[Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Idę służyć Ojczyźnie

W przededniu 100. rocznicy odzyskania niepodległości nie sposób nie wspomnieć o Legionach Polskich. Pozwolę sobie przybliżyć postać co prawda nie pierwszoplanową, ale jakże ważną – Adama Dulęby. Był on kronikarzem i fotografem Legionów Polskich, za „pracę w dziele odzyskania niepodległości” odznaczony został w 1937 r. Krzyżem Niepodległości. Fotografia była rodzinną pasją Dulębów. Synowie Adam i Stanisław przejęli ją od ojca, Franciszka Ksawerego, krakowskiego urzędnika. Świeżo upieczony maturzysta Adam zostawił rodzinie kartkę „Idę służyć Ojczyźnie” i objął służbę w biurze prasowym sztabu Legionów Polskich. Fotografował, dokumentował legionowe życie. Klisze dostarczał ojcu, który robił odbitki i odsyłał je z powrotem. W listopadzie 1915 r. Adam został ranny i po rekonwalescencji wrócił do służby w Polskim Korpusie Posiłkowym do dyspozycji Archiwum Legionowego. Zdjęcia Dulęby drobiazgowo dokumentowały codzienność Legionów: przemarsze wojsk, przygotowania do bitew i ich przebieg, pogrzeby poległych w boju kolegów, ale też codzienne czynności i to nie tylko żołnierzy, ale i Józefa Piłsudskiego. Na kliszach zarejestrował również Edwarda Rydza-Śmigłego, Kazimierza Sosnkowskiego, Józefa Hellera czy Władysława Sikorskiego. W 1916 r. wydał album ze swoimi fotografiami „Legionowo”. Część pieniędzy ze sprzedaży przeznaczył na wspomożenie rodzin, które straciły bliskich podczas wojny.
 [Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Idę służyć Ojczyźnie
/ pixabay.com
Po służbie w Legionach rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim na kierunku rolniczym. Podczas letniej praktyki poznał swoją przyszłą żonę, nauczycielkę Zofię Zaporską. Zamieszkali w Łubnicach, gdzie od Krzysztofa Radziwiłła rodzina Dulębów odkupiła 36-hektarową resztówkę. Utrzymywali się z prowadzenia gospodarstwa rolno-spożywczego, otworzyli mleczarnię, prowadzili Ludowy Zespół Teatralny, a od 1930 r. Dulęba był też naczelnikiem miejscowej Ochotniczej Straży Pożarnej. Wojna zmieniła życie rodziny. Zespół teatralny przestał istnieć. W 1941 r. Dulęba założył Spółdzielnię „Zorza” PSS Społem w Łubnicach. Wstąpił do Armii Krajowej, przybrał pseudonim „Góral”. Podjął współpracę z partyzanckim oddziałem „Jędrusie”, którego obecność we dworze Dulębów zwróciła uwagę niemieckiej żandarmerii. Gospodarza aresztowano i przewieziono do siedziby Gestapo w Busku-Zdroju. Nie załamał się podczas tortur. Wywieziono go do obozu Gross-Rosen, gdzie w marcu 1944 r. został zastrzelony.

Przez lata, mimo starań rodziny, nikt nie był zainteresowany bezcennym zbiorem Dulębów. Dopiero w 1988 r. spadkobiercom rodziny udało się przekazać prawie 2 tysiące szklanych negatywów (taka to wtedy była technika) doskonale zachowanych zdjęć Adama i jego brata Stanisława Krakowskiemu Muzeum Fotografii.

Mieczysław Gil

Artykuł pochodzi z najnowszego numeru "TS" (44/2018) do kupienia w wersji cyfrowej tutaj.

Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Niepokojące doniesienia w sprawie Roksany Węgiel z ostatniej chwili
Niepokojące doniesienia w sprawie Roksany Węgiel

Roksana Węgiel jest najmłodszą uczestniczką obecnej edycji "Tańca z gwiazdami". W nocy zamieściła wpis, który zaniepokoił wielu jej fanów.

Mariusz Kamiński: Dostałem rekomendację z PiS, aby kandydować do PE z ostatniej chwili
Mariusz Kamiński: Dostałem rekomendację z PiS, aby kandydować do PE

Były szef MSWiA Mariusz Kamiński poinformował na antenie RMF FM, że dostał rekomendację zarządu lubelskiego PiS, aby kandydować do PE.

Burza wokół Kamila Stocha. PZN wydał komunikat z ostatniej chwili
Burza wokół Kamila Stocha. PZN wydał komunikat

Ostatni sezon w wykonaniu polskich skoczków narciarskich nie należał do udanych. W ostatnim czasie w mediach pojawiły się doniesienia o tym, że Kamil Stoch chce samodzielnie przygotowywać się do Pucharu Świata. Polski Związek Narciarski wydal oświadczenie w tej sprawie.

Amerykański Senat przyjął pakiet pomocowy dla Ukrainy, Izraela i Tajwanu z ostatniej chwili
Amerykański Senat przyjął pakiet pomocowy dla Ukrainy, Izraela i Tajwanu

Amerykański Senat przegłosował we wtorek wieczorem pakiet środków na wsparcie Ukrainy, Izraela i Tajwanu o wartości 95 mld dolarów. Długo oczekiwana ustawa trafi teraz na biurko prezydenta, który zapowiedział, że natychmiast ją podpisze, a sprzęt na Ukrainę trafi w ciągu kilku dni.

Lubelskie: Śmigłowiec zerwał linie energetyczne z ostatniej chwili
Lubelskie: Śmigłowiec zerwał linie energetyczne

Jak informuje 4 Skrzydło Lotnictwa Szkolnego w mediach społecznościowych, dziś w godzinach popołudniowych w rejonie miejscowości Okrzeja (powiat łukowski) w woj. lubelskim podczas realizacji lotu szkoleniowego doszło do zerwania linii energetycznej niskiego napięcia.

Lewandowski padł ofiarą oszustów. Sieć obiegło niepokojące nagranie z ostatniej chwili
Lewandowski padł ofiarą oszustów. Sieć obiegło niepokojące nagranie

Wielka popularność Roberta Lewandowskiego przyciągnęła uwagę nie tylko fanów futbolu, ale także oszustów, którzy postanowili wykorzystać jego wizerunek dla własnych celów. Ostatnio w sieci pojawiły się ostrzeżenia przed fałszywymi nagraniami z udziałem polskiego piłkarza, które są produktem zaawansowanej technologii deepfake.

USA: Kluczowy krok Senatu ws. przyjęcia pakietu pomocowego dla Ukrainy z ostatniej chwili
USA: Kluczowy krok Senatu ws. przyjęcia pakietu pomocowego dla Ukrainy

Senat zagłosował we wtorek za ograniczeniem debaty nad pakietem 95 mld dol. na pomoc Ukrainie, Izraelowi i Tajwanowi. Głosowanie pozwoli na uchwalenie ustawy najpóźniej w środę, choć końcowe głosowanie możliwe jest jeszcze we wtorek w nocy.

Antoni Rybczyński: Alarm! Niemcy chcą nas chronić przed Rosją Wiadomości
Antoni Rybczyński: Alarm! Niemcy chcą nas chronić przed Rosją

Niemcy przypominają sąsiada, który mówi Ci, że pomoże chronić dom przed bandziorami, a potem pomaga im zrobić skok. Co więcej, ten sąsiad jest tak bezczelny, że po pewnym czasie – mimo iż wszyscy w okolicy doskonale wiedzą, że był cichym wspólnikiem rabusiów – znów zabiera głos na zebraniu mieszkańców i zapewnia, że tym razem to na pewno odstraszy napastników.

Rozenek-Majdan ogłosiła zaskakującą decyzję z ostatniej chwili
Rozenek-Majdan ogłosiła zaskakującą decyzję

Małgorzata Rozenek-Majdan, która do tej pory była bardzo aktywna w mediach społecznościowych podjęła ważną decyzję. Internauci ostatnio byli zaniepokojeni faktem, że na profilach celebrytki pojawia się coraz mniej treści.

Jutro w PE debata nt. skrajnie prawicowego ataku na Zielony Ład z ostatniej chwili
Jutro w PE debata nt. "skrajnie prawicowego ataku" na Zielony Ład

W środę w Parlamencie Europejskim odbędzie się debata dot. protestów przeciwko Zielonemu Ładowi, które w ciągu ostatnich miesięcy przelały się przez Europę, a także Polskę. Debata nosi tytuł "atak na klimat i przyrodę".

REKLAMA

[Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Idę służyć Ojczyźnie

W przededniu 100. rocznicy odzyskania niepodległości nie sposób nie wspomnieć o Legionach Polskich. Pozwolę sobie przybliżyć postać co prawda nie pierwszoplanową, ale jakże ważną – Adama Dulęby. Był on kronikarzem i fotografem Legionów Polskich, za „pracę w dziele odzyskania niepodległości” odznaczony został w 1937 r. Krzyżem Niepodległości. Fotografia była rodzinną pasją Dulębów. Synowie Adam i Stanisław przejęli ją od ojca, Franciszka Ksawerego, krakowskiego urzędnika. Świeżo upieczony maturzysta Adam zostawił rodzinie kartkę „Idę służyć Ojczyźnie” i objął służbę w biurze prasowym sztabu Legionów Polskich. Fotografował, dokumentował legionowe życie. Klisze dostarczał ojcu, który robił odbitki i odsyłał je z powrotem. W listopadzie 1915 r. Adam został ranny i po rekonwalescencji wrócił do służby w Polskim Korpusie Posiłkowym do dyspozycji Archiwum Legionowego. Zdjęcia Dulęby drobiazgowo dokumentowały codzienność Legionów: przemarsze wojsk, przygotowania do bitew i ich przebieg, pogrzeby poległych w boju kolegów, ale też codzienne czynności i to nie tylko żołnierzy, ale i Józefa Piłsudskiego. Na kliszach zarejestrował również Edwarda Rydza-Śmigłego, Kazimierza Sosnkowskiego, Józefa Hellera czy Władysława Sikorskiego. W 1916 r. wydał album ze swoimi fotografiami „Legionowo”. Część pieniędzy ze sprzedaży przeznaczył na wspomożenie rodzin, które straciły bliskich podczas wojny.
 [Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Idę służyć Ojczyźnie
/ pixabay.com
Po służbie w Legionach rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim na kierunku rolniczym. Podczas letniej praktyki poznał swoją przyszłą żonę, nauczycielkę Zofię Zaporską. Zamieszkali w Łubnicach, gdzie od Krzysztofa Radziwiłła rodzina Dulębów odkupiła 36-hektarową resztówkę. Utrzymywali się z prowadzenia gospodarstwa rolno-spożywczego, otworzyli mleczarnię, prowadzili Ludowy Zespół Teatralny, a od 1930 r. Dulęba był też naczelnikiem miejscowej Ochotniczej Straży Pożarnej. Wojna zmieniła życie rodziny. Zespół teatralny przestał istnieć. W 1941 r. Dulęba założył Spółdzielnię „Zorza” PSS Społem w Łubnicach. Wstąpił do Armii Krajowej, przybrał pseudonim „Góral”. Podjął współpracę z partyzanckim oddziałem „Jędrusie”, którego obecność we dworze Dulębów zwróciła uwagę niemieckiej żandarmerii. Gospodarza aresztowano i przewieziono do siedziby Gestapo w Busku-Zdroju. Nie załamał się podczas tortur. Wywieziono go do obozu Gross-Rosen, gdzie w marcu 1944 r. został zastrzelony.

Przez lata, mimo starań rodziny, nikt nie był zainteresowany bezcennym zbiorem Dulębów. Dopiero w 1988 r. spadkobiercom rodziny udało się przekazać prawie 2 tysiące szklanych negatywów (taka to wtedy była technika) doskonale zachowanych zdjęć Adama i jego brata Stanisława Krakowskiemu Muzeum Fotografii.

Mieczysław Gil

Artykuł pochodzi z najnowszego numeru "TS" (44/2018) do kupienia w wersji cyfrowej tutaj.


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe