolejny, ciężki cios dla ideologii gender: Szkocja wycofuje się z prób „zmiany płci” u dzieci, a angielscy lekarze, którzy takich procedur się dopuszczali, zostaną zmuszeni do ujawnienia szczegółów eksperymentów. W Wielkiej Brytanii kończy się masowe okaleczanie dzieci motywowane lewicowym szaleństwem.

Naukowy wieczór z dr Kaweckim: Polacy tworzą urządzenie do badania naszej pozycji względem czasoprzestrzeni Wiadomości
Naukowy wieczór z dr Kaweckim: Polacy tworzą urządzenie do badania naszej pozycji względem czasoprzestrzeni

Moc polskiej nauki! Polacy tworzą najczulsze na Ziemi urządzenie do badania naszej pozycji względem czasoprzestrzeni! To jest projekt rodem science - fiction.

Polacy na lotnisku w Dubaju: 27 godzin czekania, a linie proponują nam lot za pięć dni z ostatniej chwili
Polacy na lotnisku w Dubaju: 27 godzin czekania, a linie proponują nam lot za pięć dni

Główne lotnisko w Dubaju powoli wraca do normalnej pracy po zakłóceniach związanych z gwałtownymi deszczami. "Dziś odleciał do Warszawy w połowie pusty samolot, a naszych bagaży nie ma. Po 27 godzinach czekania na lotnisku linie proponują nam lot powrotny dopiero 23 kwietnia" - powiedziała PAP Nina, jedna z pasażerek.

Prezydent Duda: Idea włączenia się do tzw. kopuły europejskiej dla nas jest nieco spóźniona z ostatniej chwili
Prezydent Duda: Idea włączenia się do tzw. kopuły europejskiej dla nas jest nieco spóźniona

Prezydent Andrzej Duda ocenił w czwartek, że jeśli chodzi o plan włączenia się Polski tzw. kopuły europejskiej, to "ta idea, kiedy dwa lata temu została ogłoszona, była dla nas nieco spóźniona". Jak przypomniał od kilku lat realizujemy nasz system obrony przeciwlotniczej.

Szokujący tytuł Rzeczpospolitej. Ekspert łapie się za głowę z ostatniej chwili
Szokujący tytuł "Rzeczpospolitej". Ekspert łapie się za głowę

Prokuratura Krajowa podała w czwartek, że na terytorium Polski zatrzymano i postawiono zarzuty Pawłowi K., który zgłosił gotowość do działania dla wywiadu wojskowego Rosji. Jak wynika ze śledztwa, informacje Pawła K. miały pomóc w ewentualnym zamachu na życie prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego. Artykuł w tej sprawie pojawił się na wielu portalach, w tym rownież na stronie "Rzeczpospolitej". Problem w tym, że na portalu "Rzeczpospolitej" okraszono go szokującym tytułem. Głos zabrał ekspert ds. wojskowych Paweł Zariczny.

Polak z poważnymi zarzutami. W tle plan zamachu na Zełenskiego z ostatniej chwili
Polak z poważnymi zarzutami. W tle plan zamachu na Zełenskiego

Prokuratura Krajowa podała w czwartek, że na terytorium Polski zatrzymano i postawiono zarzuty Pawłowi K., który zgłosił gotowość do działania dla wywiadu wojskowego Rosji. Jak wynika ze śledztwa, informacje Pawła K. miały pomóc w ewentualnym zamachu na życie prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego.

Dramat w Bydgoszczy. Nie żyje 15-latka z ostatniej chwili
Dramat w Bydgoszczy. Nie żyje 15-latka

Nie żyje 15-letnia dziewczyna, która w czwartek w Bydgoszczy wpadła pod tramwaj na ul. Fordońskiej. Wypadek spowodował poważne utrudnienia w ruchu samochodów i kursowaniu tramwajów - poinformowała kom. Lidia Kowalska z bydgoskiej Komendy Miejskiej Policji.

Mariusz Błaszczak żąda wyjaśnień od kierownictwa MON z ostatniej chwili
Mariusz Błaszczak żąda wyjaśnień od kierownictwa MON

W środę w Warszawie doszło do spotkania generalnego inspektora Bundeswehry gen. Carstena Breuera z szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. Wiesławem Kukułą. Wpis niemieckiego generała wywołał burzę. Mariusz Błaszczak żąda wyjaśnień od kierownictwa MON.

Niemcy przejmują odpowiedzialność za wschodnią flankę NATO. Burza po słowach szefa Bundeswehry z ostatniej chwili
"Niemcy przejmują odpowiedzialność za wschodnią flankę NATO". Burza po słowach szefa Bundeswehry

W środę w Warszawie doszło do spotkania generalnego inspektora Bundeswehry gen. Carstena Breuera z szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. Wiesławem Kukułą. Wpis niemieckiego generała wywołał burzę.

Oni również musieli zrezygnować z Tańca z gwiazdami z ostatniej chwili
Oni również musieli zrezygnować z "Tańca z gwiazdami"

Na trzy dni przed kolejnym odcinkiem „Tańca z gwiazdami” jedna z uczestniczek ogłosiła, że rezygnuje z dalszego uczestnictwa w programie.

REKLAMA

Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 8: dialog społeczny

17 listopada 2017 r. podczas Szczytu Społecznego na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej uroczyście przystąpiły do Europejskiego filaru praw socjalnych. Jest to inicjatywa często określana jako mapa drogowa dwudziestu wspólnych działań mających na celu pozytywną konwergencję standardów socjalnych. Realizacja tych zamierzeń ma przyczynić się do pokazania obywatelom UE, że proces integracji nie polega tylko na korzyściach ekonomicznych, które niekoniecznie przekładają się na ich sytuację bytową, lecz niesie za sobą wizję lepszego życia zawodowego i osobistego.
 Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 8: dialog społeczny
/ grafika.P.Machnica
Wdrożenie postanowień Filaru ma stanowić wspólną odpowiedzialność: państw członkowskich, Komisji, a także unijnych oraz krajowych partnerów społecznych. NSZZ Solidarność jest jednym z głównych protagonistów tych działań w naszym kraju.

Filar składa się z trzech komponentów podzielonych na szczegółowe punkty:
- równe szanse i dostęp do zatrudnienia,
- uczciwe warunki pracy,
- ochrona socjalna i integracja społeczna.

Poniżej prezentujemy uwagi, zawierające także komentarze naukowców, które mają przybliżyć członkom Związku wiedzę na temat poszczególnych punktów Filaru.
Komponent: uczciwe warunki pracy

8. Dialog społeczny i zaangażowanie pracowników
a. Należy prowadzić konsultacje z partnerami społecznymi w sprawie opracowywania i wdrażania polityk gospodarczych i społecznych oraz polityk zatrudnienia zgodnie z praktykami krajowymi. Należy ich zachęcać do negocjowania i zawierania układów zbiorowych w sprawach, które ich dotyczą, z poszanowaniem ich autonomii i prawa do podejmowania działań zbiorowych. W stosownych przypadkach porozumienia zawarte między partnerami społecznymi są wdrażane na szczeblu Unii i jej państw członkowskich.
b. Pracownicy lub ich przedstawiciele mają prawo do uzyskiwania informacji i wyrażania swojej opinii w odpowiednim czasie w dotyczących ich kwestiach, w szczególności w odniesieniu do transferów, restrukturyzacji oraz łączenia przedsiębiorstw, a także zwolnień grupowych.
c. Zachęca się do wspierania zwiększonej zdolności partnerów społecznych do propagowania dialogu społecznego.
 
W Filarze przyznano wszystkim pracownikom ze wszystkich sektorów prawo do otrzymywania informacji i uczestnictwa w konsultacjach, bezpośrednio lub przez ich przedstawicieli, w sprawach istotnych dla nich, np. dotyczących przejęcia, restrukturyzacji i połączenia przedsiębiorstw oraz zwolnień grupowych. Takie podejście wykracza poza obowiązujący unijny dorobek prawny ponieważ: przedstawione zasady mają zastosowanie niezależnie od liczby pracowników, których to dotyczy; zakres przedmiotowy obejmuje zarówno restrukturyzację, jak i połączenie przedsiębiorstw; prawo to nie dotyczy wyłącznie otrzymywania informacji, lecz również uczestnictwa w konsultacjach dotyczących każdego takiego zdarzenia korporacyjnego, co wiąże się z wymianą poglądów i z ustanowieniem spójnego dialogu z pracodawcą.

Dr hab. Dagmara Skupień (Uniwersytet Łódzki) wskazuje, że w zakresie dialogu trójstronnego i dialogu europejskich partnerów społecznych sformułowania pkt 8 Filaru są bardzo ogólnikowe. W kontekście uczestnictwa w zarządzaniu nadal nie odważono się na zagwarantowanie w sposób wyraźny prawa do informacji i konsultacji „przed podjęciem decyzji”, posługując się po raz kolejny nieostrym zwrotem „w odpowiednim czasie”. W ostatniej, dość mglistej części, nie wskazano żadnych szczegółowych środków, które mogłyby spowodować większą aktywność partnerów społecznych. Ekspertka ma wątpliwości, czy tego rodzaju deklaracja, jaką jest Filar, w jakikolwiek sposób wpłynie na poprawienie sytuacji w Polsce. W naszym kraju poziom uzwiązkowienia jest niski, w większości przedsiębiorstw nie działają żadne przedstawicielstwa pracownicze. Rady pracowników, które miały realizować prawo do informacji i konsultacji w sprawach gospodarczych zwłaszcza w nieuzwiązkowionych zakładach pracy, nie zakorzeniły się u polskich pracodawców.

Obowiązujące układy zbiorowe pracy obejmują swoim zakresem zdecydowaną mniejszość pracowników. Autonomiczne porozumienia europejskich partnerów społecznych (czyli porozumienia, które nie są wykonane w drodze dyrektywy UE) są wdrażane w Polsce w drodze niewiążących dokumentów krajowych partnerów społecznych. W rezultacie europejski dialog społeczny nie wywiera oczekiwanego efektu w naszym kraju. Pozytywnie należy ocenić jedynie trójstronny dialog społeczny prowadzony w ramach forum, jakim jest Rada Dialogu Społecznego.

Jak zauważa dr Jan Czarzasty (SGH) trzeba jednak pamiętać o tym, że dialog społeczny i partycypacja pracownicza są wartościami realizowanymi w różny sposób przez poszczególne państwa członkowskie. Obok głęboko zakorzenionego dialogu i silnej pozycji pracowników oraz ich reprezentacji w stosunkach pracy i życiu gospodarczym (np. skandynawskie państwa członkowskie), występuje dialog ułomny, a nawet pozorny oraz słaby wpływ pracowników i ich przedstawicieli (np. państwa nadbałtyckie). Polska jest bliższa tego drugiego bieguna, choć sytuacja jest w naszym kraju nieco korzystniejsza, za sprawą zrekonstruowanych instytucji trójstronnych (w miejsce obumarłej TK jest obecnie RDS, której kompetencje ulegną być może w bliskiej przyszłości dalszemu poszerzeniu) oraz zachowujących wpływy związków zawodowych. Stan instytucjonalnego dialogu społecznego jest lepszy od kondycji partycypacji pracowniczej. Przejawy tej ostatniej aktywności są słabe i ograniczone, dość powiedzieć, że przy obecnie obowiązujących przepisach około 40% pracowników jest pozbawionych bezpośredniego dostępu do ciał przedstawicielskich. Gruntownej przebudowy wymagają podstawy rokowań zbiorowych, tak by zawieranie układów stało się bardziej interesujące dla obu stron, także dla pracodawców. Oczekiwane zmiany prawne (ustawa o związkach zawodowych oraz nowe kodeksy pracy) mogą ową niezadowalającą sytuację poprawić.
 
Tutaj można przeczytać o 7 punkcie Filaru

bs
 
 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe