Projekt rurociągu produktowego Zawadówka–Ukraina jako element infrastruktury logistycznej Europy Środkowo-Wschodniej

Streszczenie Budowa rurociągu produktowego łączącego bazę paliw PERN w Zawadówce z Ukrainą stanowi projekt o istotnym znaczeniu strategicznym i gospodarczym. Inwestycja ta umożliwia zwiększenie przepustowości dostaw paliw, ograniczenie kosztów transportu w relacjach Polska–Ukraina oraz odciążenie transportu kolejowego i drogowego, którego przepustowość jest obecnie poważnie ograniczona. Rurociąg może stać się jednym z kluczowych elementów powojennej infrastruktury energetyczno-logistycznej regionu.

Wprowadzenie

Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę doprowadziła do zniszczeń infrastruktury energetycznej i logistycznej, w tym rafinerii, terminali i sieci przesyłowych¹. Obecnie większość paliw importowanych przez Ukrainę trafia z kierunku zachodniego – przez Polskę, Rumunię, Słowację i Węgry – z dominującą rolą transportu samochodowego i kolejowego.

Polsko-ukraińskie przejścia graniczne charakteryzują się niską przepustowością, wynikającą m.in. z odmiennego rozstawu torów kolejowych oraz przestarzałej infrastruktury sterowania ruchem². W rezultacie obserwowane są częste zatory, zwłaszcza w przypadku przewozów paliw i materiałów niebezpiecznych.

Niewystarczająca przepustowość transportu drogowego i kolejowego wymaga uzupełnienia istniejącej infrastruktury o nowe kanały przesyłowe, w tym rurociąg produktowy łączący Polskę i Ukrainę.

 Wąskie gardła w transporcie kolejowym i drogowym między Polską a Ukrainą

Transport kolejowy

Transport kolejowy jest jednym z głównych kanałów przewozu paliw, produktów rolnych oraz pomocy humanitarnej między Polską a Ukrainą. Jego znaczenie wzrosło szczególnie po wybuchu wojny w 2022 r., gdy zamknięto część ukraińskich portów czarnomorskich. Jednocześnie kolej obciążona jest szeregiem ograniczeń:
1. Rozstaw torów – w Polsce 1435 mm, w Ukrainie 1520 mm. Na granicy konieczna jest zmiana wózków wagonowych lub przeładunek towarów³.
2. Przestarzała infrastruktura – część linii przygranicznych pozostaje jednotorowa i niezelektryfikowana⁴.
3. Systemy sterowania ruchem – brak nowoczesnych systemów ERTMS ogranicza przepustowość odcinków granicznych⁵.
4. Przejścia graniczne – np. Dorohusk–Jagodzin czy Hrubieszów–Izow są przeciążone⁶.
5. Brak infrastruktury intermodalnej – niedobór terminali utrudnia optymalizację przewozów.

Transport drogowy

Transport samochodowy stał się w czasie wojny kluczowym uzupełnieniem przewozów paliw i towarów strategicznych. Ograniczenia obejmują:
1. Przepustowość przejść drogowych – np. Dorohusk, Hrebenne, Korczowa – kolejki sięgają kilkudziesięciu godzin⁷.
2. Brak nowoczesnych obwodnic – ruch tranzytowy przechodzi przez centra miast.
3. Niewystarczająca sieć dróg ekspresowych – brak bezpośrednich połączeń z granicą.
4. Brak pasów strategicznych – brak priorytetowej obsługi transportu paliwowego i wojskowego.
5. Bezpieczeństwo transportu materiałów niebezpiecznych – wzrost przewozów drogą zwiększa ryzyko wypadków.

 Innowacyjne rozwiązania – system POLSUW

Jednym z interesujących rozwiązań jest system POLSUW – automatyczny mechanizm zmiany rozstawu osi w wagonach i lokomotywach. Zastosowanie tego rozwiązania mogłoby znacząco skrócić czas przejazdu przez granicę, eliminując konieczność przeładunku i umożliwiając płynne kursowanie składów pasażerskich i towarowych⁸. Wdrożenie POLSUW zwiększyłoby przepustowość przejść kolejowych, poprawiło elastyczność przewozów intermodalnych i mogłoby zostać zastosowane również w transporcie pasażerskim.

Lokalizacja i znaczenie bazy Zawadówka

Baza paliw PERN w Zawadówce (województwo lubelskie) stanowi element systemu rezerw strategicznych Polski. Jej położenie – około 25 km od granicy z Ukrainą – czyni ją naturalnym punktem początkowym dla rurociągu transgranicznego. Obiekt ten może pełnić rolę hubu logistycznego dla dostaw produktów krajowych i importowanych przez polskie porty⁹.

Możliwe lokalizacje po stronie ukraińskiej

Aby rurociąg Zawadówka–Ukraina miał pełną funkcjonalność, musi zostać podłączony do ukraińskiej infrastruktury paliwowej. Możliwe są następujące kierunki rozbudowy:
- Kowel – duży węzeł kolejowy, ok. 70 km od granicy, z infrastrukturą paliwową.
- Łuck – stolica obwodu wołyńskiego, centrum przemysłowe i logistyczne.
- Równe – ważny punkt tranzytowy, umożliwiający dystrybucję w głąb Ukrainy.
- Lwów – największy ośrodek zachodniej Ukrainy, z terminalami i bazami wojskowymi.
- Brody – istniejący węzeł rurociągowy, punkt Odessa–Brody, kluczowy dla integracji z ukraińską siecią przesyłową.

Rys. 1. Koncepcyjna mapa rurociągu Zawadówka–Ukraina z potencjalnymi lokalizacjami po stronie ukraińskiej.

Koncepcja rurociągu produktowego Zawadówka–Ukraina

Proponowany rurociąg miałby długość 25–35 km (do granicy państwowej), z możliwością dalszej rozbudowy po stronie ukraińskiej. Jego przepustowość szacuje się na 1,5–3 mln m³ paliw rocznie. Zakłada się przesył oleju napędowego, benzyny i paliwa lotniczego. Infrastruktura obejmowałaby system SCADA, monitoring ciśnienia, sensory wycieków, stacje pomp oraz zabezpieczenia wojskowe i fizyczne¹⁰.

Analiza ryzyk

Projekt napotyka na potencjalne zagrożenia:
- Ryzyko militarne – możliwość sabotażu i zniszczenia infrastruktury.
- Ryzyko finansowe – konieczność pozyskania funduszy z UE, USAID i instytucji międzynarodowych.
- Ryzyko polityczne – wymóg porozumień międzyrządowych.
- Ryzyko środowiskowe – konieczność spełnienia norm ekologicznych¹¹.

Wnioski

Integracja rurociągu produktowego z modernizacją infrastruktury drogowej i kolejowej – w tym potencjalnym wdrożeniem systemu POLSUW – stanowi kompleksowe rozwiązanie w zakresie zwiększenia przepustowości szlaków transportowych Polska–Ukraina. Budowa rurociągu Zawadówka–Ukraina nie tylko zwiększy bezpieczeństwo energetyczne Ukrainy i wzmocni pozycję Polski jako hubu logistyczno-energetycznego, ale także pozwoli na efektywniejsze wykorzystanie kolei i dróg do przewozów strategicznych i wojskowych.

Przypisy

¹ Energy Community Secretariat. (2023). Annual implementation report 2023. Energy Community. https://www.energy-community.org

² OECD. (2022). International transport forum: Rail freight corridors in Eastern Europe. OECD Publishing. https://www.itf-oecd.org

³ OECD. (2022). International transport forum: Rail freight corridors in Eastern Europe. OECD Publishing. https://www.itf-oecd.org

⁴ European Commission. (2023). REPowerEU. Publications Office of the European Union. https://energy.ec.europa.eu

⁵ Energy Community Secretariat. (2023). Annual implementation report 2023. Energy Community.

⁶ Nowy Tydzień. (2023). Wykorzystać terminal w Zawadówce. https://www.nowytydzien.pl/wykorzystac-terminal-zawadowka/

⁷ Gmina Rejowiec. (2023). Baza paliw Zawadówka – oferta inwestycyjna. https://gminarejowiec.pl/images/artykuly/oferta/Baza_Paliw_Zawadowka.pdf

⁸ PERN. (2023). Sprawozdanie roczne 2022–2023. PERN S.A. https://www.pern.pl

⁹ Gmina Rejowiec. (2023). Baza paliw Zawadówka – oferta inwestycyjna.

¹⁰ European Commission. (2023). REPowerEU. Publications Office of the European Union.

¹¹ OECD. (2022). International transport forum: Rail freight corridors in Eastern Europe.

 

 


 

POLECANE
Donald Trump: Karol Nawrocki wykonuje fantastyczną pracę z ostatniej chwili
Donald Trump: Karol Nawrocki wykonuje fantastyczną pracę

– Karol Nawrocki wykonuje fantastyczną pracę. Cieszę się, że go poparłem w wyborach – oświadczył w Gabinecie Owalnym prezydent USA Donald Trump w trakcie spotkania z prezydentem Karolem Nawrockim.

Nawrocki–Trump. Amerykanie oddali hołd mjr Maciejowi Krakowianowi ps. Slab z ostatniej chwili
Nawrocki–Trump. Amerykanie oddali hołd mjr Maciejowi Krakowianowi ps. "Slab"

Prezydent Karol Nawrocki przybył w środę do Białego Domu, gdzie został powitany przez prezydenta USA Donalda Trumpa. Amerykanie oddali hołd mjr Maciejowi Krakowianowi ps. "Slab"

Komunikat dla mieszkańców Katowic z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Katowic

TAURON rozszerza możliwości przyłączeń na południu Katowic. Jak przekazano w komunikacie spółki, wykonano przewiert 200-metrowego mikrotunelu w południowej części Katowic z wykorzystaniem rozwiązania GRP.

Domowa awantura w Skierniewicach. Ojciec postrzelił 7-letnią córkę z ostatniej chwili
Domowa awantura w Skierniewicach. Ojciec postrzelił 7-letnią córkę

Policjanci ze Skierniewic zatrzymali 35-letniego mężczyznę, który podczas awantury domowej oddał strzały z pistoletu śrutowego. W wyniku zdarzenia w udo została trafiona jego 7-letnia córka. Dziewczynka trafiła do szpitala w Łodzi.

Eksport niemieckiej broni bije rekordy tylko u nas
Eksport niemieckiej broni bije rekordy

W 2024 roku Niemcy osiągnęły rekordowy poziom eksportu broni, osiągając wartość 12,83 miliarda euro – wynika z raportu rządu federalnego dotyczącego eksportu broni. To najwyższy wynik w historii, przewyższający nawet rekordowy rok 2023. Największym odbiorcą była Ukraina, która importuje z Niemiec na preferencyjnych warunkach uzbrojenie o wartości 8,15 miliarda euro, co stanowi 64% całkowitego eksportu.

 Niemieckie media atakują prezydenta Nawrockiego tuż przed spotkaniem z Donaldem Trumpem Wiadomości
Niemieckie media atakują prezydenta Nawrockiego tuż przed spotkaniem z Donaldem Trumpem

Karol Nawrocki nie zdążył jeszcze spotkać się z prezydentem USA, a niemieckie media już przestrzegają przed rozmowami głów obydwu państw. Według Die Welt polski prezydent, tylko by przypodobać się amerykańskiemu przywódcy odwróci się od Europy i skrytykuje Ukrainę. Warszawski korespondent gazety atakuje Nawrockiego niemal przepisując narrację z prorządowych polskich mediów.   

Putin: Jestem gotowy spotkać się z Zełenskim w Moskwie z ostatniej chwili
Putin: Jestem gotowy spotkać się z Zełenskim w Moskwie

Władimir Putin przebywający z wizytą w Chinach oświadczył, że jeśli rozmowy zostaną odpowiednio przygotowane, jest gotowy spotkać się z Wołodymyrem Zełenskim. Jako miejsce ewentualnych negocjacji zaproponował Moskwę.

Wypadek na ul. Pilczyckiej we Wrocławiu. Jest komunikat miasta z ostatniej chwili
Wypadek na ul. Pilczyckiej we Wrocławiu. Jest komunikat miasta

Wypadek na ul. Pilczyckiej we Wrocławiu. Tramwaj linii 22 potrącił mężczyznę. Tramwaje zmieniły trasy.

Uczennice zaśpiewały wulgarny hit na rozpoczęciu roku. Min. Nowacka reaguje na skandal Wiadomości
Uczennice zaśpiewały wulgarny hit na rozpoczęciu roku. Min. Nowacka reaguje na skandal

Szokujące sceny w Szkole Podstawowej nr 10 w Starachowicach - podczas uroczystego rozpoczęcia roku uczennice wykonały wulgarną piosenkę „Wesele w Dubaju”. Rodzice i samorządowcy byli oburzeni, a sprawa trafiła do kuratora. Zareagowała szefowa resortu edukacji.

Stopy procentowe w dół. Jest decyzja RPP z ostatniej chwili
Stopy procentowe w dół. Jest decyzja RPP

3 września 2025 r. Rada Polityki Pieniężnej w środę na zakończenie dwudniowego posiedzenia zdecydowała o obniżeniu stóp procentowych o 25 punktów bazowych – poinformował Narodowy Bank Polski. Uchwała RPP wchodzi w życie 4 września 2025 r. To trzecia obniżka stóp procentowych w tym roku.

REKLAMA

Projekt rurociągu produktowego Zawadówka–Ukraina jako element infrastruktury logistycznej Europy Środkowo-Wschodniej

Streszczenie Budowa rurociągu produktowego łączącego bazę paliw PERN w Zawadówce z Ukrainą stanowi projekt o istotnym znaczeniu strategicznym i gospodarczym. Inwestycja ta umożliwia zwiększenie przepustowości dostaw paliw, ograniczenie kosztów transportu w relacjach Polska–Ukraina oraz odciążenie transportu kolejowego i drogowego, którego przepustowość jest obecnie poważnie ograniczona. Rurociąg może stać się jednym z kluczowych elementów powojennej infrastruktury energetyczno-logistycznej regionu.

Wprowadzenie

Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę doprowadziła do zniszczeń infrastruktury energetycznej i logistycznej, w tym rafinerii, terminali i sieci przesyłowych¹. Obecnie większość paliw importowanych przez Ukrainę trafia z kierunku zachodniego – przez Polskę, Rumunię, Słowację i Węgry – z dominującą rolą transportu samochodowego i kolejowego.

Polsko-ukraińskie przejścia graniczne charakteryzują się niską przepustowością, wynikającą m.in. z odmiennego rozstawu torów kolejowych oraz przestarzałej infrastruktury sterowania ruchem². W rezultacie obserwowane są częste zatory, zwłaszcza w przypadku przewozów paliw i materiałów niebezpiecznych.

Niewystarczająca przepustowość transportu drogowego i kolejowego wymaga uzupełnienia istniejącej infrastruktury o nowe kanały przesyłowe, w tym rurociąg produktowy łączący Polskę i Ukrainę.

 Wąskie gardła w transporcie kolejowym i drogowym między Polską a Ukrainą

Transport kolejowy

Transport kolejowy jest jednym z głównych kanałów przewozu paliw, produktów rolnych oraz pomocy humanitarnej między Polską a Ukrainą. Jego znaczenie wzrosło szczególnie po wybuchu wojny w 2022 r., gdy zamknięto część ukraińskich portów czarnomorskich. Jednocześnie kolej obciążona jest szeregiem ograniczeń:
1. Rozstaw torów – w Polsce 1435 mm, w Ukrainie 1520 mm. Na granicy konieczna jest zmiana wózków wagonowych lub przeładunek towarów³.
2. Przestarzała infrastruktura – część linii przygranicznych pozostaje jednotorowa i niezelektryfikowana⁴.
3. Systemy sterowania ruchem – brak nowoczesnych systemów ERTMS ogranicza przepustowość odcinków granicznych⁵.
4. Przejścia graniczne – np. Dorohusk–Jagodzin czy Hrubieszów–Izow są przeciążone⁶.
5. Brak infrastruktury intermodalnej – niedobór terminali utrudnia optymalizację przewozów.

Transport drogowy

Transport samochodowy stał się w czasie wojny kluczowym uzupełnieniem przewozów paliw i towarów strategicznych. Ograniczenia obejmują:
1. Przepustowość przejść drogowych – np. Dorohusk, Hrebenne, Korczowa – kolejki sięgają kilkudziesięciu godzin⁷.
2. Brak nowoczesnych obwodnic – ruch tranzytowy przechodzi przez centra miast.
3. Niewystarczająca sieć dróg ekspresowych – brak bezpośrednich połączeń z granicą.
4. Brak pasów strategicznych – brak priorytetowej obsługi transportu paliwowego i wojskowego.
5. Bezpieczeństwo transportu materiałów niebezpiecznych – wzrost przewozów drogą zwiększa ryzyko wypadków.

 Innowacyjne rozwiązania – system POLSUW

Jednym z interesujących rozwiązań jest system POLSUW – automatyczny mechanizm zmiany rozstawu osi w wagonach i lokomotywach. Zastosowanie tego rozwiązania mogłoby znacząco skrócić czas przejazdu przez granicę, eliminując konieczność przeładunku i umożliwiając płynne kursowanie składów pasażerskich i towarowych⁸. Wdrożenie POLSUW zwiększyłoby przepustowość przejść kolejowych, poprawiło elastyczność przewozów intermodalnych i mogłoby zostać zastosowane również w transporcie pasażerskim.

Lokalizacja i znaczenie bazy Zawadówka

Baza paliw PERN w Zawadówce (województwo lubelskie) stanowi element systemu rezerw strategicznych Polski. Jej położenie – około 25 km od granicy z Ukrainą – czyni ją naturalnym punktem początkowym dla rurociągu transgranicznego. Obiekt ten może pełnić rolę hubu logistycznego dla dostaw produktów krajowych i importowanych przez polskie porty⁹.

Możliwe lokalizacje po stronie ukraińskiej

Aby rurociąg Zawadówka–Ukraina miał pełną funkcjonalność, musi zostać podłączony do ukraińskiej infrastruktury paliwowej. Możliwe są następujące kierunki rozbudowy:
- Kowel – duży węzeł kolejowy, ok. 70 km od granicy, z infrastrukturą paliwową.
- Łuck – stolica obwodu wołyńskiego, centrum przemysłowe i logistyczne.
- Równe – ważny punkt tranzytowy, umożliwiający dystrybucję w głąb Ukrainy.
- Lwów – największy ośrodek zachodniej Ukrainy, z terminalami i bazami wojskowymi.
- Brody – istniejący węzeł rurociągowy, punkt Odessa–Brody, kluczowy dla integracji z ukraińską siecią przesyłową.

Rys. 1. Koncepcyjna mapa rurociągu Zawadówka–Ukraina z potencjalnymi lokalizacjami po stronie ukraińskiej.

Koncepcja rurociągu produktowego Zawadówka–Ukraina

Proponowany rurociąg miałby długość 25–35 km (do granicy państwowej), z możliwością dalszej rozbudowy po stronie ukraińskiej. Jego przepustowość szacuje się na 1,5–3 mln m³ paliw rocznie. Zakłada się przesył oleju napędowego, benzyny i paliwa lotniczego. Infrastruktura obejmowałaby system SCADA, monitoring ciśnienia, sensory wycieków, stacje pomp oraz zabezpieczenia wojskowe i fizyczne¹⁰.

Analiza ryzyk

Projekt napotyka na potencjalne zagrożenia:
- Ryzyko militarne – możliwość sabotażu i zniszczenia infrastruktury.
- Ryzyko finansowe – konieczność pozyskania funduszy z UE, USAID i instytucji międzynarodowych.
- Ryzyko polityczne – wymóg porozumień międzyrządowych.
- Ryzyko środowiskowe – konieczność spełnienia norm ekologicznych¹¹.

Wnioski

Integracja rurociągu produktowego z modernizacją infrastruktury drogowej i kolejowej – w tym potencjalnym wdrożeniem systemu POLSUW – stanowi kompleksowe rozwiązanie w zakresie zwiększenia przepustowości szlaków transportowych Polska–Ukraina. Budowa rurociągu Zawadówka–Ukraina nie tylko zwiększy bezpieczeństwo energetyczne Ukrainy i wzmocni pozycję Polski jako hubu logistyczno-energetycznego, ale także pozwoli na efektywniejsze wykorzystanie kolei i dróg do przewozów strategicznych i wojskowych.

Przypisy

¹ Energy Community Secretariat. (2023). Annual implementation report 2023. Energy Community. https://www.energy-community.org

² OECD. (2022). International transport forum: Rail freight corridors in Eastern Europe. OECD Publishing. https://www.itf-oecd.org

³ OECD. (2022). International transport forum: Rail freight corridors in Eastern Europe. OECD Publishing. https://www.itf-oecd.org

⁴ European Commission. (2023). REPowerEU. Publications Office of the European Union. https://energy.ec.europa.eu

⁵ Energy Community Secretariat. (2023). Annual implementation report 2023. Energy Community.

⁶ Nowy Tydzień. (2023). Wykorzystać terminal w Zawadówce. https://www.nowytydzien.pl/wykorzystac-terminal-zawadowka/

⁷ Gmina Rejowiec. (2023). Baza paliw Zawadówka – oferta inwestycyjna. https://gminarejowiec.pl/images/artykuly/oferta/Baza_Paliw_Zawadowka.pdf

⁸ PERN. (2023). Sprawozdanie roczne 2022–2023. PERN S.A. https://www.pern.pl

⁹ Gmina Rejowiec. (2023). Baza paliw Zawadówka – oferta inwestycyjna.

¹⁰ European Commission. (2023). REPowerEU. Publications Office of the European Union.

¹¹ OECD. (2022). International transport forum: Rail freight corridors in Eastern Europe.

 

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe