Projekt rurociągu produktowego Zawadówka–Ukraina jako element infrastruktury logistycznej Europy Środkowo-Wschodniej

Streszczenie Budowa rurociągu produktowego łączącego bazę paliw PERN w Zawadówce z Ukrainą stanowi projekt o istotnym znaczeniu strategicznym i gospodarczym. Inwestycja ta umożliwia zwiększenie przepustowości dostaw paliw, ograniczenie kosztów transportu w relacjach Polska–Ukraina oraz odciążenie transportu kolejowego i drogowego, którego przepustowość jest obecnie poważnie ograniczona. Rurociąg może stać się jednym z kluczowych elementów powojennej infrastruktury energetyczno-logistycznej regionu.

Wprowadzenie

Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę doprowadziła do zniszczeń infrastruktury energetycznej i logistycznej, w tym rafinerii, terminali i sieci przesyłowych¹. Obecnie większość paliw importowanych przez Ukrainę trafia z kierunku zachodniego – przez Polskę, Rumunię, Słowację i Węgry – z dominującą rolą transportu samochodowego i kolejowego.

Polsko-ukraińskie przejścia graniczne charakteryzują się niską przepustowością, wynikającą m.in. z odmiennego rozstawu torów kolejowych oraz przestarzałej infrastruktury sterowania ruchem². W rezultacie obserwowane są częste zatory, zwłaszcza w przypadku przewozów paliw i materiałów niebezpiecznych.

Niewystarczająca przepustowość transportu drogowego i kolejowego wymaga uzupełnienia istniejącej infrastruktury o nowe kanały przesyłowe, w tym rurociąg produktowy łączący Polskę i Ukrainę.

 Wąskie gardła w transporcie kolejowym i drogowym między Polską a Ukrainą

Transport kolejowy

Transport kolejowy jest jednym z głównych kanałów przewozu paliw, produktów rolnych oraz pomocy humanitarnej między Polską a Ukrainą. Jego znaczenie wzrosło szczególnie po wybuchu wojny w 2022 r., gdy zamknięto część ukraińskich portów czarnomorskich. Jednocześnie kolej obciążona jest szeregiem ograniczeń:
1. Rozstaw torów – w Polsce 1435 mm, w Ukrainie 1520 mm. Na granicy konieczna jest zmiana wózków wagonowych lub przeładunek towarów³.
2. Przestarzała infrastruktura – część linii przygranicznych pozostaje jednotorowa i niezelektryfikowana⁴.
3. Systemy sterowania ruchem – brak nowoczesnych systemów ERTMS ogranicza przepustowość odcinków granicznych⁵.
4. Przejścia graniczne – np. Dorohusk–Jagodzin czy Hrubieszów–Izow są przeciążone⁶.
5. Brak infrastruktury intermodalnej – niedobór terminali utrudnia optymalizację przewozów.

Transport drogowy

Transport samochodowy stał się w czasie wojny kluczowym uzupełnieniem przewozów paliw i towarów strategicznych. Ograniczenia obejmują:
1. Przepustowość przejść drogowych – np. Dorohusk, Hrebenne, Korczowa – kolejki sięgają kilkudziesięciu godzin⁷.
2. Brak nowoczesnych obwodnic – ruch tranzytowy przechodzi przez centra miast.
3. Niewystarczająca sieć dróg ekspresowych – brak bezpośrednich połączeń z granicą.
4. Brak pasów strategicznych – brak priorytetowej obsługi transportu paliwowego i wojskowego.
5. Bezpieczeństwo transportu materiałów niebezpiecznych – wzrost przewozów drogą zwiększa ryzyko wypadków.

 Innowacyjne rozwiązania – system POLSUW

Jednym z interesujących rozwiązań jest system POLSUW – automatyczny mechanizm zmiany rozstawu osi w wagonach i lokomotywach. Zastosowanie tego rozwiązania mogłoby znacząco skrócić czas przejazdu przez granicę, eliminując konieczność przeładunku i umożliwiając płynne kursowanie składów pasażerskich i towarowych⁸. Wdrożenie POLSUW zwiększyłoby przepustowość przejść kolejowych, poprawiło elastyczność przewozów intermodalnych i mogłoby zostać zastosowane również w transporcie pasażerskim.

Lokalizacja i znaczenie bazy Zawadówka

Baza paliw PERN w Zawadówce (województwo lubelskie) stanowi element systemu rezerw strategicznych Polski. Jej położenie – około 25 km od granicy z Ukrainą – czyni ją naturalnym punktem początkowym dla rurociągu transgranicznego. Obiekt ten może pełnić rolę hubu logistycznego dla dostaw produktów krajowych i importowanych przez polskie porty⁹.

Możliwe lokalizacje po stronie ukraińskiej

Aby rurociąg Zawadówka–Ukraina miał pełną funkcjonalność, musi zostać podłączony do ukraińskiej infrastruktury paliwowej. Możliwe są następujące kierunki rozbudowy:
- Kowel – duży węzeł kolejowy, ok. 70 km od granicy, z infrastrukturą paliwową.
- Łuck – stolica obwodu wołyńskiego, centrum przemysłowe i logistyczne.
- Równe – ważny punkt tranzytowy, umożliwiający dystrybucję w głąb Ukrainy.
- Lwów – największy ośrodek zachodniej Ukrainy, z terminalami i bazami wojskowymi.
- Brody – istniejący węzeł rurociągowy, punkt Odessa–Brody, kluczowy dla integracji z ukraińską siecią przesyłową.

Rys. 1. Koncepcyjna mapa rurociągu Zawadówka–Ukraina z potencjalnymi lokalizacjami po stronie ukraińskiej.

Koncepcja rurociągu produktowego Zawadówka–Ukraina

Proponowany rurociąg miałby długość 25–35 km (do granicy państwowej), z możliwością dalszej rozbudowy po stronie ukraińskiej. Jego przepustowość szacuje się na 1,5–3 mln m³ paliw rocznie. Zakłada się przesył oleju napędowego, benzyny i paliwa lotniczego. Infrastruktura obejmowałaby system SCADA, monitoring ciśnienia, sensory wycieków, stacje pomp oraz zabezpieczenia wojskowe i fizyczne¹⁰.

Analiza ryzyk

Projekt napotyka na potencjalne zagrożenia:
- Ryzyko militarne – możliwość sabotażu i zniszczenia infrastruktury.
- Ryzyko finansowe – konieczność pozyskania funduszy z UE, USAID i instytucji międzynarodowych.
- Ryzyko polityczne – wymóg porozumień międzyrządowych.
- Ryzyko środowiskowe – konieczność spełnienia norm ekologicznych¹¹.

Wnioski

Integracja rurociągu produktowego z modernizacją infrastruktury drogowej i kolejowej – w tym potencjalnym wdrożeniem systemu POLSUW – stanowi kompleksowe rozwiązanie w zakresie zwiększenia przepustowości szlaków transportowych Polska–Ukraina. Budowa rurociągu Zawadówka–Ukraina nie tylko zwiększy bezpieczeństwo energetyczne Ukrainy i wzmocni pozycję Polski jako hubu logistyczno-energetycznego, ale także pozwoli na efektywniejsze wykorzystanie kolei i dróg do przewozów strategicznych i wojskowych.

Przypisy

¹ Energy Community Secretariat. (2023). Annual implementation report 2023. Energy Community. https://www.energy-community.org

² OECD. (2022). International transport forum: Rail freight corridors in Eastern Europe. OECD Publishing. https://www.itf-oecd.org

³ OECD. (2022). International transport forum: Rail freight corridors in Eastern Europe. OECD Publishing. https://www.itf-oecd.org

⁴ European Commission. (2023). REPowerEU. Publications Office of the European Union. https://energy.ec.europa.eu

⁵ Energy Community Secretariat. (2023). Annual implementation report 2023. Energy Community.

⁶ Nowy Tydzień. (2023). Wykorzystać terminal w Zawadówce. https://www.nowytydzien.pl/wykorzystac-terminal-zawadowka/

⁷ Gmina Rejowiec. (2023). Baza paliw Zawadówka – oferta inwestycyjna. https://gminarejowiec.pl/images/artykuly/oferta/Baza_Paliw_Zawadowka.pdf

⁸ PERN. (2023). Sprawozdanie roczne 2022–2023. PERN S.A. https://www.pern.pl

⁹ Gmina Rejowiec. (2023). Baza paliw Zawadówka – oferta inwestycyjna.

¹⁰ European Commission. (2023). REPowerEU. Publications Office of the European Union.

¹¹ OECD. (2022). International transport forum: Rail freight corridors in Eastern Europe.

 

 


 

POLECANE
Sędziowie NSA dostali z Ministerstwa Sprawiedliwości wezwanie do zaprzestania orzekania Wiadomości
Sędziowie NSA dostali z Ministerstwa Sprawiedliwości wezwanie do zaprzestania orzekania

Izba Pracy Sądu Najwyższego uznała w środę, że wyrok Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN z sędziami powołanymi od 2018 r. jest nieistniejący i niebyły. Decyzję skomentowała sędzia Kamila Borszowska-Moszowska, która napisała dziś też o konsekwencjach wezwania sędziów NSA "do zaprzestania orzekania". Natomiast prof. Andrzej Dąbrówka pyta retorycznie: Minister wzywa sędziów, aby zaprzestali orzekania, ale to nie narusza ich niezawisłości, prawda?

Nocna prohibicja w Warszawie. Trzaskowski podał datę z ostatniej chwili
Nocna prohibicja w Warszawie. Trzaskowski podał datę

Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski przekazał w czwartek na platformie X, że uzgodnił ze stołecznymi radnymi wprowadzenie od 1 czerwca 2026 r. nocnego zakazu sprzedaży alkoholu w sklepach i na stacjach benzynowych na terenie całej Warszawy.

Pałac Buckingham. Poruszenie w sieci po decyzji księżnej Kate z ostatniej chwili
Pałac Buckingham. Poruszenie w sieci po decyzji księżnej Kate

W środę 25 września księżna Kate Middleton oraz książę William zamieścili na Instagramie poruszający wpis. Para książęca wystosowała ważny apel do mieszkańców miasta Southport, których w ubiegłym roku dotknęła ogromna tragedia.

Niemcy mają spory problem. Chodzi o Polaków z ostatniej chwili
Niemcy mają spory problem. Chodzi o Polaków

Po raz pierwszy w historii więcej Polaków wraca z Niemiec do Polski, niż wyjeżdża za Odrę. To rodzi problem dla wielu niemieckich branż – ostrzega monachijski dziennik "Münchner Merkur".

ZUS wydał pilny komunikat z ostatniej chwili
ZUS wydał pilny komunikat

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował o zakończeniu wypłat czternastych emerytur. Przelewy i przekazy pocztowe trafiły do blisko 6,5 mln emerytów i rencistów, a łączna kwota wypłaconych świadczeń wyniosła ponad 7,6 mld zł netto.

Komunikat dla mieszkańców Łodzi z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Łodzi

Rada Miejska w Łodzi podjęła decyzję, że 1 listopada 2025 roku przejazdy komunikacją miejską będą bezpłatne. Uchwałę poparło 29 radnych, przy braku sprzeciwu i bez większej dyskusji. Negatywną opinię wobec projektu wydała jedynie Komisja Promocji i Współpracy Zagranicznej.

Dziś ostatni dzień, kiedy można wypisać dziecko z tzw. edukacji zdrowotnej. Są szkoły, gdzie zrobiło to 100% rodziców tylko u nas
Dziś ostatni dzień, kiedy można wypisać dziecko z tzw. edukacji zdrowotnej. "Są szkoły, gdzie zrobiło to 100% rodziców"

Dzisiaj upływa termin możliwości wypisania uczniów z tzw. edukacji zdrowotnej. Nowy przedmiot, wprowadzony przez minister edukacji Barbarę Nowacką z Koalicji Obywatelskiej, budzi szereg kontrowersji z powodu zawartej w nim permisywnej edukacji seksualnej. W efekcie tych kontrowersji rodzice masowo wypisują swoje dzieci z przedmiotu. "Rodzice egzekwujcie swoje prawa" – wzywa Magdalena Czarnik ze Stowarzyszenia Rodzice Chronią Dzieci, które działa w ramach Koalicji na Rzecz Ocalenia Polskiej Szkoły.

Śledczy ws. nabycia działek przez Morawieckich: Brak podstaw do zarzutów z ostatniej chwili
Śledczy ws. nabycia działek przez Morawieckich: Brak podstaw do zarzutów

Prokuratura Okręgowa we Wrocławiu zakończyła postępowanie w sprawie sprzedaży przez wrocławską parafię działek rolnych rodzinie byłego premiera Mateusza Morawieckiego. Śledczy uznali, że zebrany materiał dowodowy nie pozwala na stwierdzenie popełnienia przestępstwa.

Awantura na posiedzeniu rządu Tuska miała trwać prawie godzinę z ostatniej chwili
Awantura na posiedzeniu rządu Tuska miała trwać prawie godzinę

Na ostatnim posiedzeniu Rady Ministrów miało dojść do gwałtownej wymiany zdań. W dyskusji, która trwała kilkadziesiąt minut, aktywnie uczestniczył premier Donald Tusk, a jednym z głównych tematów była rola minister funduszy Katarzyny Pełczyńskiej-Nałęcz, którą miano odsunąć od konferencji prasowej zorganizowanej po posiedzeniu gabinetu. Minister odpowiedzialna za KPO postanowiła jednak i tak zabrać głos.

Granica z Białorusią otwarta, trwa liczenie miliardowych strat tylko u nas
Granica z Białorusią otwarta, trwa liczenie miliardowych strat

Kiedy 13 dni temu granica między Polską a Białorusią została zamknięta na wschodzie utknęło przynajmniej kilka tysięcy ciężarówek Dzisiaj w nocy granica została otwarta, ale wiadomo już, że straty związane z decyzją polskiego rządu idą w miliardy euro.

REKLAMA

Projekt rurociągu produktowego Zawadówka–Ukraina jako element infrastruktury logistycznej Europy Środkowo-Wschodniej

Streszczenie Budowa rurociągu produktowego łączącego bazę paliw PERN w Zawadówce z Ukrainą stanowi projekt o istotnym znaczeniu strategicznym i gospodarczym. Inwestycja ta umożliwia zwiększenie przepustowości dostaw paliw, ograniczenie kosztów transportu w relacjach Polska–Ukraina oraz odciążenie transportu kolejowego i drogowego, którego przepustowość jest obecnie poważnie ograniczona. Rurociąg może stać się jednym z kluczowych elementów powojennej infrastruktury energetyczno-logistycznej regionu.

Wprowadzenie

Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę doprowadziła do zniszczeń infrastruktury energetycznej i logistycznej, w tym rafinerii, terminali i sieci przesyłowych¹. Obecnie większość paliw importowanych przez Ukrainę trafia z kierunku zachodniego – przez Polskę, Rumunię, Słowację i Węgry – z dominującą rolą transportu samochodowego i kolejowego.

Polsko-ukraińskie przejścia graniczne charakteryzują się niską przepustowością, wynikającą m.in. z odmiennego rozstawu torów kolejowych oraz przestarzałej infrastruktury sterowania ruchem². W rezultacie obserwowane są częste zatory, zwłaszcza w przypadku przewozów paliw i materiałów niebezpiecznych.

Niewystarczająca przepustowość transportu drogowego i kolejowego wymaga uzupełnienia istniejącej infrastruktury o nowe kanały przesyłowe, w tym rurociąg produktowy łączący Polskę i Ukrainę.

 Wąskie gardła w transporcie kolejowym i drogowym między Polską a Ukrainą

Transport kolejowy

Transport kolejowy jest jednym z głównych kanałów przewozu paliw, produktów rolnych oraz pomocy humanitarnej między Polską a Ukrainą. Jego znaczenie wzrosło szczególnie po wybuchu wojny w 2022 r., gdy zamknięto część ukraińskich portów czarnomorskich. Jednocześnie kolej obciążona jest szeregiem ograniczeń:
1. Rozstaw torów – w Polsce 1435 mm, w Ukrainie 1520 mm. Na granicy konieczna jest zmiana wózków wagonowych lub przeładunek towarów³.
2. Przestarzała infrastruktura – część linii przygranicznych pozostaje jednotorowa i niezelektryfikowana⁴.
3. Systemy sterowania ruchem – brak nowoczesnych systemów ERTMS ogranicza przepustowość odcinków granicznych⁵.
4. Przejścia graniczne – np. Dorohusk–Jagodzin czy Hrubieszów–Izow są przeciążone⁶.
5. Brak infrastruktury intermodalnej – niedobór terminali utrudnia optymalizację przewozów.

Transport drogowy

Transport samochodowy stał się w czasie wojny kluczowym uzupełnieniem przewozów paliw i towarów strategicznych. Ograniczenia obejmują:
1. Przepustowość przejść drogowych – np. Dorohusk, Hrebenne, Korczowa – kolejki sięgają kilkudziesięciu godzin⁷.
2. Brak nowoczesnych obwodnic – ruch tranzytowy przechodzi przez centra miast.
3. Niewystarczająca sieć dróg ekspresowych – brak bezpośrednich połączeń z granicą.
4. Brak pasów strategicznych – brak priorytetowej obsługi transportu paliwowego i wojskowego.
5. Bezpieczeństwo transportu materiałów niebezpiecznych – wzrost przewozów drogą zwiększa ryzyko wypadków.

 Innowacyjne rozwiązania – system POLSUW

Jednym z interesujących rozwiązań jest system POLSUW – automatyczny mechanizm zmiany rozstawu osi w wagonach i lokomotywach. Zastosowanie tego rozwiązania mogłoby znacząco skrócić czas przejazdu przez granicę, eliminując konieczność przeładunku i umożliwiając płynne kursowanie składów pasażerskich i towarowych⁸. Wdrożenie POLSUW zwiększyłoby przepustowość przejść kolejowych, poprawiło elastyczność przewozów intermodalnych i mogłoby zostać zastosowane również w transporcie pasażerskim.

Lokalizacja i znaczenie bazy Zawadówka

Baza paliw PERN w Zawadówce (województwo lubelskie) stanowi element systemu rezerw strategicznych Polski. Jej położenie – około 25 km od granicy z Ukrainą – czyni ją naturalnym punktem początkowym dla rurociągu transgranicznego. Obiekt ten może pełnić rolę hubu logistycznego dla dostaw produktów krajowych i importowanych przez polskie porty⁹.

Możliwe lokalizacje po stronie ukraińskiej

Aby rurociąg Zawadówka–Ukraina miał pełną funkcjonalność, musi zostać podłączony do ukraińskiej infrastruktury paliwowej. Możliwe są następujące kierunki rozbudowy:
- Kowel – duży węzeł kolejowy, ok. 70 km od granicy, z infrastrukturą paliwową.
- Łuck – stolica obwodu wołyńskiego, centrum przemysłowe i logistyczne.
- Równe – ważny punkt tranzytowy, umożliwiający dystrybucję w głąb Ukrainy.
- Lwów – największy ośrodek zachodniej Ukrainy, z terminalami i bazami wojskowymi.
- Brody – istniejący węzeł rurociągowy, punkt Odessa–Brody, kluczowy dla integracji z ukraińską siecią przesyłową.

Rys. 1. Koncepcyjna mapa rurociągu Zawadówka–Ukraina z potencjalnymi lokalizacjami po stronie ukraińskiej.

Koncepcja rurociągu produktowego Zawadówka–Ukraina

Proponowany rurociąg miałby długość 25–35 km (do granicy państwowej), z możliwością dalszej rozbudowy po stronie ukraińskiej. Jego przepustowość szacuje się na 1,5–3 mln m³ paliw rocznie. Zakłada się przesył oleju napędowego, benzyny i paliwa lotniczego. Infrastruktura obejmowałaby system SCADA, monitoring ciśnienia, sensory wycieków, stacje pomp oraz zabezpieczenia wojskowe i fizyczne¹⁰.

Analiza ryzyk

Projekt napotyka na potencjalne zagrożenia:
- Ryzyko militarne – możliwość sabotażu i zniszczenia infrastruktury.
- Ryzyko finansowe – konieczność pozyskania funduszy z UE, USAID i instytucji międzynarodowych.
- Ryzyko polityczne – wymóg porozumień międzyrządowych.
- Ryzyko środowiskowe – konieczność spełnienia norm ekologicznych¹¹.

Wnioski

Integracja rurociągu produktowego z modernizacją infrastruktury drogowej i kolejowej – w tym potencjalnym wdrożeniem systemu POLSUW – stanowi kompleksowe rozwiązanie w zakresie zwiększenia przepustowości szlaków transportowych Polska–Ukraina. Budowa rurociągu Zawadówka–Ukraina nie tylko zwiększy bezpieczeństwo energetyczne Ukrainy i wzmocni pozycję Polski jako hubu logistyczno-energetycznego, ale także pozwoli na efektywniejsze wykorzystanie kolei i dróg do przewozów strategicznych i wojskowych.

Przypisy

¹ Energy Community Secretariat. (2023). Annual implementation report 2023. Energy Community. https://www.energy-community.org

² OECD. (2022). International transport forum: Rail freight corridors in Eastern Europe. OECD Publishing. https://www.itf-oecd.org

³ OECD. (2022). International transport forum: Rail freight corridors in Eastern Europe. OECD Publishing. https://www.itf-oecd.org

⁴ European Commission. (2023). REPowerEU. Publications Office of the European Union. https://energy.ec.europa.eu

⁵ Energy Community Secretariat. (2023). Annual implementation report 2023. Energy Community.

⁶ Nowy Tydzień. (2023). Wykorzystać terminal w Zawadówce. https://www.nowytydzien.pl/wykorzystac-terminal-zawadowka/

⁷ Gmina Rejowiec. (2023). Baza paliw Zawadówka – oferta inwestycyjna. https://gminarejowiec.pl/images/artykuly/oferta/Baza_Paliw_Zawadowka.pdf

⁸ PERN. (2023). Sprawozdanie roczne 2022–2023. PERN S.A. https://www.pern.pl

⁹ Gmina Rejowiec. (2023). Baza paliw Zawadówka – oferta inwestycyjna.

¹⁰ European Commission. (2023). REPowerEU. Publications Office of the European Union.

¹¹ OECD. (2022). International transport forum: Rail freight corridors in Eastern Europe.

 

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe